Xây dựng nông thôn mới ở Quảng Ninh: Kỳ vọng đạt kết quả cao

Xây dựng đường giao thông nối trung tâm xã Hà Lâu với Bản Danh – Nà Hắc,xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên.

Nghị quyết số 01-NQ/TU – Nghị quyết đầu tiên của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XIII về xây dựng nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020 khẳng định: mục tiêu chung là xây dựng nông thôn mới Quảng Ninh có kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội đồng bộ và từng bước hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức sản xuất hợp lý; gắn nông nghiệp với phát triển công nghiệp dịch vụ; gắn xây dựng nông thôn với đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường sinh thái được bảo vệ; an ninh chính trị được giữ vững; đời sống vật chất tỉnh thần của nông dân ngày càng được nâng cao. Xây dựng nông thôn mới Quảng Ninh nhằm thúc đẩy nhanh tiến trình xây dựng Quảng Ninh trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2015.

Nghị quyết cũng đã đề ra những mục tiêu cụ thể theo từng nhóm tiêu chí. Cụ thể như về quy hoạch và phát triển theo quy hoạch; về hạ tầng kinh tế - xã hội; về kinh tế và tổ chức sản xuất, về văn hóa – xã hội – môi trường; về hệ thống chính trị.

Nhà sinh hoạt văn hóa truyền thống người Dao Thanh Y, xã Bằng Cả, huyện Hoành Bồ đã cơ bản hoàn thiện

Tỉnh Quảng Ninh quyết tâm trong năm 2011, sẽ có 3 tiêu chí xây dựng nông thôn mới được hoàn thành. Đó là, 100% số thôn có nhà văn hóa đạt chuẩn; 100% xã có điểm bưu điện - văn hóa xã; 100% thôn có điểm đảm bảo điều kiện truy cập internet và thư viện dùng chung. Những tiêu chí này đang nhận được sự ủng hộ, vào cuộc của nhân dân toàn tỉnh. Ở nhiều địa phương như Uông Bí, Đông Triều, Tiên Yên... đã vận động được người dân tự nguyện hiến đất xây nhà văn hóa. Riêng huyện Tiên Yên đã giải phóng mặt bằng để xây mới 39 nhà văn hóa mà không phải đền bù...

Theo kết quả của cuộc tổng điều tra dân số năm 2009, Quảng Ninh có 568.442 người dân sống ở khu vực nông thôn, chiếm 47% dân số cả tỉnh; và mặc dù tỉnh đã quan tâm đầu tư phát triển khu vực này, thì thực tế cuộc sống của người dân nông thôn vẫn còn nhiều khó khăn và có khoảng cách khá xa so với thành thị. Như vậy có thể thấy rằng, đã có được những tiền đề cơ bản, song hành trình để đi đến mục tiêu “phấn đấu đến năm 2015 cơ bản đạt các tiêu chí tỉnh nông thôn mới” của Quảng Ninh còn nhiều khó khăn, thách thức.

Quyết tâm cao cùng với cách làm mới

“Dù khó vẫn phải thực hiện”- Đó là quyết tâm của Quảng Ninh trong xây dựng nông thôn mới. Đây được coi là nhiệm vụ trọng yếu của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; là cuộc vận động toàn diện trên tất cả các lĩnh vực; là cơ sở để xây dựng Quảng Ninh trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2015. Chủ thể chính xây dựng nông thôn mới là nông hộ; xây dựng nông thôn mới được thực hiện theo phương châm dựa vào nội lực của cộng đồng dân cư, vì vậy mọi việc phải được dân biết, dân bàn, dân làm và dân được hưởng thụ.

Mô hình nuôi lợn rừng của gia đình anh Nguyễn Huy Túc, Khu 1, Thị trấn Ba Chẽ

Quảng Ninh xác định: Xây dựng nông thôn mới không chỉ là tăng cường đầu tư nhiều hơn, mà quan trọng là vận động nhân dân vươn lên, đóng góp xây dựng quê hương. Chủ trương của tỉnh là xây dựng nông thôn mới theo hướng đồng loạt tất cả các xã trên địa bàn toàn tỉnh, phát động thành phong trào thi đua. Ở đây không chỉ đơn thuần là Nhà nước đầu tư hạ tầng cho nông thôn mà đây là cuộc vận động trong toàn xã hội, vì vậy sẽ huy động tối đa mọi nguồn lực để thực hiện. Trước tiên là thực hiện lồng ghép các nguồn vốn của các chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, dự án hỗ trợ có mục tiêu trên địa bàn như: chương trình giảm nghèo; chương trình quốc gia về việc làm; chương trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; chương trình phòng, chống tội phạm; dân số và kế hoạch hóa gia đình; đầu tư kiên cố hóa trường, lớp học; kiên cố hóa kênh mương; phát triển đường giao thông nông thôn; cơ sở hạ tầng nuôi trồng thủy sản, làng nghề… Sau đó huy động tối đa nguồn lực của địa phương (tỉnh, huyện, xã) để tổ chức triển khai chương trình.

Đặc biệt để khuyến khích các xã chủ động tham gia thực hiện các dự án, công trình trên địa bàn, HĐND tỉnh quyết định nguồn vốn thu được từ đấu giá quyền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn xã (sau khi trừ chi phí) sẽ để lại cho ngân sách xã ít nhất là 70% để thực hiện các nội dung xây dựng nông thôn mới. Cùng với đó sẽ huy động vốn đầu tư của doanh nghiệp đối với các công trình có khả năng thu hồi vốn trực tiếp. Tỉnh có cơ chế cho doanh nghiệp tham gia đầu tư các công trình thuộc chương trình nông thôn mới sẽ được vay vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước hoặc tỉnh, được ngân sách Nhà nước hỗ trợ sau đầu tư và được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật.

Một buổi tuyên truyền dân số, chăm sóc sức khỏe sinh sản tại xã Dực Yên, huyện Đầm Hà

Cùng với đó, tỉnh sẽ ưu tiên vốn ngân sách đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội cho các địa phương thực hiện tốt các tiêu chí không cần vốn đầu tư như: xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội nông thôn và những địa phương có khả năng về đích sớm.

Với sự chỉ đạo quyết liệt và sâu sát của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, đến nay, các cấp đã thành lập và kiện toàn Ban chỉ đạo, Ban xây dựng nông thôn mới. Các sở, ngành chức năng đã phối hợp với các địa phương khảo sát, đánh giá lại thực trạng nông thôn cho sát thực tế, tăng cường công tác tuyên truyền, tập huấn cách triển khai thực hiện chương trình đến mỗi người dân nông thôn; tuyên truyền mục đích, ý nghĩa của Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Đồng thời, tổ chức phát động được chương trình xây dựng nông thôn mới gắn liền với cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa và tiến hành thực hiện quy hoạch xây dựng nông thôn mới. Sở Xây dựng đã xây dựng hướng dẫn cụ thể, công bố tư vấn đủ điều kiện tham gia làm quy hoạch và tổ chức tập huấn cán bộ làm công tác quy hoạch nông thôn mới. Các địa phương cũng xây dựng từng bước quy trình cụ thể, tài liệu liên quan, sử dụng tối đa một số quy hoạch đã được các đơn vị có thẩm quyền phê duyệt trước đó, đảm bảo quy hoạch sử dụng đất, không gian..; bảo đảm người dân được tham gia vào thực hiện quy hoạch.

Bàn về chủ trương xây dựng nông thôn mới của Quảng Ninh, đồng chí Hồ Xuân Hùng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, Phó Trưởng Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới khẳng định: Nền tảng để Quảng Ninh cơ bản hoàn thành xây dựng nông thôn mới vào năm 2015 khá vững chắc và rất khả thi với nhiều lý do. Thứ nhất, khi áp các tiêu chí của nông thôn mới thì Quảng Ninh có nhiều chỉ tiêu đã đạt và gần đạt. Thứ hai, ngoài Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, Quảng Ninh là một trong những tỉnh đưa ra được phương án của đề án nông thôn mới rất rõ ràng, nguồn lực, danh mục những tiêu chí đầu tư cụ thể, có sự phân kỳ đầu tư khoa học. Thứ ba, trong những năm qua Quảng Ninh là tỉnh có số thu ngân sách khá cao nên có nguồn để đầu tư cho các công trình hạ tầng thiết yếu. Trong khi sự đầu tư từ ngân sách Trung ương có hạn, Quảng Ninh chắc chắn sẽ phát huy rất tốt nội lực và huy động được sự tham gia của các doanh nghiệp lớn trên địa bàn để bứt phá ''đi tắt đón đầu''. Thứ tư, đây là yếu tố quan trọng nhất đó là sự quyết tâm, đồng lòng của cả hệ thống chính trị và đã được cụ thể hóa bằng Nghị quyết đầu tiên của Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2011-2015.

Đồng chí Thứ trưởng cũng tin tưởng với quan điểm dành nguồn lực cao nhất cho chương trình, Quảng Ninh chắc chắn sẽ về đích trước 5 năm so với toàn quốc.