Nhận định về tỉ giá và lãi suất năm 2016

Thống đốc Nguyễn Văn Bình. Ảnh: VGP.Nhật Bắc.

Tại phiên họp trực tuyến của Chính phủ với các địa phương ngày 29/12, trước các đề xuất của doanh nghiệp ở một số địa phương về việc giảm lãi suất cho vay, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình khẳng định khó đáp ứng điều này, vì lãi suất vừa qua đã được Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia bàn bạc kỹ.

Thống đốc phân tích, năm 2015 lạm phát của Việt Nam khá thấp, một phần do yếu tố khách quan như giá dầu và các mặt hàng thiết yếu của thế giới vẫn giảm thấp. Do đó, nếu loại bỏ các yếu tố bất thường đó, thì lạm phát của năm 2015 sẽ ở mức xung quanh 3%.

Thực tế, 6 tháng cuối năm 2015 có nhiều áp lực tăng lãi suất, bởi nhu cầu vốn từ ngân hàng tăng rất mạnh. Hiện tăng trưởng tín dụng của năm 2015 xấp xỉ khoảng 18%, trong khi đó tốc độ huy động vốn chỉ có 0,3%. Như vậy, để đảm bảo tăng trưởng vốn tín dụng thì nhu cầu về vốn phải tăng lên rất nhiều, trong khi vẫn phải dành một lượng vốn lớn để hỗ trợ cho trái phiếu Chính phủ.

Hơn nữa, áp lực tỉ giá thời gian qua không nhỏ. Để ổn định tỉ giá thì buộc phải tăng lãi suất, nhưng NHNN vẫn kiên quyết mục tiêu phải ưu tiên giữ được ổn định mặt bằng lãi suất để tạo đà phục hồi nền kinh tế và tạo đà cho các doanh nghiệp.

“Do đó, mặt bằng lãi suất hiện nay là phù hợp với định hướng lâu dài là để thực hiện mục tiêu duy trì lạm phát ở mức dưới 5%. Việc giảm mặt bằng lãi suất xuống nữa là rất khó. Thậm chí áp lực tăng lãi suất là rất cao”, Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định.

Sẽ duy trì ổn định mặt bằng lãi suất như năm 2015

Theo lãnh đạo NHNN, mặt bằng lãi suất năm 2016 sẽ duy trì ổn định như năm 2015 và nếu có điều kiện thì cố gắng giảm mặt bằng lãi suất cho vay trung và dài hạn thêm 0,3-0,5% nữa.

Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia (NFSC) cũng có cùng nhận định như NHNN và cho rằng, năm 2016 lãi suất chịu sức ép từ nhiều yếu tố như: Lạm phát tăng làm tăng kỳ vọng của dân chúng, qua đó gây áp lực làm tăng lãi suất huy động.

Cầu tín dụng của khu vực tư nhân tiếp tục tăng, trong khi nhu cầu phát hành trái phiếu Chính phủ không giảm. Xu hướng tăng lãi suất USD trên thị trường thế giới làm thu hẹp khoảng cách giữa lãi suất nội tệ và ngoại tệ. Nhu cầu trích lập dự phòng rủi ro cũng hạn chế khả năng giảm lãi suất cho vay của các ngân hàng.

Về tỉ giá, Thống đốc cũng khẳng định, sẽ cố gắng duy trì tỉ giá ổn định để thị trường ngoại hối tiếp tục ổn định.

Ngay trong những tháng đầu năm 2016, NHNN sẽ có cơ chế điều hành tỉ giá mới để phù hợp với biến động lớn trên thị trường tài chính tiền tệ thế giới, đồng thời đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế trong năm 2016.

Về vấn đề này, NFSC cho rằng, cán cân thanh toán có một số thuận lợi do đầu tư trực tiếp nước ngoài (giải ngân) dự báo tăng lên 13,5 tỉ USD trong năm 2016. Đầu tư gián tiếp nước ngoài dự báo cũng tăng trong năm 2016 do tăng trưởng tiếp tục cải thiện, kinh tế vĩ mô duy trì ổn định…

Hơn nữa, đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán dự kiến sẽ tăng do tỉ lệ sở hữu nước ngoài được nâng lên theo quy định của Nghị định 60/2015/NĐ-CP và hoạt động M&A được đẩy mạnh. 

Kiều hối ước đạt 13 tỉ USD trong năm 2015 và dự báo tăng lên 14 tỉ USD trong năm 2016. Chính phủ có kế hoạch phát hành 3 tỉ USD trái phiếu ra thị trường vốn quốc tế.

Tuy nhiên, vẫn có những nhân tố không thuận lợi cho cán cân thanh toán, khi nhập siêu tăng, nhập khẩu được dự báo tăng nhanh hơn so với năm 2015 và tăng nhanh hơn xuất khẩu.

Xu hướng mất giá (so với USD) của đồng tiền các nước ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh về giá của hàng xuất khẩu Việt Nam, nhất là xuất khẩu nông sản, tạo thêm sức ép đối với cán cân thương mại và tỉ giá.

Tổng hợp các yếu tố trên, NFSC dự báo, năm 2016 có sức ép đối với tỉ giá, phần nào mạnh hơn năm 2015, đòi hỏi chính sách cần linh hoạt, thận trọng.

Đồng thời, chính sách tỉ giá nói riêng và chính sách tiền tệ nói chung cần được hỗ trợ đồng bộ bởi các chính sách khác như chính sách tài khóa, chính sách thương mại…

Anh Minh