Xã Xuân Hương, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang: Chi chít mảnh ruộng nhỏ

Nhiều thửa, ít đất

Cánh đồng lớn ở thôn Chùa, xã Xuân hương nằm ngay cạnh con đường liên thông xã. Cánh đồng này là được ghép lại với hàng loạt những mảnh ruộng nhỏ xíu, không một mảnh nào được 360m 2 , trông không khác gì ruộng của người Mông trên núi.

Bên một lò gạch cũ bị bỏ hoang ở ngay ven đường thôn Chùa, khi được hỏi về số ruộng nhà mình, bà Hà Thị Lai (59 tuổi) la lên: “Nhiều lắm tôi không tính hết được, dễ đến gần 40 ùng ở khắp nơi. Ùng to nhất chưa đầy 200m 2 , nhỏ nhất chưa đầy 10m 2” . Cũng tình cảnh tương tự, anh Thêm (43 tuổi) chia sẻ, có 3 sào ruộng nhưng có bảy nhân khẩu. 3 sào nhà anh nằm rải rác ở 6 đồng, trong đó mảnh nhỏ nhất là 36m 2 . Ruộng được chia thành nhiều nơi nên khi bón phân, cấy hái, thu hoạch đều không thuận lợi.

Nói về việc “nhiều ruộng”, bà Lai than: “Chỉ nhiều về số thửa thôi, nhà tôi có đến 15 nhân khẩu nhưng chỉ có 7 sào ruộng. Thời điểm chia ruộng năm 1993 thì có 7 người nhưng 20 năm qua tăng thêm 8 người nữa nên chừng ấy ruộng không đủ cày cấy, phải đi làm thuê ngoài thành phố”.

Ruộng nhiều lại nhỏ nên người dân thôn Chùa gặp không ít khó khăn. “Thay vì tập trung cày cấy ở một nơi thì tất cả các công đoạn cày, bừa, cấy, gặt, chúng tôi đều chia ra làm nhỏ lẻ. Trong gần 20 cánh đồng nằm rải rác khắp làng, mỗi ngày đi làm đồng thường phải đi từ đồng nọ sang đồng kia mất rất nhiều thời gian”, bà Lai nói.

Ruộng bé, lại chia cho nhiều hộ nên để ngăn cách, bảo vệ diện tích ít ỏi, người dân phải đắp bờ. Nhìn cả cánh đồng, bờ ruộng ngoằn ngoèo nổi lên liên tiếp. Chính sự phân chia bất hợp lý này dẫn đến năng suất lúa thấp. Ở cánh đồng Gai còn được 2 tạ/ sào, còn lại ở những chỗ khác chỉ được vài chục cân. Người đông, đất ít nên nạn thiếu ăn thường xuyên xảy ra.

Về tình trạng này, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Hương cho biết: “Ruộng nằm rải rác khắp nơi, nhận thức của người dân chưa cao nên thôn Chùa là thôn duy nhất trong mười thôn của xã không thể dồn điền đổi thửa theo mô hình nông thôn mới. Và đương nhiên, không dồn điền đổi thửa để có được những mảnh ruộng hàng mẫu thì việc canh tác, cấy hái vẫn diễn ra như cũ”. Như vậy, theo như lời ông Phó Chủ tịch xã, việc nhiều thửa, ít đất vẫn chưa có phương án giải quyết. Nỗi lo của người dân thôn Chùa sau 2013 sẽ chia lại ruộng có nặng thêm thêm khi số nhân khẩu tăng lên gấp đôi so với thời điểm năm 1993 thì chừng ấy ruộng sẽ được chia lại thế nào…

HĐ-NH