Nửa đầu năm 2019, Hải quan nỗ lực kiểm soát thu và chống gian lận thương mại

Toàn cảnh Hội nghị sơ kết của ngành hải quan. VGP/Huy Thắng.

Theo ông Lưu Mạnh Tưởng, Cục trưởng Cục Thuế xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan), dù chịu nhiều tác động ảnh hưởng trực tiếp đến công tác thu như thuế suất thuế nhập khẩu theo các Hiệp định tự do thương mại (FTA) trong giai đoạn cắt giảm mạnh, đặc biệt Hiệp định CPTPP chính thức có hiệu lực từ 15/1/2019, song số thu ngân sách nhà nước của Tổng cục Hải quan trong 6 tháng đầu năm vẫn tăng 19,4% so với cùng kỳ 2018.

Theo đó, tổng thu ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất nhập khẩu trong 6 tháng đầu năm 2019 đạt 175.522 tỷ đồng, bằng 58,4% dự toán, bằng 55,6% chỉ tiêu phấn đấu, chủ yếu là tăng thu từ một số nhóm hàng chính như dầu thô, ô tô nguyên chiếc, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết. 

Bên cạnh đó, ngành hải quan cũng đã thực hiện nhiều biện pháp chống thất thu, kết quả chống thất thu ngân sách qua các công tác nghiệp vụ của cơ quan Hải quan trong 6 tháng đầu năm 2019 đạt 1.854 tỷ đồng.

Để góp phần hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách năm 2019, giảm tình trạng nợ đọng, chây ỳ không nộp thuế, Tổng cục Hải quan ban hành Quyết định số 812/QĐ-TCHQ ngày 27/3/2019 về việc giao chỉ tiêu thu hồi nợ cho các cục hải quan tỉnh, thành phố. Kết quả đến nay toàn ngành đã thu hồi và xử lý được 520,36 tỷ đồng thuế nợ đọng.

Trong 6 tháng đầu năm 2019, toàn ngành đã tiến hành 153 cuộc thanh tra, kiểm tra yêu cầu truy thu và xử phạt, số tiền: 148,82 tỷ đồng. Trong đó số thuế truy thu 130,59 tỷ đồng, xử phạt vi phạm hành chính 18,23 tỷ đồng, đã đôn đốc thu nộp ngân sách Nhà nước 78,68 tỷ đồng.

Đặc biệt, toàn ngành hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ tổng 8.933 vụ việc vi phạm trong lĩnh vực hải quan, thu vào ngân sách nhà nước 157,28 tỷ đồng, trong đó, cơ quan hải quan đã ban hành 20 quyết định khởi tố, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 51 vụ.

Đẩy mạnh cải cách, tạo thuận lợi thương mại

Xác định công tác cải cách hành chính, tạo thuận lợi thương mại là yếu tố quan trọng để thực hiện các nhiệm vụ, toàn ngành hải quan đã đẩy mạnh cải cách hành chính (CCHC) theo tinh thần Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 8/11/2011 của Chính phủ và chỉ đạo của Bộ Tài chính, lãnh đạo ngành hải quan đã chỉ đạo các đơn vị gắn kết quả CCHC với trách nhiệm của thủ trưởng các đơn vị và đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ; ban hành Chỉ số CCHC của ngành hải quan; tự chấm điểm Chỉ số CCHC của Tổng cục.

Trong 6 tháng đầu năm, toàn ngành đã thụ lý, giải quyết gần 6,3 triệu hồ sơ thủ tục hành chính (TTHC), trong đó 98% giải quyết thông qua mạng internet, còn lại giải quyết trực tiếp hoặc qua đường bưu điện…

Về cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại, Tổng cục Hải quan đã phối hợp với các bộ, ngành tích cực triển khai các TTHC mới, mở rộng phạm vi, số lượng DN tham gia đối với các TTHC. Tính đến ngày 30/6/2019 đã có 13 bộ, ngành tham gia kết nối; 173 thủ tục hành chính được đưa lên Cơ chế một cửa quốc gia với tổng số hồ sơ hành chính đã được xử lý trên Cổng thông tin một cửa quốc gia gần 2,27 triệu bộ hồ sơ của hơn 30.700 DN tham gia. Riêng từ ngày 1/1 đến 30/6/2019, số hồ sơ đã được xử lý gần 482.000 bộ hồ sơ của hơn 4.300 DN tham gia.

Về kiểm tra chuyên ngành (KTCN), 6 tháng đầu năm 2019, Tổng cục Hải quan đã tích cực, chủ động phối hợp với các bộ, ngành liên quan triển khai các nhiệm vụ về cải cách hoạt động KTCN và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận: Tỉ lệ hàng hóa KTCN giảm đáng kể, công tác điện tử hóa thủ tục KTCN được đẩy mạnh, đã chỉ ra được các mặt hàng còn chịu sự kiểm tra chồng chéo để trình Chính phủ hướng giải quyết, tháo gỡ tạo thuận lợi cho người dân, DN.

Tổng cục Hải quan đã tích cực, chủ động rà soát các quy định pháp luật, tổng hợp những vướng mắc của DN để kịp thời kiến nghị các bộ, ngành nghiên cứu, tháo gỡ, nhờ đó trong 6 tháng đầu năm các mặt hàng thuộc diện quản lý và KTCN đã giảm 12.600 mặt hàng (từ 82.698 năm 2015 xuống còn 70.087).

Chống gian lận xuất xứ hiệu quả

Đi đôi với cải cách hành chính, tạo thuận lợi thương mại, lãnh đạo ngành hải quan khẳng định, công tác giám sát quản lý về hải quan tiếp tục được ngành hải quan tăng cường như: Kịp thời đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật; ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong quản lý giám sát hải quan; tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát chống gian lận, giả mạo xuất xứ hàng Việt để tiêu thụ nội địa hoặc gia công xuất khẩu, gây ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam và người tiêu dùng. Ngành hải quan cũng kịp thời hướng dẫn, chỉ đạo các cục hải quan địa phương đẩy mạnh việc kiểm tra, giám sát đối với phế liệu, rác thải nhập khẩu.

Từ ngày 1/1/2019 đến 15/6/2019 toàn ngành đã thực hiện soi chiếu tổng số 19.103 container; phát hiện nghi vấn 352 container (chiếm 1,84% tổng số container soi chiếu), phát hiện vi phạm 98 container (chiếm 27,84% tổng số container phát hiện nghi vấn).

Cùng với việc tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra sau thông quan (KTSTQ), Tổng cục Hải quan đã chú trọng công tác quản lý, hướng dẫn, kiểm tra, chỉ đạo hoạt động KTSTQ của toàn lực lượng. Đến ngày 30/6/2019, toàn ngành đã thực hiện KTSTQ 1.714 cuộc, trong đó có 714 cuộc tại trụ sở người khai hải quan (đạt 54% so với chỉ tiêu năm 2019, tăng 34% so với cùng kỳ năm 2018), 1.000 cuộc tại trụ sở cơ quan Hải quan. Tổng số tiền ấn định thuế và xử phạt vi phạm hành chính là 838 tỷ đồng bằng 71% so với cùng kỳ năm 2018, đã thực thu vào NSNN (bao gồm từ năm 2018 chuyển sang) số tiền là 927,8 tỷ đồng, bằng 90% so với cùng kỳ năm 2018.

Riêng công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và chống thất thu NSNN trong 6 tháng đầu năm diễn biến rất phức tạp. Trong 6 tháng đầu năm 2019, toàn ngành hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng lập và đấu tranh nhiều chuyên án, triệt phá thành công nhiều đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia, phát hiện, bắt giữ trên nhiều vụ mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy trên các tuyến biên giới, cửa khẩu, phát hiện, bắt giữ 101 vụ/57 đối tượng, thu giữ: 28,858 kg và 156 bánh heroin; 18,190 kg cocain; 500 kg Ketamine; 360,962 kg và 117.785 viên ma túy tổng hợp các loại; 39 kg thuốc phiện; 25,558 kg cần sa.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Vũ Thị Mai đánh giá cao các mặt công tác như: kiểm soát thu ngân sách, tạo thuận lợi thương mại, công tác chống buôn lậu… của ngành Hhải quan.

Đặc biệt, trong công tác thu ngân sách, các cục hải quan thực hiện đồng bộ các giải pháp phấn đấu vượt ít nhất 5% so với dự toán.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Vũ Thị Mai cũng lưu ý ngành hải quan cần đẩy mạnh tiến độ hơn nữa các nhiệm vụ được giao, đặc biệt là xây dựng các dự thảo cơ chế chính sách.

Cụ thể, Nghị định sửa đổi Nghị định 125 đến biểu thuế nhập khẩu ưu đãi… liên quan đến các lĩnh vực công nghiệp ô tô cần đẩy nhanh tiến độ tổng hợp, tiếp thu ý kiến bảo đảm ban hành sớm; Nghị định 167 về kinh doanh hàng miễn thuế…

Thứ trưởng Vũ Thị Mai cũng yêu cầu ngành hải quan cần sớm phối hợp thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ tình hình thực hiện Quyết định số 20/2018/QĐ-TTg quy định việc thực hiện tiêu hủy thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu là thuốc lá giả, thuốc lá không bảo đảm chất lượng và thí điểm bán đấu giá thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu đảm bảo chất lượng để xuất khẩu ra nước ngoài.

Thứ trưởng Vũ Thị Mai cũng đề nghị trong bối cảnh thương mại quốc tế phức tạp, ngành hải quan cần siết chặt hơn việc kiểm soát nguồn gốc xuất xứ, đấu tranh chống giả mạo, gian lận thương mại qua các hình thức tạm nhập tái xuất…

Về công nghệ thông tin, ngành Hải quan với vai trò là đầu mối cần đẩy nhanh công tác phối hợp, đôn đốc các bộ ngành kết nối cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN đảm bảo mục tiêu Chính phủ đặt ra

“Cần phải tái thiết kế công nghệ thông tin, nếu không đẩy nhanh tiến độ này thì không thể xử lý được những vướng mắc hiện nay, nhất là quản lý hải quan”, Thứ trưởng Vũ Thị Mai nói.

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo, Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn cho biết, thời gian tới, ngành hải quan sẽ thực hiện đồng bộ quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, chống thất thu năm 2019; thực hiện nhiều biện phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, đặc biệt chủ động phát hiện, đấu tranh có hiệu quả với hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới. Đồng thời, tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra sau thông quan, công tác quản lý rủi ro để kịp thời phát hiện xử lý các trường hợp vi phạm góp phần chồng thất thu ngân sách nhà nước.  

Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn cũng khẳng định, ngành hải quan sẽ tập trung rà soát, nắm chắc tình hình nợ thuế tại đơn vị; phân loại các nhóm nợ có khả năng thu, nợ không có khả năng thu, mỗi nhóm nợ có đánh giá chi tiết từng khoản nợ theo từng tờ khai, từng doanh nghiệp nợ, tình trạng thực tế của doanh nghiệp, nguyên nhân chưa thu hồi được nợ, đưa ra biện pháp xử lý nợ phù hợp./.

Huy Thắng