In bài viết

Tuyên Quang phát huy thế mạnh rừng

Là tỉnh miền núi có gần nửa triệu ha đất lâm nghiệp, chiếm 70% diện tích đất tự nhiên, Tuyên Quang có tiềm năng lớn để phát triển kinh tế từ trồng rừng. Nhiều năm qua, các hộ nông dân trong tỉnh mạnh dạn phát triển kinh tế từ việc trồng rừng và đã đem lại hiệu quả cao.

16/03/2011 15:56
* Làm giàu từ rừng
Anh Nguyễn Ánh Tú, thị trấn Tân Yên, huyện Hàm Yên (Tuyên Quang) năm nay mới 37 tuổi, nhưng đã là chủ sở hữu 38 ha rừng. Cuối năm 1999, anh thực hiện liên doanh trồng 10 ha rừng với Trạm Thực nghiệm cây nguyên liệu giấy Hàm Yên, khi có kết quả khai thác thì trả lại cho trạm giá trị sản phẩm là 25%. Năm 2001, nhận thấy một số diện tích đất rừng ở thị trấn còn bỏ hoang, cỏ dại mọc um tùm, anh xin thuê 28 ha để mở rộng diện tích trồng rừng, nâng tổng diện tích rừng trồng của gia đình anh lên 38 ha. Năm 2009, kết thúc hợp đồng khai thác 10 ha rừng, trừ các khoản chi phí, anh còn lãi vào gần 400 triệu đồng. Hiện 28 ha keo lại chuẩn bị cho thu hoạch với giá bình quân 70 triệu đồng mỗi ha, trừ chi phí, anh dự kiến tiếp tục thu lãi hàng tỷ đồng.
Gia đình anh Lục Văn Viết, dân tộc Tày, thôn Mai Sơn, xã Chiêu Yên, huyện Yên Sơn (Tuyên Quang) đang là một trong những hộ có thu nhập cao nhất trong xã. Anh Viết đã được UBND tỉnh Tuyên Quang tặng Bằng khen vì đã có thành tích trong Phong trào “Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi” giai đoạn 2004 – 2008. Năm 2002, qua xem trên tivi thấy nhiều gia đình giàu lên từ rừng, anh bàn với vợ mạnh dạn đầu tư mua cây giống triển khai trồng rừng, hiện gia đình anh trồng được hơn 10 ha rừng keo, lát. Năm 2010, riêng bán gỗ lát gia đình anh thu về hơn 70 triệu đồng; dự kiến 1-2 năm nữa gần 10 ha rừng keo đồng loạt cho thu hoạch, gia đình anh sẽ thu về khoảng gần 700 triệu đồng.
Cũng nhờ trồng rừng, gia đình ông Hoàng Văn Đống, dân tộc Cao Lan ở thôn Hải Mô, xã Đại Phú, huyện Sơn Dương (Tuyên Quang) không những có của ăn mà còn có của để. Năm 2003, nhận thấy tiềm năng từ khu đồi Đồng Khuôn, ông đã mạnh dạn làm đơn xin xã cho thuê để trồng rừng. Hiện gia đình ông trồng được tổng cộng hơn 10 ha rừng keo. Năm 2010, chỉ riêng 3 ha trồng keo đầu tiên đã cho thu hoạch, gia đình ông đã thu về gần 200 triệu.
* Phát huy thế mạnh của rừng
Để phát huy hết tiềm năng đất lâm nghiệp, tỉnh Tuyên Quang đã thực hiện quy hoạch phân ba loại rừng. Theo cách xác định trước đây, rừng đặc dụng chiếm 18%, rừng phòng hộ chiếm 55,8% và rừng sản xuất chỉ có 26,2% nên việc phát triển kinh tế rừng gặp rất nhiều khó khăn. Đất rừng sản xuất đã ít, lại tập trung ở các lâm trường, như ở huyện Hàm Yên có ba lâm trường thuộc Tổng công ty Giấy chỉ có hơn 400 công nhân mà được giao tới gần 20.000 ha; hay như Lâm trường Chiêm Hóa, bình quân mỗi công nhân được giao tới hơn 30 ha. Việc phân chia như vậy là điều bất hợp lý vì 90% số dân của tỉnh sống liền với đất rừng và rừng nhưng thiếu đất sản xuất, phải đi làm thuê cho công nhân các lâm trường. Một nguyên nhân nữa khiến kinh tế rừng chậm phát triển là do rừng trồng chất lượng thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu nguyên liệu cho công nghiệp chế biến và xuất khẩu; hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp lâm nghiệp quốc doanh chưa đổi mới kịp thời cho phù hợp với cơ chế mới.
Trước thực tế đó, tỉnh Tuyên Quang đã tiến hành rà soát thực trạng rừng và sử dụng đất rừng để tiến hành quy hoạch lại và phân thành ba loại rừng. Theo quy hoạch lại rừng mới, đất rừng phòng hộ chiếm 31%, rừng đặc dụng 11% và rừng sản xuất tăng hơn gấp hai lần so với trước, chiếm tỷ lệ 58%. Cùng với đó, tỉnh Tuyên Quang đã thực hiện chuyển đổi và kiện toàn lại Ban quản lý phát triển rừng các cấp. Trước đây, việc quản lý, điều hành Ban quản lý phát triển rừng cơ sở là các công ty lâm nghiệp, nay chuyển sang cho các Hạt Kiểm lâm các huyện quản lý, điều hành. Đặc biệt, Tuyên Quang thực hiện chính sách, các hộ dân nhận đất tham gia trồng rừng, không chỉ được hỗ trợ cây giống mà còn được giao quyền sử dụng đất trong 50 năm (kể cả rừng sản xuất và rừng phòng hộ), do vậy, nhân dân các xã có đất lâm nghiệp đã đua nhau trồng rừng để có quyền sử dụng đất lâm nghiệp. Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả hoạt động của các lâm trường, tỉnh Tuyên Quang đã tiến hành sắp xếp, đổi mới sáu lâm trường thuộc tỉnh (là Yên Sơn, Sơn Dương, Tuyên Bình, Nguyễn Văn Trỗi, Chiêm Hóa, Nà Hang) và ba lâm trường của Tổng công ty Giấy theo hướng chuyển thành công ty lâm nghiệp hoạt động theo Luật Doanh nghiệp. Khi chuyển sang công ty lâm nghiệp, các đơn vị này sẽ thực hiện trồng rừng theo phương thức liên doanh trên diện tích được giao. Người trồng rừng cùng công ty đầu tư vốn trồng, chăm sóc, bảo vệ và căn cứ vào tỷ lệ góp vốn để phân chia sản phẩm.
Cũng nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế từ việc trồng rừng, tỉnh Tuyên Quang còn phối hợp với trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên triển khai thực hiện dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ vào trồng và thâm canh cây keo”. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến lâm sản. Nhờ vậy, đến nay, tỉnh Tuyên Quang đã thu hút những nhà đầu tư lớn với dây chuyền công nghiệp hiện đại như: Nhà máy giấy và bột giấy An Hòa, công suất 130 nghìn tấn/năm, với tổng vốn đầu tư giai đoạn 1 là 3.200 tỷ đồng, đang chuẩn bị hoàn thành những công đoạn cuối cùng để đi vào hoạt động. Nhà máy sản xuất đũa xuất khẩu, công suất 15 triệu đôi/năm và 52 nhà máy, cơ sở chế biến với các sản phẩm chủ lực có khả năng tiêu thụ trên thị trường trong nước và thế giới như: giấy và bột giấy, gỗ sơ chế, đồ mộc cao cấp, dụng cụ thể thao, bao bì công nghiệp...
Ông Nguyễn Văn Minh, Chi cục trưởng Chi cục Lâm nghiệp tỉnh Tuyên Quang vui mừng cho cho biết: năm 2011, tỉnh Tuyên Quang phấn đấu trồng mới 15.500 ha rừng, qua đó nâng tổng diện tích trồng mới (từ năm 2006) đạt gần 76.000 ha, nâng độ che phủ lên 64,9%, đưa Tuyên Quang trở thành một trong những tỉnh có độ che phủ rừng cao nhất nước.
Vũ Quang Đán