Thị trường giày dép Việt: thua trên sân nhà

* Thắng ở chất lượng thua ở mẫu mã Năm học mới, chị Khánh nhà ở phường Bửu Long, Biên Hòa muốn chọn cho cô con gái đang học lớp 7 một đôi giày thật đẹp để diện với bộ đồng phục mới, nhưng 2 mẹ con đã dẫn nhau đi vòng vòng khắp thành phố Biên Hòa vẫn chưa mua được đôi giày mà cháu ưng ý. Quan điểm của chị Khánh là phải chọn hàng có chất lượng tốt để sử dụng dài lâu vì gia đình điều kiện kinh tế không khá giả, không thể thay đổi liên tục theo yêu cầu của cô con gái mới lớn. Chị gợi ý con gái nên chọn nhãn hiệu Biti’s vì khá an tâm về chất lượng cũng như chế độ bảo hành của công ty nhưng con gái của chị nhất quyết không chịu vì giày dép Bitis’s ở lứa tuổi của em không phù hợp với sở thích. Em giải thích: “bây giờ đi học mặc quần tây bỏ áo vào quần và mặc váy nhưng Bitis’s ít mẫu quá. Quanh đi quẩn lại chỉ có dép sandal bằng xốp, kiểu dáng vừa thô vừa đơn điệu nhìn rất chán”. Đó là trường hợp của một người tiêu dùng nhưng lại nói lên một sự thật đáng buồn là mặc dù người tiêu dùng đánh giá cao chất lượng của giày dép Việt Nam nhưng vẫn còn đắn đo ở nhiều mặt như kiểu dáng, chất liệu, mẫu mã… Giày dép Việt Nam thắng hàng Trung Quốc nhờ chất lượng nhưng thua vì mẫu mã Nhiều người tiêu dùng khẳng định, giày dép của Việt Nam chất lượng rất tốt nhưng so với hàng Trung Quốc vẫn chưa đột phá về mẫu mã. Trong khi hàng Trung Quốc ra mẫu mới hầu như hàng tuần, hàng ngày thì hàng Việt Nam phải vài tháng mới thấy xuất hiện một mẫu mới. Có những mẫu đẹp, được người tiêu dùng yêu thích thì số lượng lại khá hạn chế. “Tôi muốn mua một kiểu sandal quai mảnh màu trắng rất đẹp, nhưng tuần trước tuần sau đến cửa hàng Biti’s đã được nhân viên thông báo hết hàng. Các mẫu còn lại, mẫu nào ưng ý thì không có size vừa chân, mẫu vừa chân mình lại không thích mắt. Biti’s phải đa đạng hóa thiết kế thì mới giữ chân được người tiêu dùng chúng tôi”- chị Đinh Thị Hồng Hạnh, khách mua hàng tại cửa hàng Biti’s cho biết. Khi không vừa lòng với hàng nội, người tiêu dùng chọn hàng ngoại dù chất lượng phập phù nhưng đáp ứng được nhiều tiêu chí: rẻ, đẹp, dễ mua. Với giá cả chưa tới 100 ngàn đồng, không ít người tiêu dùng là học sinh, sinh viên, đối tượng có thu nhập thấp có thể thoải mái chọn cho mình 2-3 đôi giày để thay đổi, mặc dù chính họ cũng biết rằng “tiền nào của đấy”. Sản phẩm nội còn khá đơn điệu nên chưa thuyết phục được người tiêu dùng Chị Hải, một tiểu thương bán giày dép ở chợ Biên Hòa cho hay: “nhập hàng Việt Nam về bán không được nên tôi không dám lấy, sợ ôm vốn chết nằm đó. Bây giờ người ta ít chuộng giày dép Việt Nam lắm, hàng Trung Quốc, Đài Loan giá rẻ, mẫu mã lại đẹp nên người ta mua nhiều. Loại nào cũng có từ bình dân đến cao cấp, từ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn, chất lượng thì thượng vàng hạ cám nhưng được cái mẫu mã cực kỳ bắt mắt, rất thời trang”. Giá cả là một yếu tố quan trọng, nhưng nhiều người tiêu dùng cho biết họ sẵn sàng trả một số tiền vừa phải để sở hữu một đôi giày với chất lượng chấp nhận được nhưng phải thời trang. Bằng chứng là các cửa hàng kinh doanh mặt hàng giày dép có xuất xứ từ Đài Loan, Hàn Quốc,… với một sản phẩm có giá từ vài trăm ngàn đến gần cả triệu đồng/sản phẩm đang ăn nên làm ra, khách vào ra tấp nập. Chị Lệ, một người từng tín nhiệm sản phẩm Vina giày cho biết: “Tôi đã từng nhiều lần thất vọng với chất lượng của giày dép Trung Quốc nên rất tự hào và vui mừng trước sự lớn mạnh của giày dép Việt. Nhưng tất cả chỉ mới dừng lại ở đó. Trong vòng 2 năm, tôi không thấy sự thay đổi nào đáng kể của Vina giày, các mẫu thiết kế quá cũ và hầu như rất ít thay đổi, giày dép không thể thay từng ngày như áo quần nhưng cũng rất cần sự mới lạ. Vài ba tháng không thấy mẫu mới coi như đã outdate, lạc hậu so với xu hướng thời trang”. * Cần thay đổi mạnh mẽ hơn Mạng lưới phân phối bán lẻ mạnh nhất hiện nay là hệ thống các chợ giày dép Trung Quốc chiếm đến hơn 95% số lượng. Giá mỗi sản phẩm đều rẻ hơn hàng Việt Nam từ 20%-30%, cập nhật rất nhanh chóng xu hướng thời trang hot nhất hiện nay. Có thể đáp ứng được nhu cầu đa dạng của nhiều người tiêu dùng nên hàng Trung Quốc đang tung hoành trên chính lãnh địa của giày dép nội. Ngoài Biti’s có mặt ở một số sạp giày dép tại các chợ có quy lớn thì hầu như chưa có thương hiệu nào đủ sức vươn đến mạng lưới phân phối truyền thống rộng lớn này. Tuy nhiên, ngay cả như đại gia trong ngành giày dép nội như Biti’s vẫn chưa thể gọi là mạnh khi chỉ hạn chế ở một số mẫu thông dụng dành cho học sinh là chủ yếu, các loại giày dép thời trang nam nữ chẳng mấy khi có mặt trên quầy kệ. Số lượng ít, mẫu mã đơn điệu, giày dép Việt trở nên nhạt nhòa giữa một rừng giày dép Trung Quốc. Những sản phẩm giày dép có xuất xứ từ Malaysia như thế này có giá từ vài trăm đến gần 1 triệu đồng/đôi vẫn được nhiều người tiêu dùng lựa chọn Đã nói đến hàng thời trang không chỉ chất lượng tốt là thắng mà phải đảm bảo thêm nhiều yếu tố. Anh Đạt, một người sản xuất giày dép, có quầy hàng tại chợ Biên Hòa nhận xét: “Hàng Việt Nam chất lượng ổn định lắm, chất lượng thì không phải bàn, đi đến khi cũ mới bỏ đi chứ ít khi thấy nhả keo hỏng đế bao giờ nhưng mẫu mã nhiều khách hàng chê “quê” nên ít khi ngó tới. Mình thắng nó ở chất lượng nhưng nó thắng mình nhờ mẫu mã và giá cả. Giày dép là hàng thời trang phải bắt mắt và thay đổi liên tục thì mới thu hút được khách hàng”. Anh Đạt cho rằng, đừng nói giày dép Trung Quốc chiếm lĩnh thị trường là nhờ giá cả bởi nó chỉ là một trong những yếu tố mà thôi. Giày dép Việt Nam cũng có nhiều loại vừa tốt vừa rẻ hơn hàng Trung Quốc tới 30-50 ngàn đồng/đôi nhưng vẫn không bán được vì hàng Trung Quốc kiểu dáng quá đẹp, vừa nhìn đã thích ngay. Thị trường tràn lan những mẫu giày dép giá rẻ của Trung Quốc Một thị trường rộng lớn, lực lượng người tiêu dùng năng động, trẻ trung với mức chi tiêu ngày càng cao cho các sản phẩm thời trang đang được làm chủ bởi các nhà sản xuất ngoại. Chưa tính đến chất lượng, nếu chỉ tính đến số lượng khách hàng và doanh số bán hàng, rõ ràng doanh nghiệp Việt đã bỏ lỡ đi những cơ hội to lớn để chiếm lĩnh thị trường nội địa. Giày dép Việt đang ở thế lưng chừng không biết định vị vào đâu bởi thấp thì không phải mà cao cũng chưa tới. Trên phân khúc giày dép cao cấp tại thành phố Biên Hòa, hàng Việt càng yếu thế hơn khi các nhãn hiệu như Converse, Mango, Vascara, các loại giày dép nhập khẩu từ Hàn Quốc và Nhật Bản… lại được người tiêu dùng ưa chuộng. Lý do vô cùng đơn giản, chất lượng và thời trang. Có cầu ắt có cung, không thể trách người mua, chỉ trách người bán chưa tự tạo được vị thế cho mình. Hàng Việt quá ít mẫu mã, chậm cập nhật xu hướng thời trang trong khi yêu cầu của người tiêu dùng về các tiêu chí này rất cao. Khi chưa đáp ứng được các yếu tố này, doanh nghiệp trong nước cần phải tiếp tục thay đổi mới hi vọng người tiêu dùng quay lại với Hàng Việt. Thanh Minh