Thế nào là thành viên Hội đồng quản trị có lợi ích liên quan?

Trong quá trình áp dụng Luật Doanh nghiệp, Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 5 – CTCP (CIENCO 5) gặp một số vướng mắc như sau:

Tại Khoản 2, Điều 162 Luật Doanh nghiệp 2014 quy định khi công ty ký hợp đồng với những đối tượng quy định ở Khoản 1, Điều 162, đối với những hợp đồng giao dịch thuộc thẩm quyền phê duyệt của Hội đồng quản trị (HĐQT) thì thành viên HĐQT có lợi ích liên quan không có quyền biểu quyết. Vậy như thế nào là thành viên có lợi ích liên quan?

Căn cứ Khoản 2, Điều 159 Luật Doanh nghiệp, thành viên HĐQT... phải kê khai các lợi ích liên quan của họ bao gồm: Doanh nghiệp mà họ sở hữu vốn góp hoặc cổ phần; doanh nghiệp mà người liên quan của họ (thành viên HĐQT) cùng sở hữu hoặc sở hữu riêng phần vốn góp hoặc cổ phần lớn hơn 10% vốn điều lệ. Tổng Công ty CIENCO 5 hỏi, việc xác định người liên quan của thành viên HĐQT như thế nào?

Nếu áp dụng Điểm đ, Khoản 17, Điều 4 Luật Doanh nghiệp thì người liên quan của thành viên HĐQT bao gồm: Vợ, chồng, cha đẻ, cha nuôi, mẹ đẻ, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi, anh ruột, chị ruột, em ruột, anh rể, em rể, chị dâu, em dâu của thành viên HĐQT.

Như vậy thành viên HĐQT không được quyền biểu quyết vì có lợi ích liên quan chỉ khi công ty ký hợp đồng với những doanh nghiệp mà thành viên đó có sở hữu vốn góp, cổ phần; hoặc công ty ký hợp đồng với những doanh nghiệp mà vợ, chồng, cha đẻ, cha nuôi, mẹ đẻ, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi, anh ruột, chị ruột, em ruột, anh rể, em rể, chị dâu, em dâu của thành viên HĐQT cùng sở hữu hoặc sở hữu riêng phần vốn góp hoặc cổ phần lớn hơn 10% vốn điều lệ.

Tổng Công ty đề nghị giải đáp, việc hiểu như những phân tích ở trên có đúng không?

Theo đó, nếu công ty A (có ông H làm Tổng Giám đốc; thành viên HĐQT, cổ đông sở hữu phần vốn góp chi phối là công ty X) ký hợp đồng với công ty B (công ty X sở hữu phần vốn góp chi phối, công ty Y là thành viên góp vốn; ông H và người liên quan của ông H không sở hữu vốn góp, ông H là thành viên HĐQT của công ty Y) thì ông H có được quyền biểu quyết không?

Về nội dung "Hợp đồng, giao dịch có giá trị nhỏ hơn 35% tổng giá trị tài sản" tại Khoản 2, Điều 162 Luật Doanh nghiệp, Tổng Công ty CIENCO 5 đề nghị giải đáp, cách xác định giá trị hợp đồng, giao dịch là như thế nào trong các trường hợp sau đây:

Trường hợp 1: Công ty A ký hợp đồng liên danh với 3 nhà đầu tư khác để tham gia đấu thầu thực hiện dự án. Tổng mức đầu tư là 1.000 tỷ đồng (lớn hơn 35% tổng giá trị tài sản). Công ty A tham gia góp vốn vào liên danh với tỷ lệ 25% tương đương 250 tỷ đồng (không lớn hơn 35% tổng giá trị tài sản). Như vậy giá trị hợp đồng, giao dịch ở đây là 1.000 tỷ đồng hay 250 tỷ đồng?

Trường hợp 2: Công ty A ký hợp đồng thuê toà nhà với giá 200 triệu đồng/tháng trong vòng 10 năm, trả tiền 3 tháng một lần. Vậy giá trị hợp đồng giao dịch ở đây là 200 triệu đồng hay 2 tỷ đồng?

Về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có ý kiến như sau:

Khoản 2, Điều 159 Luật Doanh nghiệp về công khai các lợi ích liên quan quy định, trong trường hợp điều lệ công ty không có quy định khác chặt chẽ hơn, việc công khai hóa lợi ích và người có liên quan của công ty thực hiện theo quy định sau:

“Thành viên HĐQT, Kiểm soát viên, Giám đốc hoặc Tổng Giám đốc và người quản lý khác của công ty phải kê khai các lợi ích liên quan của họ với công ty, bao gồm:

a) Tên, mã số doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính, ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp mà họ có sở hữu phần vốn góp hoặc cổ phần; tỷ lệ và thời điểm sở hữu phần vốn góp hoặc cổ phần đó;

b) Tên, mã số doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính, ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp mà những người có liên quan của họ cùng sở hữu hoặc sở hữu riêng phần vốn góp hoặc cổ phần trên 10% vốn điều lệ”.

Tại Điểm b, đ; Khoản 17, Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2014 quy định, người có liên quan là tổ chức, cá nhân có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với doanh nghiệp trong các trường hợp sau đây:

“b) Công ty con đối với công ty mẹ trong nhóm công ty;

… đ) Vợ, chồng, cha đẻ, cha nuôi, mẹ đẻ, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi, anh ruột, chị ruột, em ruột, anh rể, em rể, chị dâu, em dâu của người quản lý công ty hoặc của thành viên, cổ đông sở hữu phần vốn góp hay cổ phần chi phối”.

Đề nghị Tổng Công ty CIENCO 5 căn cứ theo những quy định nêu trên để xác định quyền biểu quyết đối với thành viên HĐQT.

Về vấn đề xác định giá trị hợp đồng giao dịch, Luật Doanh nghiệp 2014 không có quy định về cách thức xác định giá trị của giao dịch, hợp đồng. Do đó, đề nghị Tổng Công ty xác định giá trị của giao dịch hoặc hợp đồng giao dịch theo quy định của pháp luật liên quan.