TỔNG THUẬT: QUỐC HỘI THẢO LUẬN KTXH VÀ CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG DỊCH COVID-19

* Clip: Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long báo cáo giải trình    

* Clip: Bộ trưởng Đào Ngọc Dung báo cáo giải trình     

* Clip: Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên báo cáo giải trình

* Clip: Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng báo cáo giải trình      

* Clip: Bộ trưởng Hồ Đức Phớc báo cáo giải trình

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng các đại biểu dự phiên thảo luận. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Cũng tại phiên họp, Quốc hội thảo luận: Báo cáo về công tác phòng, chống dịch COVID-19 và tình hình thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 về kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV; tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2021, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2022 và Kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 03 năm 2022-2024 (trong đó có việc bổ sung dự toán thu, chi vốn viện trợ nước ngoài năm 2021 của tỉnh Quảng Nam; lùi thời điểm cải cách chính sách tiền lương).

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp

Không khí thảo luận sôi nổi, thẳng thắn, trách nhiệm

Phát biểu kết luận 2 ngày thảo luận tại hội trường, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, đã có 120 đại biểu Quốc hội thuộc 57 Đoàn đại biểu Quốc hội phát biểu, có 2 đại biểu tham gia tranh luận. Các Bộ trưởng 5 bộ đã tham gia phát biểu, giải trình thêm một số vấn đề liên quan.

Nhìn chung, không khí thảo luận sôi nổi, thẳng thắn và trách nhiệm. Các ý kiến thảo luận phong phú, toàn diện, sâu sắc, thể hiện tâm huyết của các đại biểu đối với các vấn đề quan trọng của đất nước và các vấn đề mà đông đảo cử tri quan tâm.

Các đại biểu Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của cả hệ thống chính trị, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các ngành, các cấp và ghi nhận đóng góp to lớn của cả dân tộc, kiều bào ta ở nước ngoài, bạn bè quốc tế để kiểm soát dịch bệnh, đảm bảo an sinh xã hội và ngăn chặn đà suy giảm kinh tế.

Đa số ý kiến đại biểu Quốc hội thống nhất với nhiều nội dung trong các báo cáo của Chính phủ và các báo cáo thẩm tra của các cơ quan của Quốc hội.

Các đại biểu đã tập trung phát biểu về nhiệm vụ, giải pháp để phòng chống dịch, đảm bảo an toàn sức khỏe, tính mạng, đời sống của nhân dân và khôi phục kinh tế; nhiều ý kiến các đại biểu đã nêu về cân đối ngân sách, phát triển KTXH trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 và những biến động khó lường của kinh tế thế giới.

Nhiều đại biểu đề nghị cần có chương trình phục hồi kinh tế toàn diện, khả thi, với những giải pháp mạnh, đột phá, khắc phục được bất cập của thời gian qua; chương trình cần có kịch bản cụ thể và chia giai đoạn phù hợp để thực hiện.

Nhiều ý kiến đại biểu cũng đề cập đến bất cập hạn chế cần khắc phục, những giải pháp cần triển khai ở hầu hết các lĩnh vực của đời sống KTXH, tài chính, ngân sách, kiểm soát dịch COVID-19.

Các đại biểu thống nhất với nhiều nội dung trong các báo cáo KTXH, dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách Trung ương; thống nhất lùi thời điểm thực hiện cải cách tiền lương đề dành nguồn lực kiểm soát dịch và khôi phục kinh tế; thống nhất tỷ lệ điều tiết ngân sách chỉ áp dụng riêng cho năm 2022 cho phù hợp với diễn biến phức tạp của thực tế.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan nghiên cứu xây dựng Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội, hoàn chỉnh các nghị quyết về ngân sách và KTXH gửi đại biểu Quốc hội cho ý kiến và trình Quốc hội xem xét, thông qua.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Chính sách tài khóa được điều hành linh hoạt.

Chính sách tài khóa được điều hành linh hoạt

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, dưới dự lãnh đạo, điều hành của Chính phủ, nhiệm vụ thu - chi ngân sách nhà nước năm 2021 có thể nói là hoàn thành, thu ngân sách nhà nước vượt dự toán đề ra, chi ngân sách đảm bảo bám sát dự toán và bội chi ngân sách nhà nước đảm bảo theo quy định, ở mức 4% GDP theo nghị quyết của Quốc hội.

Đặc biệt, Chính phủ đã ban hành một loạt chính sách tài khóa hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, cũng như phòng chống dịch bệnh với tổng mức khoảng 200 nghìn tỷ đồng.

Riêng Nghị định số 52/2021/NĐ-CP đã giãn, giảm thuế cho doanh nghiệp khoảng 115 nghìn tỷ đồng; Nghị định 92/2021/NĐ-CP giảm khoảng 21,3 nghìn tỷ đồng. Quỹ vaccine phòng COVID-19 đã huy động được gần 9 nghìn tỷ đồng.

Theo Bộ trưởng, thời gian qua, chính sách tài khóa được điều hành linh hoạt.

Nếu hỗ trợ 5 năm, chúng ta có 1 triệu tỷ đồng đưa vào nền kinh tế

Về ý kiến cho rằng, dư địa của nợ công còn lớn, cần tăng bội chi ngân sách. Theo Bộ trưởng dư địa không còn nhiều, vì giai đoạn 2016-2020, tổng vay của Chính phủ là 1.852.000 tỷ đồng, thì giai đoạn 2021-2025 dự kiến vay 3.068.000 tỷ đồng, gấp 1,7 lần so với giai đoạn trước.

Nợ công vào năm 2025 gấp 1,6 lần so với năm 2020, có nghĩa nợ công đến năm 2025 theo đánh giá khoảng 57,9% GDP, nhưng là GDP cũ, tức là vượt ngưỡng 55%. Nếu tính theo GDP mới là 45,6%,

Nợ Chính phủ giai đoạn 2021-2025 là 41,8% nhưng nếu đánh giá theo GDP cũ là 53,1%, có nghĩa cũng vượt ngưỡng là 45%.

“Tuy nhiên, chúng tôi rất ủng hộ các gói kích cầu để thúc đẩy kinh tế phát triển, sau đó quay trở lại thu ngân sách và sẽ giảm bội chi trong các năm sau. Như vậy, trong các giai đoạn chúng ta vẫn đảm bảo được mục tiêu đề ra”, Bộ trưởng nói và cho biết: “Chúng tôi đang tham mưu cho Chính phủ gói kích cầu thông qua hỗ trợ lãi suất, mỗi năm khoảng 20 nghìn tỷ đồng, 2 năm là 40 nghìn tỷ đồng. Nếu hỗ trợ 5 năm thì chúng ta có 1 triệu tỷ đồng đưa vào nền kinh tế. Sau đó, tạo việc làm, thúc đẩy kinh tế, tạo nguồn thu cho ngân sách, giảm bội chi cho giai đoạn sau”.

Mong các địa phương giàu hết sức thông cảm, vì phải lo cho 47 tỉnh nghèo

Về tỷ lệ điều tiết của TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai: Đối với TPHCM, giai đoạn 2017-2021 tỷ lệ điều tiết là 18% và năm đó tổng chi ngân sách là 60.369 tỷ đồng, bình quân 7,1 triệu đồng/đầu người, thì đến năm 2021 tổng chi là 69.092 tỷ đồng, tức là bình quân 7,4 triệu đồng/đầu người. Đến năm 2022, theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, chúng ta xây dựng là 84.121 tỷ đồng, bình quân 8,8 triệu đồng/đầu người. Như vậy, chênh lệch cao hơn so với năm ngoái là 15.029 tỷ đồng. “Quan trọng không phải tỷ lệ điều tiết, mà mức chi không thấp hơn năm trước”, Bộ trưởng nói.

Đối với Đồng Nai, năm 2017, chi ngân sách là 17.426 tỷ đồng, tỷ lệ điều tiết là 47%, đến năm 2021 là 19.721,6 tỷ đồng, bình quân là 61 triệu đồng/người, năm 2022 là 21.257,3 tỷ đồng, bình quân 65 triệu đồng/người, chênh lệch cao hơn là 1.535,7 tỷ đồng. Đồng Nai có tiềm năng phát triển quỹ đất do hạ tầng tăng lên. Trong tỷ lệ điều tiết không tính tiền thu từ xổ số và tiền thu từ đất. Nhà nước đang đầu tư sân bay Long Thành với 109 nghìn tỷ đồng và một số hạ tầng do ngân sách Trung ương đã quyết trong kế hoạch đầu tư công là 11,2 nghìn tỷ đồng.

“Cho nên mong các địa phương giàu hết sức thông cảm, vì phải lo cho 47 tỉnh nghèo. Hiện có tỉnh nghèo hiện nay có Đoàn Đại biểu Quốc hội chưa có xe ô tô và lãnh đạo tỉnh vẫn đi xe đã sử dụng 20 năm và cơ sở hạ tầng kém”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay.

Còn ưu đãi đối với khu công nghiệp sinh thái, theo Bộ trưởng, hiện đã có cơ chế về vấn đề này. Đối với khu kinh tế, hiện đã có 395 khu kinh tế và khu công nghiệp, đã có chính sách ưu đãi, như: ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là 10% trong 15 năm và miễn 4 năm và giảm 5% của 9 năm tiếp theo… và một số chính sách khác.

Không thể tăng dự toán thu dầu thô

Về ý kiến tăng dự toán thu dầu thô, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính “không thể tăng được”, là do sản lượng thực tế hàng năm, từ 2016-2020 đã giảm bình quân 1,45 triệu tấn/năm, tương ứng 11% và sản lượng khai thác các mỏ hiện tại suy giảm tự nhiên, do giếng dầu cạn và rủi ro kỹ thuật địa chất cao nên khó tăng sản lượng.

Về thuế phân bón, Bộ Tài chính đã trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giao Bộ Tài chính tham mưu Chính phủ, sẽ hoàn thiện cùng với hoàn thiện Luật thuế, bởi hiện nay thuế 0%, nên doanh nghiệp sản xuất trong nước thiệt hại do không được hưởng hoàn thuế đầu vào. Do đó, Bộ Tài chính đang nghiên cứu tham mưu đề xuất tăng thuế giá trị gia tăng mặt hàng phân bón lên 5%.

Đối với ý kiến đề nghị cần tăng tính chủ động của ngân sách Trung ương, theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, Bộ Chính trị đã giao Chính phủ xây dựng đề án phân cấp quản lý ngân sách, tăng tính chủ đạo của ngân sách Trung ương và tính chủ động của ngân sách địa phương đồng thời sửa Luật Ngân sách nhà nước vào thời gian tới.

Năm nay khó khăn, vậy thì tăng thu ở khoản nào?

Đối với vấn đề hỗ trợ lãi suất dẫn đến nợ xấu và hướng khắc phục, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết rút kinh nghiệm là hạn chế và tập trung vào các đối tượng có khả năng đầu tư tăng thêm giá trị cho nền kinh tế. Đặc biệt là các đối tượng vay không có nợ xấu và đảm bảo đủ điều kiện vay và thủ tục đơn giản, quyết toán dễ dàng và chính xác, chặt chẽ.

Đại biểu Quốc hội có ý kiến cho rằng thu ngân sách năm 2022 chỉ 3,4% và tỉ lệ huy động là 15,1% thấp hơn so với kế hoạch. “Chúng tôi xin giải trình là có những giai đoạn là đột xuất, bất thường và các cơ chế, chính sách thay đổi thì tốc độ thu ngân sách không tỉ lệ thuận với tốc độ tăng trưởng GDP. Thực tế giai đoạn năm 2011-2012 tăng trưởng phục hồi kinh tế là 5,25% thì thu ngân sách chúng ta chỉ đạt 2,2% hay năm 2020 thì GDP tăng 2,91% nhưng thực tế thu nội địa chỉ đạt 1,6%. Trong đó, khu vực doanh nghiệp giảm 2% so với cùng kỳ”, Bộ trưởng Bộ Tài chính phát biểu.

Đối với ý kiến cho rằng năm nay khó khăn như vậy thì tăng thu ở khoản nào? Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình: Thu nội địa tăng lên, chẳng hạn thu tăng lên 7.200 tỷ đồng từ phát sinh của năm 2020 trở về trước như truy thu thuế nhà thầu của Formosa được 2.257 tỷ đồng, xử lý thu chênh lệch giá khí trong bao tiêu sản phẩm 2.457 tỷ đồng, thu ngân sách đối với các khoản khác là 2.500 tỷ đồng và phát sinh đột biến là 2.997 tỷ đồng tiền thuê đất của Đại sứ quán Mỹ. Một số khoản thu quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp tăng lên 22.800 tỷ đồng như chứng khoán, bất động sản, khối tài chính, ngân hàng và hoạt động sát nhập, chuyển nhượng vốn và các hoạt động lắp ráp ô tô. Thu dầu thô cũng tăng lên 12.000 tỷ đồng. Thu xuất, nhập khẩu tăng lên 10.5000 tỷ đồng.

Kết thúc phát biểu của mình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc rất mong được sự ủng hộ, giúp đỡ và phản ánh kịp thời của đại biểu Quốc hội và cử tri để hoàn thiện và tham mưu cho Chính phủ lãnh đạo tài chính, ngân sách, quản lý chính sách tài khóa một cách có hiệu quả nhất, thúc đẩy kinh tế phát triển.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Nghị quyết 128/NP-CP là một quyết định đúng đắn, kịp thời và quan trọng, phù hợp với tình hình thực tiễn, tạo nền tảng quan trọng để chúng ta phục hồi kinh tế nhanh trong những tháng cuối của năm 2021 và tạo nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội năm 2022.

Nghị quyết 128/NQ-CP là quyết định đúng đắn, kịp thời và quan trọng

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, qua thảo luận, đa số các đại biểu đã thống nhất và đánh giá cao báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện kế hoạch của năm 2021; dự kiến kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2022.

Nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội cũng đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về công tác phòng, chống dịch COVID-19, việc hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp khắc phục khó khăn, duy trì và phục hồi phát triển sản xuất, kinh doanh, các nhiệm vụ, giải pháp về phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội, giải ngân vốn đầu tư công để giải quyết các vấn đề xã hội do ảnh hưởng của dịch COVID-19; hỗ trợ cho người lao động quay trở lại làm việc, công tác quản lý nhà nước về xây dựng và hoàn thiện thể chế.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng nêu ra nhiều các điểm tồn tại, hạn chế và gợi mở, đề xuất những giải pháp hữu ích để giúp Chính phủ có cách nhìn nhận cũng như điều chỉnh trong chỉ đạo, điều hành trong thời gian sắp tới.

Theo Bộ trưởng, tình hình KTXH của năm 2021 gặp rất nhiều khó khăn và thách thức, nhất là tác động của đợt bùng phát dịch COVID-19 lần thứ tư ở nhiều địa phương đã xâm nhập vào các trung tâm kinh tế, đô thị lớn, khu công nghiệp, khu chế xuất với diễn biến phức tạp và biến thể Delta có tốc độ lây lan nhanh hơn và nguy hiểm hơn.

Chúng ta buộc phải áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch chưa có tiền lệ, quyết liệt hơn để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của nhân dân. Do đó, đời sống của nhân dân cũng như các hoạt động sản xuất, kinh doanh, tăng trưởng kinh tế đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng, sức chống chịu của doanh nghiệp, người dân, nhất là những người có thu nhập thấp đã giảm mạnh.

Việc đạt được 8/12 chỉ tiêu do Quốc hội giao và có 4/12 chỉ tiêu là không đạt trong đó có chỉ tiêu về tốc độ tăng trưởng GDP đã phản ánh sát với tình hình thực tế của KTXH năm 2021 trong bối cảnh hết sức khó khăn của quý 3/2021.

Theo Bộ trưởng, đạt được kết quả phát triển kinh tế như vậy là nhờ sự lãnh đạo của Đảng, sự đồng hành và ủng hộ của Quốc hội, sự chỉ đạo, điều hành linh hoạt và quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nỗ lực, cố gắng và phối hợp chặt chẽ của các cơ quan trung ương, địa phương, nhất là các lực lượng tuyến đầu chống dịch như y tế, quân đội, công an; tinh thần đoàn kết, đồng tình, ủng hộ của các tầng lớp nhân dân, doanh nghiệp, hỗ trợ kịp thời của bạn bè quốc tế. Đến nay tình hình phòng, chống dịch đã có những chuyển biến tích cực.

Bộ trưởng cho rằng, việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 128/NQ-CP vừa qua với phương châm thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 là một quyết định đúng đắn, kịp thời và quan trọng, phù hợp với tình hình thực tiễn, tạo nền tảng quan trọng để chúng ta phục hồi kinh tế nhanh trong những tháng cuối của năm 2021 và tạo nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội năm 2022.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng chỉ ra rằng, từ công tác phòng, chống dịch và phát triển KTXH vừa qua đã cho chúng ta rất nhiều bài học kinh nghiệm, đồng thời cũng thấy được những điểm khiếm khuyết cần phải điều chỉnh kịp thời để bảo đảm phát triển an toàn hơn và bền vững hơn trong tương lai. Cụ thể:

Thứ nhất, năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở, y tế dự phòng đang còn thiếu và yếu, dẫn tới lúng túng trước những diễn biến nhanh và phức tạp của dịch bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người dân, hoạt động kinh tế, việc làm, đời sống nhân dân.

Thứ hai, năng lực quản trị xã hội, quản lý nhà nước, xử lý tình huống của chúng ta còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu, dẫn đến lúng túng, thiếu thống nhất, thiếu đồng bộ, cục bộ địa phương làm đứt gãy quá trình lưu thông hàng hóa, chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất và tiêu thụ.

Thứ ba, sức mạnh, vai trò của hệ thống chính trị và của người dân là rất lớn. Theo đó, cần phải có sự kết hợp và hỗ trợ của Trung ương, cộng đồng doanh nghiệp và bạn bè quốc tế.

Đối với một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm rõ như sau:

Một là, về đánh giá tác động của Nghị quyết 128/NQ-CP. Sau gần 01 tháng triển khai thực hiện nghị quyết này thì tình hình KTXH của tháng 10 đã có nhiều chuyển biến rất tích cực, như trong báo cáo đã nêu, với nhiều điểm sáng và nhất là đã củng cố được niềm tin của người dân, doanh nghiệp, của nhà đầu tư về xu hướng, khả năng phục hồi của nền kinh tế. Hoạt động sản xuất, kinh doanh, di chuyển của người dân, người lao động đang dần trở lại trạng thái bình thường mới.

Hai là, về vấn đề giải ngân vốn đầu tư công của năm 2021, vấn đề chậm giao kế hoạch vốn. Theo quy định của Luật Đầu tư công và thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về phân bổ kế hoạch ngân sách trung ương 2021, Chính phủ đã triển khai giao kế hoạch đầu tư công năm 2021 một lần trước ngày 31/12/2020, tức là ngay cuối năm 2020 đã giao đầy đủ.

Theo đó, các bộ, các ngành và địa phương phải chịu trách nhiệm phân bổ chi tiết kế hoạch vốn của các chương trình, dự án cụ thể và việc chậm phân bổ vốn kế hoạch đầu tư công tập trung ở 2 nội dung chính.

Về việc giao kế hoạch vốn của 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Chính phủ đang chỉ đạo trong tháng 11, tháng 12 này phải hoàn thành toàn bộ các thủ tục để có thể giao được vốn và thực hiện được ngay vào đầu năm 2022.

Còn một phần vốn chưa thể bổ sung cho các dự án khởi công mới của năm 2021, Chính phủ cũng đang chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương hoàn thiện thủ tục phê duyệt quyết định đầu tư theo thẩm quyền, bảo đảm đủ căn cứ để giao kế hoạch chi tiết theo quy định của Luật Đầu tư công.

Đối với phần vốn chưa phân bổ, Chính phủ cũng đang chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện các thủ tục đầy đủ và sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi phân bổ theo quy định của Nghị quyết 29/2021/QH15 của Quốc hội.

Đối với việc giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021, Chính phủ đã nêu rõ các nguyên nhân chậm giải ngân. Bên cạnh các nguyên nhân đã tồn tại từ lâu như: việc chuẩn bị dự án chưa tốt, công tác giải phóng mặt bằng, thời gian điều chỉnh dự án, điều chỉnh năng lực của Ban Quản lý, năng lực nhà thầu,... Riêng năm 2021 còn có một số lý do đặc thù như: là năm đầu chúng ta thực hiện kế hoạch đầu tư công của giai đoạn 2021-2025; năm đầu thực hiện Luật Đầu tư công năm 2019, do vậy chúng ta đang tập trung vào các dự án chuyển tiếp và đang chuẩn bị đầu tư vào các dự án năm 2022; do tác động của COVID-19 giãn cách xã hội và dẫn đến ảnh hưởng cho tiến độ; giá cả nguyên vật liệu tăng rất cao.

Liên quan đến hoàn thiện hành lang pháp lý, Bộ trưởng cho biết, việc sửa đổi các luật đầu tư công cơ bản đã hoàn chỉnh, Chính phủ đang hoàn thiện dự án luật để sửa đổi 10 Luật, trong đó sẽ giải quyết tiếp tất cả những vấn đề đang còn vướng mắc trong Luật Đầu tư công để đẩy nhanh phân cấp, phân quyền, đẩy nhanh tiến độ.

Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu rõ, ngoài những vấn đề nêu trên, các vấn đề về giải phóng mặt bằng và nhiều nội dung mà các đại biểu Quốc hội góp ý, Bộ sẽ nghiêm túc tiếp thu, báo cáo với Chính phủ để tiếp tục chỉ đạo, điều hành.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Trong 10 tháng qua, sản xuất công nghiệp cao hơn mức cùng kỳ năm trước, là động lực chính góp phần vào tăng trưởng chung của nền kinh tế.

Sản xuất công nghiệp cao hơn cùng kỳ, tiếp tục xuất siêu

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong hoàn cảnh đặc biệt khó khăn do đại dịch COVID-19 trong 10 tháng qua, sản xuất công nghiệp vẫn duy trì mức tăng trưởng 3,3%, cao hơn mức 2,7% của cùng kỳ năm trước, là động lực chính góp phần vào tăng trưởng chung của nền kinh tế; xuất khẩu tiếp tục đạt mức xuất siêu, là điểm sáng với mức tăng rất cao 17,3% so với cùng kỳ; nhập khẩu từng bước giảm nhưng vẫn đáp ứng nhu cầu nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, tiêu dùng và xuất khẩu.

Theo Bộ trưởng, ngành công thương đã cùng các địa phương cơ bản cung ứng kịp thời, khá đầy đủ các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu, điện năng phục vụ sản xuất và đời sống người dân, ổn định giá cả hàng hóa; khai thác các hình thức thương mại, các loại thị trường, góp phần tiêu thụ hàng triệu tấn nông sản tới vụ cho nông dân trong hoàn cảnh giãn cách xã hội.

Đồng thời, Bộ Công Thương đã phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương trong nước, đối tác nước ngoài xử lý kịp thời các vướng mắc trong lưu thông hàng hóa, nguyên vật liệu phục vụ sản xuất; giải tỏa kịp thời những ách tắc tại các cửa khẩu, bến cảng nhằm duy trì các hoạt động xuất, nhập khẩu, nhờ đó các doanh nghiệp có điều kiện khai thác, phát huy lợi thế của các hiệp định thương mại tự do, duy trì thành quả xuất siêu.

Bên cạnh đó, ngành công thương đã có nhiều đề xuất hợp lý, phát huy tác dụng tốt trong việc cùng các địa phương chỉ đạo, hỗ trợ doanh nghiệp duy trì các hoạt động sản xuất, kinh doanh cả trong và ngoài vùng dịch; đề xuất tiêu chí, điều kiện và quy trình mở lại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, lưu thông hàng hóa trong điều kiện bình thường mới; ưu tiên tiêm vaccine cho người lao động tại chuỗi cung ứng hàng hóa, dịch vụ thiết yếu và các khu, cụm công nghiệp trong phạm vi cả nước; kịp thời đề xuất Chính phủ 5 lần giảm giá điện cho các đối tượng ưu tiên.

Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế mà tại phiên thảo luận, đại biểu Quốc hội và cử tri tiếp tục thể hiện sự quan tâm, đó là lĩnh vực điện năng và bình ổn thị trường phân bón, vật tư nông nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, đối với lĩnh vực điện năng, thực hiện Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Chính phủ, thời gian qua, Bộ Công Thương đã tập trung tham mưu cho cấp có thẩm quyền chỉ đạo xây dựng Quy hoạch điện 8 với những nguyên tắc cơ bản là bảo đảm cân đối cung, cầu vùng, miền, cơ cấu các nguồn điện, cơ cấu nguồn và truyền tải, huy động được mọi nguồn lực xã hội đầu tư phát triển điện.

Bộ Công Thương đặc biệt chú trọng xây dựng thị trường phát điện và thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Theo đó, thị trường phát điện cạnh tranh được ngành triển khai thực hiện từ khá sớm, nhờ vậy đến nay có gần 70% nguồn điện do tư nhân hoặc công ty cổ phần sản xuất.

Thị trường bán buôn điện cạnh tranh cũng được vận hành từ đầu năm 2019, đến nay EVN không còn là đơn vị duy nhất mua bán điện mà đã có thêm 5 tổng công ty trực tiếp tham gia mua bán điện trên thị trường.

Bộ Công Thương cũng đang tích cực phối hợp các cơ quan hữu quan xây dựng đề án chuyển Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia thành Công ty TNHH một thành viên vận hành hệ thống điện và thị trường điện hạch toán độc lập trong EVN theo chỉ đạo của Chính phủ.

Bộ đang khẩn trương xây dựng thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, trong đó việc triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa nhà máy điện và khách hàng sử dụng điện chính là bước đầu tiên trong thị trường điện bán lẻ cạnh tranh ở nước ta.

Hiện nay, Bộ Công thương đã trình Chính phủ cho phép thí điểm thực hiện cơ chế này từ nay đến năm 2025; đồng thời trình Chính phủ và Quốc hội cho sửa một điều của Luật Điện lực để tư nhân có thể đầu tư vào phân khúc truyền tải điện; trình Chính phủ cơ chế điều hành thực hiện các dự án điện nhằm siết lại kỷ cương trong tổ chức thực hiện quy hoạch và kế hoạch phát triển điện ở nước ta; trình Chính phủ cho phép tiếp tục triển khai chương trình hỗ trợ cấp điện cho nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số và hải đảo.

Về đề xuất gia hạn thời gian áp dụng cơ chế giá fit cho các dự án điện gió, Bộ trưởng cho biết, Bộ Công Thương chia sẻ với những khó khăn của các chủ đầu tư và các địa phương có dự án chậm tiến độ. Tuy nhiên, giá fit là cơ chế giá hỗ trợ của Nhà nước, chỉ được áp dụng trong thời gian nhất định để khuyến khích đầu tư vào những lĩnh vực cần đầu tư. Việc kéo dài thời gian hưởng chính sách giá fit là không hợp lý, bởi không đúng với bản chất có thời hạn của chính sách hỗ trợ, gây bất bình đẳng với các dự án cùng cơ chế nhưng đã thực hiện đúng tiến độ.

Theo Bộ trưởng, hiện giá đầu vào các vật tư, nguyên liệu, thiết bị trong lĩnh vực điện gió giảm hơn so với thời điểm ban hành chính sách và tiếp tục có xu hướng giảm mạnh. Nếu kéo dài thời gian hưởng chính sách này có thể sẽ gây ra hậu quả về pháp lý, gây thiệt hại về kinh tế cho Nhà nước và các đối tượng sử dụng điện.

Ngoài ra, trong quá trình lấy ý kiến các nội dung trên, Bộ Công Thương không nhận được sự thống nhất của các bộ, ngành và các cơ quan liên quan. Bộ Công thương đang xây dựng dự thảo quyết định của Chính phủ quy định về phát triển các dự án điện gió, điện mặt trời theo Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư, trong đó, điểm cốt yếu là cơ chế đấu thầu, đấu giá để lựa chọn nhà đầu tư và xác định giá điện.

Các nhà đầu tư sẽ đàm phán với EVN trong khung giá do Bộ Công thương ban hành, các dự án dở dang sẽ được xem xét, giải quyết trong điều khoản chuyển tiếp của dự thảo quyết định nêu trên. Đồng thời, Bộ cũng đang khẩn trương xây dựng khung giá điện gió, điện mặt trời làm căn cứ cho nhà đầu tư đàm phán với EVN trong thời gian tới.

Về đề nghị quan tâm đến tỉnh Ninh Thuận và một số địa phương trong khai thác tiềm năng, lợi thế phát triển các nguồn điện, Bộ trưởng cho biết, phát triển năng lượng tái tạo đang được xem là cơ hội khai thác tiềm năng, lợi thế và tăng thu ngân sách cho một số địa phương, tuy nhiên năng lượng sạch, năng lượng tái tạo vẫn có giá thành cao, chưa phù hợp với khả năng thanh toán của các đối tượng sử dụng điện ở Việt Nam. Ở nước ta hiện nay, những nơi có tiềm năng tốt để phát triển các loại hình điện năng lại là nơi có phụ tải thấp. Điển hình như Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, phụ tải chỉ chiếm khoảng 4% đến 10% khả năng cung ứng về nguồn. Trong khi miền Bắc phụ tải luôn tăng mà nguồn vẫn chỉ ở ngưỡng thấp so với nhu cầu.

Việc phát triển quá nóng các nguồn điện trong thời gian vừa qua ở một vài địa phương đã khiến cho hệ thống truyền tải điện không thể đáp ứng, không huy động hết công suất của các nhà máy hiện có, gây lãng phí nguồn lực xã hội.

Việc xây dựng thêm các đường dây truyền tải cao áp, siêu cao áp, kết nối liên vùng khiến chi phí sản xuất tăng cao, làm gia tăng giá thành điện năng. Việc mở rộng quy mô, nâng cấp giữa các dự án nhà máy điện, nhất là thủy điện cũng cần được cân nhắc, tính toán thật kỹ, bởi điều đó tùy thuộc rất nhiều vào yếu tố khí hậu, kết cấu địa chất và các điều kiện tự nhiên, xã hội khác.

Thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, thời gian qua, Bộ Công Thương đã phối hợp rất chặt chẽ với tỉnh Ninh Thuận trong phát triển các dự án điện trên địa bàn. Theo đó về quy hoạch đã bổ sung thêm gần 24% công suất nguồn điện so với trước thời điểm dừng dự án điện hạt nhân. Một số đề xuất của tỉnh về phát triển năng lượng tái tạo, Bộ đã và sẽ cân nhắc kỹ lưỡng trong mặt bằng chung của cả nước, trình Chính phủ xem xét quyết định. Trong giai đoạn tới, Bộ sẽ tiếp tục đồng hành hỗ trợ tỉnh trở thành một trong những trung tâm năng lượng tái tạo năng lượng sạch trong tương lai.

Đối với giải pháp bình ổn phân bón và vật tư nông nghiệp, Bộ trưởng chỉ ra rằng, đây là lĩnh vực luôn được Bộ Công Thương chú trọng chỉ đạo các đơn vị chức năng theo dõi, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để kịp thời đề xuất, áp dụng nhiều biện pháp nhằm hỗ trợ nông dân sản xuất có lãi, qua đó nâng cao đời sống ở khu vực nông thôn.

Tuy nhiên, thời gian qua, giá phân bón, vật tư nông nghiệp vẫn tăng cao là do giá nguyên liệu đầu vào, chủ yếu là nhập khẩu và chi phí vận tải logistics do giãn cách xã hội tăng cao. Mặt hàng phân bón không thuộc danh mục chịu thuế VAT nên các nguyên vật liệu đầu vào không được khấu trừ thuế cũng làm tăng giá thành sản phẩm. Nhu cầu tiêu thụ mặt hàng phân bón của thế giới tăng cao do đứt gãy chuỗi cung ứng.

Trong thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục phối hợp tốt hơn các bộ, ngành, địa phương để có các giải pháp hiệu quả hơn trong việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý vi phạm; đề xuất Quốc hội, Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng để mặt hàng phân bón được bổ sung vào danh mục chịu thuế VAT, giúp cho mặt hàng này có cơ hội giảm giá và nâng cao năng lực sản xuất của các doanh nghiệp trong nước.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, những quan tâm, đóng góp của đại biểu Quốc hội và cử tri cả nước đối với ngành công thương sẽ được Bộ Công Thương tiếp thu và có những giải pháp khắc phục kịp thời, phù hợp; đảm bảo nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác của của ngành, xứng đáng với niềm tin, sự kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân kiến nghị Quốc hội cho phép chuyển 100.000 tỷ đầu tư công không chi hết năm nay sang để hỗ trợ các doanh nghiệp và phòng, chống dịch.

Kiến nghị chuyển 100.000 tỷ đồng đầu tư công sang hỗ trợ DN và phòng chống dịch

Theo đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (TPHCM), trong làn sóng dịch lần thứ 4, TPHCM là nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Khi thực hiện phương châm "ai ở đâu thì ở đấy", về cơ bản hoạt động sản xuất kinh doanh của thành phố chỉ duy trì mức tối thiểu. Bình quân giai đoạn đó chỉ có khoảng 2.000 doanh nghiệp hoạt động (chiếm 0,7%) nghĩa là 99% doanh nghiệp không hoạt động và 99% người lao động bị giảm hoặc mất thu nhập trong hơn 3 tháng. Dự báo, năm nay tăng trưởng âm 5%. TPHCM đã xác định 4 giải pháp cần tập trung, khẩn trương thực hiện để khắc phục hậu quả của COVID-19 phục hồi tăng trưởng kinh tế.

Một là, tổng kết sâu sắc việc phòng, chống dịch COVID-19 hai năm qua để thực hiện đồng bộ, hiệu quả, kiểm soát tốt hơn nữa. Đối với TPHCM cần đưa số người nhiễm bình quân 1 ngày từ mức khoảng 1.000 xuống dưới 500 người, phù hợp với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.

Hai là, cần hỗ trợ cho 430.000 người đã nhiễm COVID-19 và gia đình của hơn 16.600 người đã mất vì COVID-19 để họ có điều kiện phục hồi sức khỏe và điều kiện sống và làm việc.

Ba là, hỗ trợ để thu hút trở lại 300.000 lao động đã trở về quê hoặc bổ sung đáp ứng nhu cầu lao động của thành phố.

Thứ tư, hỗ trợ các doanh nghiệp để khôi phục nhanh chóng sản xuất kinh doanh.

Theo đại biểu, mặc dù TPHCM năm nay dự kiến tăng trưởng âm 5% song các tiền đề vật chất, tinh thần quan trọng nhất của nền kinh tế thành phố, nơi đóng góp 23% GDP, 27% thu ngân sách vẫn còn nguyên vẹn. Thiết bị công nghệ, máy móc của 288.000 doanh nghiệp vẫn còn nguyên, các lãnh đạo các doanh nghiệp, cán bộ kỹ thuật và hơn 90% lao động vẫn còn nguyên. Hệ thống đường giao thông, cung cấp điện, nước, các hợp đồng kinh tế, quan hệ kinh tế cơ bản còn nguyên, quan hệ với các địa phương Trung ương tốt hơn, ý chí vươn lên mạnh mẽ hơn.

Vậy, doanh nghiệp còn thiếu gì để khôi phục lúc này? Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân nêu vấn đề và cho biết, sau gần 4 tháng ngưng sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp không có thu nhập, không có tiền mua nguyên liệu, vật tư cho giai đoạn sản xuất sắp tới, không có tiền để trả lương cho người lao động khi chưa tiêu thụ sản phẩm, không có tiền để trả tiền điện, tiền nước, trả chi phí vận tải…

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân ví von: “Đoàn tàu kinh tế TPHCM còn nguyên đầu tàu và các toa tàu đường ray, trưởng tàu, lái tàu, trưởng toa và 92% nhân viên các toa tàu, 8% thì đã về quê.  Như vậy, đoàn tàu cần kinh phí mua dầu để chạy trở lại. Khi tàu đã chạy trở lại, thì bán được vé, có tiền trả nợ vay”.

Vậy 288.000 doanh nghiệp của TPHCM và 400.000 hộ kinh doanh cần bao nhiêu tiền hỗ trợ? Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cho biết, TPHCM tuy có số lượng doanh nghiệp lớn nhất cả nước song chủ yếu vẫn là doanh nghiệp nhỏ, bình quân vốn sản xuất kinh doanh một doanh nghiệp là 41 tỉ, số lao động là 14 người, doanh thu 1 năm là 27 tỷ và thuế 1 năm 830 triệu.

Dự báo khoảng 20% doanh nghiệp có thể tự khởi động lại, không cần hỗ trợ. 80% cần hỗ trợ của nhà nước để có đủ vốn lưu động với mức bình quân cho vay khoảng 5 tỷ/doanh nghiệp, 25 triệu/hộ kinh doanh cá thể.

Đại biểu tính toán, tổng mức vay 440.000 tỷ thì có thể khởi động lại hầu hết cho doanh nghiệp này.

Việc hỗ trợ để vay được 940.000 tỷ đồng thông qua việc giảm 3% lãi suất vay thì tốn khoảng 28.200 tỷ đồng, nếu so với số thuế mà các doanh nghiệp này đóng góp hàng năm 277.000 tỷ thì gấp 9,8 lần số tiền chúng ta hỗ trợ.

Do đó, đại biểu kiến nghị nên dành khoảng 4% GDP để hỗ trợ các doanh nghiệp. Hiện nay, chúng ta đã chi hơn 100.000 tỷ đồng, dự kiến còn 100.000 tỷ đồng, thiếu 100.000 tỷ đồng, số tiền 100.000 tỷ đồng này có sẵn đó chính là trong đầu tư công chúng ta còn chưa dùng hết hơn vì điều kiện không cho phép để thực hiện.

Từ phân tích này, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân kiến nghị Quốc hội cho phép chuyển 100.000 tỷ đầu tư công không chi hết năm nay sang để hỗ trợ các doanh nghiệp và phòng, chống dịch, sẽ giúp các doanh nghiệp tăng tốc trong thời gian tới. 

Chúng ta còn nhiều tiềm năng, cơ hội để phát triển và tăng tốc

Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) hai năm qua, dịch COVID-19 đã tác động nghiêm trọng đến nhiều mặt, nhiều lĩnh vực của nước ta. Tình hình dịch bệnh hiện nay vẫn còn đang diễn biến phức tạp, rất đáng quan ngại. Tuy nhiên, nhìn về tương lai có thể thấy Việt Nam vẫn có nhiều tiềm năng và cơ hội để phát triển cao và tăng tốc.

Theo đại biểu, quá trình đổi mới, cơ cấu lại nền kinh tế đã giúp nước ta có được nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Vì thế uy tín Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng nâng cao. Các thị trường lớn về xuất khẩu của Việt Nam như Mỹ và châu Âu hiện nay đang phục hồi rất mạnh. Nước ta đã ký kết nhiều hiệp định thương mại FTA và đã có 14 FTA đã có hiệu lực, mở ra nhiều cơ hội phát triển.

Đồng tình với 16 chỉ tiêu của kế hoạch KT-XH trong năm 2002 và 12 giải pháp quan trọng mà Thủ tướng Chính phủ đã trình bày trước Quốc hội, tuy nhiên, để thực hiện mục tiêu nêu trên, đại biểu cho rằng, trước tiên là kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19.

Theo đó, Chính phủ cần quan tâm thêm vấn đề tự chủ vaccine, tạo điều kiện chủ động nguồn vaccine để cung cấp và bảo đảm an toàn sức khỏe của nhân dân. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác dự báo vì đây được coi là yếu tố rất quan trọng, giúp có thể xây dựng các kịch bản phòng thủ từ xa, tránh bị động như biến thể Delta thời gian vừa qua và chú ý thêm về nguồn thuốc điều trị COVID-19.

Nhóm giải pháp thứ hai, cần tăng cường quản lý, kiểm soát giá cả, không để xảy ra tình trạng đầu cơ, lũng đoạn giá, làm cho lạm phát cao tăng trở lại vì nếu để lạm phát cao sẽ phá vỡ việc thực hiện các kế hoạch phát triển của Việt Nam.

Nhóm giải pháp thứ ba, tập trung giải ngân đầu tư công theo đúng kế hoạch và hiệu quả. Năm 2021, kế hoạch đầu tư công là 477.300 tỷ đồng nhưng đến nay chỉ mới giải ngân được 65%, còn trên 160.000 tỷ đồng cần tập trung giải ngân để tạo đà phát triển cho giai đoạn tới. Năm 2022, kế hoạch đầu tư công lên đến 526.100 tỷ đồng.

Theo đại biểu, đây vừa là cơ hội, vừa là thử thách lớn. Nếu cần tăng đầu tư công lên nữa thì cần phải chú ý đến yếu tố giải ngân và xem xét ưu tiên đầu tư các khu vực trọng tâm, trọng điểm có tính lan tỏa để góp phần tăng nguồn thu ngân sách trong giai đoạn tới. Bởi hiện nay, tuy nợ công có giảm nhưng nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ đã lên đến 24,8% so với mức trần là 25%.

Nhóm giải pháp cuối cùng, để nền kinh tế nước ta tăng trưởng từ 6-6,5% cần phải huy động được vốn đầu tư xã hội trên 3 triệu tỷ đồng, trong đó nguồn vốn nhân dân là gần 2 triệu tỷ đồng. Muốn vậy, cần phải có gói hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp và có thể hỗ trợ từ 2-3% cho khoản dư nợ từ 1-2 triệu tỷ đồng và nếu chúng ta hỗ trợ trong 2 năm, cần nguồn lực là 40-60 nghìn tỷ đồng. Khoản này có thể lấy từ nguồn vốn đầu tư công chưa phân bổ, đại biểu Trần Hoàng Ngân kiến nghị. 

Tăng bội chi, nợ công để thực hiện mục tiêu kép

Đại biểu Hà Đức Minh (Lào Cai) cho rằng, đã có nhiều cơ chế, chính sách về miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và các gói hỗ trợ trực tiếp người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn, góp phần phục hồi sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên so với yêu cầu và mặt bằng chung, các gói hỗ trợ, kích thích này chưa bảo đảm được tính toàn diện và bền vững.

Do vậy, đại biểu đề nghị cần đánh giá căn cơ tổng nhu cầu cần hỗ trợ của người dân, doanh nghiệp và các thành phần kinh tế như thế nào để vượt ngưỡng khó khăn và khả năng đáp ứng của ngân sách nhà nước để từ đó đưa ra các gói kích thích kinh tế để lớn, đủ rộng trong khoảng thời gian đủ dài để đạt được các mục tiêu.

Theo đại biểu, thời gian tới công tác triển khai mục tiêu kép yếu tố nguồn lực là tiên quyết. Vì vậy, ngoài các nguồn lực hiện nay, đại biểu đề xuất có thể tăng thêm mức bội chi ngân sách.

Hiện nay, bội chi năm 2021 là gần 344 nghìn tỷ đồng, bằng 4% GDP; dự kiến phương án đang trình ra Quốc hội năm 2022 là gần 373 nghìn tỷ cũng bằng khoảng 4%GDP. Trong khi đó tổng chi đầu tư phát triển năm 2022 dự kiến tối thiểu là 526 nghìn tỷ. Mặt khác, do các địa phương thường giao tăng chi đầu tư phát triển so với Trung ương giao. Như vậy dư địa bội chi theo luật là còn khoảng ít nhất là 153 nghìn tỷ.

Tiếp đó là có thể nâng mức nợ công. Hiện nay, trần nợ công của nước ta quy định ở mức khoảng 60% GDP, nhưng trên thực tế chỉ mới đạt khoảng 44-45% GDP. Như vậy là hoàn toàn có thể nới nợ công để có thể tiếp tục huy động vốn để vừa chống dịch vừa hỗ trợ doanh nghiệp và người dân...

Đại biểu Nguyễn Nam Tiến: Nếu truyền thông không thống nhất giữa các bộ, ngành, địa phương thì rất khó để ngăn chặn, khống chế dịch bệnh.

Nếu truyền thông không thống nhất thì rất khó để ngăn chặn, khống chế dịch bệnh

Theo đại biểu Phạm Nam Tiến (Đắk Nông), dịch bệnh diễn biến phức tạp, kéo dài, mọi ngành nghề, lĩnh vực đều gặp khó, trong đó có lĩnh vực thông tin truyền thông. Theo khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, giữa tháng 3 năm nay, một trong những lĩnh vực kinh doanh chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của dịch COVID-19 là các doanh nghiệp truyền thông, chiếm 96%. Nhiều tờ báo phải cắt giảm, thậm chí tạm ngừng việc sản xuất báo giấy bởi dịch bệnh. Thế nhưng, vượt lên mọi khó khăn, thách thức, các cơ quan báo chí, thông tin truyền thông đã thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của mình. 

Đại biểu cho rằng, trong cuộc chiến với COVID-19, chúng ta còn phải đối mặt với một loại dịch bệnh khác với tốc độ lây lan nhanh không kém, đó là tin giả, thông tin sai sự thật. Báo chí chính là lực lượng tích cực góp phần vạch trần tin giả, cung cấp thông tin đầy đủ về tình hình dịch bệnh ổn định đời sống và tâm lý cho người dân. Đại biểu khẳng định “báo chí trong thời gian qua đã làm rất tốt nhiệm vụ của mình trong việc phòng, chống dịch COVID-19”.

Đại biểu đồng tình với Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội đã chỉ ra rằng, vẫn còn một số vấn đề cần quan tâm như một vài địa phương chưa làm tốt công tác thông tin tuyên truyền. Khi ban hành văn bản hướng dẫn làm cho người dân bị động, bất ngờ, không có thời gian thích ứng thông tin xấu, độc, thiếu chính xác trên các mạng xã hội khó kiểm soát.

Theo đại biểu, dù cơ quan chức năng đã rất nỗ lực trong phòng, chống dịch nhưng vẫn còn một số vấn đề tồn tại trong việc cung cấp thông tin cho báo chí. Đó là sự chưa thống nhất giữa một số Bộ, ngành liên quan đến chính sách, văn bản ban hành biện pháp chống dịch. Việc chậm thay đổi một số văn bản quan trọng hướng dẫn các tiêu chí chống dịch đã khiến nhiều địa phương gặp khó, không có phương án sau giãn cách…

Đại biểu nhấn mạnh, công tác truyền thông rất quan trọng, đặc biệt là trong thời gian tới, có thể dịch bệnh sẽ tiếp diễn và thậm chí phức tạp hơn. Nếu truyền thông không thống nhất giữa các bộ, ngành, địa phương thì rất khó để ngăn chặn, khống chế dịch bệnh.

Cùng với giải pháp thống nhất trong các chính sách, văn bản chống dịch, đại biểu kiến nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm quy định về phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí, đưa tin thống nhất, chính xác, tránh sai sót, đảm bảo cung cấp thông tin theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống COVID-19…

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu: Mở cửa từ từ nhưng nhất quán dựa theo khuyến cáo y khoa đã được kiểm chứng, không mở cửa dựa vào cảm tính, không duy trì chế độ Zero COVID, không cách ly đại trà diện rộng các F1, F2, F3.

Mở cửa phải nhất quán, khoa học, không dựa vào cảm tính

Từ thực tế trực tiếp đi chống dịch ở nhiều địa phương và đặc biệt là đi học tập kinh nghiệm phòng, chống dịch ở châu Âu, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) đề xuất, cần tập trung rà soát lỗ hổng trong việc bảo vệ những đối tượng nguy cơ cao nếu bị tấn công (người già, người có bệnh nền, phụ nữ có thai, bảo vệ cơ sở y tế, các viện dưỡng lão...) để không trở thành các ổ dịch. Đồng thời, cần tiếp tục triển khai tiêm phủ mũi 1 cho đại bộ phận dân số, vì sau khi tiêm mũi 1 đã có khả năng giảm tỷ lệ tử vong rất cao.

Cùng với đó, theo đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, cần chú ý triển khai ứng dụng tin học trong việc phát hiện, theo dõi và điều trị dịch COVID-19 trên phạm vi toàn quốc, không để riêng một bộ nào chủ trì lĩnh vực vô cùng quan trọng này.

Hội đồng nghiệm thu phần mềm các ứng dụng cũng cần có các chuyên gia kinh nghiệm, tâm huyết của ngành y tế, công an, quân đội, những người đã và đang trực tiếp tham gia chống dịch. Sau khi thử nghiệm hoàn chỉnh cần triển khai đồng bộ trên diện rộng, tránh hiện tượng đầu voi, đuôi chuột của những phần mềm mang tiếng là app quốc gia trước đây.

Đại biểu cũng nhấn mạnh, rào cản lớn nhất là cơ quan quản lý nhà nước chưa thống nhất các quy định, quy trình chưa tường minh, dẫn đến hiệu quả còn quá kém, khiêm tốn so với tiềm năng to lớn của công nghệ thông tin.

“Nên lấy tiêu chí đơn giản và rộng mở để triển khai ứng dụng thông tin. Đơn giản là để bất cứ người dân nào cũng có thể sử dụng được, thời gian nạp dữ liệu ngắn nhất. Rộng mở để có thể thích ứng với tích hợp với tất cả các phần mềm đã, đang và sẽ triển khai trong tương lai”, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu đề nghị. 

Về việc mở cửa cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cho rằng, việc này cần thực hiện theo nguyên tắc “mở cửa từ từ nhưng nhất quán dựa theo khuyến cáo y khoa đã được kiểm chứng”, không mở cửa dựa vào cảm tính, không duy trì chế độ Zero COVID, không cách ly đại trà diện rộng các F1, F2, F3.  Vì khi cá nhân là F1 đã âm tính rồi thì không còn F2, F3 nữa.

Đại biểu nhấn mạnh: "Chúng ta quay trở lại sống bình thường tuân thủ theo quy tắc sống an toàn với dịch bệnh. Chúng ta không sợ COVID-19 nhưng cũng không chủ quan để dịch bùng phát diện rộng. Bộ Y tế đã chuẩn bị những nguyên tắc, nguyên lý rất cụ thể, chỉ cần các tỉnh lắng nghe và tin tưởng thực hiện.

Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định không dùng chiến thuật Zero COVID-19, mà mở cửa an toàn với ba trụ cột. Thực tế cũng cho thấy, nền kinh tế đang chao đảo đã có những tia sáng, hy vọng thông qua những con số thống kê trong tháng 10 vừa qua".

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị các cấp có thẩm quyền chú trọng đầu tư chuyên môn, cơ sở vật chất cho y tế tuyến huyện, quận, xã, phường. Phải đưa các mục tiêu cụ thể vào trong chương trình phát triển kinh tế - xã hội năm 2022.

“Sau đại dịch không thể nào quên này những chế độ, chính sách, những bất cập, vướng mắc của ngành y sẽ được giải quyết thỏa đáng”, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu bày tỏ và đề nghị cần có các cơ chế rõ ràng đối với việc mua sắm trang thiết bị, thuốc men, nếu được có thể tách rời ra khỏi lĩnh vực chuyên môn,..

Đại biểu cho biết, vừa qua, lãnh đạo tỉnh Bình Dương đã có quyết định rất đặc biệt khi bổ nhiệm ông làm Giám đốc Bệnh viện điều trị bệnh nhân COVID-19 và đồng thời bổ nhiệm một vị giám đốc khác để điều hành, gọi là CEO, chuyên lo về trang thiết bị vật tư. Theo đại biểu, với mô hình mới này, bệnh viện đã hoạt động trơn tru, hiệu quả cho dù thành lập trong hoàn cảnh vô cùng cấp bách.

"Đây là một ví dụ cho chúng ta thấy những bất cập trong hệ thống cần được điều chỉnh càng sớm càng tốt, nếu không muốn hậu quả lớn hơn. Tôi tin chắc với những gì cán bộ, nhân viên y tế chúng tôi đã thực hiện trong thời gian qua, nếu chúng tôi được bảo đảm chế độ để yên tâm công tác thì ngành y chúng tôi xin hứa sẽ không thua kém bất cứ những ngành y nào trong khu vực", đại biểu chia sẻ.

Tăng cường nguồn lực cho trạm y tế xã, phường

Về năng lực trạm y tế xã, phường, thị trấn, đại biểu Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) cho biết, đến nay, mới có 77,9 % số xã được đầu tư nâng cấp; 48,8% trạm y tế xã được thực hiện tỷ lệ danh mục dịch kỹ thuật y tế tuyến xã, cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu, tổ chức bộ máy, kinh phí hoạt động phân cấp quản lý còn nhiều bất cập.

Theo đại biểu, thời gian tới, tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, người dân sau điều trị nhiễm dịch để lại di chứng như trẻ em mồ côi, người cao tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số số miền núi… rất cần được theo dõi, chăm sóc sức khỏe tại trạm y tế nơi sinh sống.

Từ thực tế đó, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm tăng nguồn lực ngân sách cho y tế dự phòng, ngân sách chi thường xuyên các chương trình mục tiêu quốc gia để có những chính sách hỗ trợ đảm bảo an sinh xã hội, nâng cấp trạm y tế cấp xã, nhất là nơi có điều điều kiện kinh tế khó khăn.

Đề nghị Bộ Y tế tham mưu với Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, cơ chế quản lý, tiêu chí trạm y tế quốc gia phù hợp với tình hình mới.

Đề nghị các tỉnh, thành phố có chính sách thu hút bác sĩ về làm việc, đào tạo, bồi dưỡng nhân lực, tăng cường nguồn lực cho trạm y tế xã, phường, thị trấn.

Xóa bỏ áp lực khi học trực tuyến kéo dài

Theo đánh giá của đại biểu Nguyễn Thị Hà (Bắc Ninh), thời gian qua cả hệ thống chính trị, toàn ngành giáo dục và bản thân các thầy, cô giáo đã có nhiều cố gắng, chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong triển khai dạy và học trực tuyến. Qua đó, thể hiện sự thích nghi nhanh chóng ngành giáo dục với tiến bộ khoa học công nghệ, biến nguy thành cơ, bảo đảm mục tiêu kép.

Theo đại biểu, học online không thể thay thế được việc học trực tiếp nhưng là giải pháp tất yếu tối ưu để bảo đảm cung cấp kiến thức, sự an toàn cho người học trước những diễn biến phức tạp của dịch COVID-19. Với người học, đặc biệt là học sinh phổ thông, học tập trực tiếp vẫn là hình thức mang lại hiệu quả.

Tuy nhiên, đại biểu cũng cho rằng, chất lượng việc dạy và học chưa được bảo đảm do nhiều yếu tố khách quan như: chất lượng đường truyền không ổn định; một bộ phận thầy cô giáo, đặc biệt là những giáo viên lớn tuổi gặp khó khăn trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.

Chất lượng dạy học trực tuyến bị ảnh hưởng còn một phần bởi thiết bị sử dụng dạy học hạn chế cả về số lượng, chất lượng; việc quản lý học sinh trong quá trình học tập chưa thật hiệu quả.

Vấn đề nữa là việc dạy và học trực tuyến kéo dài đã gây ra các vấn đề liên quan đến sức khỏe của người dạy, người học khi phải ngồi tiếp xúc với thiết bị điện tử lâu và không vận động trong thời gian dài. Học sinh nảy sinh tâm lý lo lắng khi bị giảm tương tác với thầy cô, bạn bè, trong khi nhiều phụ huynh chưa tương tác hợp lý với con trong quá trình học trực tuyến.

Bên cạnh đó giáo viên cũng dễ nảy sinh áp lực tâm lý khi một tiết dạy không chỉ có học sinh mà có cả phụ huynh, thậm chí dư luận và cả mạng xã hội cùng "nhìn"...

Từ những khó khăn trên, đại biểu Nguyễn Thị Hà đề xuất Chính phủ giao cho các bộ, ngành hữu quan có kế hoạch nâng cấp đường truyền để bảo đảm chất lượng.

Đồng thời, mở rộng đối tượng được tiếp cận với Chương trình Sóng và máy tính cho em; nghiên cứu các hình thức thu hút doanh nghiệp tham gia vào Chương trình để sớm đạt được mục tiêu “không học sinh nào bị bỏ lại phía sau".

Đại biểu đề nghị, Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu tổ chức các chương trình đối thoại, trao đổi giữa cấp quản lý giáo viên, phụ huynh và học sinh để chia sẻ và xóa bỏ áp lực tâm lý của các bên khi học trực tuyến kéo dài. Chính phủ cũng cần chỉ đạo các bộ, ngành hữu quan nghiên cứu xây dựng các phần mềm quản lý việc dạy và tổ chức dạy trực tuyến phù hợp, hiệu quả, tiên tiến và thân thiện với người dùng. 

Tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm những hành vi lợi dụng tình hình dịch bệnh để trục lợi

Đại biểu Thái Thu Xương (Hậu Giang) kiến nghị Chính phủ cần có giải pháp căn cơ hơn trong công tác phòng chống dịch để đất nước trở lại trạng thái bình thường mới, nền kinh tế nhanh chóng phục hồi.

Thứ nhất, xây dựng chương trình tổng thể, công tác phòng chống dịch phải được chuẩn bị đủ nguồn lực kể cả về con người và vật chất, nhất là khâu điều trị.

Thứ hai, tăng cường tuyên truyền người dân thực hiện nghiêm các giải pháp, khuyến cáo ngành chức năng nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe, vừa đảm bảo đời sống, sản xuất người dân. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm những hành vi lợi dụng tình hình dịch bệnh để trục lợi.

Thứ ba, tiếp tục rà soát bổ sung các văn bản pháp luật, các chế độ chính sách hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp đảm bảo trước tình hình diễn biến dịch phức tạp theo hướng giảm bớt thủ tục hành chính, điều kiện hỗ trợ, nghiên cứu hỗ trợ từ ngân sách trung ương cho các nhóm đối tượng là lao động tự do, vì ngân sách địa phương đã dành phần nhiều cho công tác phòng chống dịch.

Thứ tư, rà soát điều chỉnh các chính sách hỗ trợ các lực lượng tuyến đầu chống dịch, đảm bảo sức khỏe, động viên tinh thần hơn nữa lực lượng này.

Thứ năm, có biện pháp bảo vệ an toàn cho trẻ em trước mắt và lâu dài như tiếp tục tiêm vaccine cho trẻ em, trẻ vị thành niên. Quan tâm hỗ trợ trẻ bị mồ côi do cha mẹ mất vì dịch bệnh được phát triển toàn diện.

Thứ sáu, tích cực trong nghiên cứu vaccine, thuốc điều trị, huy động y tế tư nhân tham gia chăm sóc bệnh nhân COVID-19.

Bảo đảm sự đồng đều trong tiếp cận giáo dục

Đại biểu Nguyễn Hữu Chính (Hà Nội) cho rằng, cần tìm ra các giải pháp phù hợp hơn đối với công tác giáo dục trong thời điểm hiện nay.

Theo đại biểu, việc dạy học trực tuyến đã được triển khai trên toàn quốc, tuy nhiên vẫn còn một số em học sinh rất khó khăn trong tiếp cận tiểu học việc học trực tuyến do nhiều nguyên nhân khác nhau, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục. 

Vì vậy, phải có giải pháp, chính sách đảm bảo sự đồng đều việc tiếp cận và đảm bảo chất lượng học tập của học sinh trong điều kiện hiện nay.

Bên cạnh đó, cần phải triển khai có hiệu quả các chính sách hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, văn hóa, thể thao và du lịch…

Đồng thời, tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về các kỹ năng cần thiết để tiến hành dạy học trực tuyến, đào tạo từ xa để nâng cao chất lượng bài giảng, phát huy khả năng tự học của học sinh và sinh viên.

Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia

Về thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, đại biểu Vũ Tuấn Anh (Phú Thọ) cho rằng việc triển khai thực hiện còn rất chậm. 

Để bảo đảm thực hiện mục tiêu các chương trình đã đề ra, đáp ứng mong mỏi, nguyện vọng của đồng bào cử tri nhất là ở các khu vực miền núi, khu vực khó khăn, đại biểu đề nghị Chính phủ quyết liệt chỉ đạo, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình, sớm quyết định đầu tư hai Chương trình mục tiêu quốc gia còn lại. Sớm ban hành quy định về nguyên tắc lồng ghép nguồn vốn của ba chương trình.

Ban hành tiêu chí xác định các dân tộc còn nhiều khó khăn, quy định nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách Trung ương và tỷ lệ đối ứng của ngân sách địa phương để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.

Đại biểu cũng đề nghị sớm ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới các cấp theo các nghị quyết đã được Quốc hội ban hành làm căn cứ để phân bổ vốn, cân đối nguồn lực và triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.

Đại biểu thống nhất việc chuyển nguồn vốn 16.000 tỷ đồng từ năm 2021 sang năm 2022 để tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương cho thực hiện các mục tiêu quốc gia trong năm 2022 sẽ là 24.000 tỷ đồng.

Theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, thẩm quyền phân bổ ngân sách Trung ương cho các bộ, ngành, địa phương là của Quốc hội. Tuy nhiên, để bảo đảm kịp thời triển khai chương trình và cũng để rõ trách nhiệm, tránh hình thức, đại biểu nhất trí với đề nghị của Chính phủ là Quốc hội ủy quyền cho Chính phủ phân bổ chi tiết và Chính phủ chịu trách nhiệm việc phân bổ. Quốc hội và các cơ quan liên quan sẽ giám sát, kiểm tra.

Các đại biểu tán thành với báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của các Ủy ban của Quốc hội.

Tại phiên thảo luận ngày 8/11, có 60 ý kiến phát biểu của đại biểu Quốc hội, trong đó đa số ý kiến tán thành với báo cáo của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của các Ủy ban của Quốc hội. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng tập trung cho ý kiến về những nội dung cụ thể như sau: 

Thứ nhất, về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH năm 2021; dự kiến kế hoạch phát triển KT-XH năm 2022, đa số các đại biểu tập trung thảo luận về việc thực hiện mục tiêu tổng quát và các chỉ tiêu chủ yếu; các nhiệm vụ, giải pháp để phát triển KT-XH năm 2022; công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật; tổ chức bộ máy nhà nước; cải cách hành chính; tăng trưởng kinh tế vùng; phát triển kinh tế biển; cơ cấu lại nền kinh tế; các chính sách vĩ mô; chính sách tín dụng; nợ xấu; đầu tư phát triển; nông nghiệp và phát triển nông thôn; công nghiệp, xây dựng; dịch vụ, du lịch; thương mại, xuất nhập khẩu; doanh nghiệp, môi trường đầu tư kinh doanh; giá cả, lạm phát; bảo đảm an sinh xã hội, xoá đói giảm nghèo; bình đẳng giới; y tế, bảo vệ và chăm sóc sức khoẻ nhân dân; lao động, việc làm, thu nhập; công tác dân tộc; giáo dục - đào tạo; khoa học, công nghệ, chuyển đổi số; quản lý tài nguyên, đất đai, quy hoạch, phát triển đô thị; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; ứng dụng khoa học công nghệ; nguồn nhân lực; phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; nâng cao tỷ lệ lao động tham gia bảo hiểm xã hội;...

Thứ hai, về Báo cáo về công tác phòng, chống dịch COVID-19 và tình hình thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 về kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV, các ý kiến đại biểu tập trung phân tích, đánh giá những kết quả đạt được, chỉ rõ tồn tại, hạn chế và đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống dịch đối với các lĩnh vực cụ thể như: Công tác chỉ đạo, điều hành, ban hành văn bản, trong đó bao gồm cả việc áp dụng các biện pháp và cơ chế đặc thù trong phòng, chống dịch COVID-19 và việc phân cấp trong công tác phòng, chống dịch COVID-19; công tác y tế (nhân lực, y tế cơ sở, vắc xin, tiêm vắc xin phòng COVID-19, hệ thống điều trị, tăng cường năng lực cấp cứu và điều trị cho các bệnh nhân mắc COVID-19...); tác động của dịch COVID-19 đến các lĩnh vực KT-XH, quốc phòng, an ninh; các giải pháp của Trung ương và địa phương để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch COVID-19; bảo đảm an sinh xã hội, việc làm, chăm lo sức khỏe và đời sống nhân dân; truyền thông tạo sự đồng thuận trong nhân dân; xã hội hóa trong công tác phòng, chống dịch; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm toán, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực trong công tác đầu tư, mua sắm chi phí cho phòng chống dịch và các gói an sinh xã hội; thẩm quyền ban hành các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19; các chế độ, chính sách đối với lực lượng y tế tuyến đầu chống dịch; …

Thứ ba, về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2021, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2022 và Kế hoạch tài chính-ngân sách nhà nước 03 năm 2022-2024 (trong đó có việc bổ sung dự toán thu, chi vốn viện trợ nước ngoài năm 2021 của tỉnh Quảng Nam; lùi thời điểm cải cách chính sách tiền lương), các đại biểu tập trung thảo luận về kết quả thu ngân sách nhà nước; cơ cấu ngân sách nhà nước; chính sách thu ngân sách; chi cho công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19; tăng điều tiết ngân sách cho các tỉnh, thành bị thiệt hại nặng nề do dịch COVID-19;...  

Kết thúc nội dung thảo luận, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long và Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long: Tiếp tục tập trung cao nhất cho công tác phòng chống dịch COVID-19.

Đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn ra hết sức phức tạp

Phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn ra hết sức phức tạp gây ra những tổn thất về sức khỏe, tính mạng và kinh tế của tất cả các quốc gia trên thế giới. Làn sóng dịch hiện nay với biến chủng Delta đã làm đảo lộn kết quả phòng chống dịch bệnh của các nước trên thế giới.

Từ khi phát hiện ca COVID-19 đầu tiên vào tháng 1/2020, Việt Nam đã trải qua ba đợt dịch và đang trong đợt thứ tư. Có một thực tế là đợt dịch lần sau bao giờ cũng diễn biến phức tạp hơn đợt dịch trước đó. Đợt dịch thứ 4 với biến chủng Delta, lây lan nhanh, mạnh, có khả năng tăng nặng bệnh, gây tác động nghiêm trọng đến sức khỏe người dân và ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội.

Với sự nỗ lực, đoàn kết và quyết tâm cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, đặc biệt là sự hưởng ứng, ủng hộ, tham gia tích cực của người dân; các chủ trương, giải pháp, quyết sách được triển khai nhanh chóng, quyết liệt, kịp thời với tinh thần trách nhiệm cao của cả hệ thống chính trị. Chúng ta đã triển khai đồng bộ tất cả các biện pháp về chuyên môn y tế, giãn cách, tăng cường giãn cách, an sinh, an ninh và an toàn trật tự xã hội...

Đến nay, các địa phương ở tâm dịch như TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai, Long An... đã kiểm soát được số ca nhiễm, ca tử vong; dịch bệnh trên phạm vi toàn quốc được kiểm soát và cả nước đang từng bước thực hiện thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19.

Đối phó với đại dịch chưa có trong tiền lệ phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, báo cáo của Chính phủ đã thẳng thắn nêu lên những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong công tác phòng chống dịch như công tác dự báo có lúc chưa sát với thực tiễn; việc chỉ đạo điều hành có nơi, có lúc còn lúng túng, bị động; tổ chức thực hiện tại các địa phương thiếu nhất quán, nhất là việc đi lại của người dân; hệ thống y tế bộc lộ nhiều hạn chế, nhất là y tế cơ sở và y tế dự phòng khi đáp ứng với đại dịch.

Để đối phó với đại dịch chưa có trong tiền lệ, các quốc gia trên thế giới cũng như Việt Nam đều phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm; phải liên tục điều chỉnh các chính sách, chiến lược cho phù hợp.

Thực tế công tác phòng, chống dịch trong thời gian vừa qua, chúng ta đã có một số kết quả, bài học bước đầu:

Thứ nhất, là sự chỉ đạo mạnh mẽ, quyết liệt của Đảng, Nhà nước; huy động toàn đảng, toàn dân, toàn quân tham gia công tác phòng chống dịch; đã phát huy được thế mạnh của hệ thống chính trị cơ sở, huy động mọi tầng lớp nhân dân; cả nước đồng lòng chống dịch với ưu tiên đặt sức khỏe, tính mạnh của người dân lên trên hết, trước hết;

Thứ hai, nhiều kinh nghiệm quý báu với các giải pháp chuyên môn phòng, chống dịch chưa có trong tiền lệ được áp dụng như cách ly, điều trị F0 tại nhà; xét nghiệm thần tốc, phân tầng điều trị, thiết lập trạm y tế lưu động, trung tâm hồi sức tích cực. Chiến lược phòng chống dịch luôn được điều chỉnh linh hoạt, phù hợp với thực tiễn theo từng hoàn cảnh, diễn biến của dịch;

Thứ ba, huy động số lượng lớn các lực lượng y tế, quân đội, công an và các lực lượng khác vào TPHCM và các tỉnh phía Nam. Trong đại dịch, chúng ta đã phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc cùng nhau vượt qua khó khăn.

Ngành y tế xin được chia sẻ với những mất mát, tổn thất nặng nề về con người tại TPHCM và các địa phương khác trong thời gian qua.

Chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 đang được triển khai rất thành công

Về vấn đề vaccine, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, trong thời gian qua, chúng ta đã triển khai chiến lược vaccine rất hiệu quả, trên tất cả lĩnh vực từ mua, nhập khẩu, nghiên cứu sản xuất trong nước, tổ chức chiến dịch tiêm chủng...

Đến nay, Việt Nam đã có những thỏa thuận, đơn hàng, hợp đồng lên tới 200 triệu liều; đã tiếp nhận khoảng 125 triệu liều. Chúng ta đang đẩy nhanh tốc độ đưa vaccine về trong cuối năm nay để phục vụ người dân miễn phí. Chiến dịch tiêm chủng vaccine cũng đang được triển khai rất thành công.

Tính đến hết ngày 07/11/2021, cả nước đã tiêm được hơn 90 triệu liều với hơn 83,8% số người từ 18 tuổi được tiêm ít nhất 1 liều và hơn 40% số người từ 18 tuổi trở lên tiêm đủ 2 liều vaccine. Số lượng vaccine hiện tại đã đảm bảo bao phủ đủ liều vào cuối năm nay; đồng thời triển khai kế hoạch tiêm mũi thứ 3 vào cuối năm nay và đầu năm sau.

Việt Nam là một trong 20 nước trên thế giới có số liều vaccine tiêm chủng nhiều nhất, đứng thứ 02 trong khu vực Đông Nam Á (sau Indonesia) và là một trong nhóm 3 nước có tốc độ tiêm nhanh nhất thế giới tính theo số liều tiêm theo ngày và theo tuần.

Ngoài ra, chúng ta cũng đang tiếp tục thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao, sản xuất vaccine trong nước với 2 vaccine đang thử nghiệm giai đoạn 3; 1 vaccine đang thử nghiệm giai đoạn 2 cùng với các thỏa thuận chuyển giao công nghệ với các quốc gia trên Thế giới để từng bước chủ động vaccine trong nước.

Y tế dự phòng vẫn tồn tại nhiều khó khăn, hạn chế

Về y tế cơ sở, y tế dự phòng, Bộ trưởng nêu rõ: Trong thời gian qua, y tế cơ sở, y tế dự phòng luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm; Nghị quyết 20 của Trung ương đã xác định y tế dự phòng là then chốt, y tế cơ sở là nền tảng.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 2348 ngày 05/12/2016 xây dựng Y tế cơ sở trong tình hình mới; các đề án 47, 930 đã đầu tư cho tuyến huyện trước năm 2011 và hiện nay đang huy động một số dự án ODA đầu tư các trạm y tế tuyến xã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận được các dịch vụ y tế chất lượng ngay tại cơ sở.

Tuy nhiên hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng vẫn tồn tại nhiều khó khăn, hạn chế và chưa đáp ứng năng lực phòng, chống dịch, nhất là khi xảy ra tình huống đại dịch như trong thời gian vừa qua.

Trong thời gian tới, Chính phủ, Bộ Y tế sẽ tập trung củng cố, hoàn thiện tổ chức mạng lưới; cơ cấu lại hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở; tăng cường đầu tư, thúc đẩy đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đổi mới cơ chế tài chính và mở rộng việc cung ứng dịch vụ y tế cơ sở.

Bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của người dân, tạo điều kiện phục hồi sản xuất, phát triển KT-XH

Về việc thực hiện thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả đối với dịch COVID-19, Bộ Y tế đã nghiên cứu, tham khảo các kinh nghiệm trong nước và quốc tế, tham mưu Chính phủ ban hành Nghị quyết 128 và ban hành Quyết định 4800 để tổ chức triển khai thực hiện chủ trương thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19.

Việc triển khai chủ trương này nhằm mục tiêu vừa bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng người dân vừa tạo điều kiện phục hồi sản xuất, phát triển kinh tế xã hội và đời sống sinh hoạt của người dân.

Đến nay, việc triển khai đã được thực hiện cơ bản đồng bộ; các địa phương đã không còn tình trạng phong tỏa trên diện rộng gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân nhưng vẫn đảm bảo phòng, chống dịch hiệu quả. Bộ Y tế hiện cũng đang hoàn thiện Chiến lược tổng thể phòng chống dịch COVID-19 trong thời gian tới.

Bộ trưởng khẳng định, trên cơ sở những bài học, kinh nghiệm đúc kết trong quá trình triển khai thực hiện; ngành y tế sẽ nỗ lực, quyết tâm đổi mới mạnh mẽ, toàn diện để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết Đại hội XIII; trước mắt tiếp tục tập trung cao nhất cho công tác phòng, chống dịch COVID-19, góp phần tạo động lực, niềm tin, tăng cường đoàn kết, thống nhất trong xã hội và tạo điều kiện tốt cho phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Chính phủ đã ban hành ba gói hỗ trợ lớn, nhiều chính sách chưa có tiền lệ

Ban hành nhiều chính sách hỗ trợ chưa có tiền lệ

Đánh giá và nhìn nhận vấn đề an sinh xã hội, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, thời gian vừa qua, Việt Nam luôn kiên định một nguyên tắc là phát triển kinh tế đi đôi với đảm bảo tiến bộ, công bằng xã hội, không hy sinh công bằng xã hội để phát triển kinh tế đơn thuần.

Do đó, có thể thấy, hệ thống an sinh xã hội của chúng ta thời gian qua cơ bản là đáp ứng được các yêu cầu và thực hiện quyền an sinh của người dân, tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế.

Bộ trưởng dẫn chứng, chỉ số phát triển con người HDI của Việt Nam tăng trưởng nhanh. Hệ thống an sinh xã hội của Việt Nam cũng đã từng bước hình thành ba chức năng cơ bản là phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục rủi ro.

Trước băn khoăn của các đại biểu về việc ban hành và triển khai các chính sách hỗ trợ người dân thời gian vừa qua, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhận định, nhà nước đã tương đối chủ động với việc này, làm bài bản và thực hiện theo lộ trình đi đôi với xử lý linh hoạt các phát sinh tình huống cụ thể.

Theo đó, đối với người yếu thế, ngay từ đầu năm, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 20/2021/NĐ-CP ngày 15/3/2021 Quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội, thay thế Nghị định 136/NĐ-CP. Trong đó, Chính phủ quyết định nâng mức hỗ trợ bình quân cho người yếu thế lên trên 33%, cá biệt có những đối tượng nâng lên 100%.

Đối với người có công, Chính phủ đã ban hành Nghị định 75/NĐ-CP và đảm bảo 7/12 nhóm đối tượng người có công được nâng mức hỗ trợ hàng tháng với số tiền lên trên 1.000 tỷ đồng/năm. Đồng thời, hiện nay, Chính phủ đang triển khai khẩn trương các chính sách giảm nghèo đa chiều, bao trùm bền vững, đảm bảo đúng tiến độ kế hoạch Quốc hội quy định. 

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, hiện nay, Chính phủ đang điều chỉnh các chính sách tiền lương đối với người nghỉ hưu trí, đặc biệt quan tâm đến người nghỉ hưu trước năm 1995, có lương hưu thấp.

Vừa qua Đảng, Nhà nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ đã chỉ đạo ban hành nhiều chính sách hỗ trợ người dân. Ngoài ra, TPHCM, Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai và một số tỉnh đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách với các khoản chi ngân sách lớn, lo hàng triệu túi an sinh để đảm bảo an sinh xã hội, đảm bảo cho người dân an tâm ở nhà để tham gia phòng, chống dịch cũng như thực hiện phương châm "an sinh xã hội là trọng yếu, là nhiệm vụ thường xuyên". 

Trong bối cảnh đó, Chính phủ đã ban hành ba gói hỗ trợ lớn, nhiều chính sách chưa có tiền lệ và những giải pháp tình thế trong bối cảnh đặc biệt để kịp thời đáp ứng các yêu cầu cấp bách.

Cụ thể, cho đến nay, gói hỗ trợ theo Nghị quyết 42 có trên 14 triệu đối tượng thụ hưởng.

Gói hỗ trợ theo Nghị quyết 68 qua 4 tháng triển khai, toàn quốc đã phê duyệt 25,9 nghìn tỷ đồng và hỗ trợ cho 26,71 triệu đối tượng thụ hưởng.

Gói hỗ trợ cho người lao động và sử dụng lao động từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp theo Nghị quyết 116 của Chính phủ và Nghị quyết 03 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đến nay đã rà soát, hỗ trợ được 363 nghìn người sử dụng lao động; hỗ trợ tiền từ kết dư Quỹ bảo hiểm cho trên 8 triệu người lao động, với tổng số tiền giải ngân 20,644 nghìn tỷ đồng.

Thiếu lao động nhưng không đến mức trầm trọng

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, đại dịch đã ảnh hưởng rất lớn đến thị trường lao động, nhưng điều đáng mừng, hơn một tháng cả nước bước vào trạng thái bình thường mới vừa qua, tình hình đang có tiến triển rất khả quan.

Theo báo cáo tại các tỉnh phía Nam và kết quả kiểm tra của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, hiện nay, tỷ lệ phục hồi sản xuất trong các khu công nghiệp, chế xuất đạt từ 50 đến 80% và số lao động trở lại làm việc hiện nay đạt 70 đến 75%, cá biệt có địa phương tới 90%.

Như vậy, so với nhu cầu và yêu cầu đáp ứng đơn hàng cuối năm, các khu công nghiệp, khu chế xuất vẫn còn thiếu lực lượng lao động nhưng không đến mức trầm trọng. Đó là do chúng ta đã chủ động những giải pháp, do các địa phương đẩy mạnh hoạt động phục hồi sản xuất.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung dự báo, hết quý I và đầu quý II/2022, nếu dịch bệnh không có diễn biến phức tạp hơn thì khả năng phục hồi trở lại thị trường lao động như bình thường nhiều khả năng đáp ứng được.

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã báo cáo Chính phủ và xây dựng chương trình phục hồi và phát triển thị trường lao động đi đôi với vấn đề đảm bảo an sinh xã hội, chia làm hai giai đoạn: giai đoạn phục hồi và giai đoạn bứt phá với những cơ chế chính sách đề xuất đảm bảo đủ mạnh, đủ lớn chương trình này là một trong những nội dung của Chương trình tổng thể phục hồi kinh tế - xã hội.

Chương trình phục hồi và phát triển thị trường lao động tập trung vào 7 vấn đề

Thứ nhất, hỗ trợ trực tiếp tiền mặt cho một số đối tượng, lực lượng lao động để góp phần phục hồi, kích cầu tiêu dùng.

Thứ hai, hỗ trợ hộ kinh doanh, người lao động vay vốn ưu đãi, khôi phục, duy trì phát triển sản xuất, giải quyết việc làm.

Thứ ba, nâng cao hiệu quả ứng dụng về dịch vụ công, việc làm hiệu quả, đổi mới cung cầu lao động, phát triển lao động trực tuyến, giao dịch việc làm, kết nối việc làm.

Thứ tư, hỗ trợ đào tạo, đào tạo lại, phát triển hệ thống đào tạo chất lượng cao.

Thứ năm, đầu tư phát triển các cơ sở, chăm lo đối tượng yếu thế, tổn thương vì dịch bệnh.

Thứ sáu, hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về lao động, chuyển đổi số trong lĩnh vực dân cư và kết nối với lao động.

Thứ bảy, tập trung chăm lo phát triển nhà ở xã hội cho người nghèo, công nhân và những người lao động ở các khu nhập cư.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội): Nếu ngân sách dành ra khoảng 30.000-40.000 tỷ đồng để cấp bù thì sẽ có được khoảng 1 triệu tỷ tiền vốn lãi suất thấp để giúp đỡ các doanh nghiệp phục hồi.

Dành ngân sách cấp bù để có khoảng 1 triệu tỷ tiền vốn lãi suất thấp

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội), để nền kinh tế Việt Nam không bị lỡ nhịp đà phục hồi kinh tế thế giới, các doanh nghiệp không chỉ cần thêm nguồn lực để phục hồi trở lại mà còn phải vượt lên, đặt chân vào khâu sản xuất có giá trị cao trong bối cảnh thế giới đang phân bố lại chuỗi cung ứng.

Muốn vậy, các doanh nghiệp và nền kinh tế phải được tăng cường thêm các nguồn lực đầu tư theo hai hướng cơ bản sau:

Thứ nhất, cần có chính sách cấp bù lãi suất để các doanh nghiệp được vay vốn với mức lãi suất tương đương tỷ lệ lạm phát. Vì hoạt động kinh doanh sau đại dịch còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, mức lợi nhuận khó để bù đắp được các chi phí lãi vay cao như thị trường, trong khi các tổ chức tín dụng thì đang phải duy trì mức lãi suất để đảm bảo kinh doanh. Đồng thời phải tăng cường trích lập các quỹ dự phòng rủi ro trong bối cảnh nợ xấu đang tiềm ẩn gia tăng.

Đại biểu cho rằng, nếu ngân sách dành ra khoảng 30.000-40.000 tỷ đồng để cấp bù thì sẽ có được khoảng 1 triệu tỷ tiền vốn lãi suất thấp để giúp đỡ các doanh nghiệp phục hồi.

Tuy nhiên, kèm theo đó phải có cơ chế kiểm soát để tất cả các doanh nghiệp có nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh được tiếp cận nguồn vốn vay giá rẻ, không để tiền vay ngân hàng "chạy vòng quanh" trở thành tiền gửi để kiếm lợi từ chênh lệch lãi suất hoặc không để tiền vốn giá rẻ sẽ đổ vào các lĩnh vực đầu tư tài sản, bất động sản hoặc chứng khoán.

Đặt hàng DN trong nước đầu tư, phát triển các sản phẩm ưu tiên để tạo đột phá

Thứ hai, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, bên cạnh giải pháp kích cầu truyền thống là đẩy mạnh các hoạt động đầu tư công, cần phải có các giải pháp mới, mang tính khác biệt là đặt hàng để các doanh nghiệp trong nước đầu tư, phát triển các sản phẩm ưu tiên, tạo nên những đột phá trong phát triển.

Theo đại biểu, có ba lĩnh vực chúng ta cần phải ưu tiên đặt hàng.  

Một là, đường sắt. Những đô thị lớn của đất nước đang rất cần phát triển các tuyến đường sắt đô thị. Bên cạnh đó với địa hình đất nước kéo dài, tuyến đường sắt Bắc Nam cần phải phát triển. Chúng ta không thể cứ đi vay tiền về để thuê các nhà đầu tư nước ngoài xây dựng các tuyến đường sắt đô thị riêng lẻ. Hệ lụy không chỉ là những vướng mắc nhãn tiền như vừa qua mà đang để lại hậu quả lâu dài do tính không đồng bộ, thiếu khả năng kết nối và phải phụ thuộc lâu dài vào những nhà cung cấp nước ngoài.

Đại biểu cho rằng, nếu được Chính phủ đặt hàng và cam kết dành thị phần, các nhà đầu tư trong nước sẽ hợp tác hoặc mua lại công nghệ của nhà đầu tư nước ngoài, kết hợp với các thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0, chúng ta sẽ có ngành công nghiệp đường sắt hiện đại của riêng mình.

Hai là kinh tế biển, theo đại biểu lĩnh vực nhiều đầy tiềm năng, chưa được khai thác. Chính phủ cần đặt hàng để hình thành nên các tổ hợp đầu tư phát triển công nghiệp hậu cần, vận tải biển.

Ba là, để thực hiện thành công chuyển đổi số quốc gia và bứt phá vươn lên trong cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đất nước cần có hạ tầng công nghệ số của riêng mình để đi trước trong chuyển đổi số và chủ động kiểm soát, đảm bảo an toàn cho tài sản số quốc gia.

Đại biểu tin rằng, nếu được đặt hàng, đội ngũ kĩ sư tin học và công nghệ của Việt Nam thừa sức phát triển được các sản phẩm để khẳng định được vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ số.

Tăng mức bội chi ngân sách để đầu tư phát triển

Vấn đề đặt ra là nguồn lực từ đâu để hỗ trợ lãi suất và đặt hàng cho các dự án mang tính đột phá? Việt Nam đang có dư địa rất lớn để tăng nguồn lực đầu tư khi những năm qua, tỷ lệ nợ công xuống thấp còn 43,7% so với trần 60%, do vậy, nên điều chỉnh tăng mức bội chi ngân sách tạo 2-3% kế hoạch đặt ra trong vòng 2-3 năm.

Theo đại biểu, việc tăng nợ công để trợ cấp toàn dân như một số nước trên thế giới vẫn làm sẽ không phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội Việt Nam. Tuy nhiên, việc vay nợ công không phải cho tiêu dùng, mà để tăng đầu tư tạo ra đột phá cho phát triển là điều nhiều nhà tư bản lớn thường lựa chọn.

Đại biểu cho rằng, phát hành trái phiếu Chính phủ để vay nợ công là giải pháp nên được lựa chọn không chỉ nhằm khai thác các nguồn lực đầu tư trong nước, mà còn có tác dụng thu hút các dòng tiền nhàn rỗi, góp phần kiểm soát lạm phát.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương

Đại biểu Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm ban hành Chương trình tổng thể về phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sau đại dịch; sớm quyết định các gói hỗ trợ tài chính, thúc đẩy doanh nghiệp, người dân đầu tư phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội; không để đứt gãy chuỗi cung ứng tạo đà vươn lên vượt qua giai đoạn khó khăn, thời gian thực hiện đến hết năm 2024.

Đề nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục rà soát các quy định của pháp luật hiện hành theo hướng đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền cho địa phương trong các lĩnh vực quản lý đất đai, xây dựng, quản lý bảo về rừng, thủ tục đầu tư… trên cơ sở quy hoạch, kế hoạch đã được Trung ương phê duyệt.

Đồng thời, tiếp tục cải cách hành chính, trong đó tập trung rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục hành chính, phân cấp cho địa phương.

Đề nghị Quốc hội, Chính phủ ban hành thêm cơ chế, chính sách để thúc đẩy nhanh quá trình thực hiện Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó trọng tâm là: thí điểm các giải pháp, chính sách để thúc đẩy các mô hình kinh doanh mới dựa trên đổi mới sáng tạo, kinh tế số theo hướng khuyến khích việc ứng dụng các nền tảng công nghệ trong hoạt động của cả doanh nghiệp và cơ quan nhà nước.

Đại biểu đề nghị sớm sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp theo hướng cho phép các doanh nghiệp nhỏ và vừa có doanh thu 3 tỷ đồng/năm trở xuống được lựa chọn hình thức nộp thuế thu nhập doanh nghiệp ở mức 2-3% tính trên doanh thu cả năm.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Phương (Gia Lai): Cần tiếp tục ưu tiên rà soát, hoàn thiện về thể chế và nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật.

Tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, khơi thông nguồn lực phát triển

Theo đại biểu Nguyễn Thị Mai Phương (Gia Lai), năm 2021 mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức nhưng dưới sự lãnh đạo sát sao của Đảng, sự đồng hành từ sớm, từ xa của Quốc hội, sự chỉ đạo, điều hành chủ động, quyết liệt, linh hoạt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, công tác xây dựng thể chế đã đạt được những kết quả tích cực.

Cùng với việc đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, toàn diện, công tác tổ chức thực thi pháp luật ngày càng được chú trọng. Việc ban hành văn bản quy định chi tiết đã có những chuyển biến tích cực, góp phần đưa luật, pháp lệnh, nghị quyết đi vào cuộc sống.

Bày tỏ đồng tình với mục tiêu năm 2022 đề ra trong Báo cáo của Chính phủ, đại biểu cho rằng cần tiếp tục ưu tiên rà soát, hoàn thiện về thể chế và nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật. 

Đại biểu đề nghị Chính phủ tập trung nghiên cứu, xây dựng các văn bản trong bản định hướng chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV theo đúng tiến độ, trong đó có các văn bản pháp luật liên quan đến đến việc chuyển đổi số.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận): Cần tập trung tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, khơi thông nguồn lực đầu tư phát triển. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Liên quan đến thể chế, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) cho rằng, cần tập trung tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, khơi thông nguồn lực đầu tư phát triển.

Trước hết là cần phải rà soát, tháo gỡ giải quyết những kiến nghị đề xuất của các địa phương, nhất là những địa phương có khó khăn về nguồn lực đầu tư nhưng có tiềm năng, lợi thế, dư địa đặc thù để tạo động lực, thời cơ vươn lên phát triển.

Đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm ban hành các quyết sách để thực hiện đảm bảo Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia. Cần thực hiện đảm bảo giải pháp được quy định tại Nghị quyết 55 là đẩy nhanh tiến độ thực hiện thị trường điện cạnh tranh, có cơ chế hợp đồng mua bán điện trực tiếp giữa nhà sản xuất và khách hàng tiêu thụ, cơ chế đấu thầu đấu giá và đặc biệt là trong các dự án đầu tư năng lượng tái tạo, năng lượng mới; minh bạch giá mua bán điện, có cơ chế khuyến khích, thu hút vốn ngoài nhà nước để đầu tư xây dựng vào hệ thống truyền tải điện quốc gia.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội): Cần khoan sức dân, nuôi dưỡng nguồn thu thông qua các biện pháp hỗ trợ và phát triển sản xuất kinh doanh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Khoan thư sức dân, nuôi dưỡng nguồn thu thông qua các biện pháp hỗ trợ

Về chính sách thu ngân sách, theo đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội), nếu như tới đây Quốc hội ban hành gói kích thích phục hồi kinh tế thì dự kiến cũng có thể sẽ có những chính sách miễn, giảm thuế. Do đó, trong thời điểm hiện nay nên theo đuổi một chính sách khoan sức dân, nuôi dưỡng nguồn thu thông qua các biện pháp hỗ trợ và phát triển sản xuất kinh doanh. 

Đối với các gói an sinh xã hội, theo đại biểu, với mức hỗ trợ từ 2 đến 3 triệu/ người/ lần mang ý nghĩa động viên rất lớn nhưng đó chỉ là những giải pháp mang tính chất tình thế, không phải là giải pháp căn cơ lâu dài. Do đó, cần có những giải pháp hữu hiệu để phát triển sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho người lao động.

Về thể chế và pháp luật, đại biểu cho rằng, trong dịch bệnh chúng ta nhìn thấy rõ nhất những thiếu hụt của hệ thống pháp luật liên quan, có những tình huống không có căn cứ pháp lý để xử lý dẫn đến áp dụng tùy tiện, thiếu thống nhất. Vì vậy, cần rà soát tổng thể để có một khuôn khổ pháp lý vững chắc, ổn định, đặc biệt là mang tính dự báo cao trong những năm tiếp theo.

Bàn về định hướng sắp tới, đại biểu đề xuất, nếu như tới đây Quốc hội thông qua kế hoạch kích thích phát triển, phục hồi kinh tế với những biện pháp tiền tệ mạnh mẽ thì việc sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng là cần thiết.

Thứ hai, sớm ban hành luật về xử lý nợ xấu. Hiện nay, tỉ lệ nợ xấu là khá cao, đến tháng 8 đã là 7,69% và nếu như dịch bệnh kéo dài thì con số này còn cao hơn và chúng ta không thể lấy Nghị quyết 42 là Nghị quyết thí điểm để áp dụng ổn định lâu dài.

Thứ ba, cần rà soát, ban hành những quy định mang tính thống nhất về thẩm quyền ban hành các biện pháp chống dịch để kịp thời hạn chế tình trạng thiếu thống nhất trong xử lý giữa các địa phương như thời gian qua.

Thứ tư, tạo lập một khuôn khổ pháp lý ổn định, vững chắc để huy động sức mạnh mạnh của hệ thống y tế tư nhân vào công cuộc phòng, chống dịch, khắc phục những thiếu hụt, hạn chế của hệ thống y tế công lập.

Cuối cùng, đại biểu đề nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị quyết điều chỉnh chế độ, chính sách cho những người đang ở tuyến đầu phòng, chống dịch. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, các nội dung thảo luận tại hội trường trong ngày 8-9/11 đã được Quốc hội thảo luận tại tổ một cách sôi nổi, tâm huyết, trí tuệ, thẳng thắn, trách nhiệm, xây dựng với 320 lượt ý kiến phát biểu từ 72 tổ.

Nhiều ý kiến cho rằng, báo cáo và giải trình của Chính phủ và các báo cáo thẩm tra đã đánh giá tổng thể về tình hình kinh tế - xã hội, tài chính – ngân sách cơ bản đã phán ánh sát đúng, khách quan thực tế của đất nước.

Các vị đại biểu Quốc hội cũng đánh giá cao nỗ lực Quốc hội, Chính phủ và cả hệ thống chính trị trong việc thực hiện chủ trương, nghị quyết của Trung ương nhằm kiểm soát dịch bệnh, ngăn chặn đà suy giảm kinh tế, đảm bảo an toàn sức khỏe tính mạng nhân dân. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng chỉ ra nhiều bài học kinh nghiệm, nhiều giải pháp cần ghi nhận và bổ sung.

Để tiếp nối kết quả của đợt họp trực tuyến và các phiên thảo luận tổ, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận các nội dung đã nêu trong các tờ trình, báo cáo thẩm tra trong đó tập trung vào việc đánh giá thực trạng tình hình, kết quả đã đạt được, những hạn chế tồn tại yếu kém, chỉ rõ nguyên nhân, đặc biệt là hiến kế thực hiện mục tiêu thích ứng linh hoạt, kiểm soát an toàn, hiệu quả dịch COVID-19, bảo vệ sức khỏe tính mạng của nhân dân, những tình huống và giải pháp để giảm thiểu thiệt hại, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng và các Nghị quyết của Quốc hội.

Đại biểu Trần Văn Khải (Hà Nam): Cần đặc biệt quan tâm đến người lao động. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Cần đặc biệt quan tâm đến người lao động

Đầu giờ sáng đã có 108 đại biểu đăng ký phát biểu, mở đầu phiên thảo luận, đại biểu Trần Văn Khải (Hà Nam) tham luận về công tác phòng chống dịch COVID-19, đại biểu đánh giá cao công tác phòng chống dịch thời gian qua và nhấn mạnh: Cuộc chiến với đại dịch là một hành trình đầy thách thức, khắc nghiệt và khó lường, đòi hỏi phải quyết liệt trong từng hành động, sự cầu thị và quả cảm trong thay đổi nhận thức, tư duy.

Theo đại biểu, cuộc chiến này dù khắc nghiệt đến đâu cũng sẽ không làm cho đất nước Việt Nam bị tê liệt, chia rẽ. Trái lại, còn làm chúng ta mạnh lên rất nhiều về tư duy nhận thức, tầm nhìn và ý chí chiến lược. Đại biểu cho rằng, nhân dân luôn là lực lượng chủ đạo trong phòng, chống đại dịch COVID-19 cũng như ứng phó với mọi thách thức mà đất nước gặp phải.

Để phục hồi và phát triển kinh tế trong trạng thái bình thường mới, đại biểu tỉnh Hà Nam đề nghị đặc biệt quan tâm tới công nhân lao động, tạo động lực cho người lao động quay trở lại làm việc. Nhấn mạnh "đây là thời điểm người lao động là động lực tăng trưởng, bởi hỗ trợ người lao động cũng chính là đóng góp vào động lực tăng trưởng của đất nước", đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương có phương án hỗ trợ người lao động quay lại nơi làm việc.

Theo đó, cần đẩy mạnh kết nối cung - cầu lao động; kiến tạo các động lực về cơ hội, hỗ trợ tài chính, ổn định cuộc sống tại các địa bàn có nhu cầu lao động lớn; tạo sinh kế cho người lao động tìm việc làm tăng thu nhập bảo đảm cuộc sống; triển khai các chính sách khuyến khích doanh nghiệp, người lao động tham gia đào tạo, đào tạo lại, nâng cao tay nghề, chuyển đổi nghề nghiệp cũng như một số các biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn về bảo vệ sức khỏe phù hợp, giúp tạo tâm lý yên tâm quay trở lại làm việc cho người lao động.

Đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ có giải pháp lâu dài về nguồn lực để bảo đảm một số dịch vụ xã hội cơ bản nhằm tránh rủi ro và bảo đảm cơ hội công bằng cho toàn dân. Chính phủ có thể phải cân nhắc đến việc bội chi ngân sách và chuẩn bị một khoản ngân sách bất thường để giải quyết các tình huống bất thường.

Đại biểu Trần Thị Thanh Hương (An Giang): Cần có giải pháp tổng thể trên tất cả các khía cạnh liên quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Giải pháp tổng thể về tam nông

Đại biểu Trần Thị Thanh Hương (An Giang) cho rằng, ngành nông nghiệp đã và đang tiếp tục đối mặt với những khó khăn, thách thức rất lớn, đặc biệt là những tác động của đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp càng lộ rõ những hạn chế, bất cập cần quan tâm trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn.

Đại biểu đề nghị Chính phủ, Bộ Công Thương cũng như các bộ, ngành trung ương cần quan tâm, trước mắt có giải pháp hạ giá phân bón nói riêng và bình ổn các mặt hàng thiết yếu phục vụ cho sản xuất nông nghiệp nói chung một cách căn cơ, từ đó góp phần tháo gỡ khó khăn nhiều hơn vì lợi ích của bà con nông dân nhiều hơn nữa trong thời gian tới.

Đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có chiến lược tăng cường phối hợp với các bộ, ngành liên quan để triển khai xây dựng những mô hình mới, kết nối cung cầu, tăng cường liên kết vùng một cách hiệu quả hơn, xây dựng chuỗi cung ứng tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp một cách chính quy, chuyên nghiệp hơn nữa để vừa cung cấp sản phẩm tốt, đảm bảo chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ cho người tiêu dùng.

Theo đại biểu, để nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long phát triển thật sự vững chắc, bên cạnh sự nỗ lực của bà con nông dân, của chính quyền địa phương trong khu vực vẫn cần có giải pháp tổng thể trên tất cả các khía cạnh liên quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn như: Tích tụ ruộng đất, chuyển từ nền sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa chất lượng cao để tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm trên thị trường; nhân rộng những cách làm mới mô hình sản xuất mới có hiệu quả kinh tế cao, góp phần tăng thu nhập cho người nông dân; ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, chính sách phát triển mô hình hợp tác xã kiểu mới; tổ chức lại sản xuất một cách phù hợp là khâu đột phá để phát triển nền nông nghiệp liên kết theo chuỗi giá trị ngành hàng gắn liên kết vùng, thành vùng sản xuất lớn; đẩy mạnh kết nối cung cầu, xây dựng các chuỗi giá trị trong nông nghiệp khắc phục điệp khúc "được mùa mất giá"; quan tâm nhiều hơn đến chính sách cho vùng sâu, vùng xa, những vùng khó khăn, nhất là sau đại dịch COVID-19 nhằm tạo việc làm và chuyển đổi cơ cấu lao động nông nghiệp để đảm bảo cho sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người nông dân.

Đại biểu Nguyễn Thị Minh Tâm (Quảng Bình): Hỗ trợ tài chính trực tiếp, linh hoạt cho doanh nghiệp, người lao động để phục hồi du lịch. Ảnh VGP/Nhật Bắc

"Trong nguy luôn có cơ"

Đại biểu Nguyễn Thị Minh Tâm (Quảng Bình) nhấn mạnh kết quả đất nước đã cơ bản kiểm soát đợt bùng phát dịch COVID-19 lần thứ 4, đại biểu đề xuất một số giải pháp liên quan đến phục hồi ngành du lịch trong giai đoạn bình thường mới.

Cụ thể, về du lịch, đại biểu đề nghị triển khai các giải pháp hỗ trợ tài chính trực tiếp và linh hoạt cho các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, lực lượng lao động trong lĩnh vực du lịch và người dân kinh doanh du lịch cộng đồng; tăng cường thanh khoản và khả năng tiếp cận các quỹ, nguồn vốn đầu tư, các khoản tín dụng, gia hạn trả nợ...

Tạo cơ chế đối thoại, trao đổi thông tin hiệu quả, nhanh chóng giữa chính quyền, các doanh nghiệp và tổ chức xã hội để nhanh chóng đưa ra các biện pháp tháo gỡ khó khăn và tận dụng các cơ hội cho phục hồi và phát triển du lịch trong giai đoạn bình thường mới.

Nhấn mạnh yêu cầu cần xây dựng môi trường du lịch an toàn để kích thích nhu cầu du lịch đang bị “nén” trong thời gian qua, đại biểu đề nghị sớm ban hành chính sách và triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn cho khách du lịch tại các điểm đến để tạo sự tin tưởng cho du khách.

Về lao động và việc làm, đại biểu đề nghị đẩy nhanh tiêm chủng vaccine COVID-19 cho người dân để duy trì “nguồn cung” lực lượng lao động an toàn; tích cực triển khai các gói hỗ trợ đặc thù, đa dạng hóa các hình thức trợ cấp, mở rộng các chương trình đào tạo hướng nghiệp phù hợp với nhiều đối tượng, đặc biệt là lao động nữ, lao động không có trình độ chuyên môn kỹ thuật, lao động phi chính thức nhằm ổn định an sinh xã hội, tạo động lực cho người lao động làm việc, góp sức vào quá trình phục hồi và phát triển kinh tế.

Đồng thời, cần tập trung vào kết nối lại nhu cầu doanh nghiệp và người lao động. Công đoàn các cấp, các cơ quan, xí nghiệp cần tạo lập các nhóm tương trợ để hỗ trợ người lao động chăm sóc con cái khi trường học chưa trở lại được bình thường.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh và tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, cải cách thủ tục hành chính để doanh nghiệp tiếp cận các chính sách hỗ trợ đơn giản, thuận tiện nhằm kích thích nền kinh tế cũng như nhu cầu sử dụng lao động. Cần tăng nguồn vốn giải quyết việc làm cho các ngân hàng, ưu tiên các ngành nghề giải quyết nhiều lao động để từ đó hỗ trợ kịp thời cho người lao động có ý định bám trụ lại quê nhà...

Đại biểu nhấn mạnh "trong nguy luôn có cơ", trong khó khăn sẽ thổi bùng lên ngọn lửa yêu nước để cả dân tộc đoàn kết cùng vượt qua thử thách khắc nghiệt trong giai đoạn này.

Quốc hội thảo luận về KTXH; Ngân sách Nhà nước và công tác phòng chống dịch COVID-19. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Tăng đầu tư toàn xã hội bằng cách tăng vòng quay đồng tiền

Đại biểu Phạm Văn Thịnh (Bắc Giang) đánh giá cao công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ trong công tác phòng, chống dịch COVID-19 như: Kịp thời chuyển chiến lược từ zero COVID-19 sang thích ứng linh hoạt, an toàn, phòng chống dịch hiệu quả; triển khai chiến lược ngoại giao vaccine;...

Bày tỏ đồng tình cao với các giải pháp đã nêu trong báo cáo của Chính phủ, đại biểu đề xuất thêm các giải pháp: Trước tiên về phòng chống dịch bệnh cần đầu tư cho hệ thống dự phòng với phương châm "phòng bệnh hơn chữa bệnh";...

Về khôi phục và phát triển kinh tế cần tăng đầu tư toàn xã hội bằng cách tăng vòng quay tiền; đồng thời tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo nguyên tắc phân cấp; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, bảo đảm công khai, minh bạch... 

Đại biểu Phạm Văn Thịnh (Bắc Giang): Đầu tư cho y tế dự phòng với phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Sớm ban hành văn bản hướng dẫn học trực tuyến

Đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa - Vũng Tàu) tham gia góp ý các giải pháp nhằm khôi phục và phát triển thị trường du lịch trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 như: Nâng cao năng lực phát triển bền vững cho các doanh nghiệp du lịch; đẩy mạnh liên kết vùng trong du lịch; chuyển đổi số trong lĩnh vực du lịch,...

Về giáo dục, đại biểu cho rằng trong bối cảnh dịch bệnh, việc chuyển đổi sang hình thức dạy trực tuyến là cần thiết. Tuy nhiên giải pháp này có hạn chế đối với khu vực vùng sâu, vùng xa và con em các gia đình nghèo, cận nghèo gặp khó khăn về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị hạn chế; bản thân giáo viên cũng lúng túng trong phương pháp giảng dạy trực tuyến,...

Do đó, để khắc phục các hạn chế trên, đại biểu cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn dạy học trực tuyến; đổi mới phương pháp dậy học phù hợp với tình hình mới; xây dựng hệ thống học liệu điện tử, bài giảng điện tử; xây dựng hệ thống kiểm tra, đánh giá phù hợp bảo đảm chất lượng, chính xác, khách quan, công bằng; thống nhất phòng chống dịch bệnh COVID-19 trong giáo dục, triển khai tiêm chủng vaccine cho học sinh...

Đại biểu Bố Thị Xuân Linh (Bình Thuận): Cần tập trung nguồn lực đầu tư cho ngành y tế. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Tự chủ vaccine trong nước, quan tâm lực lượng tuyến đầu

Đánh giá cao công tác phòng chống dịch, cũng như việc tổ chức hiệu quả chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 lớn nhất trong lịch sử tiêm chủng tại Việt Nam, sự tham gia hiệu quả vào công tác bảo đảm an sinh xã hội của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, đại biểu Bố Thị Xuân Linh (Bình Thuận) cũng đề xuất một số giải pháp để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác này.

Theo đó, đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm đẩy mạnh các biện pháp phục hồi và phát triển kinh tế xã hội và nghiên cứu tăng cường dự báo xu hướng dịch COVID-19; chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương kịp thời ban hành hướng dẫn thích ứng an toàn, linh hoạt, ứng phó với dịch COVID-19.

Bên cạnh đó, cần tập trung nguồn lực đầu tư cho ngành y tế, tăng cường năng lực của hệ thống y tế cơ sở nhằm thích ứng với dịch bệnh trong tình hình mới và quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, nhân lực cho y tế cơ sở và rà soát, điều chỉnh các chính sách hỗ trợ cho lực lượng tham gia phòng, chống dịch.

Đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine trong nước để chủ động nguồn cung và tự chủ vaccine để đảm bảo cung cấp cho người dân trong nước; chỉ đạo triển khai hiệu quả chiến lược, chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng, chống COVID-19 để đảm bảo an toàn, khoa học, hiệu quả và phân bổ vaccine hợp lý.

Đại biểu cũng đề nghị cần quan tâm nghiên cứu có chính sách hỗ trợ, động viên lực lượng tuyến đầu, cán bộ công nhân viên, viên chức các ngành, các cấp, nhất là cán bộ ở sở và các tình nguyện viên do làm nhiệm vụ mà mắc COVID-19 và những đồng chí hy sinh, những người tử vong do thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch…

Bên cạnh đó cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm toán, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực trong công tác đầu tư, mua sắm, chi phí cho phòng, chống dịch và các gói an sinh xã hội và cương quyết xử lý nghiêm, đúng theo quy định pháp luật các trường hợp phát hiện có sai phạm.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) đề nghị khẩn trương hoàn thiện Chiến lược tổng thể ứng phó hiệu quả đại dịch COVID-19, trong tình hình mới. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Khẩn trương hoàn thiện chiến lược tổng thể ứng phó COVID-19

Đánh giá cao công tác phòng chống dịch thời gian qua, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) cho rằng, trong công tác phòng, chống dịch vẫn có điểm hạn chế như đã nêu trong Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo của Ủy ban Xã hội, đồng thời đại biểu nhấn thêm một số vấn đề liên quan đến việc thực thi.

Cụ thể là, mặc dù Chính phủ đã có chỉ đạo thống nhất trên toàn quốc về lưu thông hàng hóa, giao thông vận tải, yêu cầu kiên quyết không để ban hành giấy phép con, không được cát cứ, chia cắt nhưng tại một số thời điểm, có nơi đã đặt ra những yêu cầu cao hơn, vượt quá mức cần thiết, gây ra nhiều khó khăn, tạo bức xúc cho người dân và doanh nghiệp.

Trong khi lãnh đạo Chính phủ thì sát sao chỉ đạo, bám sát địa bàn nhưng một bộ phận cán bộ cơ sở còn lơ là, chưa sâu sát, còn chủ quan, bị động trong phòng, chống dịch.

Cá biệt có một số cán bộ địa phương đã có hành vi vi phạm quy định phòng, chống dịch như đi đánh golf trong thời gian giãn cách xã hội, khi bị phát hiện lại khai báo không không trung thực, có trường hợp xô xát giữa cán bộ với nhân viên lấy mẫu xét nghiệm. Hoặc có trường hợp cán bộ thi hành công vụ còn xa rời thực tế, chưa bám sát nhu cầu người dân… Có nơi còn quá cứng nhắc, lạm quyền trong cách hành xử với người dân, gây bức xúc trong dư luận. 

Theo đại biểu, những trường hợp nêu trên tuy không phải là phổ biến nhưng đã tạo ra hình ảnh phản cảm, phần nào là mất uy tín của chính quyền.

Nhấn mạnh các bài học "bất cứ việc gì cũng cần có sự đồng thuận của người dân"; đặt lợi ích của người dân lên trên hết, trước hết khi xây dựng, ban hành các quyết sách, biện pháp, đại biểu đề nghị cần khẩn trương hoàn thiện Chiến lược tổng thể ứng phó hiệu quả đại dịch COVID-19, trong tình hình mới...

Đại biểu Nguyễn Như So (Bắc Ninh): Tập trung giải quyết 3 nút thắt để phục hồi, phát triển kinh tế. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Mở rộng thị trường là nhiệm vụ sống còn

Góp ý giải pháp giúp doanh nghiệp vực dậy và trở thành động lực cho phát triển kinh tế, đại biểu Nguyễn Như So (Bắc Ninh) đề nghị phải tập trung giải quyết 3 nút thắt quan trọng. 

Thứ nhất, là cần khẩn trương, quyết liệt giải ngân gói hỗ trợ cho doanh nghiệp đã ban hành trong thời gian qua. Cần tối giản và rút gọn các thủ tục rườm rà, thiện chí và linh động xét duyệt cho đối tượng, tạo điều kiện thuận lợi doanh nghiệp tiếp cận được nguồn hỗ trợ quý giá này.

Thứ hai, nhanh chóng ban hành các gói hỗ trợ tiếp theo. Dịch bệnh còn diễn biến khó lường, doanh nghiệp cần những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn. Đại biểu cho rằng, chúng ta còn nhiều dư địa để tiếp tục nghiên cứu, tung ra gói kích thích đủ lớn, có hiệu ứng lan tỏa sâu rộng để phục hồi kinh tế mà vẫn đảm bảo kiểm soát được chỉ tiêu vi mô.

Ba là, phát triển, mở rộng thị trường. Theo đại biểu, đây là nhiệm vụ sống còn và phát triển kinh tế. Việc phụ thuộc quá nhiều vào thị trường nước ngoài làm cho nền kinh tế Việt Nam dễ bị tổn thương. Do đó cần phải có chính sách đột phá nhằm ổn định phát triển thị trường nội địa, đa dạng hóa thị trường quốc tế, mở rộng môi trường xuất khẩu mới có tiềm năng tăng cường xúc tiến đầu tư thương mại trực tuyến gắn với chuyển đổi số. Xây dựng Trung tâm quảng bá thương hiệu hàng hóa Việt Nam.

Đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau): Đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm cụ thể hóa chủ trương của Bộ Chính trị về bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm để phát huy tính năng động, sáng tạo của cán bộ. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Sớm cụ thể hóa quy định bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm,...

Đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) đề nghị Chính phủ triển khai 5 giải pháp trọng tâm hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế. 

Thứ nhất, sắp xếp trật tự ưu tiên theo hướng ưu tiên và củng cố, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trong đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cao trong quản lý và lãnh đạo.

Thứ hai, tập trung rà soát và sửa đổi thể chế.

Thứ ba, đẩy nhanh việc ứng dụng khoa học công nghệ, bảo quản vào sản xuất và lưu thông, đặc biệt là ứng dụng công nghệ mới vào quá trình quản lý để cắt giảm bộ máy và nhân lực, dành nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Thứ tư, cơ cấu lại nguồn vốn, đặc biệt là vốn đầu tư công, theo hướng tập trung vào những công trình trọng điểm và công trình đã dang dở để hoàn thành, giữ nghiêm kỷ luật đầu tư công. 

Thứ năm, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm cụ thể hóa Kết luận 14-KL/TW ngày 22/9/2021 của Bộ Chính trị về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung và Kết luận số 21-KL/TW về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị. Đặc biệt là Kết luận 14-KL/TW  về bảo vệ cán bộ, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, có như vậy mới phát huy được cái tính năng động, sáng tạo của cán bộ.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc (Hà Nội): Cộng hưởng giữa chính sách tài khóa và tiền tệ để "tiếp máu" cho nền kinh tế, đồng thời phải tiếp tục đẩy mạnh cải cách để không bị lỡ nhịp so với thiên hạ. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đẩy mạnh cải cách để không lỡ nhịp với thiên hạ

Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc (Hà Nội), để thúc đẩy quá trình tái khởi động và phục hồi nền kinh tế trong hai năm tới, bên cạnh các chính sách về tài khóa, tiền tệ, về an sinh xã hội, chúng ta cần phải áp dụng một giải pháp phi tài chính hay nói khác đi là các cơ chế về các thủ tục đặc thù để thúc đẩy cho sản xuất kinh doanh, đầu tư toàn xã hội.

Theo đó, cần rút gọn các thủ tục quản trị rủi ro, chuyển sang hậu kiểm, hạn chế thanh, kiểm tra, thực hiện chủ yếu trên nền tảng trực tuyến và không ban hành thêm bất cứ một chính sách nào có thể làm phát sinh các thủ tục và chi phí cho người dân và doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay.

Đại biểu cho rằng, biện pháp tiếp máu cho nền kinh tế trong bối cảnh hiện nay chỉ có thể là sự cộng hưởng giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, trong đó chính sách tài khóa phải đóng vai trò chủ đạo.

Đại biểu hoan nghênh chủ trương về việc hình thành quỹ hỗ trợ 2- 3% lãi suất cũng như là việc tăng gấp 10 lần quỹ hỗ trợ lãi suất theo đề xuất của Bộ Tài chính.

Đối với gói đầu tư công, đại biểu đề nghị gói này cần tập trung vào các dự án trọng điểm quốc gia và Quốc hội giám sát chặt chẽ. Phần còn lại đề nghị dành cho bổ sung vào quỹ hỗ trợ lãi suất để hỗ trợ cho nền kinh tế và đề nghị thúc đẩy hình thức đối tác công tư nhà nước.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh, bên cạnh việc triển khai các gói hỗ trợ, nhiệm vụ trọng tâm lúc này vẫn phải là tiếp tục đẩy mạnh các cải cách thể chế, cắt giảm thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia để phát huy được sức mạnh toàn dân để nền kinh tế nước ta không lỡ nhịp với thiên hạ. Chính niềm tin vào những cải cách thể chế mạnh mẽ và thực chất chứ không phải là các gói hỗ trợ về tiền bạc sẽ định hình tương lai của nền kinh tế Việt Nam.

Trao quyền mạnh mẽ hơn cho cơ quan chống dịch

Nhìn lại hệ thống các quy định liên quan đến công tác phòng chống dịch bệnh COVID-19, đại biểu Đỗ Đức Hiền (TPHCM) cho rằng, bên cạnh những kết quả đã đạt được, thực tế các biện pháp phòng, chống dịch chưa dự liệu đủ các biện pháp chính sách cần áp dụng.

Thẩm quyền, trách nhiệm của các cơ quan như Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, UBND các cấp cũng chưa đủ rõ để ban hành các biện pháp mạnh, kịp thời. Các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành có nội dung chủ yếu để áp dụng trong điều kiện bình thường, trong trạng thái tĩnh mà chưa chú trọng đến tình trạng cấp bách do dịch bệnh.

Mặc dù Nghị quyết 30/2021/QH15 của Quốc hội cho phép Chính phủ được áp dụng các hình thức văn bản như nghị quyết, quyết định, chỉ thị, công điện, công văn để quy định tổ chức triển khai các biện pháp cấp bách phục vụ công tác phòng, chống dịch nhưng việc cho phép là có thời hạn. Mặt khác, một số biện pháp cấp bách được Quốc hội cho phép áp dụng có thể là các biện pháp trong tình trạng khẩn cấp đòi hỏi phải được hướng dẫn kịp thời, thống nhất. Tuy nhiên, việc nghiên cứu, tham mưu ban hành văn bản của một số địa phương chưa được chuẩn bị kỹ lưỡng dẫn đến phải thay đổi khi vừa có hiệu lực.

Đại biểu cho rằng việc hoàn thiện một cách căn cơ các quy định của pháp luật, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho công tác phòng, chống, thích ứng với dịch là rất cần thiết, trong đó cần tập trung một số nội dung sau

Theo đó, cần khẩn trương rà soát các biện pháp chống dịch đã thực hiện trong thời gian qua, trên cơ sở đó đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, trong đó cần chú trọng trao quyền mạnh mẽ hơn cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch, UBND các cấp để quyết định kịp thời các biện pháp cần thiết, linh hoạt bao gồm cả các biện pháp về y tế, hành chính, an sinh xã hội và các hình thức ban hành văn bản.

Các biện pháp này phải dựa trên mức độ nguy cơ, rủi ro của dịch bệnh. Trong trường hợp đặc biệt, hết sức cấp bách có thể khác với quy định của luật hoặc chưa được luật quyết định nhưng phải bảo đảm sự giám sát của cơ quan có thẩm quyền và bảo đảm nguyên tắc thống nhất từ Trung ương đến địa phương.

Trong điều kiện thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu và các yếu tố an ninh phi truyền thống khác dự báo sẽ diễn biến khó lường để chủ động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục các tình huống này, trên cơ sở Hiến pháp năm 2013 cần nghiên cứu xây dựng một đạo luật về tình trạng khẩn cấp để thay thế pháp lệnh hiện hành.

Luật này, ngoài quy định về tình trạng khẩn cấp cũng cần thể chế hóa bằng luật, các quy định để điều chỉnh về các biện pháp xử lý các tình huống cấp bách, đặc biệt nhưng chưa đến mức ban bố tình trạng khẩn cấp, các biện pháp hỗ trợ bảo vệ người dân, doanh nghiệp bị tác động, nhất là nhóm yếu thế dễ bị tổn thương.

Tiếp tục có những chính sách đặc biệt, đặc thù để hỗ trợ lao động, DN

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cho rằng, những khó khăn của nền kinh tế do đại dịch COVID-19 gây ra đang “ngấm” ngày càng sâu vào từng người dân, doanh nghiệp.

Theo đại biểu, những quyết sách kịp thời của Quốc hội, Chính phủ thời gian vừa qua đã tháo gỡ một bước những khó khăn của người dân, doanh nghiệp để sớm ổn định cuộc sống và phục hồi sản xuất, kinh doanh, nhưng khó khăn trước mắt vẫn còn rất lớn.

Do đó, đại biểu kiến nghị: Quốc hội và Chính phủ tiếp tục có những giải pháp chính sách đặc biệt, đặc thù để hỗ trợ người lao động, doanh nghiệp đang gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh.

Cùng với đó, Chính phủ cần tăng cường triển khai các gói hỗ trợ, bảo đảm đúng đối tượng, đúng tiến độ, bởi vì nếu triển khai chậm sẽ có nhiều doanh nghiệp phải rời khỏi thị trường, cùng với đó là nhiều việc làm bị mất đi.

Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh họp trực tuyến.

Đoàn Đại biểu Quốc hội TPHCM họp trực tuyến

Văn phòng Quốc hội nhận được văn bản của Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh báo cáo 2 trường hợp đại biểu Quốc hội dương tính với SARS-CoV-2, căn cứ hướng dẫn của Bộ Y tế tại công văn 9422/BYT-DP ngày 05/11/2021 về hướng dẫn phòng chống dịch cho đại biểu Quốc hội tham gia Kỳ họp thứ 2 Quốc hội khoá XV, ngày 06/11/2021, Văn phòng Quốc hội đã có báo cáo xin ý kiến và được sự đồng ý của Chủ tịch Quốc hội cho phép Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh không tham dự họp tập trung mà dự họp theo hình thức trực tuyến.

Theo đó, Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh vẫn tham gia phát biểu thảo luận và tham gia chất vấn, trả lời chất vấn tại điểm cầu Thành phố Hồ Chí Minh. Đối với các đại biểu Quốc hội tại Trung ương thuộc Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh vẫn tham dự kỳ họp tại Nhà Quốc hội.

Văn phòng Quốc hội yêu cầu các Vụ, đơn vị có liên quan chủ động thực hiện, đảm bảo cho việc Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh tham dự họp trực tuyến Đợt 2 của Kỳ họp thứ 2 Quốc hội khoá XV.

Chính phủ nỗ lực phấn đấu cao nhất thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã được Quốc hội giao.

Nỗ lực phấn đấu cao nhất thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã được Quốc hội giao

Báo cáo kết quả phát triển KTXH năm 2021, dự kiến kế hoạch phát triển KTXH năm 2022 của Chính phủ do Thủ tướng Phạm Minh Chính thay mặt Chính phủ trình bày trước Quốc hội nêu rõ: Nhằm khắc phục những khó khăn do tác động nghiêm trọng của dịch COVID-19, Chính phủ đã chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương vừa phải quyết liệt triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương, Quốc hội, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các Nghị quyết, chương trình, kế hoạch hành động của Chính phủ; phối hợp chặt chẽ, linh hoạt giữa chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách khác trong chỉ đạo, điều hành; tập trung giải quyết khó khăn, tháo gỡ vướng mắc, vượt qua thách thức; nỗ lực phấn đấu cao nhất thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã được Quốc hội giao.

Ước thực hiện cả năm dự kiến đạt và vượt 8/12 chỉ tiêu chủ yếu đề ra. Kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 9 tháng chỉ tăng bình quân 1,82%, cả năm ước tăng dưới mức Quốc hội giao; các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm. Thu NSNN 9 tháng đạt trên 80%, cả năm ước vượt dự toán, cơ bản bảo đảm nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch bệnh và các nhiệm vụ cấp bách khác; bội chi NSNN trong phạm vi dự toán (4% GDP).

Huy động vốn đầu tư toàn xã hội ước cả năm đạt khoảng 35% GDP. Kim ngạch xuất khẩu hàng hoá 9 tháng đạt trên 240 tỷ USD, cả năm ước tăng khoảng 10,7%. Mặt bằng lãi suất giảm; tỷ giá, thị trường ngoại tệ ổn định, dự trữ ngoại hối nhà nước tiếp tục được củng cố. Nông nghiệp tiếp tục khẳng định vai trò trụ đỡ của nền kinh tế, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia; phấn đấu đến cuối năm có khoảng 68% số xã đạt chuẩn nông thôn mới. Tăng trưởng công nghiệp chế biến, chế tạo đạt khá; an ninh năng lượng được bảo đảm. Tiếp tục triển khai nhiều dự án kết cấu hạ tầng quan trọng quốc gia.

Tập trung khắc phục hậu quả của dịch bệnh và khôi phục, phát triển KTXH

Trong những tháng cuối năm 2021, Chính phủ xác định tập trung nỗ lực cao nhất cho phòng, chống dịch COVID-19; khẩn trương xây dựng và tổ chức thực hiện các phương án, kịch bản cụ thể, sát hợp với tình hình thực tế; quyết liệt hành động, triển khai thực hiện hiệu quả, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp đề ra theo phương châm nhạy bén, linh hoạt, sáng tạo, bình tĩnh, kịp thời với mục tiêu xuyên suốt là bảo vệ sức khỏe, tính mạng của Nhân dân là trên hết, trước hết; thúc đẩy viện trợ, nhập khẩu vaccine, nghiên cứu chuyển giao công nghệ và sản xuất trong nước, đẩy nhanh tiến độ bao phủ tiêm vaccine, chuẩn bị thuốc điều trị cần thiết, nâng cao năng lực y tế, nhất là công tác điều trị và ở cơ sở; có lộ trình thích ứng an toàn, linh hoạt, phấn đấu kiểm soát hiệu quả dịch bệnh trên phạm vi toàn quốc để tập trung khắc phục hậu quả của dịch bệnh và khôi phục, phát triển KTXH.

Khẩn trương hoàn thiện, báo cáo cấp có thẩm quyền Chiến lược tổng thể về phòng, chống dịch và Chương trình phục hồi và phát triển KTXH. Rà soát, tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc về thể chế; giảm thiểu các thủ tục và chi phí sản xuất kinh doanh. Điều chỉnh linh hoạt chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách khác để giữ vững ổn định vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; thúc đẩy mạnh mẽ xuất khẩu; kiểm soát chặt chẽ giá cả, thị trường. Tập trung ưu tiên triển khai các cơ chế, chính sách hỗ trợ thiết thực, hiệu quả cho người dân, doanh nghiệp; nhanh chóng khôi phục thị trường lao động do bị tác động trực tiếp bởi dịch COVID-19; thúc đẩy phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh; bảo đảm cung ứng, lưu thông hàng hoá thông suốt.

Khơi thông mọi nguồn lực cho phòng, chống dịch và phát triển KTXH, bảo đảm an sinh xã hội. Sớm đưa học sinh trở lại trường học an toàn. Củng cố, giữ vững quốc phòng, an ninh; tiếp tục triển khai mạnh mẽ ngoại giao vaccine, ngoại giao kinh tế; đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin truyền thông.

Phấn đấu tăng trưởng GDP từ 6-6,5% trong năm 2022

Theo báo cáo của Chính phủ: Năm 2022 là năm có ý nghĩa quan trọng, tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch 5 năm 2021 - 2025. Dự báo tình hình quốc tế, trong nước có những thuận lợi, cơ hội và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Dịch COVID-19 có thể xuất hiện phức tạp, nguy hiểm hơn. Tăng trưởng kinh tế thế giới không đồng đều, chưa vững chắc và thấp hơn năm 2021; rủi ro tiếp tục gia tăng. Trong nước, kinh nghiệm, năng lực, khả năng ứng phó dịch bệnh tiếp tục được nâng lên, nhưng sức chống chịu và nguồn lực của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân giảm sút. Nguy cơ chậm phục hồi kinh tế, suy giảm tăng trưởng vẫn còn tiềm ẩn nếu không kiểm soát được dịch bệnh một cách cơ bản để mở cửa trở lại nền kinh tế; rủi ro lạm phát gia tăng; thiên tai, biến đổi khí hậu là nguy cơ luôn tiềm ẩn.

Năm 2022 Chính phủ đặt mục tiêu: Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19, bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của Nhân dân, cùng với tập trung tận dụng tốt cơ hội để thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH với các giải pháp tổng thể kích thích nền kinh tế, hỗ trợ và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, không để suy giảm các động lực tăng trưởng trong dài hạn. Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, nâng cao tính tự chủ, khả năng chống chịu, thích ứng của nền kinh tế.

Tiếp tục ưu tiên rà soát, hoàn thiện về thể chế và nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, nhất là một số công trình trọng điểm quốc gia; đầu tư nâng cao chất lượng nhân lực gắn với phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Chú trọng phát triển văn hóa, bảo đảm an sinh xã hội và đời sống của người dân, nhất là người có công, người nghèo, người yếu thế. Quản lý chặt chẽ đất đai, tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó hiệu quả biến đổi khí hậu.

Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, khơi thông các nguồn lực cho phát triển. Đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Củng cố quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại; làm tốt công tác thông tin, truyền thông, tạo đồng thuận xã hội.

Về kế hoạch phát triển KTXH năm 2022, Chính phủ xác định 16 chỉ tiêu chủ yếu về các lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường; trong đó tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) đạt khoảng 6 - 6,5%; tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân khoảng 4%; bội chi NSNN so với GDP khoảng 4%.

12 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu

Để thực hiện các chỉ tiêu trên, cần tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

Tập trung thực hiện linh hoạt, hiệu quả mục tiêu vừa phòng, chống dịch COVID-19, vừa phục hồi, phát triển KTXH. Triển khai hiệu quả Chiến lược tổng thể về phòng, chống dịch, có lộ trình thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, coi đây là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách của các cấp, các ngành ngay từ đầu năm 2022. Các địa phương vận dụng linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tiễn nhưng không trái với định hướng của Trung ương. Tiếp tục mở rộng độ bao phủ, tăng tốc chiến dịch tiêm vắc-xin cho người dân; nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là điều trị và ở cơ sở; tổng kết thực tiễn, bổ sung, hoàn thiện và thực hiện hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch. Xây dựng kế hoạch nhập khẩu, sản xuất, tiêm chủng vắc-xin một cách khoa học, an toàn, hiệu quả, hợp lý cho năm 2022 và những năm tiếp theo, trong đó có vắc-xin cho trẻ em. Hoàn thiện thể chế, quy định về phòng, chống dịch, nhất là thúc đẩy xã hội hóa, kết hợp công tư, bảo đảm đủ nguồn lực để thực hiện.

Tập trung thực hiện hiệu quả Chương trình phục hồi và phát triển KTXH phù hợp, khả thi. Điều chỉnh linh hoạt, phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ và các chính sách khác để vừa giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn; vừa hỗ trợ phục hồi sản xuất kinh doanh, thúc đẩy xuất khẩu, tiêu dùng nội địa, đẩy mạnh đầu tư, có cơ chế huy động thêm nguồn lực cho phục hồi, phát triển KTXH. Tăng cường kỷ luật tài chính - ngân sách nhà nước (NSNN), phấn đấu tăng thu, triệt để tiết kiệm chi. Huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội và ưu tiên bố trí nguồn NSNN hợp lý cho các nhiệm vụ trọng tâm. Bảo đảm đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng cho nền kinh tế và an toàn hệ thống tín dụng, ngân hàng.

Ưu tiên công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật, tập trung tháo gỡ khó khăn, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Thể chế hóa, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII. Triển khai thực hiện tốt Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022. Nâng cao chất lượng ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Khẩn trương xây dựng, ban hành những văn bản pháp luật liên quan đến phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển KTXH. Không ngừng nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật; chú trọng giải quyết các tranh chấp thương mại, đầu tư quốc tế và hoàn thiện thể chế phát triển đồng bộ, ổn định, bền vững các loại thị trường. Từng bước hoàn thiện cơ chế, chính sách cho hoạt động của các mô hình kinh doanh, các sản phẩm, dịch vụ công nghệ số; tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số quốc gia…

Thực hiện thực chất, hiệu quả hơn cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; phát triển kinh tế số, xã hội số. Làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư, phân bổ và đẩy mạnh giải ngân vốn hiệu quả đầu tư công. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án quan trọng quốc gia, các chương trình mục tiêu quốc gia. Thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư ngoài nhà nước gắn với tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, ách tắc trong đầu tư, kinh doanh. Phê duyệt đề án cơ cấu lại tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Quyết liệt, hiệu quả hơn nữa trong cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu và các dự án, doanh nghiệp kém hiệu quả. Tiếp tục cơ cấu lại NSNN, quản lý nợ công hiệu quả, bảo đảm khả năng trả nợ. Đẩy mạnh cơ cấu lại gắn với phát triển các ngành, lĩnh vực theo hướng khai thác hiệu quả không gian tăng trưởng mới và thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn theo lộ trình phù hợp. Có cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Phục hồi các chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động bị đứt gãy, tổ chức kết nối và hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước tham gia. Cơ cấu lại, phát triển hiệu quả một số ngành, lĩnh vực quan trọng bị tác động trực tiếp bởi dịch COVID-19.

Đẩy mạnh xây dựng, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại, nhất là về giao thông, năng lượng, hạ tầng số, hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, thích ứng với biến đổi khí hậu... Lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt đầu tư xã hội, nhất là phương thức đối tác công tư. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án kết cấu hạ tầng trọng điểm, hạ tầng thương mại và hạ tầng văn hóa, xã hội; tăng cường kết nối liên vùng, khu vực, quốc tế, nhất là các công trình hạ tầng giao thông quan trọng, trong đó có đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ; dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, các tuyến đường sắt đô thị... Phát triển hệ thống hạ tầng nông nghiệp, nông thôn; các dự án chống sạt lở do biến đổi khí hậu.

Nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển và ứng dụng công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Phê duyệt, triển khai Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo; đưa học sinh trở lại trường học an toàn với dịch bệnh; đa dạng hóa hình thức tổ chức dạy và học trực tuyến trong bối cảnh dịch bệnh còn có thể kéo dài. Triển khai các chiến lược, quy hoạch giáo dục nghề nghiệp. Chú trọng đào tạo nghề cho thanh niên, người chưa có việc làm. Thúc đẩy nghiên cứu, phát triển, ứng dụng và thu hút nguồn nhân lực cho khoa học công nghệ; phát triển phong trào đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo trên phạm vi toàn quốc, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể.

Thúc đẩy phát triển liên kết vùng, khu kinh tế và phát triển đô thị, kinh tế đô thị, đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt các quy hoạch. Phấn đấu cơ bản hoàn thành việc phê duyệt các quy hoạch trong năm 2022. Đề xuất các cơ chế, chính sách phát triển các vùng kinh tế trọng điểm, các vùng động lực tăng trưởng mới. Triển khai các kế hoạch, đề án về phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu; lấy đô thị làm động lực phát triển vùng; phấn đấu tỷ lệ đô thị hóa đạt 41,5 - 42%.

Gắn kết hài hoà, hợp lý giữa phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội; phát huy giá trị văn hoá, con người Việt Nam, chú trọng thực hiện chính sách người có công, bảo trợ xã hội, bảo đảm an sinh xã hội. Triển khai hiệu quả Chiến lược phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030. Tổ chức phù hợp các hoạt động văn hóa, xã hội, nghệ thuật, bảo đảm an toàn dịch bệnh. Thực hiện tốt các chính sách người có công, bảo trợ xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, tạo việc làm, giảm nghèo đa chiều, bền vững; gia tăng diện bao phủ bảo hiểm xã hội, nhất là bảo hiểm tự nguyện. Tiếp tục rà soát, ban hành và triển khai đồng bộ, kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ người lao động; triển khai các giải pháp phục hồi và ổn định thị trường lao động. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội. Đẩy mạnh triển khai kịp thời, hiệu quả 3 Chương trình mục tiêu quốc gia. Chú trọng phát triển nhà ở cho công nhân, xây dựng thiết chế văn hoá ở các khu công nghiệp. Quan tâm hơn nữa công tác dân tộc, tôn giáo, vì sự tiến bộ của phụ nữ, gia đình, thanh thiếu niên, chăm sóc người cao tuổi, trẻ em, nhất là trẻ em bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh và thể dục, thể thao.

Quản lý, sử dụng hiệu quả đất đai, tài nguyên; tăng cường bảo vệ môi trường; chủ động phòng, chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu. Hoàn thiện, trình Quốc hội xem xét, ban hành Luật đất đai (sửa đổi). Huy động và sử dụng có hiệu quả hơn nguồn lực từ đất đai, tài nguyên; chú trọng bảo vệ, phát triển các loại rừng. Khai thác tiềm năng, lợi thế phát triển các ngành kinh tế biển. Nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu. Sử dụng hiệu quả, bền vững tài nguyên nước, bảo đảm an ninh nguồn nước. Chú trọng các giải pháp ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, thực hiện các cam kết theo Thỏa thuận Pa-ri. Phát triển công nghiệp xử lý, tái chế chất thải. Huy động nguồn lực, xây dựng cơ chế, chính sách thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 120/NQ-CP về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long.

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và năng lực kiến tạo phát triển; siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính đi đôi với tạo dựng môi trường đổi mới sáng tạo; đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Tiếp tục sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Triển khai thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, đề cao trách nhiệm người đứng đầu; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm sai phạm. Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện và thực hiện nghiêm thể chế, cơ chế, chính sách và kiên quyết phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; đẩy nhanh tiến độ xác minh, điều tra, truy tố, đưa ra xét xử các vụ án, xử lý các vụ việc tham nhũng. Tăng cường kiểm tra, thanh tra, kiểm toán. Làm tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền quốc gia; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển đất nước. Theo dõi, nắm chắc tình hình, tham mưu với Đảng, Nhà nước xử lý kịp thời, linh hoạt mọi tình huống; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ; kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội. Tăng cường công tác nắm tình hình, chủ động đấu tranh, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động, không để bị động, bất ngờ. Tập trung trấn áp các loại tội phạm và tệ nạn xã hội; bảo đảm trật tự, an toàn giao thông và phòng, chống cháy, nổ; chú trọng phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố môi trường...

Triển khai đồng bộ, hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, góp phần củng cố vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Triển khai các hoạt động đối ngoại, làm sâu sắc hơn quan hệ song phương với các đối tác, gia tăng tin cậy chính trị, đan xen lợi ích, xử lý hài hòa quan hệ với các nước lớn. Tăng cường các hoạt động ngoại giao cấp cao, khai thác hiệu quả các khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, các hiệp định thương mại tự do (FTA). Làm tốt hơn nữa công tác thông tin đối ngoại, ngoại giao văn hóa, công tác người Việt Nam ở nước ngoài và bảo hộ công dân.

Đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, tạo đồng thuận xã hội, nâng cao hiệu quả công tác dân vận chính quyền. Tiếp tục tăng cường thông tin tuyên truyền về phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển KTXH. Chú trọng tuyên truyền, cổ vũ những mô hình hay, cách làm sáng tạo, gương người tốt, việc tốt. Nâng cao hiệu quả công tác dân vận chính quyền, phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên, góp phần tạo đồng thuận xã hội, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KTXH đề ra./.