Tăng thuế để giảm tỷ lệ hút thuốc lá

Đây là ý kiến được các đại biểu đưa ra tại cuộc Hội thảo về “Thuế thuốc lá và lợi ích của tăng thuế” do Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Y tế và Tổ chức Nhịp cầu sức khỏe Canada (Healthbridge) tại Việt Nam tổ chức sáng 13/9. 

Theo đó, các đại biểu đều thống nhất quan điểm sử dụng thuốc lá là nguy cơ lớn nhất đối với sức khỏe con người và là nguyên nhân hàng đầu dần đến tử vong sớm trên toàn thế giới. 

Hiện nay, Việt Nam là một trong 15 quốc gia có số người hút thuốc lá cao nhất trên thế giới (khoảng 16 triệu người sử dụng thuốc lá). Số lượng thuốc lá tiêu thụ nội địa tăng từ 1.249 triệu bao năm 1990 lên 4.385 triệu bao vào năm 2013 (mức tăng trung bình 11 %/năm). Tính bình quân theo đầu người, một năm tiêu thụ tăng từ 835 điếu năm 2002 lên 945 điếu năm 2012 (trung bình tăng hơn 1.2%/năm). 

Khoa học đã chứng minh trong khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có 70 chất gây ung thư. Sử dụng thuốc lá gây ra 25 loại bệnh như ung thư phổi, ung thư thực quản, ung thư khoang miệng, ung thư da, các bệnh tim mạch... là nguyên nhân của 90% các ca ung thư phổi, 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, 25% ca bệnh tim thiếu máu cục bộ... 

Theo ước tính của Tổ chức y tế thế giới, số người tử vong do thuốc lá mỗi năm ở Việt Nam là 40.000 người, con sổ này có thể gia tăng đến 70.000 vào năm 2030 nếu không có các biện pháp hữu hiệu nhằm ngăn chặn việc hút thuốc lá.

Tác hại của việc hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của con người mà còn gây ra tổn thất rất lớn về kinh tế và môi trường. Theo báo cáo của Đại học Y tế Công cộng năm 2013 cho biết, chỉ riêng năm 2012 người dân Việt Nam đã chi 22.000 tỷ đồng cho việc mua thuốc lá và hơn 23.000 tỷ đồng cho chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm cho 5 loại bệnh do hút thuốc lá gây ra trong năm 2011. 

Đặc biệt, các đại biểu cho rằng một trong những biện pháp quan trọng nhất để giảm tỉ lệ sử dụng thuốc lá là tăng thuế đối với loại sản phẩm này. Tăng thuế thuốc lá sẽ làm giảm nhu cầu tiêu dùng thuốc lá và góp phần tăng thêm ngân sách từ thuế cho Chính phủ, tiền không dùng chi cho thuốc lá nữa, người dân sẽ dùng để mua thực phẩm, các hàng hóa và các dịch vụ khác.

Đặc biệt, việc tăng thuế thuốc lá là biện pháp vô cùng quan trọng trong việc ngăn ngừa thanh niên hút thuốc, góp phần bảo vệ  thế hệ tương lai của đất nước khỏi các tác hại của thuốc lá.

Hiện nay, Bộ Tài chính đã xây dựng Dự thảo Luật sửa đổi Luật thuế tiêu thụ đặc biệt trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, dự kiến thông qua trong kỳ họp Quốc hội tháng 10/2014, trong đó có đề xuất tăng thuế suất mặt hàng thuốc lá. Đây là một chính sách quan trọng nhằm góp phần giảm thiểu tiêu dùng thuốc lá và tăng thu ngân sách Quốc gia.