Thêm thuận lợi cho việc phát huy vai trò chủ động trong ASEAN

Ông Trần Việt Thái. Ảnh: VGP/Tuấn Dũng

Đó là nhận định của ông Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược (Bộ Ngoại giao) khi trao đổi với phóng viên Báo điện tử Chính phủ nhân sự kiện Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Ngoại giao Philippines ký Tuyên bố chung thiết lập quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Philippines tại thủ đô Manila ngày 17/11 vừa qua.

Theo ông Thái, về quan hệ song phương, hai nước nhìn nhận cần đặt ra định hướng mới về mặt chiến lược cho sự phát triển của quan hệ hai bên trong giai đoạn tới. Chính vì vậy, lãnh đạo cấp cao hai bên đã quyết định nâng cấp quan hệ, mở ra một kỷ nguyên mới để hai nước đi sâu hợp tác vì lợi ích của mỗi bên.

Ở tầm khu vực, hai bên chia sẻ nhiều lợi ích chung, đặc biệt trong khuôn khổ ASEAN. Trong bối cảnh môi trường quốc tế và khu vực ngày càng diễn biến phức tạp, việc củng cố, nâng cấp quan hệ với Philippines sẽ góp phần giúp ASEAN củng cố nền tảng, duy trì vai trò trung tâm và vị thế của ASEAN ở khu vực cũng như trên thế giới, nhất là trong quan hệ giữa ASEAN với các đối tác hàng đầu bên ngoài.

Với việc thành lập cộng đồng vào cuối năm nay, ASEAN sẽ chuyển sang một giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi các nước thành viên phải có một thái độ, chính sách khác so với trước. Thêm nữa, sự can dự, tác động của bên ngoài vào khu vực ngày càng lớn trong khi những vấn đề về an ninh phi truyền thống đang nổi lên và trong bối cảnh đó, Việt Nam cần chuẩn bị một tư thế mới để tham gia tích cực và chủ động hơn vào ASEAN.

Sự điều chỉnh tích cực của Việt Nam cũng như việc nâng cấp quan hệ của Việt Nam với những đối tác chủ chốt của ASEAN sẽ tạo ra những cơ chế, khuôn khổ mới để Việt Nam có thể xử lý tốt hơn lợi ích cốt lõi ở khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông.

Đề cập nội hàm của quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Philippines, ông Trần Việt Thái cho hay, về cơ bản khuôn khổ đối tác chiến lược giữa hai nước giống với khuôn khổ đối tác chiến lược của Việt Nam với các đối tác khác trong ASEAN, trong đó có việc xây dựng các đối thoại chiến lược, tăng cường trao đổi cấp cao, thúc đẩy hợp tác về chính trị, an ninh quốc phòng, tăng cường hợp tác kinh tế…

Tuy nhiên, quan hệ đối tác chiến lược với Philippines có một số điểm khác biệt như hai bên có lợi ích chung lớn trong vấn đề biển đảo; biển và đại dương đã trở thành một trụ cột hợp tác quan trọng, thể hiện qua các cơ chế như tham vấn về pháp lý hay đối thoại cấp Thứ trưởng.

Bên cạnh đó, nội hàm hợp tác kinh tế có những đặc thù riêng. Hai bên có lợi thế so sánh và thế mạnh khác nhau, do đó tính bổ sung, tương hỗ của hai nền kinh tế rất lớn, đặc biệt là nhu cầu gạo cũng như một số mặt hàng nông sản của Philippines.

Ngoài ra, hai bên có thể mở rộng hợp tác giữa các kênh đảng, chính phủ; tăng cường giao lưu nhằm phục vụ lợi ích phát triển, bảo vệ môi trường hòa bình, ổn định, đóng góp cho ASEAN, cho hòa bình, ổn định của khu vực và trên thế giới.

Ông Trần Việt Thái nhấn mạnh việc nâng cấp quan hệ với Philippines nằm trong chiến lược đối ngoại của Việt Nam cả song phương (với Philippines) và cả đa phương (tầm khu vực), là nền tảng quan trọng để Việt Nam phát huy vai trò chủ động, tích cực hơn trong ASEAN, nhằm duy trì hòa bình, ổn định và nhằm thực hiện tốt chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta trong thời gian tới./.

Hải Minh