Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, tại Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV, trên cơ sở các nội dung báo cáo của Chính phủ, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Nghị quyết quy định mục tiêu, đối tượng, nguyên tắc, tiêu chí lựa chọn và phân bổ vốn, các cơ chế đặc thù áp dụng cho dự án đầu tư công thuộc Chương trình và một số nhiệm vụ sử dụng vốn đầu tư phát triển. Đồng thời giao Chính phủ căn cứ các nguyên tắc, tiêu chí quy định tại khoản 1 Điều 3 của Nghị quyết, khẩn trương rà soát, hoàn thiện danh mục các dự án sử dụng nguồn vốn của Chương trình, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi phân bổ vốn.
Căn cứ Nghị quyết số 43 của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/1/2022 về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội để cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội.
"Việc xây dựng, hoàn thiện các danh mục nhiệm vụ, dự án Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội là rất nghiêm túc, chặt chẽ, kỹ lưỡng, bảo đảm tuân thủ theo đúng các nguyên tắc, tiêu chí, đối tượng, mục tiêu quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định.
Trên cơ sở rà soát tình hình thực hiện Nghị quyết số 43 của Quốc hội, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua nguyên tắc, tiêu chí về phân bổ, bố trí vốn cho danh mục các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, cho ý kiến về 129 dự án thuộc Chương trình với số vốn dự kiến là hơn 14.710 tỷ đồng đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định, đủ điều kiện giao kế hoạch vốn. Cho ý kiến điều chỉnh giảm 8.528 tỷ đồng kế hoạch vốn của Chương trình đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Giao thông vận tải thực hiện 4 dự án quan trọng quốc gia, đường cao tốc để điều chỉnh tăng tương ứng cho 10 địa phương thực hiện các dự án thành phần đã được Thủ tướng Chính phủ phân cấp. Trên cơ sở đó, 10 địa phương thực hiện giao chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công của Chương trình năm 2023 cho từng dự án thành phần do mình quản lý.
Thẩm tra về nội dung trên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về tiếp tục phân bổ số vốn còn lại của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội là đúng theo thẩm quyền tại Nghị quyết số 43 của Quốc hội.
Về nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn cho danh mục các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình, Uỷ ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, cần giữ nguyên tắc và tiêu chí phân bổ vốn cho các nhiệm vụ, dự án (đợt 2) theo đúng quy định tại Nghị quyết 43.
Qua rà soát, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ đối với danh mục dự án đã đủ thủ tục đầu tư. Tuy nhiên, Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ rà soát kỹ về thời hạn hoàn thành các dự án; đồng thời, chỉ đạo các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương thực hiện các nhiệm vụ, dự án đúng thời hạn theo Nghị quyết 43; đối với các dự án có sử dụng vốn ngân sách địa phương, yêu cầu các địa phương thực hiện đúng cam kết; có chế tài xử lý đối với địa phương không thực hiện đúng cam kết, không bố trí đủ vốn để các dự án hoàn thành trong năm 2023 để bảo đảm yêu cầu của Nghị quyết 43.
Phát biểu kết luận vê nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, sau khi xem xét, thảo luận Tờ trình của Chính phủ về danh mục và mức vốn cho nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội (đợt 2), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cần thực hiện đúng nguyên tắc và tiêu chí phân bổ vốn được quy định tại Nghị quyết 43 và Nghị quyết 29/2021 về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, bảo đảm khả năng hấp thụ vốn, tính công khai, minh bạch, hài hòa giữa các lĩnh vực, vùng miền.
Về danh mục của mức vốn cho từng nhiệm vụ và dự án cụ thể, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ về phân bổ số vốn dự kiến là hơn 14.710 tỷ đồng cho 129 nhiệm vụ, dự án đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định, đủ điều kiện giao kế hoạch vốn của chương trình; đề nghị, Chính phủ tiếp thu giải trình đối với các ý kiến nêu tại báo cáo thẩm tra, ý kiến thảo luận của Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ rà soát, chịu trách nhiệm chi tiết của từng nhiệm vụ, dự án khi quyết định phân bổ theo thẩm quyền, bảo đảm tuân thủ các quy định của Luật Đầu tư công, các Nghị quyết số 43, 29 của Quốc hội và các quy định pháp luật có liên quan. Chính phủ chịu trách nhiệm chỉ đạo các địa phương bố trí đủ phần vốn địa phương đã cam kết để hoàn thành đúng tiến độ các dự án sử dụng cả vốn ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương.
Đối với số vốn còn lại, chưa hoàn tất thủ tục đầu tư, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, Chính phủ khẩn trương rà soát theo đúng nguyên tắc tiêu chí quy định tại Nghị quyết 43, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi phân bổ.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thống nhất điều chỉnh giảm 8.528 tỷ đồng kế hoạch vốn của 4 dự án thuộc Chương trình, trong đó có 3 dự án quan trọng quốc gia đã bố trí vốn cho Bộ Giao thông Vận tải được phân cấp cho các địa phương để bố trí cho các địa phương thực hiện các dự án thành phần theo phân cấp của Thủ tướng Chính phủ.
Nguyễn Hoàng