Nhận thức tầm quan trọng của nông nghiệp bền vững, quản lý rừng bền vững, khử carbon và số hóa trong khu vực ASEAN, hội nghị kêu gọi tất cả các bên liên quan, gồm giới học thuật, tổ chức quốc tế và khu vực tư nhân hợp tác với các quốc gia thành viên ASEAN, thông qua Ban thư ký ASEAN, thực hiện các chính sách lương thực thực phẩm, nông nghiệp, lâm nghiệp bền vững và tuần hoàn đã được ASEAN thông qua.
Hội nghị nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của việc tăng cường hợp tác, đổi mới sáng tạo và khả năng phục hồi trong các lĩnh vực lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp.
Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: "Hội nghị hôm nay cũng là cơ hội để Bộ trưởng Nông Lâm nghiệp các quốc gia thành viên ASEAN có cơ hội trao đổi quan điểm và chia sẻ kinh nghiệm liên quan đến phát triển ngành lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp ASEAN".
Trong năm 2024, hợp tác lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp ASEAN được triển khai có hiệu quả và đạt được nhiều kết quả quan trọng, đóng góp vào an ninh lương thực; phát triển nông nghiệp bền vững và phát thải thấp. Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, Việt Nam đang tham gia tích cực và có trách nhiệm vào hợp tác lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp trong ASEAN, góp phần vào các kết quả chung.
Nói về những kết quả hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhắc lại, Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 44 – 45 vào tháng 10/2024 tại Lào đã thông qua Tuyên bố của các lãnh đạo ASEAN về Thúc đẩy nông nghiệp bền vững và ghi nhận Kế hoạch hành động về Nông nghiệp bền vững ở ASEAN.
Hội nghị đã xác định một số lĩnh vực ưu tiên hợp tác trong những năm tới và khuyến khích các nhóm công tác chuyên ngành liên quan của ASEAN tiếp tục nỗ lực thực hiện sáng kiến quan trọng liên quan đến lương thực, thực phẩm, nông lâm nghiệp.
Thứ nhất, thúc đẩy nông nghiệp bền vững thông qua Kế hoạch hành động về nông nghiệp bền vững.
Thứ hai, giảm thiếu việc đốt phế phụ phẩm cây trồng trong khu vực thông qua việc thực hiện Hướng dẫn ASEAN về giảm đốt phế phụ phẩm cây trồng.
Thứ ba, giảm việc sử dụng các loại hóa chất nông nghiệp độc hại, chấm dứt tình trạng đốt phế phụ phẩm cây trồng.
Thứ tư, thúc đẩy các giải pháp dựa vào thiên nhiên thông qua thực hiện Chiến lược ASEAN về quản lý bền vững hệ sinh thái rừng ngập mặn.
Thứ năm, phòng chống kháng kháng sinh (AMR) trong chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và đánh bắt thủy sản.
Thứ sáu, thúc đẩy việc sử dụng các tác nhân kiểm soát sinh học (BCA) trong lĩnh vực nông nghiệp, bao gồm trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và đánh bắt thủy sản.
Thứ bảy, đảm bảo bền vững nguồn tài nguyên đất và nước cho hoạt động sản xuất nông nhiệp.
Cuối cùng là khuyến khích áp dụng nông nghiệp tái tạo và công nghệ số trong lĩnh vực lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp.
Đối với các lĩnh vực ưu tiên này, các quốc gia thành viên ASEAN được khuyến khích điều chỉnh các sáng kiến của mình phù hợp với các ưu tiên khu vực.
Ban Thư ký ASEAN sẽ hỗ trợ các quốc gia thành viên ASEAN và hợp tác với nhiều đối tác khác nhau để tạo điều kiện thực hiện các sáng kiến trên. Cách tiếp cận hợp tác này không chỉ nhằm giải quyết những thách thức trước mắt khu vực ASEAN đang phải đối mặt mà còn thúc đẩy sự bền vững và khả năng phục hồi lâu dài trong các lĩnh vực quan trọng làm nền tảng cho tăng trưởng kinh tế và an ninh lương thực.
Tại hội nghị, đại diện Ban Thư ký ASEAN cũng nhấn mạnh về hai vấn đề quan trọng trong ngành nông nghiệp khu vực hiện nay là kháng thuốc kháng sinh và nông nghiệp thuận thiên.
Trước hết, việc chống kháng kháng sinh trong lĩnh vực chăn nuôi nói chung và nuôi trồng thủy sản nói riêng cần được các quốc gia thành viên nghiên cứu kỹ, tích hợp vào trong hướng dẫn cũng như quy định của mình. Từ đó các bên cùng nhau hợp tác giám sát để giảm thiểu tác động của việc sử dụng kháng sinh trong lĩnh vực chăn nuôi và thủy sản.
Thứ hai về nông nghiệp thuận thiên, Ban Thư ký ASEAN cho rằng, các nước có thể xây dựng một số thí điểm để tích hợp sản xuất nuôi cá kèm với trồng cây đước ở rừng ngập mặn, nhờ đó góp phần đạt mục tiêu giảm thiểu phát thải carbon cho khu vực.
Trong khi đó, theo đại diện Singapore đánh giá, một năm qua, hợp tác các thành viên trong ASEAN rất tích cực, hoạt động được tiến hành ở trên nhiều lĩnh vực như giảm thiểu phế thải, giảm thiểu sử dụng hóa chất nông nghiệp.
Singapore đề xuất cách thức hợp tác của ASEAN để có thể chuyển đổi hệ thống lương thực, biến đổi khí hậu. "Thách thức về biến đổi khí hậu không chỉ một quốc gia xử lý mà cần sự hợp tác của các thành viên trong khu vực", đại diện Singapore nhấn mạnh.
Tại Hội nghị, Brunei cũng cam kết hợp tác của nước này với các thành viên khu vực ASEAN. Đồng thời đề nghị tập trung nhiều hơn vào nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn, giảm thiểu nông nghiệp hóa chất, đảm bảo hợp tác chống xói mòn đất.
Đại diện Philippines cũng cam kết thực hiện các thống nhất tại Hội nghị Bộ trưởng Nông lâm nghiệp ASEAN lần thứ 45 và 46. Philippines đánh giá cao về giải pháp đề xuất và các đề xuất liên quan đến nông nghiệp thuận thiên; đánh giá cao 18 ưu tiên sáng kiến thông qua. Philippines cho biết, nước này sẽ tập trung áp dụng công nghệ đổi mới sáng tạo, các giải pháp thuận thiên, giảm thiểu carbon, bảo vệ nguồn tài nguyên đất và nước.
Đỗ Hương