Để thông toàn tuyến cao tốc TPHCM-Cần Thơ: Cần sự đột phá, khả thi

Ngày 8/3/2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kiểm tra tiến độ dự án cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Ông Lưu Xuân Thủy, Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả trả lời phỏng vấn về những vấn đề liên quan Dự án.

Trong bối cảnh dịch COVID -19 bùng phát và đang có diễn biến khó lường nhưng Dự án cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận vẫn đang được tập trung triển khai  để đảm bảo tiến độ. Vậy, việc thi công trong mùa dịch có gặp khó khăn trở ngại nào, thưa ông?

Ông Lưu Xuân Thuỷ: Có chứ. Giai đoạn này quả thật là sự thách thức với chúng tôi, bởi  dịch COVID-19 ít nhiều đã tác động đến tâm lý của phần đông cán bộ, kỹ sư và công nhân đang điều hành và tham gia xây dựng dự án. Nhưng đối với Dự án cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận thì không chỉ dừng lại ở quyết tâm của nhà đầu tư, của đơn vị quản trị điều hành dự án mà còn là quyết tâm của Chính phủ, lòng mong mỏi của 21 triệu người dân vùng Đồng bằng song Cửu Long.

Ngày 8/3/2020, mặc dù đang phải tập trung chỉ đạo công tác chống dịch COVID -19 nhưng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trực tiếp vào công trường dự án kiểm tra tiến độ thi công và động viên cán bộ, công nhân viên, ban điều hành cũng như có những chỉ đạo sát sao để dự án được triển khai thông suốt, về đích đúng hẹn.

Khi nhận nhiệm vụ thực hiện dự án, chúng tôi nhận thức được trách nhiệm của mình trước Chính phủ, với hạ tầng giao thông đất nước, với người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long, phải quyết tâm hoàn thành đúng theo chỉ đạo của Chính phủ. Như mọi người đã biết, từ trước Tết Xanh Tý cho đến bây giờ và cho đến khi kết thúc dự án, chúng tôi tập trung mọi nguồn lực để thi công 3 ca/ngày, lễ tết cũng như ngày thường đều không nghỉ… để kịp tiến độ dự án.

Tính đến thời điểm này, sau tròn 1 năm Tập đoàn Đèo Cả tham gia điều hành dự án Trung Lương - Mỹ Thuận, dự án đã tháo gỡ được nhiều tồn tại, vướng mắc đã kéo dài nhiều năm với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, với đơn vị tài trợ vốn,… và đã đưa tiến độ trong 1 năm lên gấp 3 lần 10 năm trước đó.

Với năng lực, kinh nghiệm và quyết tâm của mình, chúng tôi sẽ phấn đấu đưa dự án về đích đúng hẹn để đáp ứng sự kỳ vọng lớn lao chung của mọi người.

Tất nhiên, phải thi công làm việc trong bối cảnh dịch COVID -19 đang dự báo sẽ có những diễn biến khó lường, chúng tôi luôn có những phương án, kịch bản chuẩn bị phù hợp nhất, không được phép chủ quan. Chúng tôi đã đặt ra yêu cầu an toàn sức khoẻ cho người lao động lên hàng đầu, đặt ra quy định hạn chế tối đa tiếp xúc người ngoài, ra vào khu vực thi công đều được kiểm soát y tế sát sao. Văn phòng làm việc cũng như công trường nơi ăn chốn nghỉ của cán bộ công nhân viên luôn được quan tâm diệt khuẩn, bảo đảm an toàn.

Thủ tướng đã nhấn mạnh việc cần phải hoàn thành, khai thác đồng bộ toàn tuyến Thành phố Hồ Chí Minh - Cần Thơ. Dưới góc nhìn của nhà đầu tư, ông đánh giá sự bức thiết cũng như khó khăn đặt ra từ nhiệm vụ này như thế nào?

Ông Lưu Xuân Thủy: Trước tác động tiêu cực từ biến đổi khí hậu, nạn xâm hạn mặn ở vùng Tây Nam Bộ đang diễn tiến ngày càng nghiêm trọng, gây ra nhiều khó khăn cho hoạt động sản xuất nông nghiệp, phát triển kinh tế, ảnh hưởng lớn đến đời sống nhân dân trong vùng,… Chúng tôi thiết nghĩ, cần sớm có giải pháp cụ thể, tối ưu để đồng bộ hóa tuyến đường cao tốc từ Thành phố Hồ Chí Minh đến Cần Thơ nhằm vực dậy, khai thông nhanh để phát triển tiềm năng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Hiện nay, trên tuyến cao tốc từ Thành phố Hồ Chí Minh đến Cần Thơ, ngoài đoạn Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương đã đưa vào khai thác, các đoạn khác gồm Trung Lương - Mỹ Thuận đang triển khai, cầu Mỹ Thuận 2 và đoạn cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ đều chỉ mới trong quá trình chuẩn bị. Trong đó, cầu Mỹ Thuận 2 triển khai bằng vốn vay ODA và Dự án Mỹ Thuận - Cần Thơ thì chưa lựa chọn được nhà đầu tư.

Nếu Dự án cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ không có tính đột phá, giải pháp khả thi trong việc giao cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì sẽ dẫn tới các trình tự tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu, việc thu xếp vốn sẽ khó khăn khi ngân hàng cho vay hợp vốn thực hiện bước thẩm định, hợp vốn, đàm phán ký hợp đồng, giải ngân… quy trình tương tự như Dự án cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận trước đây, sẽ phát sinh rất nhiều vấn đề về thủ tục, kéo dài thời gian, khó thực hiện và đảm bảo tiến độ để kết nối vào đoạn Thành phố Hồ Chí Minh đến Mỹ Thuận như mong đợi.

“Giải pháp khả thi” đó là như thế nào, thưa ông?

Ông Lưu Xuân Thủy:  Ngoài việc phải hoàn thành Dự án cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận đáp ứng tiến độ thông tuyến vào cuối năm 2020, hoàn thành năm 2021 thì Công ty cổ phần BOT Trung Lương - Mỹ Thuận đã gửi báo cáo tới Thủ tướng Chính phủ đề xuất phương án mở rộng phạm vi Dự án Trung Lương - Mỹ Thuận và bổ sung 23 km đoạn Mỹ Thuận - Cần Thơ vào dự án này. Theo đó, điều chỉnh, mở rộng phạm vi Dự án cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận do UBND tỉnh Tiền Giang  làm cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, giao UBND các tỉnh Vĩnh Long và Đồng Tháp thực hiện giải phóng mặt bằng theo quy định trong phạm vi địa giới hành chính của các tỉnh.

Về cơ cấu vốn đoạn cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ, khi vốn ngân sách Nhà nước chỉ tham gia khoảng 2.400 tỷ đồng, phần còn lại do doanh nghiệp dự án (Công ty cổ phần BOT Trung Lương - Mỹ Thuận) và Tập đoàn Đèo Cả sẽ là đầu mối cùng các đối tác là các nhà đầu tư, nhà thầu,… tại các Dự án hầm Đèo Cả, cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn - Hữu Nghị, cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận sẽ huy động từ vốn chủ sở hữu và các nguồn vốn hợp pháp khác… đáp ứng tiến độ dự án.

Với kinh nghiệm thi công quản lý vận hành một loạt các dự án lớn ở miền Trung, miền Bắc, nếu tiếp tục được tin tưởng và giao thực hiện, chúng tôi áp dụng mô hình quản trị điều hành và sẽ huy động máy móc thiết bị, nhân sự... đang có sẵn tại công trường để triển khai.

Dựa trên những tính toán và đề xuất khá cụ thể nêu trên sẽ giúp rút ngắn thời gian triển khai dự án còn 24 tháng so với trình tự thông thường là 41 tháng, bảo đảm thông tuyến cao tốc từ Thành phố Hồ Chí Minh đến Cần Thơ trong năm 2021, hoàn thành trong năm 2022, rút ngắn thời gian thu phí để hoàn vốn cho dự án trước đây từ 14 năm 8 tháng xuống còn 12 năm 6 tháng (ngắn đi 2 năm 2 tháng)…, góp phần quan trọng trong việc tạo ra động lực, nguồn lực mới cho sự phát triển nhanh hơn cho toàn vùng Tây Nam Bộ.

Tuy nhiên phương án có thực hiện được hay không còn phụ thuộc vào đề xuất của cơ quan chủ quản là Bộ GTVT, sự đồng lòng của các bên có dự án đi qua là tỉnh Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cần Thơ . Đặc biệt UBND  tỉnh Tiền Giang là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền của Dự án Trung Lương- Mỹ Thuận, đã đồng hành cùng các doanh nghiệp dự án phối hợp giải quyết các vướng mắc của Dự án đã tồn tại 10 năm qua, đang cùng chạy nước rút để thông tuyến vào năm 2020.

Đề cập đến Bộ chủ quản, ông kỳ vọng gì ở Bộ GTVT đối với việc hoàn thành tổng thể tuyến cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Cần Thơ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ?

Ông Lưu Xuân Thủy: Vừa qua Bộ trưởng Bộ GTVT cũng đã tháp tùng Thủ tướng thị sát công trường và thấy được những kết quả của Dự án Trung Lương - Mỹ Thuận, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng đã phát biểu đề cập sự cấp bách và cam kết sẽ ủng hộ việc khai thác đồng bộ toàn tuyến và những ưu điểm của phương án nêu trên.

Chúng tôi tin tưởng rằng đáp ứng lòng mong mỏi của 21 triệu người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Bộ GTVT có đề xuất giải pháp có tính đột phá, khả thi triển khai thông tuyến Dự án Mỹ Thuận - Cần Thơ trong năm 2021.

Đối với chúng tôi, từ khi tôi vào làm trợ lý giúp việc cho đến khi làm Phó Chủ tịch Thường trực Tập đoàn Đèo Cả tính đến nay đã hơn 10 năm, nhiều công trình hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia do Tập đoàn Đèo Cả thực hiện, hoàn thành như: Hầm đường bộ qua Đèo Cả, Cù Mông,… Cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, Trung Lương - Mỹ Thuận đã được Tổng Bí thư, Thường trực Ban Bí thư, Thủ tướng, Phó Thủ tướng,… đến thăm, động viên, chia sẻ với CBNV.

Với quy mô đầu tư các công trình hàng tỷ USD, tham gia giải quyết các khó khăn của các dự án khi đã tiếp cận công nghệ khoan hầm hiện đại NATM, tiết giảm tổng mức đầu tư, thực hiện hoàn thành dự án vượt tiến độ, đảm bảo chất lượng mang lại cuộc sống an toàn cho người dân nhưng những hội nghị chuyên ngành giao thông, những buổi tổng kết của ngành giao thông chúng tôi không hề nhận được thông tin hay lời mời tham dự.

Tôi cũng muốn nói thêm rằng, mặc dù đã xảy ra các bất cập từ cơ chế chính sách, đã có sự vi phạm hợp đồng khi bỏ trạm thu phí, miễn giảm phí, giải ngân chậm vốn nhà nước hỗ trợ dẫn đến việc bị thu hồi, tuy nhiên Tập đoàn Đèo Cả chúng tôi đã thực hiện các giải pháp kỹ thuật để kiểm soát và tiết giảm được tổng mức đầu tư, do đó khi được cấp hạn mức tín dụng là 29.644 tỷ đồng nhưng chỉ sử dụng 17.161 tỷ đồng, và đã hoàn thành một chuỗi các dự án, số dư tín dụng còn lại là 12.483  tỷ đồng, các giải pháp tối ưu đã được đưa ra để không  xảy ra nợ xấu (theo Văn bản số 5107/NHNN-TD ngày 03/07/2019 của Ngân hàng Nhà nước).

Dù Tập đoàn Đèo Cả đã nỗ lực hết sức, đạt được những kết quả qua các sản phẩm là công trình giao thông đã được Đảng, Nhà nước và người dân ghi nhận, nhưng tôi có cảm nhận các nỗ lực của chúng tôi chưa được thấu hiểu, chia sẻ !

Đã có những nhận định về Tập đoàn chúng tôi như vay nợ nhiều, nhiều dự án quá, chưa chắc đã hoàn thành,… Chúng tôi quả thấy buồn  khi chưa có sự chia sẻ, thấu hiểu, đồng cảm với những con người “nói thật, làm thật”. Với Tập đoàn Đèo Cả, ngoài ý thức của một doanh nghiệp hoạt động để có lợi nhuận, giải quyết công ăn việc và đời sống cho người lao động và gia đình họ, chúng tôi còn ý thức về giá trị công dân của mình là không ngừng khao khát muốn đóng góp sức mình trong việc kiến thiết xây dựng đất nước, cụ thể qua các sản phẩm giao thông có chất lượng, tiết kiệm trên dải đất quê hương hình chữ S này.

Xin cảm ơn ông đã dành thời gian trao đổi, chia sẻ qua cuộc phỏng vấn này./.

Trang Thị