Triển khai nhanh chóng, quyết liệt phương án ứng phó siêu bão Ragasa (bão số 9)

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, bão số 9 hiện đang ở vùng biển phía đông Philippines, dự báo trong khoảng các ngày 24-25/9 sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến Việt Nam.

Cuộc họp nhằm đánh giá diễn biến, tình hình và bàn giải pháp ứng phó chủ động, trên cơ sở rút kinh nghiệm từ việc ứng phó các cơn bão trước. "Những tồn tại, hạn chế đã bộc lộ cần phải được khắc phục ngay, tuyệt đối không để lặp lại trong ứng phó bão số 9 và các cơn bão tiếp theo. Qua mỗi cơn bão, chúng ta phải giải quyết dứt điểm những yếu kém còn tồn tại", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Bão có thể giảm cấp nhưng tuyệt đối không chủ quan

Báo cáo nhanh về diễn biến và dự báo cơn bão số 9 tại cuộc họp, ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, ngày 22/9, ngay khi đang ở phía đông bắc của Philippines, bão số 9 đã mạnh lên thành siêu bão và di chuyển vào Biển Đông vào sáng 23/9, đạt cường độ mạnh nhất là cấp 17, giật trên cấp 17.

"Các cơ quan khí tượng trên thế giới đánh giá, tính đến thời điểm hiện tại, bão Ragasa được đánh giá là siêu bão mạnh nhất thế giới năm 2025, vượt cả bão Erin (Bắc Đại Tây Dương) và bão Yagi (năm 2024)", ông Hoàng Đức Cường nói.

Tốc độ di chuyển của cơn bão số 9 rất nhanh, khoảng 20-25 km/giờ. Khoảng 36 tiếng nữa, bão sẽ vào đến Lôi Châu (Trung Quốc), bắt đầu ảnh hưởng đến Vịnh Bắc Bộ.

Hiện tại, bão số 9 đã giảm từ cấp 17 xuống cấp 16 và sẽ duy trì ở cấp 16 và tiếp tục suy yếu còn cấp 12, giật trên cấp 12 khi tiệm cận với bờ biển tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), cộng thêm không khí khô lạnh từ phía bắc di chuyển xuống, xâm nhập vào vùng tâm bão.

Trên đất liền, dự báo, từ sáng 25/9, vùng ven biển Quảng Ninh đến Thanh Hóa có gió mạnh dần lên cấp 6-7, sau tăng lên cấp 8, vùng gần tâm bão cấp 9-10, giật cấp 12; khu vực sâu trong đất liền Đông Bắc Bộ có gió mạnh cấp 6-7, giật cấp 8-9.

Dự kiến, do bão số 9 giảm cấp nhanh khi tiệm cận đất liền, mưa lớn tập trung toàn Bắc Bộ và Thanh Hóa với trọng điểm là Thái Nguyên, Tuyên Quang, Lào Cai, Phú Thọ và đồng bằng Bắc Bộ. Lượng mưa cực đoan ít có khả năng xảy ra, dự kiến lượng mưa khoảng 100-250 mm trong cả đợt từ ngày 25-26/9, có nơi trên 400 mm có thể gây ngập úng ở khu đô thị đồng bằng Bắc Bộ, ảnh hưởng đến các hồ chứa khu vực vùng núi phía bắc, có thể gây sạt lở ở vùng núi…

Lãnh đạo Cục Khí tượng Thủy văn cho biết, ngay sau hoàn lưu mưa kết thúc, dự kiến ngày 27/9 xuất hiện một áp thấp nhiệt đới, có thể là trở thành cơn bão số 10 đi vào biển Đông. Cục Khí tượng Thủy văn sẽ liên tục cập nhật thông tin.

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp thông tin thêm, dự báo mới nhất của các cơ quan khí tượng thế giới hiện trùng khớp với dự báo của Việt Nam, bão số 9 khi vào Vịnh Bắc Bộ chỉ còn cấp 10, giật cấp 12, và khi vào đất liền có thể giảm còn cấp 8, giật cấp 11–12.

Ngay sau đó, bão số 10 dự kiến sẽ ảnh hưởng tới Vịnh Bắc Bộ từ rạng sáng 25/9, vào đất liền khoảng trưa cùng ngày, gây mưa lớn từ 26/9. Tiếp đến, bão số 11 (hoặc bão số 10 mới) có khả năng vào Biển Đông từ ngày 27–28/9, gây mưa và gió mạnh.

Các bộ, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện Công điện 170/CĐ-TTg, ngày 22/9, về phòng chống thiên tai, trong đó cần chú ý một số điểm quan trọng.

Thứ nhất, mặc dù khi vào đất liền bão đã giảm cấp, nhưng trên biển vẫn rất mạnh. Các địa phương phải đặt mức cảnh báo cao nhất, hạn chế tàu thuyền ra khơi, đặc biệt là tàu cá dài ngày. Hoạt động nuôi trồng thủy sản trên diện tích 160.000 ha mặt biển cần được bảo vệ; bà con nên thu tỉa, thu hoạch sớm để giảm thiệt hại.

Thứ hai, dù giảm cấp nhưng bão số 9 vẫn đạt cấp 8–9, giật 11–12, có thể gây tốc mái, đổ cây. Các địa phương, nhất là Quảng Ninh, Hải Phòng, cần tiếp tục gia cố nhà cửa, cắt tỉa cây xanh, chằng chống công trình. Bão khi vào bờ kết hợp không khí lạnh sẽ gây nhiều dông lốc nguy hiểm trong ngày 25–26/9, không thể dự báo chính xác. Do đó, phải tuyệt đối đảm bảo an toàn cho khách du lịch, không để khách ở lại trên tàu thuyền khi thời tiết xấu.

Thứ ba, bão số 9 gây mưa không quá lớn, nhưng nguy hiểm ở chỗ nhiều hồ chứa ở miền Bắc đang đầy nước do cuối vụ tích lũy. Các địa phương phải "trực chiến", theo dõi và vận hành hồ an toàn. Một số hồ lớn như Thác Bà, Sơn La, Hòa Bình, Tuyên Quang đã gần mực nước dâng bình thường, nguy cơ cao khi có lũ. Ngoài ra, hệ thống đê điều đã được đầu tư nhưng vẫn cần chú ý đặc biệt tại các cửa sông, vùng triều cường.

Thứ tư, miền Bắc còn khoảng 850.000 ha lúa, trong đó 200.000 ha có thể thu hoạch ngay, vì vậy, các địa phương phải khẩn trương gặt sớm diện tích lúa có thể thu hoạch ngay, "xanh nhà hơn già đồng", để giảm thiệt hại. Đối với diện tích lúa còn lại và cây ăn quả cần có giải pháp tiêu, thoát nước kịp thời.

Qua ý kiến của Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý, chỉ còn hơn một ngày trước khi bão số 9 ảnh hưởng trực tiếp, các địa phương cần khẩn trương rà soát, thu hoạch, tận dụng sản phẩm thủy sản đã đến kỳ khai thác để giảm thiệt hại, đồng thời bảo đảm an toàn tuyệt đối cho ngư dân.

Cơ quan khí tượng thủy văn cần đưa ra cảnh báo sớm về nguy cơ dông lốc, ngay cả khi chưa có dấu hiệu rõ ràng, để người dân chủ động phòng tránh.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, vấn đề bảo đảm an toàn hồ chứa, đặc biệt là các hồ thủy điện, phải đặt lên hàng đầu, "chỉ cần một hồ mất an toàn sẽ ảnh hưởng dây chuyền đến toàn hệ thống". Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương, cùng các đơn vị dự báo khí tượng để vận hành, kiểm soát mực nước, dự báo chính xác và có giải pháp kịp thời.

Sẵn sàng ứng phó ở mức cao nhất, quán triệt "4 tại chỗ"

Báo cáo Phó Thủ tướng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Bùi Văn Khắng nhấn mạnh 2 bài học kinh nghiệm quan trọng: Luôn sẵn sàng ứng phó ở mức cao nhất, không được chủ quan; và tổ chức lực lượng, phương tiện, nguồn lực tại chỗ.

Hiện tỉnh đã thành lập Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự tại 54 xã, nhất là xã biên giới, xã đảo, với lực lượng khoảng 13.000 người, bao gồm bộ đội, công an, các ngành và doanh nghiệp trên địa bàn. Phương tiện huy động từ quân đội, doanh nghiệp và người dân sẵn sàng cho công tác phòng, chống bão. Các địa phương quán triệt phương châm "4 tại chỗ": Chỉ huy, phương tiện, lực lượng, hậu cần, đồng thời có kế hoạch chi tiết về sơ tán dân như: số hộ phải di dời, phương tiện di chuyển, nơi ăn ở, sinh hoạt cho người dân, cũng như phương án bảo đảm an ninh, bảo vệ tài sản, yếu tố mà người dân lo lắng nhất khi phải sơ tán.

Về sản xuất, Quảng Ninh dự kiến, bão số 9 có thể tác động đến 4.158 tàu cá, 479 tàu du lịch, gần 8.000 cơ sở nuôi trồng thủy sản, trong đó có 800 cơ sở nuôi trên biển với khoảng 3.000 lao động sinh sống. Tỉnh đã thông tin đến các đối tượng này, sẵn sàng di dời khi có lệnh.

Ngoài ra, Quảng Ninh cũng có phương án bảo vệ các doanh nghiệp lớn như Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam, Tổng công ty Đông Bắc, nhất là khu vực khai thác hầm lò và bãi thải dễ sạt lở, cũng như hạ tầng điện 110 kV và 22 kV.

Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Nguyễn Quang Ngọc cho biết, tỉnh đã nghiêm túc triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về ứng phó bão số 9. Đến nay, 100% tàu thuyền, phương tiện hoạt động trên biển đã được thông báo, trong đó 1.485 tàu (80%) đã neo đậu an toàn, số còn lại đang về bờ. Tỉnh cũng chuẩn bị kế hoạch phòng, tránh tại vùng ven biển, vùng có nguy cơ ngập úng, đồng thời thành lập các đoàn kiểm tra, đôn đốc tại địa bàn trọng điểm.

Tỉnh Ninh Bình dự kiến cấm biển từ 7h ngày 24/9/2025, đồng thời rà soát phương án sơ tán dân và kiểm tra các trọng điểm đê điều. Với khu vực lũ sông Hoàng Long, hệ thống phòng chống lũ đã được củng cố. Riêng tuyến đê biển Hải Hậu, tiến độ thi công đang được đẩy nhanh nhưng vẫn còn điểm yếu, tỉnh tiếp tục đầu tư và áp dụng phương châm "4 tại chỗ" để chủ động ứng phó.

Tỉnh cũng rút kinh nghiệm từ các hiện tượng dông, lốc, xoáy khó lường xảy ra trong bão số 5 vừa qua, để chủ động phòng tránh tốt hơn.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Tĩnh Nguyễn Hồng Lĩnh báo cáo, lực lượng vũ trang, công an, biên phòng đã ứng trực 100% quân số, hiện chỉ còn 8 tàu với 45 lao động trên biển, đã liên lạc được và đang di chuyển về nơi neo đậu an toàn.

Về sản xuất, tỉnh đã cơ bản thu hoạch xong lúa, chỉ còn hơn 800 ha đang gấp rút thu hoạch. Đối với cây ăn quả, diện tích trên 11.000 ha, trong đó hơn 10.000 ha, chủ yếu là bưởi Phúc Trạch, chưa thu hoạch, tỉnh đang chỉ đạo khẩn trương thu hoạch để giảm thiệt hại. Các phương án đảm bảo an toàn cho nuôi trồng thủy sản cũng đã được triển khai.

Đến nay, Hà Tĩnh đã khắc phục cơ bản hậu quả bão số 5, trong đó tập trung xử lý hạ tầng điện, viễn thông, lĩnh vực chịu thiệt hại nặng. Hiện tỉnh tiếp tục quản lý chặt chẽ tàu thuyền, theo dõi diễn biến bão, chuẩn bị phương án sơ tán dân theo kịch bản mưa bão lớn.

Theo Trung tướng Doãn Thái Đức, Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia, Bộ Quốc phòng đã ban hành 4 công điện chỉ đạo toàn bộ cơ quan, đơn vị tại các khu vực dự kiến bão ảnh hưởng, bao gồm các Quân khu 1, 2, 3, 4, Quân chủng Hải quân, Quân chủng Phòng không – Không quân, các quân đoàn và binh đoàn, "ứng trực đầy đủ, sẵn sàng tham gia xử lý các tình huống.

Ngoài ra, 34 tỉnh, thành phố đã thực hiện trực ban 24/24 đầu số điện thoại 112 để tiếp nhận thông tin về sự cố thiên tai, thảm họa, nguy cơ và yêu cầu trợ giúp từ người dân, kể cả các tàu cá ngoài khơi và điều động lực lượng xử lý.

"Không có cơn bão nào là nhẹ"

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, nguyên tắc ứng phó với bão là "không có cơn bão nào là nhẹ", bởi mỗi cơn bão đều kèm theo nhiều yếu tố dị thường, tác động cả trước, trong và sau khi đổ bộ.

Cơ quan dự báo khí tượng thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã phối hợp tốt với các đài quốc tế trong theo dõi, đánh giá, dự báo. Bão số 9 được xác định có cường độ rất mạnh, phát triển nhanh, tốc độ di chuyển lớn, được xem là "siêu bão" trên biển. Do đó, việc phát bản tin cảnh báo, ban hành công điện kịp thời của các cơ quan chức năng là cần thiết.

Các cấp, các ngành, các địa phương tiếp tục quán triệt phương châm: "lấy phòng là chính, chủ động là chính, kỷ luật và kỷ cương là hàng đầu". Từ Trung ương đến địa phương, các đơn vị phải giữ thông tin thông suốt, cập nhật tình hình liên tục, có phương án xử lý kịp thời các tình huống xảy ra.

Phó Thủ tướng đánh giá cao sự chủ động của các địa phương, đặc biệt là Quảng Ninh, và yêu cầu Văn phòng Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia cùng các tỉnh, thành phố tiếp tục xây dựng kịch bản, phương án ứng phó cụ thể, quy trình hóa để phối hợp đồng bộ, có thể huy động lực lượng và phương tiện tại chỗ, đồng thời tổ chức diễn tập để bảo đảm thông suốt khi bão lớn xảy ra.

Trên biển, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Quốc phòng và các lực lượng phải phát bản tin, kiểm soát tàu thuyền, hướng dẫn ngư dân thoát khỏi vùng nguy hiểm và di chuyển vào nơi tránh trú an toàn. Các địa phương cần khẩn trương hỗ trợ người dân gia cố, bảo vệ khu vực nuôi trồng thủy sản, không để thiệt hại lớn. Đồng thời, phải tính toán phương án bảo vệ tài sản, bởi đây là mối băn khoăn lớn nhất khi người dân buộc phải sơ tán.

Trên đất liền, các địa phương siết chặt cơ chế "4 tại chỗ", đặc biệt bảo đảm điện, xăng dầu, thông tin liên lạc, thậm chí phải chuẩn bị máy phát điện, phương tiện dự phòng để duy trì hoạt động khi xảy ra sự cố.

Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công Thương phối hợp kiểm tra, đánh giá, vận hành đúng quy trình liên hồ chứa, bảo đảm an toàn trong mọi tình huống.

Dù giảm cấp nhưng bão số 9 vẫn tiềm ẩn lốc xoáy, mưa lớn, nguy cơ mất an toàn, do đó, các cơ quan khí tượng phải tăng cường dự báo kèm hình ảnh, thông tin cảnh báo dễ hiểu để người dân nắm rõ và chủ động phòng tránh.

Lưu ý sau bão số 9 có khả năng xuất hiện áp thấp nhiệt đới hoặc bão mới, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương cần chuẩn bị ngay các phương án ứng phó tiếp theo.

Minh Khôi