Về vấn đề trên, Luật sư Lê Văn Đài, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng - Đoàn Luật sư Hà Nội trả lời như sau:
Tại điểm d, khoản 4, Điều 41 Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai quy định: Trong quá trình sử dụng đất, việc giảm diện tích thửa đất do sạt lở tự nhiên là biến động phải được ghi nhận trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo Điều 29 Thông tư số 17/2009/TT-BTNMT ngày 21/10/2009 đã được bổ sung tại Điều 5 Thông tư số 16/2011/TT-BTNMT ngày 20/5/2011 của Bộ Tài nguyên và Môi trường thì trình tự, thủ tục đăng ký biến động về sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất do giảm diện tích thửa đất do sạt lở tự nhiên thực hiện như sau:
Người đề nghị đăng ký biến động nộp một bộ hồ sơ gồm có:
- Đơn đề nghị đăng ký biến động;
- Trường hợp giảm diện tích thửa đất, tài sản gắn liền với đất do sạt lở tự nhiên thì phải có văn bản xác nhận của UBND cấp xã về tình trạng sạt lở tự nhiên đó;
- Một trong các loại giấy chứng nhận đã cấp có nội dung liên quan đến việc đăng ký biến động.
Sau khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, nếu phù hợp quy định của pháp luật thì thực hiện các công việc sau đây:
- Trích đo địa chính thửa đất đối với trường hợp có thay đổi về diện tích thửa đất, tài sản gắn liền với đất hoặc trường hợp chưa có bản đồ địa chính, chưa trích đo địa chính thửa đất;
- Xác nhận thay đổi vào giấy chứng nhận đã cấp; cập nhật biến động vào cơ sở dữ liệu địa chính; trao lại Giấy chứng nhận cho người đăng ký biến động.
Trường hợp trên Trang 4 của Giấy chứng nhận đã cấp không còn chỗ để xác nhận thay đổi thì Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp để quản lý và viết Giấy chứng nhận mới (theo nội dung thông tin đã thay đổi) để trình cơ quan có thẩm quyền ký cấp mà không phải làm thủ tục cấp đổi Giấy chứng nhận riêng và không được yêu cầu người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thực hiện thêm bất cứ thủ tục hành chính nào.
Trường hợp ông Thái Hải Nam được Nhà nước giao 2 héc ta đất trồng cây hàng năm, nhưng diện tích đất trên bị thu hẹp do sạt lở tự nhiên. Theo quy định của pháp luật về đất đai ông Nam cần thiết phải đăng ký biến động giảm diện tích đã ghi trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Việc đăng ký biến động diện tích đất bị thu hẹp do sạt lở tự nhiên, chính là việc xác định lại diện tích đất thực tế mà gia đình đang sử dụng, làm cơ sở xác định đúng nghĩa vụ tài chính (tiền sử dụng đất, tiền thuế sử dụng đất nông nghiệp) đúng với diện tích đất sử dụng thực tế. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để ông Nam đề nghị Nhà nước giao thêm đất để bù đắp cho diện tích bị sạt lở tự nhiên. Bên cạnh đó, việc đăng ký biến động đất này giúp cơ quan quản lý nhà nước về đất đai ở địa phương theo dõi, thống kê, lập kế hoạch sử dụng đất đúng thực trạng quỹ đất ở địa phương.
Về hồ sơ đăng ký biến động giảm diện tích thửa đất, tài sản gắn liền với đất do sạt lở tự nhiên, ông Nam cần làm Đơn đề nghị đăng ký biến động (theo mẫu); Kèm theo văn bản xác nhận của UBND cấp xã về tình trạng sạt lở tự nhiên đó và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp có nội dung liên quan đến việc đăng ký biến động gửi Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện nơi có đất giải quyết.
VPLS Khánh Hưng – Đoàn Luật sư Hà Nội
* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.