Tìm ra hướng đi phù hợp
Trong các bước triển khai xây dựng chương trình NTM thì công tác quy hoạch có vai trò “tiên phong”, tạo tiền đề cho đầu tư xây dựng theo từng phân khu, từng vùng và tạo bộ mặt mới cho vùng nông thôn. Tuy nhiên, quá trình triển quy hoạch xây dựng NTM của huyện Mỹ Đức chậm và gặp nhiều khó khăn, trong đó, có nguyên nhân chính quyền một số xã chưa nhận thức đầy đủ về nhiệm vụ của mình trong việc xây dựng NTM. Có xã chưa xác định trách nhiệm của mình là chính mà còn trông chờ, ỷ lại vào tư vấn và quy hoạch chung của thành phố mới triển khai. Cũng có xã tổ chức lập quy hoạch không đúng với tinh thần chỉ đạo dẫn đến phải điều chỉnh, làm chậm tiến độ thực hiện... Quy hoạch nông thôn mới là loại quy hoạch tổng thể, lồng ghép của 3 loại quy hoạch gồm quy hoạch sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất, hàng hóa tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ; quy hoạch phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, môi trường theo chuẩn mới; quy hoạch các khu dân cư mới và chỉnh trang các khu dân cư hiện có theo hướng văn minh, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc… Nhưng thực tiễn chỉ khoảng 40% cán bộ trên địa bàn huyện nắm chắc và hiểu về công tác quy hoạch, trong khi đó các văn bản hướng dẫn của cấp trên cũng chưa thật sự rõ ràng dẫn đến tình trạng lúng túng, bị động của chính quyền xã.
Theo sự chỉ đạo của UBND huyện, trong năm 2011, xã điểm Phùng Xá và 5 xã xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015 phải hoàn thành công tác lập quy hoạch xây dựng NTM, làm tiền đề để năm 2012 huyện nhân rộng hoàn thành quy hoạch các xã còn lại. Đây thực sự là một nhiệm vụ nặng nề bởi khối lượng công việc và sự thúc ép về thời gian. Nhưng được sự hướng dẫn cụ thể của chuyên viên Phòng Quản lý đô thị huyện, việc đánh giá hiện trạng, lập đề cương cho công tác lập quy hoạch đã có bước chuyển biến tích cực, cả 6 xã đã hoàn thiện hồ sơ quy hoạch trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Điều dễ nhận thấy, trong quy hoạch xây dựng NTM của các xã đã có sự tham gia đóng của người dân ngay từ đầu. Cán bộ xã, thôn, xóm cũng chủ động phối hợp với đơn vị tư vấn lập quy hoạch chi tiết, xây dựng từng khu chức năng như khu trung tâm xã, các điểm dân cư nông thôn, các công trình hạ tầng kỹ thuật như: chợ, giao thông, thủy lợi… ở mỗi địa phương.
Ưu tiên quy hoạch nông nghiệp
Cho đến nay, nhìn chung công tác quy hoạch xây dựng NTM tại các xã của Mỹ Đức được lập dựa trên quy hoạch chung của thành phố Hà Nội và tiềm năng phát triển của từng địa phương. Trong từng quy hoạch thể hiện rõ không gian, hạ tầng kỹ thuật để phục vụ phát triển kinh tế xã hội của xã nông thôn mới. Quy hoạch về xây dựng trên cơ sở xác định ranh giới, quy mô sử dụng đất, dự báo dân số, quy mô trên địa bàn xã theo từng giai đoạn. Quy hoạch mạng lưới công trình công cộng, hạ tầng kỹ thuật gắn với các vùng, có các khu giãn dân, đấu giá quyền sử dụng đất, trang trại, điểm công nghiệp để hình thành bức tranh phát triển kinh tế mới, đa màu sắc. Phạm vi quy hoạch có tính toán phân kỳ đầu tư theo từng giai đoạn, trên cơ sở quy hoạch chung, những vị trí nào cần thiết, huyện cho lập vài quy hoạch chi tiết. Từ đó huy động các nguồn lực đầu tư cái gì cần làm trước, cái gì làm sau. Với quy hoạch điểm dân cư nông thôn, hạ tầng kỹ thuật như: giao thông nông thôn, thủy lợi nội đồng, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, đường điện, vệ sinh môi trường... gắn trực tiếp đến hoạt động sản xuất và đời sống của người dân nông thôn và bảo tồn, tôn tạo giữ gìn các giá trị truyền thống, bản sắc dân tộc.
Là huyện thuần nông, Mỹ Đức đặc biệt quan tâm đến phát triển nông nghiệp và nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu trong quy hoạch NTM là tạo được bước đột phá trong sản xuất nông nghiệp. Để đáp ứng yêu cầu của quy hoạch NTM, trước mắt, huyện chỉ đạo 6 xã đang triển khai xây dựng NTM thực hiện việc dồn điền đổi thửa, từng bước khắc phục tình trạng manh mún ruộng đất, tạo điều kiện hình thành một số vùng sản xuất tập trung, khuyến khích nông dân đầu tư, ứng dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất làm tăng giá trị sản xuất nông nghiệp, thủy sản, tạo bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng sản xuất hàng hóa.
Với sự chỉ đạo chặt chẽ UBND huyện và sự vào cuộc của chính quyền cơ sở, công tác quy hoạch xây dựng NTM trên địa bàn huyện Mỹ Đức đã đạt được những kết quả bước đầu, góp phần xây dựng NTM đạt hiệu quả cao.
H. Hải