Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện

Sáng 28/8, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức Lễ tôn vinh trí thức KHCN tiêu biểu năm 2024. Đây là lần thứ 5 Lễ tôn vinh được tổ chức, thể hiện sự ghi nhận của Đảng và Nhà nước về những cống hiến của đội ngũ trí thức Việt Nam. Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự và phát biểu tại buổi lễ.

Mỗi thắng lợi của cách mạng Việt Nam không thể thiếu đóng góp của trí thức 

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực cố gắng, kết quả nổi bật đã đạt được của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đội ngũ trí thức KHCN, đặc biệt biểu dương 135 trí thức KHCN tiêu biểu được vinh danh hôm nay.

Nhắc lại lịch sử dựng nước và giữ nước, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, cha ông ta luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức, coi hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu. Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã nói: "Nước nhà cần phải kiến thiết, kiến thiết cần phải có nhân tài".

Hiến pháp năm 2013 của nước ta đã hiến định: "Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức".

Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII đã khẳng định: Đội ngũ trí thức là "nguồn lực đặc biệt trong phát triển kinh tế tri thức, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế… là nhân tố quan trọng trong nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, nâng tầm trí tuệ và sức mạnh dân tộc, đóng góp to lớn cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc".

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ghi nhận từ khi ra đời đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và đội ngũ trí thức KHCN có nhiều hoạt động phong phú, thiết thực, nỗ lực đổi mới và đa dạng hoá các hình thức tập hợp trí thức; tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước; thực hiện tư vấn, phản biện xã hội góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tham gia xây dựng pháp luật, góp ý vào nhiều dự thảo Luật và hoạt động giám sát của Quốc hội, MTTQ Việt Nam.

Có thể khẳng định Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã từng bước thể hiện vai trò là hạt nhân tập hợp đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức KHCN trong nước và nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển tiềm lực KHCN quốc gia, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.

Nhiều nhà khoa học đã vinh dự được Đảng và Nhà nước vinh danh là Anh hùng lao động như: Giáo sư Trần Đại Nghĩa, Giáo sư Lương Định Của, Giáo sư Bùi Huy Đáp, Giáo sư Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng …và nhiều nhà khoa học khác đã được tặng thưởng nhiều Huân, huy chương cao quý của Đảng, Nhà nước và quốc tế.

"Đảng, Nhà nước luôn coi trọng, tin tưởng vào đội ngũ trí thức KH&CN, mỗi thắng lợi của cách mạng Việt Nam không thể thiếu đóng góp của trí thức, đó là sự đóng góp rất quý báu, rất đáng trân trọng và tự hào", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cơ chế, chính sách hiện nay còn chưa khuyến khích, phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức KHCN; KHCN chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn, sự kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Hệ thống tổ chức, bộ máy cán bộ của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam còn có những bất cập, nội dung và phương thức hoạt động chưa có nhiều đổi mới, chưa tạo được môi trường thuận lợi nhất để đội ngũ trí thức hoạt động và tham gia hiệu quả hơn đối với những vấn đề quan trọng của đất nước.

Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, toàn cầu hóa giúp KHCN nước ta từng bước hội nhập, giao lưu với nền KHCN của quốc tế, tạo thuận lợi cho việc học tập, trao đổi kinh nghiệm, tiếp thu những thành tựu KHCN quốc tế phục vụ cho sự phát triển của đất nước; tuy nhiên cũng đặt ra nhiều thách thức mới.

Đó là việc các sản phẩm KHCN của nước ngoài xâm nhập mạnh mẽ vào thị trường trong nước, tạo sự cạnh tranh gay gắt, nảy sinh các vấn đề tranh chấp mới liên quan đến sở hữu trí tuệ, bản quyền, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, kiểu dáng công nghiệp. Bên cạnh đó là yêu cầu cấp thiết về hành lang pháp lý, thể chế, chính sách, đội ngũ cán bộ làm công tác khoa học và các trung tâm khoa học lớn của nước ta.

Trong bối cảnh đó đòi hỏi đội ngũ trí thức nước nhà phải có nhận thức mới, tư duy khoa học gắn với những giải pháp thiết thực, hiệu quả để đưa KHCN trở thành động lực phát triển đất nước.

"Đảng, Nhà nước luôn quan tâm và đặt niềm tin vào đội ngũ trí thức nước nhà; xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện và phát triển bền vững là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và xã hội", Chủ tich Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định.

Chủ tịch Quốc hội tin tưởng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam với truyền thống đoàn kết, phát huy những kết quả đã đạt được, tiếp tục là hạt nhân tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đông đảo đội ngũ trí thức KHCN trong nước và nước ngoài, góp phần tích cực tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh; phát huy hơn nữa vai trò là thành viên của MTTQ Việt Nam trong giám sát và phản biện xã hội; đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các phong trào thi đua yêu nước, góp phần tích cực phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng mong muốn các trí thức tiêu biểu được vinh danh hôm nay sẽ là những tấm gương sáng lan tỏa, truyền cảm hứng trong đơn vị mình, tổ chức mình, trong toàn đội ngũ và xã hội, xứng đáng với niềm tin, hy vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân như Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng phát biểu: Các trí thức của nước nhà là những người làm rạng danh cho đất nước, vẻ vang cho dân tộc.

Tại buổi lễ, 135 trí thức KHCN đã được trao tặng danh hiệu trí thức KHCN tiêu biểu năm 2024. Các trí thức KHCN tiêu biểu đều có nhiều thành tích, công lao đóng góp xuất sắc trong hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và công tác vận động trí thức.

Có thể kể đến như: PGS.TS.TTND.AHLĐ Nguyễn Tiến Quyết, nguyên Phó Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam; GS.TS.AHLĐ Nguyễn Viết Tiến, Phó Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam; PGS.TS.NGND.AHLĐ Nguyễn Thị Trâm, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Giống cây trồng Việt Nam; ThS.BSCKII.TTUT Lê Huy Thạch, Giám đốc Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Thuận; PGS.TS.NGUT Nguyễn Văn Khang, Phó Hiệu trưởng Đại học Bách khoa Hà Nội; GS.TS Trần Linh Thước, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia TPHCM…

Hoàng Giang