Truông Bồn – miền đất huyền thoại

Các chiến sĩ TNXP Tiểu đội 2, Đại đội 317 Truông Bồn san lấp hố bom. Ảnh: Báo Nghệ An

Truông Bồn thuộc xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An, nơi ghi dấu một thời đạn bom khốc liệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta và sự hy sinh anh dũng của các chiến sĩ thanh niên xung phong (TNXP) Tiểu đội 2, Đại đội 317, Tổng đội TNXP phong chống Mỹ cứu nước, tỉnh Nghệ An.

Trong cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc 50 năm về trước (năm 1968), Truông Bồn có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, là nơi duy nhất nối liền huyết mạch giao thông: Mốc số 0 đường mòn Hồ Chí Minh, Quốc lộ 1A, đường 7, đường 34 để hậu phương miền Bắc chi viện nhân lực, vật lực cho tiền tuyến lớn miền Nam.

Cũng chính vì vậy, nơi đây là mục tiêu đánh phá ác liệt của máy bay Mỹ.

Vào năm 1967, 1968, sau khi bị thất bại nặng nề liên tiếp trên chiến trường miền Nam, đế quốc Mỹ tăng cường ném bom đánh phá miền Bắc. Tại Nghệ An, trọng điểm máy bay Mỹ ném bom là Truông Bồn.

Ngày 27/5/1965, Tổng đội TNXP chống Mỹ cứu nước tỉnh Nghệ An được thành lập với 5 đại đội, trong đó có Đại đội 317. Sau đó, ngày 19/2/1967, Đại đội 317 được lệnh chuyển đến Truông Bồn. Thời điểm này, Truông Bồn đang là địa điểm bị địch đánh phá ác liệt nhất, có ngày máy bay Mỹ đánh phá  tới 131 lần.

Trong mưa bom bão đạn, các chiến sĩ TNXP Tiểu đội 2, Đại đội 317 vẫn kiên cường: “Sống bám cầu, bám đường-Chết kiên cường dũng cảm”; “Tim có thể ngừng đập nhưng đường không thể tắc”; “Tất cả cho tiền tuyến-Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”.

Tượng đài Chiến thắng Truông Bồn. Ảnh: Báo Nghệ An

Vào lúc 6h10' ngày 31/10/1968, một tốp máy bay Mỹ lại oanh tạc Truông Bồn. Các máy bay Mỹ trút xuống Truông Bồn 238 quả bom và trận bom này đã vùi lấp 14 chiến sĩ TNXP thuộc Tiểu đội 2, Đại đội 317.

Ngớt tiếng bom, toàn Đại đội cùng nhân dân xã Mỹ Sơn đã nỗ lực tìm kiếm nhưng chỉ tìm được Tiểu đội trưởng Nguyễn Thị Thông còn sống, trong khi đó,  13 chiến sĩ (11 nữ, 2 nam) đã anh dũng hy sinh khi chỉ còn vài tiếng đồng hồ nữa là Mỹ phải ngừng ném bom miền Bắc (ngày 1/11/1968).

Các anh chị ra đi mãi mãi vào tuổi đôi mươi! Họ là đỉnh cao sáng ngời về lòng quả cảm của “Tiểu đội thép”, “Tiểu đội cảm tử”, là điển hình trong những điển hình của hơn 1.500 TNXP ở Truông Bồn ngày ấy.

Truông Bồn đã trở thành biểu tượng hào hùng, bi tráng của lực lượng TNXP trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Được sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, năm 1996, Truông Bồn được công nhận là "Di tích Lịch sử quốc gia".

40 năm sau chiến tranh, ngày 23/9/2008, Chủ tịch nước quyết định phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân” cho Tập thể 14 chiến sĩ TNXP thuộc Tiểu đội 2, Đại đội 317, Tổng đội TNXP chống Mỹ cứu nước tại Truông Bồn.

Khung cảnh Khu di tích lịch sử Truông Bồn ngày nay. Ảnh: Báo Nghệ An

Nhằm xây dựng Truông Bồn trở thành “Địa chỉ Đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau, ngày 19/4/2010 UBND tỉnh Nghệ An quyết định xây dựng công trình bảo tồn, tôn tạo Khu di tích lịch sử Truông Bồn.

Nhân kỷ niệm 50 năm chiến thắng Truông Bồn, Báo Nhân dân phối hợp tỉnh Nghệ An tổ chức lễ kỷ niệm và chương trình nghệ thuật "Truông Bồn - Miền đất huyền thoại" vào lúc 20h ngày 1/11 tại Khu di tích lịch sử Truông Bồn.

(theo Báo Nghệ An)