Việt Nam, Nhật Bản hợp tác về tăng trưởng carbon thấp

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà (bên phải) và Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Yamada Takio thay mặt Chính phủ Nhật Bản ký kết Bản ghi nhớ

Bản ghi nhớ hợp tác về tăng trưởng carbon thấp giữa Việt Nam và Nhật Bản được ký kết lần đầu vào tháng 7 năm 2013 và ký gia hạn vào tháng 6 năm 2017, thời hạn đến hết năm 2020. Bản hợp tác nhằm triển khai thực hiện Cơ chế tín chỉ chung JCM, thúc đẩy đầu tư, phát triển các công nghệ, sản phẩm, hệ thống, dịch vụ và cơ sở hạ tầng phát thải carbon thấp tại Việt Nam trên cơ sở hỗ trợ về tài chính và công nghệ từ Chính phủ Nhật Bản.

Các doanh nghiệp tham gia dự án theo Cơ chế JCM hoàn toàn trên cơ sở tự nguyện và được Chính phủ Nhật Bản tài trợ một phần kinh phí thực hiện. Tín chỉ carbon thu được từ hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính của các dự án được chia sẻ giữa Việt Nam và Nhật Bản theo thỏa thuận thống nhất giữa các doanh nghiệp tham gia và được Ủy ban hỗn hợp 2 nước quyết định, đảm bảo nguyên tắc minh bạch, công bằng và có trách nhiệm chung.

Qua 8 năm thực hiện Cơ chế tín chỉ chung JCM, 15 phương pháp luận, 14 dự án đã được đăng ký, có 4.415 tín chỉ carbon được cấp cho các dự án tương đương với 4.415 tấn CO2 được cắt giảm. Kinh phí hỗ trợ nhận được từ phía Nhật Bản cho Cơ chế JCM ước tính khoảng 35 triệu USD, chiếm gần 40% tổng kinh phí các dự án.

Cơ chế JCM đã mở ra một kênh đầu tư mới cho các hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính tại Việt Nam. Ngoài cơ hội tiếp cận, áp dụng những công nghệ, sản phẩm, dịch vụ carbon thấp tiên tiến của phía Nhật, doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia dự án JCM sẽ được hỗ trợ tăng cường năng lực thực hiện các hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính. Việc triển khai Cơ chế này cũng là cơ hội để các cơ quan quản lý nhà nước cấp Trung ương và địa phương tích lũy thêm kinh nghiệm xây dựng, quản lý thực hiện các dự án tạo tín chỉ carbon theo yêu cầu quốc tế. Qua đó, từng bước hoàn thiện hệ thống quản lý giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, thực hiện các mục tiêu bắt buộc đã cam kết trong Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) của Việt Nam.

Thực hiện đúng quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế, tranh thủ ngoại lực, việc tận dụng hỗ trợ của Chính phủ Nhật Bản thông qua Cơ chế JCM sẽ thúc đẩy phát triển đất nước theo sát định hướng về kinh tế xanh, thân thiện với môi trường đã nêu tại Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; góp phần triển khai hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường sắp có hiệu lực vào đầu năm 2022, đặc biệt trong thực hiện các quy định về giảm phát thải khí nhà kính, tạo tiền đề cho phát triển thị trường carbon trong nước trong tương lại gần.

Trước khi ký kết Bản ghi nhớ hợp tác về tăng trưởng carbon thấp giữa 2 Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đã có trao đổi song phương qua hình thực trực tuyến với Bộ trưởng Môi trường Nhật Bản Yamaguchi Tsuyoshi. Tại cuộc họp, hai bên đã trao đổi về các nội dung thực hiện cơ chế JCM trong thời gian tới; sử dụng mô hình đánh giá tổng thể về biến đổi khí hậu (AIM) làm cơ sở xây dựng chiến lược dài hạn về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và trung hòa carbon; Chương trình nghị sự Biến đổi khí hậu Nhật Bản-ASEAN 2.9 dự kiến sẽ được thảo luận tại Cuộc họp cấp Bộ trưởng và Hội nghị thượng đỉnh Môi trường Nhật Bản-ASEAN sắp tới; chuẩn bị Kỳ họp Đối thoại chính sách môi trường Việt Nam-Nhật Bản lần thứ 7 và Tuần lễ Môi trường Việt Nam-Nhật Bản vào tháng 12/2021.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đánh giá cao những hỗ trợ của Nhật Bản dành cho các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam và việc Nhật Bản đề xuất sửa đổi Chương trình hành động Nhật Bản-ASEAN để đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh toàn cầu mới về ứng phó với biến đổi khí hậu.

“Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ ủng hộ đề xuất của Nhật Bản tại cuộc họp Bộ trưởng Môi trường ASEAN-Nhật Bản và cuộc họp thượng đỉnh ASEAN-Nhật Bản sắp tới”, Bộ trưởng cho biết.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng mong muốn hai Bộ thống nhất quan điểm, giữ vai trò tiên phong trong hợp tác giải quyết các vấn đề cấp bách toàn cầu hiện hiện nay như phục hồi hệ sinh thái tự nhiên, thu giữ carbon. Đồng thời, đưa môi trường, khí hậu làm tiêu chuẩn đạo đức cao nhất khi phê duyệt các quyết định đầu tư phát triển của các doanh nghiệp; hỗ trợ doanh nghiệp biến “nguy” thành “cơ” từ chính nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu, phục hồi tự nhiên.

Thu Cúc