Tiềm năng thị trường thực phẩm Halal toàn cầu và cơ hội đối với Việt Nam

Diễn đàn được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến tại Hà Nội.

Đây là lần đầu tiên Bộ Ngoại giao phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Diễn đàn nhằm nâng cao nhận thức về tiềm năng thị trường thực phẩm Halal, tầm quan trọng của chứng nhận Halal và các biện pháp giúp doanh nghiệp Việt Nam tham gia hiệu quả vào thị trường thực phẩm Halal toàn cầu.

Diễn đàn đã thu hút sự quan tâm và tham gia đông đảo của hơn 300 đại biểu trong nước và quốc tế cả trực tiếp và trực tuyến. Tham dự Diễn đàn có  Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn; Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Minh Khôi; Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Hoàng Quang Phòng; Trưởng cơ quan đại diện ngoại giao, các tổ chức quốc tế, khu vực như Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), Tổ chức quốc tế Pháp ngữ khu vực châu Á-Thái Bình Dương (OIF)... và các trưởng cơ quan đại diện Việt Nam mới được bổ nhiệm, đại diện nhiều bộ, ban, ngành, địa phương, viện của Việt Nam cùng các doanh nghiệp trong và ngoài nước đã tham gia và đóng góp tích cực tại Diễn đàn.

Phát biểu khai mạc, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh thế giới đang chuyển đổi rất sâu sắc, mang tính bước ngoặt. Đại dịch COVID-19 tác động nghiêm trọng đến mọi mặt đời sống kinh tế-xã hội và trực tiếp đe dọa đến an ninh lương thực toàn cầu. Việc tổ chức Diễn đàn là một trong những sáng kiến nhằm triển khai mục tiêu “kép” về kiểm soát tốt dịch bệnh và phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội. Thị trường thực phẩm Halal toàn cầu có tiềm năng rất lớn, phát triển với tốc độ nhanh tại khắp các châu lục. Nếu chúng ta tận dụng được những lợi thế như là mắt xích quan trọng trong nhiều liên kết kinh tế hàng đầu khu vực, vị trí địa lý gần châu Á với hơn 62% dân số Hồi giáo, tích cực triển khai Đề án phát triển với các nước Trung Đông-châu Phi nơi có hơn 30% dân số Hồi giáo thì sẽ giúp xuất khẩu của Việt Nam vững vàng tham gia vào thị trường sản phẩm Halal. Thứ trưởng Thường trực khẳng định cần đánh giá thực chất tiềm năng của thị trường thực phẩm Halal toàn cầu, xác định rõ các quy định và tiêu chuẩn để có được chứng nhận Halal. Đồng thời, cần trao đổi kinh nghiệm, chiến lược trong xây dựng ngành thực phẩm Halal từ đó đề xuất biện pháp nhằm hỗ trợ doanh nghiệp ta tham gia vào thị trường thực phẩm Halal toàn cầu. 

Tại phiên khai mạc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đã nhấn mạnh về tầm quan trọng của thị trường thực phẩm Halal toàn cầu và vai trò của ngành nông nghiệp, đặc biệt là nông nghiệp đã qua chế biến trong khai thác thị trường này. Với lợi thế là một nước xuất siêu nông, lâm, thủy sản trong 10 năm qua, Việt Nam có nhiều tiềm năng để tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng thực phẩm Halal toàn cầu. Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc tìm hiểu thị trường, văn hóa tiêu dùng và tập quán kinh doanh để giúp doanh nghiệp ta mở rộng thị trường này.

Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng đề cao vai trò tiên phong của doanh nghiệp trong việc quảng bá các sản phẩm, đặc biệt là thực phẩm Halal ra thị trường toàn cầu. Theo đó, việc chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp hỗ trợ, định hướng sự tham gia của doanh nghiệp Việt Nam vào thị trường Halal toàn cầu là vô cùng cần thiết.

Diễn đàn đã khẳng định tiềm năng rất lớn của thị trường Halal toàn cầu, trong đó có thực phẩm Halal. Thị trường Halal đang phát triển nhanh, ngoài thực phẩm còn mở rộng sang dược phẩm, mỹ phẩm, dịch vụ... tại khắp các châu lục từ châu Á, Trung Đông-châu Phi, cho tới châu Âu và châu Mỹ. Thế giới có gần 2 tỷ người Hồi giáo với mức chi tiêu cho thực phẩm Halal dự báo là 1.400 tỷ USD vào năm 2020; dự báo sẽ tăng hơn 10 lần lên tới 15.000 tỷ USD vào năm 2050. Nhu cầu về sản phẩm Halal gia tăng mạnh không chỉ vì sự tăng nhanh của dân số Hồi giáo mà còn phản ánh xu hướng nhiều người không theo đạo Hồi ở những nền kinh tế lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ, EU… ngày càng ưa chuộng các sản phẩm Halal do đáp ứng các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm và môi trường… 

Diễn đàn đã đánh giá mặc dù thị trường Halal toàn cầu rất tiềm năng song sự tham gia của các doanh nghiệp Việt Nam vào thị trường Halal đến nay còn hạn chế do gặp khó khăn trong việc cấp chứng nhận Halal và thiếu thống tin về thị trường, văn hóa kinh doanh, tiêu dùng để tham gia sâu vào thị trường Halal, nhất là tại các quốc gia Hồi giáo. Việc đạt được chứng nhận Halal là chìa khóa để giúp các doanh nghiệp tiếp cận được thị trường thực phẩm Halal toàn cầu.

Diễn đàn cũng là dịp để các cơ quan chứng nhận tiêu chuẩn Halal trong và ngoài nước trao đổi kinh nghiệm, tập quán và quy trình kiểm tra, giám sát và cấp chứng nhận đạt chuẩn Halal tại các thị trường toàn cầu. Diễn đàn cũng tạo cơ hội để các đại biểu chia sẻ thông tin, kỹ năng và các quy trình cần thiết để các cơ quan liên quan quản lý chất lượng cũng như thống nhất chuẩn của Việt Nam trong xây dựng, hoàn thiện các quy trình kiểm soát, chứng nhận chuẩn Halal.

Các đại biểu cũng chia sẻ nhu cầu về sản phẩm Halal, kinh nghiệm phát triển ngành Halal, trong đó có thực phẩm Halal tại một số các nền kinh tế quan trọng, không chỉ tại thị trường Trung Đông, châu Phi mà tại cả các nền kinh tế lớn ở châu Âu như Anh, Đức. Diễn đàn cũng tạo cơ hội tốt để các doanh nghiệp, địa phương tại Việt Nam trao đổi, kết nối trực tuyến với nhiều tập đoàn nhập khẩu lớn ở châu Âu, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, UAE, Oman, Morocco, Liên hiệp các Phòng Thương mại và Công nghiệp Tây Phi,… nhất là trong bối cảnh làn sóng mới của COVID-19 đang diễn biến phức tạp tại nhiều nước trên thế giới.

Ảnh: BNG

Tại phiên kết luận, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đã nhấn mạnh sự tham gia đông đảo của các đồng chí lãnh đạo bộ, ban, ngành Trung ương và địa phương, doanh nghiệp đã thể hiện quyết tâm thúc đẩy xuất khẩu hàng nông, lâm, thủy sản Việt Nam ra thế giới nói chung và thị trường thực phẩm Halal toàn cầu nói riêng. Thứ trưởng cũng nhấn mạnh Diễn đàn đã mở ra cách tiếp cận bao quát, thấu đáo về thị trường, tiêu chuẩn Halal và đề nghị các bộ, ban, ngành Trung ương và địa phương tiếp tục nghiên cứu kỹ, xử lý các kiến nghị, đề xuất của doanh nghiệp, hiệp hội, các tổ chức chứng nhận Halal để hỗ trợ doanh nghiệp tham gia hiệu quả vào chuỗi sản xuất, cung ứng Halal trên thị trường toàn cầu.

Phát biểu bế mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Minh Khôi nhấn mạnh Việt Nam hiện đang tích cực hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng và với tinh thần ngoại giao phục vụ kinh tế và phát triển, Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các cơ quan liên quan tích cực hỗ trợ và đồng hành cùng các doanh nghiệp trong giai đoạn phát triển mới. Các cơ quan sẽ cùng thúc đẩy xây dựng các chính sách, khuôn khổ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam cũng như hướng tới xây dựng chiến lược về ngành Halal Việt Nam, trong đó sẽ mở rộng ra nhiều lĩnh vực từ thực phẩm đến mỹ phẩm, dược phẩm, du lịch, dịch vụ… để doanh nghiệp ta tham gia hiệu quả vào thị trường Halal toàn cầu. Các cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài sẽ tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận các thị trường Halal tại các nước trên thế giới, nhất là tại các trung tâm lớn về thực phẩm Halal vì thực phẩm Halal chính là là cầu nối giữa các nền văn hóa. Đồng thời, tiếp tục tăng cường các thông tin về các xu thế của thị trường, tập quán tiêu dùng, ẩm thực, văn hóa của người Hồi giáo nhằm góp phần quan trọng giúp mở rộng giao lưu nhân dân giữa Việt Nam với các nước Hồi giáo và thúc đẩy giao lưu văn hóa, phát triển du lịch từ các nước Hồi giáo sang Việt Nam... Diễn đàn hôm nay là bước khởi đầu để nâng tầm nhận thức của các bộ, ban, ngành, địa phương và doanh nghiệp về tiềm năng thị trường Halal toàn cầu và tạo nền tảng để giúp Việt Nam xây dựng một chiến lược về Halal trong thời gian tới.

* Bên lề Diễn đàn cũng diễn ra triển lãm trưng bày, quảng bá một số sản phẩm Halal tiêu biểu và tiềm năng của Việt Nam như trà, cà phê, hạt sachi, thủy hải sản… cũng như một số món ăn nổi tiếng của Việt Nam theo tiêu chuẩn Halal. Nhiều đại biểu, nhất là các đại biểu quốc tế đã đánh giá cao các sản phẩm đạt tiêu chuẩn Halal của Việt Nam.