Về nơi khởi nguồn phong trào “Gia đình văn hoá”

Về Ngọc Long những ngày tháng 6 này, đi trên những con đường quê, có thể cảm nhận rõ cuộc sống yên bình của người dân nơi đây.

Trò chuyện với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Oanh, đại diện của 6 gia đình văn hoá đầu tiên ở thôn Ngọc Tỉnh nhớ lại: Năm 1960, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, chỉ sống dựa vào cây lúa, nhưng khi đó một số hộ dân xin ra hợp tác xã, đồng lúa bỏ không ai chăm sóc, rồi trong thôn xuất hiện các tệ nạn xã hội, cờ bạc rượu chè, nhiều gia đình có hiện tượng bất hoà giữa mẹ chồng- nàng dâu...

Trong hoàn cảnh ấy, Ty Văn hoá Hưng Yên khi đó quyết định đẩy mạnh phong trào văn nghệ quần chúng, xây dựng nếp sống văn hoá để động viên quần chúng nhân dân phát triển kinh tế. Hồi ấy mỗi sân đình thôn Ngọc Tỉnh là một sân khấu, dưới ánh trăng, giọng hò lơ, điệu hát trống quân ngợi ca công cuộc xây dựng miền Bắc XHCN vang lên khắp thôn xóm. Lời ca, tiếng hát đi vào nếp sống của người dân nơi đây một cách tự nhiên, dung dị như chính tâm hồn họ.

6 gia đình ở thôn Ngọc Tỉnh được chọn làm nòng cốt cho phong trào xây dựng nếp sống văn hoá, gồm gia đình các ông Luyện Văn Đễ, Nguyễn Văn Tục, Đinh Văn Khắc, Luyện Văn Ẩn, Đỗ Văn Thức và bà Nguyễn Thị Oanh. Các gia đình này đã hợp sức cùng phát triển sản xuất, tình nguyện vào hợp tác xã, nuôi dạy con cái học hành tiến bộ, đoàn kết xóm làng, giữ gìn vệ sinh, thực hiện nếp sống mới…

Phòng Truyền thống của thôn Ngọc Tỉnh. Ảnh: VGP/Mai Hồng

Theo lời bà Nguyễn Thị Oanh, hồi ấy, 6 gia đình đều thi đua bằng những việc làm cụ thể, đóng góp công sức cho cộng đồng. Chẳng hạn như: cụ Luyện Văn Ẩn, 1 trong 6 người sáng lập phong trào, đã ươm trồng vườn nhãn lồng hơn 1.000 m2 phân phát miễn phí cho bà con làng xóm. Cụ Nguyễn Văn Tục cùng người con trai cả biết chơi một số nhạc cụ dân tộc như thổi sáo, kéo nhị, đã đứng ra lập đội văn nghệ của thôn… Mỗi người, mỗi nhà một sáng kiến, phong trào xây dựng gia đình kiểu mẫu ở thôn Ngọc Tỉnh lan tỏa nhanh ra toàn thôn, rồi toàn tỉnh và hoà chung cùng các phong trào thi đua sôi nổi khác trên cả nước như: “Gió Đại Phong", “Sóng Duyên Hải", “Cờ Ba Nhất", “Tiếng trống Bắc Lý"...

Phong trào xây dựng gia đình văn hóa như một động lực thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển về kinh tế - xã hội của Ngọc Long lúc bấy giờ. Phong trào sau đó mở rộng tới nhiều địa phương như: Hải Dương, Bắc Giang, Thái Bình, Thanh Hóa...

Năm 1982, nhân dịp kỷ niệm 20 năm xây dựng phong trào “Gia đình văn hóa”, nhân dân thôn Ngọc Long vinh dự được Bộ trưởng Bộ Văn hóa Nguyễn Văn Hiếu về thăm và tặng bức trướng mang dòng chữ: "Ngọc Long - Quê hương gia đình văn hóa của cả nước".

Đến nay, hơn nửa thế kỷ đã qua, dòng mạch của phong trào gia đình văn hoá vẫn bền bỉ tiếp nối trên quê hương Ngọc Long. Các thế hệ của 6 gia đình văn hoá đầu tiên của cả nước đã và đang gìn giữ truyền thống tốt đẹp của cha ông.

Theo ông Phạm Văn Viết, Chủ tịch UBND xã Ngọc Long, 80% số hộ dân ở Ngọc Long đạt tiêu chuẩn “Gia đình văn hoá”. Các gia đình ở Ngọc Long đều chấp hành tốt các chủ trương chính sách của nhà nước, sinh đẻ có kế hoạch, tình làng nghĩa xóm đầm ấm, gia đình hạnh phúc, phát triển kinh tế vững chắc.

Ông Chu Văn Sáng- Trưởng Phòng Văn hoá- Thông tin huyện Yên Mỹ cho biết, huyện luôn luôn nỗ lưc để duy trì giữ vững danh hiệu là nơi khởi nguồn phong trào gia đình văn hoá. Việc bình xét các danh hiệu đều được làm thực chất. Hàng năm bình xét do các hộ thôn xóm, sau đó ban dân chính của thôn tổng hợp, báo cáo lên Ban chỉ đạo Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá của xã ra quyết định công nhận, công bố công khai trên Đài truyền thanh để công khai toàn dân biết.

Qua 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII), phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" ở xã Ngọc Long nói riêng và huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên nói chung ngày càng phát triển mạnh mẽ.

Hiện nay, toàn huyện có 78/85 làng được công nhận danh hiệu “Làng văn hoá” (đạt tỷ lệ 91,8%); 30.871 hộ/ 35.794 hộ được công nhận danh hiệu “Gia đình văn hoá” (đạt 86,3%). Toàn huyện có 13/17 xã, thị trấn có 100% số làng đạt danh hiệu “Làng văn hoá”.

Nhiều làng văn hoá được công nhận đã phát huy tốt vai trò trong sự phát triển kinh tế- xã hội như: Làng văn hoá Ngọc Tỉnh (xã Ngọc Long), làng văn hoá Nhị Mễ Thượng (xã Yên Phú), làng văn hoá Thung Linh (xã Yên Hoà), làng văn hoá Hạ (xã Trung Hưng), làng văn hoá Thanh Xá (xã Nghĩa Hiệp)...

Phong trào gia đình văn hoá ở huyện Yên Mỹ đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của các gia đình ở đây, đồng thời góp phần gìn giữ bản sắc văn hoá truyền thống của dân tộc ta./. 

Mai Hồng