Tại TPHCM, Chiến dịch Con rồng Mekong giai đoạn 5 được Cục Hải quan TPHCM triển khai từ ngày 15/4/2023. Cục Hải quan TPHCM đã tập trung nhiều giải pháp đấu tranh chống các hoạt động vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất và phòng chống vận chuyển động thực vật hoang dã trong khu vực, thu được kết quả tích cực. Hầu hết các vụ vi phạm vận chuyển trái phép chất ma túy bị Cục Hải quan TPHCM phát hiện và bắt giữ đều được chuyển cho cơ quan công an để mở rộng điều tra theo thẩm quyền.
Tính đến cuối tháng 10/2023, đơn vị đã phát hiện, ngăn chặn 18 vụ vi phạm vận chuyển trái phép chất ma túy. Trong đó, có nhiều vụ cất giấu ma túy rất tinh vi. Chẳng hạn, đầu tháng 9/2023, qua kiểm tra lô hàng xuất khẩu đi Australia theo loại hình phi mậu dịch cá nhân, Cục Hải quan TPHCM phát hiện trong 36 túi xách các loại, mỗi túi xách giấu các túi nylon dán băng keo màu vàng (được may giấu bên trong lớp vải lót túi xách) bên trong chứa heroin. Tổng cộng cơ quan Hải quan thu giữ gần 3,2 kg heroin.
Tiếp đó, vào đầu tháng 10/2023, đơn vị đã phát hiện và thu giữ gần 4 kg heroin được giấu trong ruột chiếc máy lọc nước xuất khẩu qua đường hàng không. Số ma túy này được để trong túi nylon, bên ngoài bọc mút màu đen, bên trong bọc giấy carbon và giấy bạc, được giấu kín trong máy lọc nước nhằm tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng...
Để chiến dịch Con rồng Mekong hiệu quả hơn, Cục Hải quan TPHCM kiến nghị cần tăng cường trao đổi kinh nghiệm giữa các lực lượng chuyên môn nghiệp vụ hoạt động trên địa bàn cảng hàng không quốc tế trong nước và ngoài nước nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp, khả năng nhận biết và trình độ nghiệp vụ cho lực lượng cán bộ công chức làm nhiệm vụ kiểm soát ma túy.
Bên cạnh đó, tổ chức tuyên truyền, cảnh báo phương thức, thủ đoạn cho tổ lái, tiếp viên, nhân viên công vụ, thợ máy, vệ sinh, doanh nghiệp xuất khẩu - nhập khẩu có liên quan cùng nhau đấu tranh với tội phạm ma túy; tăng cường sử dụng hiệu quả các phương tiện, thiết bị máy phát hiện ma túy, máy soi chiếu, chó nghiệp vụ; tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế, tình báo hải quan để kịp thời ngăn chặn bắt giữ hoặc chuyển thông tin cho lực lượng có liên quan…
Tại Lào Cai, tham gia Chiến dịch Con rồng Mekong giai đoạn 5, Cục Hải quan Lào Cai đã tăng cường công tác thu thập, phân tích, đánh giá, xử lý thông tin về tình hình, phương thức, thủ đoạn buôn lậu, vận chuyển trái phép ma túy và các loài động thực vật hoang dã để phân tích rủi ro, xác định trọng điểm, cảnh báo rủi ro phục vụ hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan từ đó chủ động phát hiện, ngăn chặn và đấu tranh có hiệu quả đối với các hành vi vi phạm pháp luật về hải quan.
Đồng thời xây dựng, sử dụng các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan trong công tác đấu tranh với loại tội phạm này một cách có hiệu quả, tăng cường sử dụng chó nghiệp vụ kiểm tra, kiểm soát đối với hành lý, hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi tàng trữ, buôn bán, vận chuyển trái phép ma túy và các loài động thực vật hoang dã qua biên giới.
Thường xuyên phối hợp, trao đổi thông tin với lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng và chính quyền địa phương các cấp để tổ chức, đấu tranh có hiệu quả đối với hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá, các chất ma túy và các loài động thực vật hoang dã qua biên giới trên các tuyến và địa bàn trọng điểm.
Ngoài ra, nắm bắt kịp thời tình hình, diễn biến về công tác quản lý biên mậu của phía Trung Quốc; áp dụng có hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan như: Tăng cường điều tra, nghiên cứu nắm tình hình, vận động quần chúng tham gia phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; thu thập, nghiên cứu thông tin về địa bàn, tuyến vận chuyển hàng hóa, vụ việc, hiện tượng, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh và người có liên quan…
Đối với đấu tranh với tội phạm ma túy, Cục Hải quan Lào Cai đã tham gia triệt phá 3 vụ vi phạm liên quan đến ma túy. Điển hình như ngày 25/10, tại km16+600, Tỉnh lộ 156 (đoạn thuộc địa phận thôn Mường Đơ, xã Bản Vược, huyện Bát Xát), Tổ công tác gồm: Công an huyện Bát Xát phối hợp với Công an xã Bản Vược, Chi cục Hải quan Bát Xát bắt quả tang Sùng Seo Phử (sinh năm 1988, trú tại thôn Lũng Pô, xã A Mú Sung, huyện Bát Xát) về hành vi mua bán trái phép chất ma túy. Tang vật thu giữ tại hiện trường gồm: 5 gói thuốc phiện có tổng trọng lượng là 4,292 kg; 1 xe máy; 1 điện thoại di động và nhiều giấy tờ có liên quan.
Tại Hải Phòng, trong quá trình thực hiện Chiến dịch Con rồng Mekong giai đoạn 5, Cục Hải quan TP. Hải Phòng đã phát hiện, bắt giữ 3 vụ việc về ma túy.
Điển hình như ngày 17/4, tại khu vực ngã 3 Sở Dầu (phường Sở Dầu, quận Hồng Bàng, Hải Phòng), Tổ công tác của Đoàn Đặc nhiệm phòng chống tội phạm về ma túy số 1, Cục Hải quan Hải Phòng và Công an TP. Hải Phòng đã phát hiện, bắt quả tang 2 đối tượng G.A.M sinh năm 2001 và L.A.M sinh năm 2005, cùng trú tại xã Núa Ngam, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đang mang trong người 9 bánh heroin để đem đi tiêu thụ.
Đấu tranh mở rộng, tại khu vực Bệnh viện Việt Tiệp 2 (trên địa bàn xã An Đồng, huyện An Dương, Hải Phòng), lực lượng chức năng tiếp tục khống chế, bắt giữ N.T.N sinh năm 1970, trú tại xã An Đồng, huyện An Dương, Hải Phòng để làm rõ hành vi mua bán trái phép chất ma túy.
Chiến dịch Con rồng Mekong do Hải quan Việt Nam và Hải quan Trung Quốc đồng sáng kiến được khởi động từ tháng 9/2018 và nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật rất lớn từ UNODC và RILO AP, cũng như sự đồng thuận tham gia của cơ quan Hải quan 6 nước trong tiểu vùng sông Mekong.
Chiến dịch Con rồng Mekong giai đoạn 5 được triển khai từ ngày 15/4/2023 đến ngày 16/11/2023 với sự tham gia của 25 cơ quan Hải quan, cơ quan thực thi pháp luật và tổ chức quốc tế. Tổng số vụ bắt giữ được các nước thành viên báo cáo trong giai đoạn 5 là 1.715 vụ, tăng 111% so với giai đoạn 4.
Hoàng Giang