Tỉ lệ người tham gia bảo hiểm y tế chưa bền vững

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh chủ trì phiên họp

Báo cáo của Bộ Y tế tại phiên họp của Ủy ban Xã hội sáng 1/10 cho biết tính đến ngày 31/12/2020, số người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) trên cả nước là 87,96 triệu người. Trong đó, ngân sách Nhà nước đóng và hỗ trợ mức đóng BHYT cho trên 51 triệu người, chiếm 58% số đối tượng. Tổng số chi NSNN đóng, hỗ trợ mức đóng năm 2020 là 43.638,5 tỷ đồng, bằng 41% tổng số thu tiền đóng BHYT.

Về tình hình khám bệnh, chữa bệnh BHYT năm 2020, cả nước có 2.612 cơ sở khám chữa bệnh BHYT, tăng 166 cơ sở (6,8%) so với năm 2019. Đối với việc khám, chữa bệnh BHYT theo loại hình nội trú, ngoại trú, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, toàn quốc có hơn 167 triệu lượt khám chữa bệnh, giảm hơn 10% so với năm 2019. Bên cạnh đó, tại một số địa phương bị phong tỏa hoặc có cơ sở khám, chữa bệnh BHYT bị phong tỏa do có ca nhiễm COVID-19 đã dẫn đến thời gian điều trị nội trú buộc phải kéo dài ngày khiến tỉ lệ chi phí giường bệnh nội trú tăng hơn so với năm 2019, chiếm gần 25% tổng chi khám chữa bệnh nội trú, gần bằng tỷ lệ chi phí thuốc, hóa chất, dịch truyền, máu và chế phẩm máu của người bệnh điều trị nội trú.

Tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Xã hội đánh giá thời gian qua, Quỹ BHYT đã hỗ trợ rất nhiều cho ngành y tế. Số người tham gia BHYT năm 2020 tăng 2,35% so với năm 2019; tỉ lệ bao phủ BHYT đã vượt 0,15% so với chỉ tiêu Quốc hội giao. 

Tuy nhiên, Ủy ban Xã hội cũng lưu ý tỉ lệ tham gia BHYT chưa bền vững. Số đối tượng ở nhóm người lao động và người sử dụng lao động đóng BHYT giảm do tác động tiêu cực từ đại dịch COVID-19; các nhóm đối tượng tham gia BHYT chưa đồng đều, nhóm đối tượng được ngân sách Nhà nước đóng hoặc hỗ trợ mức đóng vẫn chiếm tỉ lệ cao. Hiện còn khoảng gần 10% dân số chưa tham gia BHYT chủ yếu ở vào nhóm tham gia BHYT theo hộ gia đình, nhóm ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng và một phần của nhóm do người lao động, người sử dụng lao động đóng. 

Bên cạnh đó, tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHYT vẫn diễn ra khá phổ biến ở các doanh nghiệp, nhất là khối doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc kiểm soát chi phí khám chữa bệnh BHYT được làm chặt chẽ một mặt hạn chế được tình trạng trục lợi BHYT nhưng cũng dẫn đến hệ quả bác sĩ hạn chế kê thuốc BHYT cho bệnh nhân để không bị xuất toán, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân khi đi khám chữa bệnh BHYT.

*Cũng trong phiên họp này, Ủy ban Xã hội đã thẩm tra về việc thực hiện Nghị quyết 68/2013/QH13 về đẩy mạnh việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT; thẩm tra việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước năm 2021, kế hoạch năm 2022 thuộc lĩnh vực Bộ Y tế phụ trách; thẩm tra báo cáo của Chính phủ về hoạt động và quản lý, sử dụng Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá trong 2 năm 2019-2020.