Thực hiện dân chủ cơ sở và vai trò đi đầu của “dân vận chính quyền”

Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai: Người dân quan tâm tới sự thay đổi của chính quyền, theo hướng công khai, minh bạch, phục vụ tốt hơn cho quyền, lợi ích của người dân. Ảnh: VGP/Đình Nam

Cùng dự có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Phó trưởng Ban Chỉ đạo; lãnh đạo các bộ ngành thành viên. 

Tăng cường vai trò của truyền thông

Sau 3 năm triển khai Kết luận số 120-KL/TW, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về quy chế dân chủ ở cơ sở gắn với thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, các phong trào thi đua yêu nước.

Nhận thức về dân chủ và thực hành dân chủ của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhân dân có nhiều chuyển biến.

Kết quả thực hiện quy chế dân chủ ở từng loại hình cơ sở có nhiều tiến bộ, đi vào chiều sâu.

Dân chủ đại diện được phát huy, dân chủ trực tiếp được mở rộng; phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" được cụ thể hóa trên nhiều lĩnh vực ở cơ sở. Cơ chế "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ" tiếp tục được thực hiện đồng bộ, cụ thể hơn, đạt hiệu quả.

Việc thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở đã phát huy vai trò, tiềm năng, sức sáng tạo của nhân dân, động viên các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước; dân chủ trong Đảng, trong quản lý, điều hành của bộ máy nhà nước các cấp không ngừng được phát huy; bầu không khí dân chủ trong xã hội, trong sinh hoạt cộng đồng dân cư được mở rộng; góp phần hoàn thành các nhiệm vụ, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Tuy nhiên, công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước liên quan đến việc thực hiện quy chế dân chủ ở một số địa phương, cơ quan, đơn vị chưa thường xuyên, kịp thời, chậm đổi mới, chưa thật sự sâu rộng, chưa tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định dân chủ cơ sở thì đầu tiên phải thực hiện ở các cấp chính quyền. Ảnh: VGP/Đình Nam

Dân chủ cơ sở phải làm đầu tiên ở chính quyền

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng cần làm rõ những mối quan tâm của người dân trong liên hệ với việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở 3 năm qua. Từ những thành quả phát triển kinh tế-xã hội tạo điều kiện tốt hơn việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở đến vấn đề xây dựng Đảng, phòng chống tham nhũng, xử lý hiện tượng nhũng nhiễu của một bộ phận cán bộ, viên chức.

Theo Phó Thủ tướng, hai năm qua đã có nhiều vụ việc tham nhũng bị xử lý, tác động lớn tới suy nghĩ, nhận thức, hành động của cán bộ chính quyền các cấp trong thái độ, hành vi ứng xử hàng ngày. Người dân cũng có lòng tin để tiếp tục góp ý, tham gia xây dựng đảng, chính quyền.

Trong phần đánh giá chung của Báo cáo, Phó Thủ tướng đề nghị bổ sung đánh giá công tác thông tin đến người dân những vấn đề liên quan đến chủ quyền, lợi ích của đất nước, dân tộc; làm rõ vai trò của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; xu hướng trên thế giới yêu cầu chính quyền phải công khai, minh bạch và tôn trọng người dân hơn…

“Thời gian qua thực hiện dân chủ cơ sở ở xã - phường - thị trấn, trong các đơn vị sự nghiệp đã bắt đầu thay đổi tích cực nhưng trong khu vực hành chính, doanh nghiệp thì không được như vậy. Đối với từng loại hình dân chủ cơ sở cần có đánh giá cụ thể tiến bộ như thế nào, những điểm gì cần lưu ý”, Phó Thủ tướng nhìn nhận.

Trả lời cho những câu hỏi của Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai về vấn đề dân vận chính quyền, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định dân chủ cơ sở thì đầu tiên phải thực hiện ở các cấp chính quyền, phải thay đổi suy nghĩ “lâu nay nói dân vận thì chỉ có ban đảng, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội làm”. Do vậy cần đánh giá sâu sắc hơn công tác dân vận chính quyền bởi quyền làm chủ của người dân đang nằm ở trong chính quyền.

Chính quyền phải công khai, minh bạch để người dân biết, tham gia. Yêu cầu này, theo Phó Thủ tướng, nhiều địa phương làm chưa tốt, “những thứ không cần lắm thì công khai và dán rất nhiều nhưng những thứ người dân cần thì lại không đầy đủ, cụ thể”. Chưa kể các cơ quan báo chí chưa được cơ quan nhà nước cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời để tuyên truyền, thông tin đến người dân.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh vấn đề cải cách hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến để hạn chế tiếp xúc trực tiếp giữa người dân và công chức, viên chức, nhất là trong những lĩnh vực nhạy cảm, dễ nhũng nhiễu người dân.

“Thực hiện dân chủ phải đi cùng với tuân thủ pháp luật. Chúng ta tuyên truyền pháp luật về dân chủ cơ sở thì đầu tiên là tuyên truyền pháp luật nói chung để người dân biết làm cái gì đúng, cái gì sai. Dân chủ phải đi đôi với pháp luật, tuân thủ pháp luật”, Phó Thủ tướng nói.

Ảnh: VGP/Đình Nam

Lắng nghe người dân nhiều hơn

Tán thành với ý kiến của các thành viên Ban chỉ đạo, Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai đề nghị báo cáo cần khái quát, làm rõ hơn bối cảnh 3 năm qua đối với phát triển kinh tế, xã hội, đối ngoại, quốc phòng, đời sống nhân dân; đặc biệt là những vấn đề bức xúc được dư luận nhân dân quan tâm. Bởi đây là giải pháp quan trọng để đảng, chính quyền thực hiện quy chế dân chủ gắn bó thực sự với nhân dân.  

Người dân quan tâm tới sự thay đổi của chính quyền, theo hướng công khai, minh bạch, phục vụ tốt hơn cho quyền, lợi ích của người dân. Chính quyền phải lắng nghe nhiều hơn, thay đổi nhiều hơn, tiếp thu ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của người dân liên quan đến vấn đề phát triển đất nước, chủ quyền quốc gia, vị trí của Việt Nam đối với khu vực và thế giới.

Bên cạnh đó, báo cáo cần chỉ rõ việc đổi mới phương thức hoạt động trong đảng, chính quyền đã góp phần thực hiện quy chế dân chủ. Đổi mới trong Đảng là đấu tranh trực diện với phòng chống tham nhũng, công khai, minh bạch trong xử lý cán bộ vi phạm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Đảng, Nhà nước cũng tiếp tục ban hành các văn bản để người dân trực tiếp tham gia như các Nghị quyết Trung ương 4, Trung ương 6, Trung ương 7 (khóa XII) và nhiều văn bản quy phạm pháp luật quy định sự tham gia của người dân để tham gia xây dựng chính sách. 

Đối với công tác thông tin tuyên truyền thông qua báo chí và mạng xã hội, đồng chí Trương Thị Mai khẳng định đổi mới công tác sẽ tạo điều kiện tốt hơn cho người dân có thể bày tỏ ý kiến, tạo đồng thuận cao hơn trong việc ban hành chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Liên quan đến phương hướng thực hiện Kết luận số 120-KL/TW, đồng chí Trương Thị Mai nhấn mạnh: Báo cáo cần nêu bối cảnh khái quát trong những năm tiếp theo, thách thức và cơ hội trong việc thực hiện quy chế dân chủ. Trả lời được câu hỏi “điều gì sẽ tác động để quy chế dân chủ đi vào thực chất, có hiệu quả tốt hơn, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy đảng, chính quyền”.

Đình Nam