Tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối về hội nhập quốc tế

Dự án Luật Thỏa thuận quốc tế được xây dựng nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý và nâng cao hiệu lực pháp lý các quy định điều chỉnh việc ký kết và thực hiện thỏa thuận quốc tế, góp phần thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về hội nhập quốc tế theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả; đồng thời khắc phục các quy định bất cập, hạn chế của Pháp lệnh về ký kết và thực hiện thỏa thuận quốc tế năm 2007.

Tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội tại phiên họp thứ 44 của UBTVQH, dự thảo Luật đã được chỉnh sửa, bổ sung và trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV gồm 7 chương, 53 điều quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục ký kết, sửa đổi, bổ sung, gia hạn, chấm dứt hiệu lực, tạm đình chỉ thực hiện và tổ chức thực hiện thỏa thuận quốc tế.

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu Quốc hội bày tỏ thống nhất cao với việc ban hành Luật Thỏa thuận quốc tế nhằm tiếp tục thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về hội nhập quốc tế, nhất là sau khi ban hành Hiến pháp năm 2013, Luật Điều ước quốc tế năm 2016 và đáp ứng đòi hỏi từ thực tiễn nhu cầu ký kết thỏa thuận quốc tế, thực hiện có hiệu quả tiến trình hội nhập quốc tế, giữ vững ổn định chính trị-xã hội trong bối cảnh nước ta tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Nhiều ý kiến đại biểu bày tỏ nhất trí chủ trương mở rộng chủ thể ký kết thỏa thuận quốc tế về phía Việt Nam để phù hợp hơn với chủ trương hội nhập quốc tế trong giai đoạn mới. Tuy nhiên, cũng có ý kiến đại biểu đề nghị việc mở rộng chủ thể ký kết thỏa thuận quốc tế đến UBND cấp huyện và UBND cấp xã cần được cân nhắc thận trọng do hợp tác quốc tế luôn tiềm ẩn những vấn đề nhạy cảm về chính trị, đối ngoại, quốc phòng, an ninh, đòi hỏi cơ quan, tổ chức tham mưu và chủ thể ký kết phải có năng lực nhất định, do đó không phải cơ quan, tổ chức nào cũng được trao quyền ký kết thỏa thuận quốc tế.

Một số ý kiến cho rằng không nên phân cấp cho nhiều chủ thể ký kết thỏa thuận quốc tế dễ dẫn đến sự thiếu thống nhất giữa các địa phương, nhất là giữa các địa phương có chung đường biên giới với cùng một quốc gia như ở Việt Nam.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng thực tế các đơn vị sự nghiệp công lập, nhất là các cơ sở nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, giáo dục, y tế… đã ký kết nhiều thỏa thuận quốc tế thời gian qua  và trên thực tế vẫn có nhu cầu ký kết thỏa thuận quốc tế; đề nghị nghiên cứu bổ sung chủ thể này vào dự thảo Luật. Đồng thời, đề nghị nghiên cứu tổng kết việc ký kết thỏa thuận quốc tế của các tổ chức tôn giáo để có quy định phù hợp.

Để tăng cường hơn nữa công tác quản lý và phòng ngừa rủi ro đối với các thỏa thuận quốc tế liên quan đến đầu tư, có ý kiến đại biểu đề nghị luật cần quy định cụ thể một số nội dung yêu cầu bắt buộc trong thỏa thuận quốc tế liên quan đến đầu tư.

Ngoài ra, các đại biểu Quốc hội cũng đóng góp nhiều ý kiến liên quan đến phạm vi điều chỉnh; làm rõ hơn khái niệm thỏa thuận quốc tế; nguyên tắc ký kết và thực hiện thỏa thuận quốc tế; đình chỉ thực hiện thỏa thuận quốc tế;…

Phát biểu kết luận về nội dung này, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh, qua thảo luận, các đại biểu Quốc hội đều nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về việc nâng Pháp lệnh Thỏa thuận quốc tế lên thành Luật Thỏa thuận quốc tế.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra và Ban soạn thảo tiếp thu các ý kiến của các đại biểu Quốc hội để nghiên cứu, rà soát, hoàn chỉnh dự thảo Luật và trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp tới.

Nguyễn Hoàng-Toàn Thắng