Y tế và tăng trưởng kinh tế

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh dự phiên thảo luận về y tế tại WEF 2014. Ảnh: VGP/Hải Minh

Phó Thủ tướng khẳng định Chính phủ Việt Nam coi con người là trung tâm của sự phát triển vì sức khỏe là vốn quý nhất của con người và toàn xã hội. Quan điểm này được thể hiện xuyên suốt tiến trình Đổi mới trong gần 3 thập kỷ qua, được lồng ghép, cụ thể hóa trong các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Việt Nam đang triển khai Chiến lược quốc gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn đến năm 2030 với mục tiêu bảo đảm mọi người dân được hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ ban đầu, mở rộng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ y tế có chất lượng.

Thông qua Chiến lược này, người dân được sống trong cộng đồng an toàn, phát triển tốt về thể chất và tinh thần; giảm tỷ lệ mắc bệnh tật, nâng cao thể lực, tăng tuổi thọ, nâng cao chất lượng dân số. Đây là cơ sở giúp Việt Nam đạt được nhiều thành công và hoàn thành trước thời hạn hầu hết các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ của LHQ.

Ở cấp độ quốc tế, vai trò của y tế ngày càng được nhìn nhận tích cực hơn và có xu hướng trở thành thành tố quan trọng của các tiến trình hội nhập, liên kết khu vực và toàn cầu. Hướng tới việc thành lập Cộng đồng ASEAN, 10 quốc gia thành viên ASEAN đã đặt mục tiêu xây dựng Cộng đồng Văn hóa-Xã hội, trong đó nhấn mạnh tới các nội dung liên quan tới y tế là chăm sóc con người và phúc lợi và bảo hiểm xã hội.

Theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, mỗi quốc gia đều có những kinh nghiệm, thành công riêng trong thực thi chính sách phát triển y tế, song có thể nhấn mạnh hai nhân tố là chủ trương đúng đắn và biện pháp huy động nguồn lực phù hợp - một thách thức to lớn đối với nhiều quốc gia. 

Để giải quyết vấn đề này, trong nhiều năm qua, Chính phủ Việt Nam đã chủ trương xã hội hóa y tế, theo đó bên cạnh nguồn vốn đầu tư của Nhà nước, còn huy động nguồn lực của xã hội, bao gồm các cá nhân, gia đình, cộng đồng và các tổ chức xã hội phục vụ cho công tác chăm sóc sức khỏe.

Đồng thời có chính sách hỗ trợ 70% mệnh giá bảo hiểm y tế cho các đối tượng cận nghèo; các đối tượng này chỉ phải đóng góp 30% mệnh giá còn lại, qua đó giúp giảm gánh nặng về kinh tế, tạo điều kiện cho đông đảo người dân được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Cùng với công tác xã hội hóa, Phó Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ đối tác giữa các chính phủ và cộng đồng tài trợ gồm các nhà tài trợ song phương và các tổ chức quốc tế, trong huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực cho lĩnh vực y tế.

Tại Việt Nam, vốn ODA cho ngành Y tế trong giai đoạn 1993-2012 đạt 2,5 tỷ USD, tập trung vào các dự án tăng cường cơ sở vật chất và kỹ thuật cho công tác khám và chữa bệnh, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, xây dựng cơ sở sản xuất kháng sinh, trung tâm truyền máu quốc gia, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế, phòng chống HIV/AIDS và các bệnh truyền nhiễm. 

Cộng đồng tài trợ cũng rất tích cực tham gia tư vấn, đóng góp ý kiến cho Chính phủ Việt Nam về các chính sách phát triển kinh tế-xã hội nói chung và y tế nói riêng. 

Đề cập đến thách thức đối với y tế tại các nước đang phát triển, Phó Thủ tướng cho rằng những tác động tiêu cực của khủng hoảng tài chính-toàn cầu 2008-2009 đã đẩy lùi thành quả phát triển y tế tại nhiều quốc gia, nhất là các nước đang phát triển. 

Do đó, việc tăng cường các nỗ lực quốc gia và quốc tế nhằm bảo đảm sự tăng trưởng bền vững của nền kinh tế thế giới là hết sức quan trọng. Đồng thời, cần tăng cường các mối quan hệ đối tác toàn cầu về phát triển, đặc biệt là duy trì nguồn ODA cho các nước đang phát triển đi đôi với tăng cường các hoạt động hỗ trợ về tri thức, công nghệ chăm sóc sức khỏe từ phía các nước phát triển và các tổ chức quốc tế.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh hoan nghênh sự chủ động, tích cực của hệ thống phát triển LHQ nhằm thúc đẩy tiến trình xây dựng chương trình nghị sự phát triển sau 2015 trong đó xóa đói giảm nghèo và phát triển bền vững là mục tiêu bao trùm. Các nước đang phát triển cần chủ động tham gia vào tiến trình này để góp phần xây dựng chương trình nghị sự phát triển mới phù hợp và khả thi.