WHO: Việc Việt Nam cấm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng bước đầu có tác động tích cực rõ rệt

Trưởng Đại diện của WHO tại Việt Nam, Tiến sĩ Angela Pratt đưa ra đề xuất nhân dịp một năm kể từ khi Quốc hội Việt Nam thông qua Nghị quyết 173/2024/QH15 (ngày 30/11/2024) chính thức cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Việc cấm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đã giúp Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Lệnh cấm này có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với sức khỏe cộng đồng và tương lai của đất nước.

Theo WHO, việc cho phép sản xuất để xuất khẩu tiềm ẩn nhiều rủi ro: Làm suy yếu cơ sở lý luận về bảo vệ sức khỏe và xã hội của lệnh cấm, đồng thời gây ra sự thiếu nhất quán trong hệ thống pháp luật, tạo cơ hội cho việc buôn lậu và rò rỉ nguồn hàng ra thị trường nội địa, cùng với đó đặt ra gánh nặng lớn trong việc kiểm soát và thực thi pháp luật.

Tiến sĩ Pratt nhấn mạnh: "WHO cam kết đồng hành cùng Việt Nam để xây dựng một cách tiếp cận pháp lý toàn diện và nhất quán, bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, bằng cách bảo đảm lệnh cấm được phản ánh đầy đủ trong Luật Đầu tư sửa đổi".

Mặc dù việc triển khai và thực thi lệnh cấm của Quốc hội đối với các sản phẩm thuốc lá mới vẫn đang trong giai đoạn đầu, nhưng những bằng chứng hiện có cho thấy lệnh cấm bước đầu đã tạo ra các tác động tích cực rõ rệt. 

Theo số liệu từ Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, số ca cấp cứu liên quan đến việc sử dụng các sản phẩm này - đặc biệt ở giới trẻ - đã giảm gần 70% trong 10 tháng sau khi lệnh cấm được ban hành so với cùng kỳ giai đoạn trước đó. Bên cạnh đó, nhờ lệnh cấm mạnh mẽ được Quốc hội ban hành, hoạt động quảng cáo cho các sản phẩm này bởi những người nổi tiếng, những người có sức ảnh hưởng dường như đã chấm dứt.

Hiện nay, trên thế giới có 42 quốc gia đã ban hành lệnh cấm với thuốc lá điện tử, 24 quốc gia đã cấm thuốc lá nung nóng. Trong khu vực ASEAN, ngoài Việt Nam, 4 quốc gia khác là Singapore, Thái Lan, Lào và Campuchia đã cấm cả hai loại sản phẩm này; Brunei đã cấm thuốc lá điện tử và Malaysia cũng sẽ áp dụng lệnh cấm với thuốc lá điện tử từ năm 2026. Thực hành quốc tế tốt nhất hiện nay là các quốc gia ban hành lệnh cấm một cách nhất quán trong hệ thống pháp luật và không cho phép ngoại lệ đối với việc sản xuất để xuất khẩu.

Hành động quyết liệt và mang tính tiên phong của Việt Nam trong năm 2024 khi cấm các sản phẩm thuốc lá mới có hại này đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận, bao gồm cả sự biểu dương của Tổng Giám đốc WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, tại Đại hội đồng Y tế Thế giới vào tháng 5/2025./. 

Kim Anh