Thị trường tài chính: Tăng cường minh bạch để phát triển bền vững

Kỳ vọng vào tiềm năng thị trường

Phát biểu khai mạc, ông Andrew Jeffries, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam cho biết bất chấp những khó khăn, thách thức từ đại dịch, thị trường tài chính của Việt Nam vẫn duy trì khả năng phục hồi trong năm 2021 và 2022 nhờ nền tảng kinh tế vững chắc và dự kiến sẽ tăng trưởng cao hơn nữa vào năm 2023. 

Tuy nhiên, đại diện ADB cho rằng bối cảnh kinh tế toàn cầu và địa chính trị nhiều rủi ro và phức tạp hơn, giá cả hàng hóa và dịch vụ, đặc biệt là giá dầu toàn cầu tăng cao, sự gián đoạn của chuỗi giá trị toàn cầu, sự thu hẹp nhanh các chính sách tài khóa, tiền tệ của các nền kinh tế tiên tiến đã làm gia tăng áp lực lạm phát, khiến đà phục hồi kinh tế toàn cầu chậm lại và rủi ro tài chính – tiền tệ gia tăng. 

Trong khi đó, thị trường tài chính Việt Nam duy trì đà tăng trưởng nhờ kinh tế vĩ mô ổn định. Tỉ suất lợi nhuận ròng của các ngân hàng thương mại tăng hơn 39% trong năm 2021 so với năm 2020. Giá trị vốn hóa của thị trường chứng khoán tăng 48% trong năm 2021 so với năm 2020. Thị trường bảo hiểm cũng tăng trưởng 19% trong năm 2021 so với mức tăng trưởng 14% của năm 2020.

Có cùng quan điểm, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho rằng các động thái quan trọng của Chính phủ như mở cửa nền kinh tế, kiên định chiến lược "sống chung an toàn với COVID-19", nhiều giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực từ xung đột tại Ukraine và kiểm soát đà tăng giá cả, lạm phát, cùng với việc thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH 2022-2023…, kinh tế Việt Nam dự báo sẽ phục hồi tốt hơn trong năm 2022, tăng trưởng có thể đạt 5,5-6% (kịch bản cơ sở) và cao hơn trong năm 2023. 

Thị trường tài chính Việt Nam năm 2022 cũng sẽ được hưởng lợi từ sự phục hồi này nhưng cũng có những bước điều chỉnh giảm điểm cùng với đà chung của chứng khoán thế giới, cùng với tác động từ những chính sách, biện pháp chấn chỉnh thị trường của Chính phủ và các cơ quan chức năng, thị trường được kỳ vọng sẽ phát triển ổn định, lành mạnh và bền vững hơn.

Đối với lĩnh vực ngân hàng, tăng trưởng tín dụng dự kiến đạt mức 14-15%. Vấn đề hoàn thiện thể chế (gồm cả cơ chế xử lý nợ xấu, quản lý mô hình kinh doanh mới…), phối hợp chính sách kiểm soát ổn định vĩ mô (lạm phát, tỷ giá, mặt bằng lãi suất…), tăng vốn, chuyển đổi số và thực hiện Chương trình phục hồi của hệ thống ngân hàng sẽ tiếp tục được chú trọng.

Đối với TTCK, thị trường cổ phiếu dự báo sẽ có những điều chỉnh cần thiết, đi vào ổn định hơn, lành mạnh hơn, với VNIndex có thể tăng nhẹ (+ 8% đạt 1.610 điểm, theo kịch bản tích cực) hoặc giảm nhẹ (-4% về mức 1.440 điểm, theo kịch bản tiêu cực). Khối lượng phát hành trái phiếu chính phủ (TPCP) dự kiến không đổi so với 2021 do quy mô đáo hạn TPCP thấp hơn so với các năm trước, góp phần làm giảm áp lực phát hành thêm TPCP để cơ cấu lại nợ công.

"Thị trường TPDN dự báo sẽ tiếp tục phát triển theo hướng minh bạch, lành mạnh hơn khi các quy định được ban hành theo hướng chặt chẽ hơn cùng với tăng cường quản lý, giám sát để giảm bớt rủi ro cho các chủ thể tham gia thị trường", TS Cấn Văn Lực nói.

Đề phòng rủi ro thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Các diễn giả, chuyên gia và đại biểu cũng nêu một số kiến nghị chính sách đối với Quốc hội, Chính phủ, NHNN và Bộ Tài chính và các định chế tài chính.

Trong đó nhấn mạnh việc tạo điều kiện để tổ chức tín dụng (TCTD) tăng vốn; hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, chính sách liên quan đến xử lý nợ xấu, lành mạnh hóa thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN); tăng cường quản lý rủi ro hệ thống tài chính; đẩy nhanh xây dựng thể chế, hành lang pháp lý cho quản lý, phát triển kinh tế số, tài chính - ngân hàng số…

Nêu ý kiến về vấn đề này, chuyên gia Lê Xuân Nghĩa cho rằng cơ chế giám sát hiện nay còn nhiều bất cập, chế tài xử phạt các doanh nghiệp vị phạm quá nhẹ. Vì vậy, theo ông Lê Xuân Nghĩa, yếu tố sống còn của thị trường là xếp hạng tín nhiệm và có thể khuyến khích các công ty xếp hạng nổi tiếng tham gia thị trường.

Ông Trần Phương, Phó Tổng Giám đốc BIDV chia sẻ BIDV là một thành viên tích cực của thị trường, luôn theo dõi sát diễn biến cũng như những vấn đề thời sự của nền kinh tế và thị trường tài chính - ngân hàng để có đánh giá, nhận định, dự báo, qua đó tư vấn cho Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương. 

Đây là lần đầu tiên một định chế tài chính Việt Nam phối hợp với ADB thực hiện báo cáo đánh giá toàn cảnh thị trường tài chính Việt Nam bao gồm các lĩnh vực ngân hàng – chứng khoán – bảo hiểm. 

Việc ADB và BIDV đã phối hợp đồng chủ biên Báo cáo "Thị trường tài chính Việt Nam 2021 và triển vọng 2022" là sự tiếp nối dưới giác độ của 2 định chế tài chính trong và ngoài nước nhằm đánh giá toàn cảnh và đưa ra các khuyến nghị chính sách phù hợp cho sự phát triển an toàn và ổn định của hệ thống tài chính Việt Nam.

Huy Thắng