Việt Nam đã có hành lang pháp lý nhằm ngăn chặn việc phổ biến vũ khí hạt nhân

Đoàn Việt Nam do Đại sứ Nguyễn Trung Kiên, Thống đốc-Đại diện Thường trực Việt Nam tại IAEA làm Trưởng đoàn. Cùng dự họp còn có Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Binh chủng Hoá học (Bộ Quốc phòng) Nguyễn Đình Hiền và đại diện các đơn vị chuyên môn của Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao.

Việt Nam là thành viên Hội đồng Thống đốc IAEA từ tháng 9/2021 trong nhiệm kỳ 2 năm (2021-2023).

Cuộc họp do Đại sứ Shin Chae-Huyn, Trưởng phái đoàn Hàn Quốc, Chủ tịch Hội đồng Thống đốc IAEA, chủ trì với chương trình nghị sự tập trung vào các vấn đề lớn như xem xét và thông qua các Báo cáo năm 2021 của Tổng Giám đốc IAEA về an ninh, an toàn, thanh sát hạt nhân và tình hình hợp tác kỹ thuật; kiểm điểm tình hình thực thi các hiệp định thanh sát giữa IAEA với Iran, CHDCND Triều Tiên…

Bên cạnh đó, trước những diễn biến phức tạp thời gian gần đây, cuộc họp lần này cũng  thảo luận các vấn đề đang nổi lên như tác động của xung đột Nga-Ukraine với an ninh, an toàn hạt nhân, về Hiệp ước AUKUS với sự hợp tác 3 bên giữa Mỹ, Anh và Australia về việc chuyển giao tàu ngầm hạt nhân hay khả năng Triều Tiên thử hạt nhân…

Phát biểu tại hội nghị, Đại sứ Nguyễn Trung Kiên đề cao các chủ trương, chính sách lớn và nỗ lực của Việt Nam trong việc đảm bảo an toàn, an ninh hạt nhân và ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hoà bình và phát triển bền vững, góp phần thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam.

Đại sứ khẳng định việc Việt Nam ban hành Nghị định 81/2019/NĐ-CP năm 2019 về phòng, chống phổ biến vũ khí huỷ diệt hàng loạt đã tạo hàng lang pháp lý nhằm ngăn chặn, phổ biến, tài trợ phổ biến các loại vũ khí này.

Việt Nam đề cao và coi trọng vai trò trung tâm của IAEA trong các nỗ lực phòng chống phổ biến vũ khí hạt nhân, đồng thời cùng các nước thành viên chia sẻ tiếng nói, quan tâm đối với những tiềm năng của các công nghệ mới như lò phản ứng hạt nhân quy mô nhỏ và lắp đặt theo mô-đun, nhà máy điện hạt nhân di động, nhà máy điện hạt nhân nổi trên biển và các đánh giá về thách thức của chúng đối với khuôn khổ pháp lý quốc tế, hệ luỵ đối với môi trường, an toàn, an ninh…

Đại sứ khẳng định việc nghiên cứu, phát triển, cấp phép, vận hành và triển khai các công nghệ hạt nhân mới nói trên cần được tiếp cận thận trọng, tiệm tiến và sớm định hình một khuôn khổ pháp lý phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của LHQ về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982,  bảo vệ môi trường, tôn trọng độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm minh bạch, theo đúng quy trình và thông lệ chung, đồng thời ủng hộ vai trò dẫn dắt của IAEA trong tiến trình này với sự tham gia của các quốc gia thành viên.

Nhân dịp này, Đại sứ Nguyễn Trung Kiên đề nghị IAEA tiếp tục hỗ trợ các nước thành viên, đặc biệt là các nước đang phát triển trong việc nâng cao năng lực nghiên cứu, triển khai ứng dụng nguyên tử, ứng phó với các sự cố bức xạ, hạt nhân; xây dựng và hoàn thiện các khuôn khổ pháp lý trong nước về luật hạt nhân./.

(BNG)