Từng là vướng mắc khó xử lý khiến dự án thu phí không dừng nhiều lần trễ hẹn, sau khi được Chính phủ tháo gỡ cơ chế, 4 tuyến cao tốc do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý đã và đang gấp rút hoàn thành lắp đặt các làn ETC.
Theo ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ môi trường và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ Việt Nam), đến thời điểm hiện tại, các tuyến của VEC đã cơ bản lắp đặt xong, đang tiến hành chạy thử, đảm bảo đến ngày 1/8 các tuyến cao tốc sẽ chỉ có thu phí tự động không dừng.
Tổng số trên 4 tuyến cao tốc của VEC có 155 làn thu phí. Ngày 25/7, bắt đầu chỉ thu phí không dừng tuyến Long Thành - Dầu Giây. Đến ngày 30 và 31/7 sẽ vận hành chỉ thu phí không dừng hai tuyến cao tốc còn lại là Đà Nẵng - Quảng Ngãi và Nội Bài - Lào Cai.
Công tác tiến hành chạy thử, diễn tập xử lý tình huống cũng đang được VEC chuẩn bị sẵn sàng.
Trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ, ông Nguyễn Văn Nhi, Phó Tổng giám đốc VEC cho biết, từ ngày 19/7 - 23/7, VEC đã tổ chức diễn tập tại trạm thu phí Km188 và trạm thu phí Cao Bồ trên tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ - Ninh Bình; trạm thu phí Long Phước và trạm QL51 trên tuyến cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây; ngày 23/7, diễn tập tại 2 trạm thu phí có lưu lượng phương tiện lớn nhất trên tuyến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là Túy Loan và Quảng Ngãi.
Là tuyến dài nhất và cũng là tuyến có nhiều trạm thu phí nhất (15 trạm), Cao tốc Nội Bài - Lào Cai cũng được diễn tập vào ngày 25/7/2022.
Đồng hành cùng VEC trong việc lắp đặt và triển khai hệ thống thu phí không dừng, ông Hồ Trọng Vinh, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Thu phí tự động VETC cho hay, 4 tuyến cao tốc của VEC là 4 tuyến trọng điểm, đơn vị đang nỗ lực để lắp đặt.
“Hiện, VETC đã triển khai các điểm dán thẻ miễn phí trên 4 tuyến cao tốc, trung bình mỗi ngày công ty dán được 3.000-4.000 xe. Chủ phương tiện không đủ điều kiện lỡ đi vào cao tốc sẽ được dán thẻ và nạp tiền ngay tại trạm thu phí”, ông Vinh cho hay.
VETC cũng đã huy động hàng trăm nhân viên bao gồm của VETC, VEC và nhà đầu tư BOT để phân làn, phân luồng, ứng trực xử lý kịp thời các tình huống sự cố lỗi thẻ, hỗ trợ phương tiện nạp tiền vào tài khoản, nhất là tại các trạm có lưu lượng xe lớn.
Ông Nhi cũng cho biết thêm: 3 trạm thu phí trên tuyến Cầu Giẽ - Ninh Bình với 28 làn hiện đã đạt được gần 80% lượng phương tiện dán thẻ. Với sự kiên quyết vào cuộc của nhiều lực lượng, tỉ lệ phương tiện dán thẻ và sử dụng dịch vụ đạt 90% là không khó.
Ngoài các tuyến của VEC, hiện còn có 4 tuyến cao tốc do các địa phương quản lý gồm: Cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn (tỉnh Lạng Sơn quản lý), Hải Phòng - Hạ Long - Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh quản lý), Trung Lương - Mỹ Thuận (tỉnh Tiền Giang quản lý) và Liên Khương - Prenn (tỉnh Lâm Đồng quản lý) cũng sẽ chỉ có thu phí không dừng từ ngày 1/8.
Đại diện Sở GTVT tỉnh Quảng Ninh cho biết, tuyến cao tốc Hải Phòng - Hạ Long - Vân Đồn dài 85 km, có 4 trạm thu phí (2 trạm vị trí đầu, cuối tuyến; trạm nút giao Đồng Lá và trạm nút giao Việt Hưng). Các trạm đều đã được trang bị hệ thống ETC. Phương án phân luồng, xử lý sự cố đã được cơ quan liên quan triển khai hoàn thiện, sẵn sàng cho việc chỉ thu phí không dừng từ 9h ngày 1/8.
Tại Bắc Giang, lãnh đạo Xí nghiệp Vận hành, khai thác đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn cho biết, đơn vị đã hoàn thành công tác lắp đặt máy móc, thiết bị. Đơn vị đã lên kế hoạch tổ chức các điểm dán thẻ tại 2 đầu tuyến, dành làn đường để xử lý các sự cố phát sinh.
Trên cao tốc Trung Lương- Mỹ Thuận, mỗi trạm thu phí đều có nhân viên túc trực, sẵn sàng dán thẻ ETC miễn phí cho các phương tiện có nhu cầu.
Với tuyến cao tốc Liên Khương - Prenn, UBND tỉnh Lâm Đồng cũng yêu cầu hoàn thành việc lắp đặt các làn thu phí hoàn toàn tự động không dừng trước ngày 1/8; giao Sở GTVT chủ trì, phối hợp với Phòng CSGT, Công an tỉnh hoàn thiện hệ thống vạch kẻ đường, biển báo hiệu, đảm bảo ATGT, an ninh trật tự.
Sau 1 tháng thí điểm chỉ có thu phí không dừng trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho biết, các phương tiện lưu thông qua trạm nhanh hơn, không gây ra ùn tắc. Quá trình thí điểm hệ thống hoạt động ổn định, không xảy ra sự cố.
Mỗi ngày có trung bình hơn 46.500 lượt xe trả phí, bằng 102,4% lưu lượng so với cùng kỳ trước thí điểm. Doanh thu trung bình tháng 6 đạt 6,1 tỷ đồng/ngày, bằng 103% doanh thu trung bình tháng 5.
Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng cho biết, hiện cả nước có hơn 3 triệu trong tổng số gần 5 triệu xe ô tô trong cả nước đã dán thẻ và sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng. Như vậy, đến thời điểm hiện tại, số lượng xe dán thẻ đã tăng thêm hơn 50% so với thống kê hồi đầu năm nay.
"Trước thời điểm cao tốc Hà Nội - Hải Phòng chỉ thu phí tự động không dừng, mới có hơn 60% số phương tiện trên tuyến sử dụng dịch vụ ETC. Sau hơn 1 tháng, số xe sử dụng dịch vụ đã tăng hơn 100%", đại diện Tổng cục Đường bộ Việt Nam thông tin.
Được biết, trên cơ sở lưu lượng các tuyến, đặc biệt là hai tuyến có lưu lượng xe lớn là Long Thành - Dầu Giây và Pháp Vân - Ninh Bình, Tổng cục Đường bộ đã yêu cầu VEC và nhà cung cấp dịch vụ huy động tối đa nhân lực đảm bảo xử lý kịp thời các lỗi, trực kỹ thuật và giúp chủ phương tiện dán thẻ, nạp tiền.
Liên quan đến ý kiến vì sao khi đi qua trạm thu phí, tiền không trừ trực tiếp từ tài khoản ngân hàng mà khách hàng vẫn phải nạp tiền từ tài khoản ngân hàng sang tài khoản giao thông để thanh toán phí.
Lý giải điều này, ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ Môi trường và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho biết, do hiện nay đang áp dụng hình thức trả trước nên tốc độ xử lý giao dịch của các ngân hàng không đáp ứng được yêu cầu.
"Hệ thống thu phí không dừng yêu cầu xử lý tốc độ xe qua trạm là 0,2 giây, trong khi giao dịch ngân hàng từ 0,5-2 phút mới xử lý xong giao dịch", ông Toàn cho hay.
Theo ông Toàn, chỉ thực hiện được trừ tiền trực tiếp từ tài khoản ngân hàng nếu áp dụng hình thức trả sau, tuy nhiên chế tài hiện nay chưa đầy đủ để thực hiện truy thu đối với các chủ phương tiện cố tình không trả phí.
Tuy nhiên, đại diện Công ty TNHH thu phí tự động VETC cho biết, hiện VETC đã liên thông với các ngân hàng: Vietcombank, BIDV, Quân đội, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam. Hiện VETC cũng đang làm việc để mở rộng ra các ngân hàng khác để hỗ trợ khách hàng thuận tiện nhất.
Theo đó, khách hàng chỉ cần có tài khoản các ngân hàng nêu trên đăng ký online liên thông tài khoản VETC thông qua App của ngân hàng. Khi số dư trong tài khoản giao thông nhỏ hơn hoặc bằng số tiền mà khách hàng đăng ký, các ngân hàng sẽ tự động chuyển từ tài khoản cá nhân vào tài khoản VETC theo định mức mà khách hàng đã chọn.
Theo quy định tại Điểm c Khoản 4 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, sửa đổi bổ sung bởi Nghị định Nghị định 123/2021/NĐ-CP, hành vi ô tô đi vào làn thu phí ETC sẽ bị xử phạt hành chính.
Cụ thể: Điều khiển xe không đủ điều kiện để thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng đi vào làn đường dành riêng thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng tại các trạm thu phí sẽ bị phạt tiền 1-2 triệu đồng.
Ngoài ra, tài xế khi đi sai vào làn đường ETC tại các trạm thu phí còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 1-3 tháng.
Phan Trang