Trực tiếp: Ngày hội Sáng tạo vì khát vọng Việt

Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình phát biểu khai mạc Ngày hội Sáng tạo vì Khát vọng Việt lần 2 năm 2013 - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

9h: Bà Nguyễn Thị Bình, nguyên Phó Chủ tịch nước phát biểu:

Chúng ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới trong bối cảnh thế giới có nhiều thay đổi, đầy thử thách. Sau nhiều năm phấn đấu nỗ lực, Việt Nam bước sang giai đoạn của nước có thu nhập trung bình. Chúng ta đối diện 2 khả năng: một là tiến lên, trở thành nước phát triển, công nghiệp hiện đại, nông nghiệp tiên tiến hoặc bị sa vào bẫy thu nhập, dẫm chân tại chỗ. Để thực hiện mục tiêu phát triển đất nước, phải phát huy sức mạnh của toàn dân, trước hết là của thanh niên, với tinh thần tự chủ, có ý chí quật cường, có kiến thức, tư duy, văn hóa.

Chương trình này đã diễn ra 1 năm và thu được nhiều kết quả, nhưng đó là chỉ là bước đầu. Mỗi thanh niên hãy đặt cho mình một mục tiêu cụ thể để phấn đấu với sáng tạo,  hãy hướng về mục tiêu: Lập chí, sáng tạo, khởi nghiệp, kiến quốc.

9h15: Ông Ramu Damodaran, Giám đốc Ủy ban Tác động học thuật của Liên Hợp Quốc:

Khát vọng là một từ không thường dùng trong tiếng Anh. Một mặt, nó có nghĩa là mục đích, là niềm hy vọng, là sự khát khao. Mặt khác, nó chỉ một hành động đơn giản là việc hít thở - hoạt động đem lại năng lượng sống cho chúng ta. 

Có lẽ ở đây có một mối liên hệ. Phải chăng việc hiện thực hóa các mục tiêu cũng cần thiết như oxy cần cho sự sống của chúng ta? Và ở đâu chúng ta tìm thấy và định rõ sự hài hòa giữa khát vọng cá nhân, khát vọng quốc gia và khát vọng toàn cầu?

Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, số người trẻ thất nghiệp đã tăng khoảng 28 triệu người trên khắp thế giới, với 36 triệu người khác đơn giản là đã từ bỏ nỗ lực tìm kiếm việc làm. Và chỉ trong vòng 15 năm, tới năm 2030, khoảng 470 triệu thanh niên sẽ tham gia lực lượng lao động toàn cầu, chủ yếu ở Châu Á và Châu Phi. Điều này có ý nghĩa như thế nào?

- Thứ  nhất, trọng tâm sẽ chuyển sang tạo việc làm, hơn là tìm sự thay thế trong các vị  trí công việc hiện nay.

- Thứ hai, những việc làm mới sẽ cần hài hòa với nhu cầu lâu dài của một hành tinh công bằng, bền vững và có khả năng tái tạo.

- Thứ ba, các thể chế tiếp nhiên liệu cho thị trường lao động (các trường đại học, đào tạo sau đại học và các tổ chức đào tạo nghề) cũng sẽ cần tạo cơ hội việc làm thông qua nghiên cứu và đổi mới, bao gồm việc hợp tác với ngành nghề.

Nơi nào giáo dục thúc đẩy tinh thần doanh nhân, nơi đó sẽ  tạo ra các tác động mang cả tính kinh tế và trí tuệ; hơn 10% giá trị xuất khẩu của Việt Nam được tạo ra bởi các cơ sở sản xuất của Samsung tại Việt Nam và chỉ cách đây hai tuần thì Việt Nam và Ngân hàng Thế giới đã bắt đầu một chương trình 110 triệu USD để hỗ trợ khởi nghiệp. Nhưng, khi tin tốt lành này tới, nhiều doanh nghiệp đã phải đóng cửa trong một năm rưỡi qua. Sự tăng trưởng dường như ở một chừng mực nào đó đã trở nên đình trệ.

Tầm nhìn của chúng ta phải là gì?

Rõ ràng có một nguồn dự trữ khổng lồ về kỹ năng, tài năng và năng lực – những thứ gắn kết không thể tách rời với sự tiến bộ của quốc gia.

Cuối cùng, chúng ta phải khám phá vai trò và khả  năng hợp tác quốc tế chính thức (giữa các quốc gia, hoặc với các thể chế  toàn cầu). Một cộng đồng lớn hơn của tình đoàn kết tri thức, hợp tác kinh doanh và lương tri tập thể là không thể thiếu để tạo nên sự hợp tác đó. Như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã phát biểu tại Liên Hợp Quốc hồi tháng 9 "sự giúp đỡ này phải không chỉ đến từ lòng bác ái như chúng tôi nói ở Việt Nam “lá lành đùm lá rách" mà trước hết phải từ tinh thần trách nhiệm và sự hiểu biết về vận mệnh chung".

Trong lịch sử, Việt Nam đã từng là đại diện của nhiều phẩm chất lớn: Can đảm, quyết tâm, công bằng, sức mạnh tinh thần. Hôm nay, cho phép tôi được đề xuất một số từ mà Việt Nam có thể nói với thế giới nếu chúng ta cần nói ra.

“Vision in Education, Transforming Nations and Minds” – “Tầm nhìn trong giáo dục, khai mở tâm trí và đổi mới các quốc gia”. Đó phải là thông điệp cốt lõi của chúng ta đối với ngày hội đặc biệt này, của sự gắn kết giữa tâm và trí.

Chương trình Tác động Học thuật của Liên Hợp Quốc muốn hợp tác với Trung Nguyên để tổ chức một cuộc thi viết luận dựa trên nền tảng của Hành trình đặc biệt này. Cuộc thi dành cho sinh viên các trường đại học trên khắp thế giới, tập trung vào chủ đề "Sáng tạo có trách nhiệm" và cuộc thi có thể đóng góp cho tầm nhìn đó theo rất nhiều cách - thông qua các sáng kiến thiết thực, chẳng hạn như khởi nghiệp và đổi mới, cũng như những ý tưởng mang tính khái niệm, thông qua  thử  nghiệm và hợp tác, có thể  biến thành hành động. Chúng tôi hy vọng rằng đây sẽ không chỉ là một cuộc thi để tìm ra những ý tưởng xuất sắc nhất và bay bổng nhất mà đây là cơ sở cho một sân chơi toàn cầu thực sự dành cho các trí tuệ trẻ.

Trước khi kết thúc, tôi muốn nói rằng hãy suy nghĩ bằng trí tuệ nhưng hãy sống bằng con tim.

Hội thảo “Khởi nghiệp kiến quốc- Công thức thành công từ các cường quốc và bài học cho Việt Nam” - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

9h30: Bà Tôn Nữ Thị Ninh, Phó Chủ tịch Quỹ Hoà bình Việt Nam, phát biểu đề dẫn:

Việt Nam cũng là một câu chuyện thành công trong quá khứ, trong kháng chiến và Đổi mới. Nay Việt Nam đứng trước một giai đoạn mới cần phải đạt đến sự phát triển đầy đủ, toàn diện để xứng đáng với khát vọng của toàn dân, đặc biệt là của thanh niên.

Quá trình kiến quốc và xác định vị thế của một quốc gia mang tính riêng biệt của mỗi quốc gia, nhưng cũng là một quá trình phấn đấu chung của các dân tộc, quốc gia trên thế giới. Việt Nam có lịch sử đặc biệt trong thế kỷ 20. Nỗ lực, phấn đấu xác lập vị thế quốc gia phải đặt trong bối cảnh thời điểm cụ thể với thách thức, cơ hội của nó. Quan điểm của riêng tôi cho rằng đã đến lúc chúng ta phải biết sốt ruột, không thể chần chừ, chậm trễ, không biết các bạn có chia sẻ không?

Với hội thảo hôm nay, chúng ta có cơ hội để lắng nghe, suy nghĩ, rút ra bài học và quyết tâm mới, để hun đúc khát vọng vươn lên, đóng góp và được cộng đồng quốc tế công nhận. Chúng ta sẽ phải đổi mới để xác lập lại thương hiệu quốc gia trong thời đại mới.

Hôm nay chúng ta sẽ nghe 6 diễn giả trình bày về các trường hợp, bài học kinh nghiệm có nhiều ý nghĩa với Việt Nam. Trước tiên là câu chuyện của Dubai ở Trung Đông, do ông Christopher Malone, Giám đốc Điều hành Tập đoàn Tư vấn Deloitte-Monitor khu vực Châu Á, trình bày.

Ông Christopher Malone,Giám đốc Điều hành Tập đoàn Tư vấn Deloitte-Monitor khu vực châu Á - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

9h40: Ông Christopher Malone, Giám đốc Điều hành Tập đoàn Tư vấn Deloitte-Monitor khu vực châu Á:

Tôi có nhiều năm làm việc ở Việt Nam và hôm nay xin được chia sẻ câu chuyện thành công của Dubai.

Dubai đã phát triển bùng nổ trong 2 thập kỷ qua. GDP tăng 10 lần, từ mức 8,3 tỷ USD năm 1992 lên 94,9 tỷ USD trong năm 2012, còn dân số tăng từ 0,4 triệu lên 2,1 triệu trong cùng thời gian. Các công ty hàng đầu của Dubai đã trở thành những người dẫn dắt trong khu vực và trên thế giới, như hãng hàng không Emirates  (phi đội bay từ 31 chiếc tăng lên 208 chiếc giai đoạn 2000-2012), công ty bất động sản Emaar Properties (tổng tài sản tăng từ 4,9 tỷ USD lên 16,7 tỷ USD từ 2000-2012).

Tôi sẽ dành thời gian để nói về mô hình phát triển của Dubai, có nhiều điểm tương tự như Hàn Quốc hay Singapore. Mô hình phát triển của Dubai dựa trên các yếu tố sau:

Thứ nhất, lãnh đạo có tầm nhìn, sự ổn định chính trị. Một nhà lãnh đạo Dubai nói, “trong từ điển của chúng tôi, không có từ “không thể”." Một tài sản khác là sự ổn định và an toàn về mặt chính trị. Dubai là thiên đường an toàn khi lượng khách đến đây trong thời điểm bất ổn tại các nước A rập năm 2010-2011 vẫn tăng 0,8 triệu, trong khi nhiều nước giảm mạnh.

Hai là các ngành công nghiệp mới, hạ tầng mới (vận tải, tài chính, du lịch,  phát triển đô thị và bất động sản). Lịch sử Dubai cho thấy việc đầu tư cho hạ tầng rất quan trọng. Cũng như ở Việt Nam, vấn đề hoạch định và thực hiện rất quan trọng tại Dubai.

Ba là môi trường vững mạnh tạo thuận lợi cho kinh doanh. Dubai hỗ trợ các doanh nghiệp sở hữu Nhà nước và sở hữu tư nhân phát triển vững mạnh, thu hút các tên tuổi quốc tế dựa trên sự phát triển liên tục môi trường kinh doanh. Theo xếp hạng của Ngân hàng Thế giới, thứ hạng của UAE trong bảng xếp hạng các nước có môi trường thuận lợi cho đầu tư đã tăng rất mạnh, từ  thứ 69 lên 23 trong giai đoạn 2006-2014 (bảng xếp hạng gồm 189 quốc gia). Việt Nam đang cố gắng minh bạch hóa hơn và có thể thay đổi vị trí trong bảng xếp hạng này.

Có ba yếu tố hỗ trợ, gồm thương hiệu, các khu vực tự do và nhân tài. Dubai rất chú trọng xây dựng thương hiệu Dubai, với nhiều cách thức khác nhau như giải đua xe công thức 1, mời các tay vợt Agassi và Federrer chơi quần vợt trên tầng thượng của tháp Burj Al Arab… Đó là cách để người khác chú ý đến thương hiệu Dubai.

Một số khu vực tự do chính của Dubai gồm Trung tâm Tài chính Dubai (1.000 công ty), khu vực tự do sân bay Dubai (1.600 công ty), thành phố truyền thông Dubai (550 công ty truyền thông), thành phố Internet Dubai (850 công ty)…

Dubai cũng thu hút rất mạnh nhân tài thế giới. Lực lượng nhân lực được củng cố bởi các đại học trong nước.

Cảm nhận đầy đủ các ảnh hưởng của cơn khủng hoảng tài chính toàn cầu, được The Economist đánh giá là một cơn bão cát tài chính, Dubai đã tiến hành một động thái chưa từng có là chỉ định một nhóm tái cấu trúc từ bên ngoài. Sau đó, Dubai đã phục hồi nhanh và tiếp tục tăng trưởng. Theo nhận định của Nhật báo Phố Wall, nhóm tái cấu trúc Dubai đã xua tan đám mây nợ nần. Hiện Dubai đang tiếp tục tập trung vào các dự án tham vọng.

Tôi có một câu hỏi cho các bạn. Nếu một đất nước có 2 triệu dân với nhiều sa mạc như vậy, các bạn sẽ làm gì?

Tôi tin rằng nếu khai thác hết tiềm năng, Việt Nam sẽ không chỉ xóa đói, giảm nghèo, tạo sự thịnh vượng mà còn có thể có vị thế toàn cầu. Tôi tin rằng Việt Nam sẽ tạo được sự thịnh vượng cho mình.

GS.TS Frank Go - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

10h: GS.TS Frank Go, trường Đại học Erasmus, Hà Lan:

Kính chào quý vị và các bạn trẻ. Theo tôi, đầu tiên, chúng ta cần có sự kết nối giữa trí tuệ và trái tim để có thể đạt được những thành quả.

Có một vấn đề mà tôi muốn trình bày là phải biết vận dụng cả nguồn lực bên ngoài và nguồn sẵn có từ bên trong. Chúng ta cùng nhìn lại quá trình lịch sử để thấy ngay từ những thời điểm đầu tiên, Hàn Quốc có sự thay đổi như thế nào.

Điều gì khiến Hàn Quốc từ một đống đổ nát trong thập niên 1950 trở thành một trong 10 cường quốc trên thế giới.

Một bí quyết của Hàn Quốc là đầu tư mạnh cho giáo dục. Năm 2008, Hàn Quốc đầu tư 7,6% GDP vào giáo dục, đứng thứ 2, chỉ xếp sau Iceland trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế OECD. Lãnh đạo Hàn Quốc đã thể hiện tầm nhìn ngay sau nội chiến bằng cách gửi những công dân trẻ đến châu Âu để học về các ngành cải tiến và sáng tạo như thời trang, nông nghiệp, thiết kế nội thất, marketing. Trong năm 2012, có khoảng 239.000 người Hàn Quốc ra nước ngoài để học tập, học ngoại ngữ.

Yếu tố lãnh đạo cũng đóng vai trò rất quan trọng. Ví dụ như bà Park Geun-hye (Tổng thống Hàn Quốc) đã tạo ra nhiều cơ hội, trong đó có bình đẳng giới.

Một ví dụ nữa là cựu Chủ tịch Deawoo Kim Woo Choong, người nói rằng: Nếu chỉ có 1% cơ hội chiến thắng, một doanh nhân thực sự sẽ có 1% đó là tia sáng để thắp lên ngọn lửa. Tập trung vào giáo dục là quan trọng, từ đó có thực hành và khi thực hành được thì mới có thành công.

Một bài học nữa, đó là từ chương trình phát triển và tạo ra bản sắc. Chúng ta đang trong bối cảnh toàn cầu hóa và cần làm sao tạo ra sự hợp tác hiệu quả.

Quay lại luận điểm chủ tọa đưa ra là rủi ro toàn cầu. Đó là vấn đề năng lượng, như dầu khí chẳng hạn. Vai trò lãnh đạo cần phải làm gì để quản lý tốt việc này? Ví dụ về lĩnh vực cà phê và nền kinh tế trải nghiệm.

Thế hệ trẻ cần tạo ra sự khác biệt. 75% thế hệ trẻ nghĩ họ đang sống đúng với khả năng sáng tạo. Thế giới rất gai góc và cần phải hiểu được chính con người trong đất nước chúng ta.

Cần sử dụng nguồn lực đã có như thế nào? Tận dụng thông tin ra sao? Giống như tảng băng trôi, có thể nhìn thấy phần trên, nhưng khi hiểu hơn phần dưới với giá trị thực hiện, đó mới là thực sự nắm bắt vấn đề. Cần có sự kết nối giữa trái tim, trí tuệ, và cần có sự trao quyền để mỗi người có thể hiểu và giải quyết vấn đề của mình.

GS.TS Kando Yoshinobu - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

10h20: GS. TS Kanda Yoshinobu – Trường Đại học Kagoshima, Nhật Bản:

Nhật Bản đã mất tất cả bởi chiến tranh nhưng tinh thần của người dân Nhật Bản vẫn còn đó. Đó là lòng ham muốn học tập cao độ trong mỗi người dân. Nhật Bản nghèo khó về mặt vật chất nhưng các trường học liên tục được đầu tư xây dựng. Đặc biệt, Nhật Bản đã tập trung cho công cuộc giáo dục thực nghiệm và giáo dục tri thức toàn diện.

Tất cả các trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông đều được hoàn thiện thể chế và nội dung giáo dục. Đến năm 1970, toàn bộ học sinh trong độ tuổi đi học đều tốt nghiệp trung học phổ thông. Nhờ học tập mà người dân Nhật Bản đã xây dựng lại đất nước từ trong đổ nát. Đồng thời với công cuộc giáo dục đào tạo, các phong trào tự nguyện của người dân được triển khai một cách tích cực để thực hiện một xã hội dân chủ. Mọi người dân Nhật Bản đều mang trong mình tấm lòng nhiệt huyết để xây dựng một xã hội mới từ trong đổ nát. Tất cả các tổ chức xã hội của công nhân, nông dân, hợp tác xã, đoàn thanh niên, hội phụ nữ, các đoàn thể kinh tế, tổ chức, các công ty vừa và nhỏ… đều tích cực triển khai các hoạt động học tập tại các vùng miền, nơi làm việc với niềm tin tưởng mạnh mẽ: Sự nỗ lực trong học tập sẽ mang lại tất cả.

Tôi sinh ra và lớn lên tại Tokyo. Khi còn nhỏ, bản thân tôi không chỉ làm ruộng mà còn nuôi hơn 100 con gà. Đối với trẻ con Nhật Bản thời ấy, chế độ ăn một bữa không mất tiền tại tất cả các trường học Nhật Bản trở thành bữa chính quan trọng. Thiếu gạo, thiếu đói diễn ra ngay tại trung tâm Tokyo. Thời đó, song song với việc khôi phục đất nước sau chiến tranh thì việc người dân trở về các vùng thôn quê để mua gom lương thực, thực phẩm là công việc sống còn.

Mười năm sau chiến tranh, Nhật Bản đã tự cung cấp đủ lương thực, thực phẩm. Tinh thần lao động của người nông dân Nhật Bản làm năng suất sản xuất nông nghiệp vượt xa so với trước chiến tranh. Ở khắp tất cả các vùng miền Nhật Bản, phong trào học tập kỹ thuật canh tác nghiên cứu về giống cây trồng, chăn nuôi nở rộ. Thanh niên nông thôn đi đầu trong việc tìm tòi sáng tạo các phương pháp sản xuất trồng trọt và chăn nuôi mới.

Nhiều công ty đã dẫn dắt sự phát triển kinh tế của Nhật Bản sau Chiến tranh thế giới lần thứ II, đều xuất phát từ những nhà xưởng nhỏ bé và trở thành các tập đoàn lớn trên thế giới. Sony được thành lập vào năm 1946, khởi đầu từ một công ty nhỏ bé vẻn vẹn 20 nhân viên trong một căn phòng tồi tàn trên tầng ba cửa hàng bách hóa Shirogiya ở Tokyo.

Ông Honda, nhà chế tạo xe máy và ô tô, cũng bắt đầu khởi nghiệp từ một nhà xưởng nhỏ bé trên thảo nguyên hoang cháy, sau các cuộc không tập của Mỹ ở thị trấn Hamamatsu, tỉnh Shizuoka.

Năm 1964, Nhật Bản đăng cai Thế vận hội Olympic Tokyo. Nhờ việc đăng cai Thế vận hội, Tokyo đã hoàn toàn “thay da đổi thịt”. Trong vòng chưa đầy 20 năm, từ trong đống đổ nát, Tokyo đã trở thành đại đô thị sầm uất có thể sánh ngang với bất cứ thành phố nào trên thế giới. Nhật Bản đã bước vào giai đoạn phát triển kinh tế cao độ.

Xuất phát từ quan điểm cống hiến cho xã hội, cho nhân loại, từ nay về sau, Nhật Bản có lẽ vẫn tiếp tục phát triển các kỹ thuật hiện đại nhất, vẫn tiếp tục chế tạo các sản phẩm trên cơ sở coi trọng chất lượng, tìm hiểu nhu cầu của con người trên hành tinh này, họ đang cần những thứ gì và đang gặp những khó khăn ra sao, mà không chỉ tập trung vào cuộc cạnh tranh giá cả. Điều này có thể coi là văn hóa chế tạo sản phẩm của Nhật Bản. Người Nhật Bản chúng tôi đã tạo ra văn hóa tất cả mọi người dân đều học tập.

Như các bạn đều biết, sau trận động đất, sóng thần vừa qua, Nhật Bản đã vực dậy được nền kinh tế. Chúng tôi cũng xin cảm ơn sự giúp đỡ của toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.

10h 30: GS.TS Sử học Trần Thị Vinh, Đại học Sư phạm Hà Nội, trình bày về bài học thành công của Singapore:

Chúng tôi xin đưa ra góc nhìn của một nhà nghiên cứu Việt Nam. Bí quyết nào làm nên điều kỳ diệu Singapore?

Ba bài học của Singapore là nỗ lực vươn lên, tinh thần sáng tạo, khát vọng toàn cầu; chính sách đào tạo, trọng dụng nhân tài; một thể chế trong sạch, một Chính phủ tài năng.

Bài học thứ nhất, nỗ lực vươn lên, tinh thần sáng tạo, khát vọng toàn cầu đóng vai trò quyết định cho thành công của Singapore. Sau 150 năm thuộc địa của Anh, Singapore chỉ là một hải cảng trung chuyển hàng hoá, sản xuất công nghiệp chiếm tỉ trọng nhỏ (13%). Nghèo đói là căn bệnh “bẩm sinh” của Singapore do đất canh tác hẹp, dân số tăng nhanh, thiếu trầm trọng nguồn nước.

Trong bối cảnh đó, Singapore quyết tâm thoát nghèo, Tôi xin nhắc lại câu nói: “Thế giới này không ai nợ nần chúng ta. Chúng ta không thể cầm bát đi ăn mày để sống”, được ông Lý Quang Diệu phát biểu vào thời điểm sinh tử của đất nước khi nhập vào và tách ra khỏi Malaysia. Câu nói đó đã truyền cảm hứng cho người dân, quyết tâm đưa đất nước thoát khỏi đói nghèo bằng chính sức mạnh dân tộc, trí sáng tạo, khát vọng “hóa rồng”.

Để thoát khỏi tình trạng nghèo đói “bẩm sinh”, Singapore không có cách nào khác là tiến hành công nghiệp hóa. Ý tưởng công nghiệp hoá bắt đầu từ cuối những năm 1950, đưa Singapore “hóa rồng” chỉ trong một thế hệ, qua hai giai đoạn: Thay thế nhập khẩu và hướng ra xuất khẩu.

Thực thi chiến lược công nghiệp hóa, Singapore kết hợp hài hòa các nguồn nội lực và ngoại lực. Các nguồn nội lực của Singapore gồm tinh thần dân tộc, thế hệ trẻ, nguồn nhân lực chất lượng cao. Ông Lý Quang Diệu trở thành Thủ tướng khi mới 36 tuổi, tập thể lãnh đạo trẻ, có trí thức, quyết tâm và tầm nhìn.

Singapore tận dụng được vị trí chiến lược ở ngã tư châu Á, đô thị biển, thương cảng tự do, cửa ngõ vào Đông Nam Á.

Điểm thứ ba là một văn hóa đa dạng nhưng thống nhất. Điểm thứ tư là nền tảng kinh tế, giáo dục, luật pháp của người Anh.

Bài học thứ hai đã được nhiều người nói, đó là chính sách đào tạo, trọng dụng nhân tài. Tôi xin nói về hai điểm nhấn của giáo dục Singapore. Thứ nhất là chính sách song ngữ, giúp học sinh có phương tiện quan trọng để tiếp cận văn hóa, công nghệ thế giới (tiếng Anh), bảo tồn giá trị dân tộc (tiếng Hoa), giúp người Singapore có kỹ năng tiếng Anh tốt nhất châu Á. Thứ hai là chính sách giáo dục đề cao tính sáng tạo, tính thực tiễn: Thế hệ trẻ có tiềm năng sáng tạo, hội nhập với thế giới, trở thành “công dân toàn cầu”, có thể sống bất kỳ đâu trên thế giới nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa.

Singapore là trung tâm thu hút nhân tài của thế giới. Thu hút, trọng dụng nhân tài, đặc biệt là thế hệ trẻ là chiến lược ưu tiên hàng đầu của Singapore. Nước này thành lập Ủy ban Tuyển dụng tài năng (1998), trả lương rất cao để thu hút nhân tài từ các nơi trên thế giới. Là quốc gia được tạo dựng từ những người nhập cư, Singapore chào đón tất cả những ai có thể đóng góp vào công cuộc phát triển đất nước.

Cuối cùng, nước này thành công nhờ một thể chế trong sạch. Việc xây dựng và duy trì một Chính phủ trong sạch, không tham nhũng là động lực quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững. Hệ thống pháp luật chặt chẽ, trật tự xã hội nghiêm minh, góp phần quyết định vào sự tăng trưởng kinh tế, ổn định xã hội.  

Có 3 kết luận trong báo cáo của tôi. Thứ nhất, con đường đi đến thành công của Singapore: Sự tổng hòa của nhiều nhân tố. Thứ hai, thành công là điều mà ai cũng mong muốn, nhưng thành công không đến dễ dàng và chỉ trong một sớm một chiều, Singapore mất một thế hệ để thực hiện chiến lược hóa rồng. Thứ ba, khát vọng, ý chí vươn lên, tinh thần sáng tạo của tuổi trẻ sẽ quyết định thành công và sự thịnh vượng của đất nước.

TS. Ingo Buse - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

10h 50: TS. Ingo Buse, Trường Đại học Zurich (Thụy Sỹ):

Nếu như bạn hỏi nhiều người trên thế giới họ nghĩ gì khi nói đến Thụy Sỹ, có lẽ bạn sẽ nhận được câu trả lời: Những dãy núi, sôcôla, đồng hồ, pho mát.

Đây là những gì đại diện cho hình ảnh của Thụy Sỹ trong thế giới hiện nay, dựa vào thực tế đơn giản là Thụy Sỹ có phong cảnh thiên nhiên rất đẹp và kỳ thú, những sản phẩm liên tục được quảng cáo và những sản phẩm chất lượng và nổi tiếng như sôcôla, đồng hồ và pho mát.

Nhưng tất nhiên Thụy Sỹ có nhiều hơn những thứ điển hình nổi tiếng đó. Những sản phẩm và dịch vụ nổi tiếng cũng phải chịu những rủi ro lớn khi không có tấm nệm an toàn có khả năng ứng phó với truyền thông trong trường hợp đối mặt với khủng hoảng như điều đã xảy ra cách đây 15 năm với các tài khoản ngầm liên quan tới Thế chiến thứ II hay sự việc gần đây với ngân hàng UBS và Credit Suisse và khủng hoảng ngân hàng.

Sự hấp dẫn của Thụy Sỹ là được xếp hạng một trong những nước cạnh tranh và thành công nhất trên thế giới – và điều này đã là thực tế từ nhiều năm nay.

Chúng ta hãy cùng xem số liệu từ Báo cáo Cạnh tranh Toàn cầu gần đây nhất được công bố tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới và tìm ra đâu là những yếu tố tạo nên sự thành công của Thụy Sỹ.

Một trong những nhận định chính và rất thú vị trong Báo cáo Cạnh tranh Toàn cầu năm nay là: Trong năm 2012-2013, Thụy Sỹ vẫn giữ vững vị thế cạnh tranh cao, trong nhóm các quốc gia cạnh tranh hàng đầu trong 4 năm liền. Ngay sau Thụy Sỹ là Singapore và Phần Lan.

Năm nhân tố chính làm nên thành công của Thụy Sỹ: Hạ tầng, giáo dục đại học và đào tạo, hiệu quả thị trường lao động, am hiểu trong kinh doanh, cải tiến và đổi mới.

Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng, Thụy Sỹ đứng thứ 5 thế giới và có chất lượng giao thông rất cao, có thể sử dụng nguồn nước tạo ra năng lượng, phục vụ cho kinh tế.

Thứ hai, Thụy Sỹ đứng thứ 3 thế giới về giáo dục và đặc biệt là hệ thống các trường đại học.

Hiệu quả của thị trường lao động thể hiện nỗ lực của đất nước trong việc giảm thất nghiệp, phân bố lao động. Thụy Sỹ đứng đầu về phân bố hiệu quả thị trường lao động. Tỷ lệ thất nghiệp của Thụy Sỹ là dưới 3%.

Thứ tư là sáng tạo đổi mới. Nghiên cứu khoa học ở Thụy Sỹ luôn được đề cao, tổ chức CERN ở Geneva luôn có những công trình nghiên cứu, tìm ra các ứng dụng công nghệ áp dụng vào thực tế cuộc sống. Thụy Sỹ đứng thứ nhất thế giới về sự đầu tư nghiêm túc của các công ty để đổi mới, sáng tạo khoa học kỹ thuật.

Nhân tố nữa là năng lực kinh doanh giúp đẩy mạnh hiệu suất trong sản xuất kinh doanh. Năng lực kinh doanh của Thụy Sỹ trong bản báo cáo nêu trên đứng thứ 2 trên thế giới.

Một điểm quan trọng cần ghi nhận là sự phát triển của Thụy Sỹ dựa trên một nền kinh tế của “những nhà vô địch thầm lặng”. Hơn 95% các công ty Thụy Sỹ là các công ty vừa và nhỏ chỉ với ít nhân viên. Chỉ một vài trong số công ty này được đại đa số công chúng biết như những thương hiệu nổi tiếng - nhưng họ chiếm khoảng 80% GDP của Thụy Sỹ.

Tiếp đến là vấn đề phát triển bền vững. Ngoài phong cảnh đẹp, Thụy Sỹ hầu như không có tài nguyên thiên nhiên và các vấn đề về môi trường rất được chú trọng. 

Một khía cạnh thú vị khác là hình ảnh của Thụy Sỹ trên truyền thông như thế nào? Thụy Sỹ nằm dưới mức nhận thức của công chúng trên các phương tiện truyền thông chính. Phần tin tức về Thụy Sỹ chỉ chiếm 0,6% trên truyền hình Hoa Kỳ, 0,4% trên  truyền hình Châu Âu và 0,3% trên truyền hình Trung Quốc.

Truyền thông Hoa Kỳ và Châu Âu đưa những thông điệp trái chiều về Thụy Sỹ. Truyền thông châu Âu đưa nhiều tin tiêu cực về kinh tế Thụy Sỹ hơn.

Vậy những bài học rút ra từ thực tế này là gì? Không chỉ các cá nhân mà cả các công ty và các tổ chức phải chủ động tạo dựng hình ảnh của mình để có thể thành công trong một thế giới cạnh tranh khốc liệt trên phạm vi toàn cầu – điều này cũng đúng với các quốc gia. Danh tiếng, hình ảnh của một quốc gia cùng là nhân tố quan trọng góp phần tạo nên thành công của quốc gia. Danh tiếng cũng quan trọng như hạ tầng, giáo dục, đổi mới, v.v... và cũng cần được quản lý và chú trọng. Xây dựng một hình ảnh mang tính khuôn mẫu là chưa đủ - các quốc gia cũng như các cá nhân, tổ chức cần một tấm nệm an toàn có khả năng ứng phó về truyền thông trong trường hợp khủng hoảng xảy ra.

Ông Đặng Lê Nguyên Vũ - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

11h: Ông Đặng Lê Nguyên Vũ, Chủ tịch Tập đoàn cà phê Trung Nguyên:

Tôi xin trình bày tham luận với chủ đề: “Mật mã vĩ đại – Bài học từ thế giới và ứng dụng cho Việt Nam”.

Việt Nam sẽ đối mặt với nhiều nguy cơ đối với sự phát triển nếu không có được cho mình một tâm thế chủ động, một khát vọng thành công được hun đúc thành một niềm tin bất diệt về sự ưu việt của dân tộc, sự vĩ đại của quốc gia Việt Nam.

Chúng ta không thể thành công nếu không có nguyên lý để thành công và tuân thủ một cách sáng tạo nguyên lý đó.

Do vậy, Việt Nam phải giải mã cho được bài học của các quốc gia đang được coi là thành công, có vị thế, có sức mạnh, có tầm ảnh hưởng trong thế giới hiện nay cũng như trong các giai đoạn lịch sử của quá khứ. Các yếu tố thành công rất nhiều và khá khác biệt trong từng hoàn cảnh, nhưng chúng ta phải tìm ra bản mã gốc cho công thức thành công của các quốc gia. Ở đây chúng tôi muốn gọi đó là “Mật mã vĩ đại”, nghĩa là mật mã gốc để một quốc gia phát triển. Đó là bản mã gốc để kiến tạo sự phát triển thành công và bền vững.

Trước hết, một quốc gia vĩ đại chính là quốc gia làm ra sự thành công và hạnh phúc đích thực cho các công dân. Không phải điều gì khác, mục tiêu nhân bản phải được đặt vào vị trí trung tâm của một quốc gia, mục tiêu đó phải được đặt lên trên mọi yếu tố cực đoan về kinh tế, chính trị, tôn giáo, sắc tộc v.v… Có được điều này, quốc gia trở thành quốc gia nhân bản.

Thành công của cá nhân phải đồng nhịp với thành công của quốc gia. Hay nói cách khác, một quốc gia thành công phải đến từ tập hợp của những công dân thành đạt và hạnh phúc và ngược lại, sự thành đạt và hạnh phúc của mỗi cá nhân phải nằm trong, phải tôn tạo, và được nâng đỡ từ sức mạnh của quốc gia đó.

Trong sức mạnh quốc gia thì sức mạnh kinh tế đã, đang và sẽ đóng vai trò trung tâm. Nếu sức mạnh này không được đặt trong vị trí trung tâm thì sớm hay muộn quốc gia đó cũng sẽ phát triển lệch khỏi quỹ đạo và con đường chân chính của mình. Có được điều này, quốc gia trở thành quốc gia có chiến lược.

Để phát triển kinh tế cần phải tạo ra một hệ thống hạ tầng đầy đủ và phù hợp (gồm các loại hạ tầng: Học thuật, pháp lý-thể chế, cơ sở vật chất, con người và kinh tế). Trong tất cả các loại hạ tầng thì hạ tầng con người chiếm vai trò trung tâm. Xét cho cùng, quốc gia hay doanh nghiệp nào có ưu thế về con người lớn hơn thì quốc gia, doanh nghiệp đó sẽ chiến thắng trong mọi cuộc cạnh tranh. Đào tạo và đặc biệt là đào tạo toàn diện (cả thể chất, trí tuệ, tâm hồn) là phương thức quan trọng nhất để tạo nên hạ tầng con người đủ mạnh.

Phát triển kinh tế cũng cần phải có hệ thống an ninh phù hợp và đủ mạnh để bảo đảm sự ổn định và bảo vệ sự toàn vẹn và bền vững.

Khi đồng nhất được cá nhân với quốc gia, tức là xây dựng được tinh thần công dân với tinh thần quốc gia thì quốc gia đó mới chỉ thành công ở mức độ quốc gia hiệu quả.

Nền tảng văn hóa của dân tộc (dân tộc chủ chốt hoặc chỉnh thể thống nhất của đại gia đình các dân tộc của quốc gia đó) chính là cội rễ của một quốc gia. Rễ sâu, gốc vững thì cái cây quốc gia mới vững mạnh và bền vững. Một dân tộc có nền tảng văn hóa vững mạnh như vậy dù có trải qua khó khăn, đe dọa và thảm họa tới đâu, dân tộc đó vẫn có thể trỗi dậy mạnh mẽ và luôn nhận được sự kiêng nể và ngưỡng mộ của các quốc gia, dân tộc khác. Quốc gia nào được xây dựng trên nền tảng này thì đó là quốc gia bền vững.

Khi có thể phát triển phù hợp với quy luật phát triển của thế giới, phát triển theo hướng có lợi cho khu vực và thế giới thì quốc gia đó trở thành quốc gia có tầm ảnh hưởng, có thiên thời, thậm chí là thiên mệnh để dẫn dắt thế giới.

Một quốc gia vĩ đại thực sự là một quốc gia có được toàn thể và đồng bộ 5 yếu tố trên: Là một quốc gia nhân bản, là quốc gia có chiến lược, là quốc gia hiệu quả, là quốc gia có văn hóa bền vững, là quốc gia có thiên thời và tầm ảnh hưởng.

Nếu xem xét một cách xác đáng và toàn diện mọi yếu tố, chúng ta hoàn toàn có cơ hội chuyển mình đột phá.

11h30: Phần trình bày của các diễn giả kết thúc, chuyển sang phần thảo luận, trao đổi ý kiến của các chuyên gia, khách mời.

GS. Nguyễn Lân Dũng:

Tôi xin nói 5 câu. Thứ nhất, thanh niên không thiếu khát vọng, tài năng, ý chí. Thứ hai, thiếu người chắp cánh cho họ. Nhưng, thứ  ba, họ đã có quyết tâm vươn lên nhờ sự giúp đỡ của các nhà khoa học, các ngân hàng và Internet. Thứ tư, hình như Nhà nước giúp đỡ họ chưa nhiều. Thứ năm, có rất nhiều thanh niên lập nghiệp bằng chính sức của mình.

11h 35: GS. Nguyễn Đăng Hưng:

Đề tài hôm nay là sáng tạo và khát vọng Việt. Như anh Đặng Lê Nguyên Vũ nói, khát vọng là khát vọng nào? Theo tôi, khát vọng là cần chứ chưa đủ, muốn đủ phải có học hỏi, trình độ. Lenin nói nhiệt tình không có tri thức là phá hoại. Các nước thành công đều đề cao giáo dục công dân, nền giáo dục tốt để làm cơ sở phát triển bền vững. Tôi nghĩ chúng ta phải ý thức được rằng chúng ta vẫn loay hoay với một nền giáo dục còn rất nhiều vấn đề. Tôi nghĩ, phải bỏ các hình thức đào tạo “nhồi nhét”, phải có môi trường sáng tạo để có không gian giáo dục, đại học tự do, tôn trọng hiểu biết, để người học có tinh thần phê phán, từ đó mới đưa Việt Nam tiến kịp thế giới. Vì thế, cần xây dựng môi trường tự do sáng tạo, tôn trọng sự thật. Sau khi chiêm nghiệm, sau 50 năm ở châu Âu, tôi thấy các nước thành công đều có điểm chung là đi tới những chân trời mới để phát triển, dùng tinh thần khai sáng, khoa học để vươn lên. Các nước đó đã xây dựng được nền giáo dục, pháp luật, tinh thần học thuật từ tinh thần khai sáng thế kỷ 17 tại châu Âu giờ đã lan ra toàn thế giới.

11h 38: Bạn Ngô Thị Thảo, sinh viên năm cuối trường Đại học KHXHNV TP. Hồ Chí Minh:

Tôi muốn Việt Nam của chúng ta phát triển nguồn tài nguyên thiên nhiên, phát triển nông nghiệp như các cường quốc trên thế giới. Tôi tin là dù mình đi sau nhưng chúng ta vẫn đón đầu được họ và phát triển cùng với họ.

11h 40: Ông Đặng Lê Nguyên Vũ:

Tôi cho rằng vấn đề là sự lựa chọn. Nông nghiệp là một lựa chọn lớn. Chúng ta phải hiện đại hoá nền nông nghiệp. Một trong những chiến lược nền tảng của nền kinh tế Việt Nam luôn là nông nghiệp.

11h 45: Ông Ngô Đắc Hùng, Giám đốc Công ty CP Hạt giống Số:

Tôi cũng có những khát vọng Việt như anh Đặng Lê Nguyên Vũ và tất cả chúng ta. Chúng ta cần phải khuyến khích tư duy sáng tạo trong người dân, không chỉ trong giới trí thức. Nhiều năm qua, những người lao động bình thường đã sáng tạo được nhiều phát minh đặc biệt. Phải giúp họ đăng ký sáng chế. Một đất nước muốn giàu mạnh phải có nhiều sáng chế. Những đề tài nghiên cứu khoa học khi được nghiệm thu cũng phải đăng ký sáng chế. Làm sao các sáng chế của chúng ta phải mới hoặc nếu không được thì phải cải tiến, tối ưu hoá các sáng chế đi trước.

11h 50: TS Lê Đăng Doanh:

Tôi hoan nghênh sự kiện ngày hôm nay. Tôi nghĩ rằng chúng ta vừa học tập thế giới, vừa phải kế thừa, phát huy các bài học cha ông để lại: “Lấy yếu thắng mạnh, lấy ít địch nhiều”. Tôi nghĩ rằng chúng ta luôn phải nhớ tới cách đánh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp (thay đổi cách đánh vào phút cuối) để phát triển đất nước ta ngày nay. Chúng ta cần những quyết định mang tính đột phá trong phát triển đất nước.

11h 55: Bạn Bùi Anh Cường (SV năm thứ 3 Đại học Bách Khoa):

Em có nhiều suy nghĩ về lời phát biểu của bác Nguyễn Lân Dũng. Là sinh viên, chúng em có ước mơ, hoài bão, năng lực nhưng chưa thực sự được chắp cánh, hỗ trợ. Em cũng luôn băn khoăn làm sao để sinh viên đóng góp nhiều hơn cho gia đình, địa phương, xã hội. Chúng em rất mong được sự hỗ trợ nhiều hơn nữa từ các cơ quan Nhà nước để các bạn có năng lực thực sự góp sức cho đất nước. Bên cạnh đó, em cũng cho rằng giáo dục luôn phải bằng sự thật, cần nhìn nhận vào sự thật, xuất phát từ thực tiễn chứ không phải lý thuyết.

Bà Tôn Nữ Thị Ninh:

Về ý kiến thứ 2 của bạn, cả hội trường đã hưởng ứng. Tuy nhiên, về ý thứ nhất, tôi cho rằng không chỉ mong chờ sự chắp cánh hay hỗ trợ, bản thân các em sinh viên luôn luôn phải chủ động, quyết tâm và tự lực vươn tới ước mơ, hoài bão của bản thân.

11h 58: Ông Phan Đình Phương (Tổng Giám đốc Công ty An Sinh Xanh, Đà Nẵng):

Đa số nhân viên công ty là thanh niên, trong đó, có nhiều bạn không có bằng đại học. Công ty đã có 6 sáng chế đạt giải, đã được Việt Nam và Hoa Kỳ trao bằng sáng chế. Chúng tôi rất muốn nhà đầu tư quốc tế cũng như Việt Nam hợp tác với chúng tôi để có thể đưa sáng chế khoa học kỹ thuật áp dụng hiệu quả vào thực tế.

12h:  Nhà sử học Dương Trung Quốc:

Sáng nay, chúng ta được nghe rất nhiều bài học của các nước. Tôi tán thành ý kiến anh Lê Đăng Doanh rằng đừng nên quên bài học của tổ tiên. Nếu chúng ta nhìn vào lịch sử, có thể thấy nhiều anh hùng trẻ tuổi… Trong lúc chúng ta đi tìm cái riêng của mình thì không thể đứt đoạn với truyền thống. Các bạn trẻ mong hỗ trợ từ chính sách là chính đáng, nhưng chính các bạn phải thay đổi để trở lại dòng mạch lịch sử, để người trẻ tham gia vào các vấn đề của đất nước.

12h 05: Bà Tôn Nữ Thị Ninh:

Tôi xin tổng kết lại phiên thảo luận sáng nay. Điều thứ nhất là câu chuyện hôm nay của chúng ta là đặt ra vấn đề rất bức thiết, cấp bách, thậm chí theo lời diễn giả Ramu Damodaran là phải biết bức xúc để thúc giục, tìm hướng đi. Có bức xúc, khát vọng thì phải có đích, chiến lược. Thụy Sĩ đã đầu tư vào hòa bình, đó là lựa chọn trung lập, Singapore thì có 3 nhân tố, Hàn Quốc thì chủ động cử thanh niên đi du học, chọn những ngành sáng tạo, thiết kế. Định hướng rất rõ ràng này thể hiện cả trong giá trị cốt lõi của bản sắc dân tộc, tạo ra động lực, nội lực mà ở đây rất nhiều người đã nhắc. Động lực đó có thể rút từ chính lịch sử dân tộc qua hàng nghìn năm. Một điều “rất Việt Nam” là những thập niên gần đây, qua hai cuộc kháng chiến và Đổi mới, chúng ta đã biết kết hợp nội lực và ngoại lực, hội nhập rộng mở, nhưng cần hết sức chú ý một việc chưa làm được như Singapore, đó là thu hút nhân tài. Tôi mạnh dạn, mạn phép bình luận rằng hình như đã có tư tưởng tự mãn rằng với 90 triệu dân thì cần gì thu hút, ngay trong nước đã có rồi. Nhưng có ý kiến nói rằng nguồn lực trong nước chúng ta cũng chưa phát huy được hết. Tôi muốn nói đến cộng đồng người Việt ở nước ngoài.

Chìa khóa khi nói đến nhân lực thì phải nói đến giáo dục. Vấn đề ở chỗ, là nước đến sau, chúng ta phải biết chạy như thế nào để đi tắt đón đầu. Do đó cần một nền giáo dục như thế nào là cả một bài toán. Ở đây tôi nghĩ trong giáo dục thì bài học của GS Nhật Bản đã nói một điểm cần chú ý, đó là trong đổ nát và thất bại thì phải vươn lên, chúng ta phải tự đặt cho mình một thách thức mới. Sau Thế chiến 2, Nhật Bản đã đăng cai Olympic vào năm 1964, nên tôi không hề ngạc nhiên là sau thảm họa Fukushima thì Nhật Bản có thể đăng cai Olympic 2020, đó là một cách tự đặt ra thách thức để vươn lên. Việt Nam đăng cai ASIAD vào 2019, phải chăng chúng ta cũng tự đặt ra cho mình một thách thức, như một lời hiệu triệu người dân vươn lên?

Thứ năm, vai trò của trí tuệ và khoa học. Khoa học đòi hỏi sự trung thực tuyệt đối, những phẩm chất mà ngày nay có thể có chỗ này chỗ kia chúng ta suy nghĩ chưa tới nên có sự xói mòn sự tự trọng của người làm khoa học, của thầy và trò. Ta phải dũng cảm nhìn thẳng vào vấn đề này.

Thứ sáu, chìa khóa nằm ở những người đi trước, đi sau, chạy tiếp sức, phải dung hòa được ý chí vươn lên của từng cá nhân với khả năng đoàn kết của cộng đồng để thành sức mạnh tổng hợp. Ngày nay chúng ta phải vận dụng cho được bài học lịch sử mà tổ tiên đã vận dụng thành công.

Cuối cùng, xin có một ý như thế này. Rõ ràng không nhất thiết cần có tài nguyên để kiến quốc thành công, nhưng ngày nay, chúng ta phải có trách nhiệm với Trái đất, các nước có hay không có tài nguyên đều phải bảo tồn, phát huy đúng mức môi trường, môi sinh và tài nguyên.

Dubai với số dân rất nhỏ đã xây dựng tòa tháp cao nhất thế giới. Nói đến Hàn Quốc thì ai cũng biết đến Samsung. Với Nhật, đó là công nghệ robot. Singapore, đó là doanh nghiệp Nhà nước thành công như Singapore Airlines. Thụy Sĩ thì đứng đầu về sáng kiến, đổi mới, Diễn đàn Kinh tế Thế giới Davos đã trở thành một thương hiệu Thụy Sĩ. Nói đến Việt Nam là nói đến chiến thắng trước các đế quốc, sau chiến tranh, một số người cũng sẽ nói thành công trong Đổi mới và hội nhập. Nhưng tiếp theo là gì? Bản thể của Việt Nam là gì, làm thế nào để chúng ta có thể nêu lên một cái tên? Tôi rất mừng khi diễn giả Ramu Damodaran nhắc đến Pico Dragon; rồi có thể kể đến những doanh nghiệp như Viettel, Vinamilk, Trung Nguyên…  Việt Nam đã có một “Nobel trong toán học” (giải Fields) là GS Ngô Bảo Châu. GS Châu đã nói nhiều đến tính hướng thiện, trung thực là những điều rất cần cho thanh niên Việt Nam. Tôi xin chuyển thông điệp này đến những thanh niên, những người đã từng là thanh niên để cùng chung sức xây dựng một nước Việt Nam vững mạnh, nhân văn, có uy tín trên thế giới.

12h 20: Phiên 1 của Hội thảo kết thúc. Phiên thảo luận tiếp theo sẽ bắt đầu vào 13h30 chiều với chủ đề: Khởi nghiệp kiến quốc với doanh nghiệp Việt, thanh niên Việt. Báo Điện tử Chính phủ sẽ tiếp tục tường thuật nội dung phiên thảo luận này.

Phiên 2: Khởi nghiệp kiến quốc với doanh nghiệp Việt, thanh niên Việt

Bà Vũ Kim Hạnh, Giám đốc Trung tâm kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp (BSA), điều hành:

Sáng nay, chúng ta đã nghe câu chuyện thành công của một số quốc gia, chiều nay là câu chuyện của các doanh nhân. Mở đầu xin giới thiệu về vấn đề rất quan trọng đối với doanh nghiệp. Xin mời ông Vũ Tuấn Anh, Giám đốc Viện Quản lý Việt Nam, nói về “Vai trò thông tin – Yếu tố quyết định thành công cho khát vọng Việt”.

13h 45: Ông Vũ Tuấn Anh, Giám đốc Viện Quản lý Việt Nam:

Ông Vũ Tuấn Anh, Giám đốc Viện Quản lý Việt Nam - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

Ngạn ngữ Việt Nam có câu “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. Chúng ta có thể mở 3G tại bàn và tìm thông tin nhưng các bạn trẻ thường chỉ đi tìm thông tin giải trí. Tôi muốn nói vai trò quan trọng nhất của thông tin là phải cảm thấy nỗi đau để có khát vọng vươn lên. Nhưng bên cạnh đó, nỗi đau phải đi cùng sự tự tin, biết rõ giá trị của chúng ta. Ngay tại hội trường này, năm 1996, một người thanh niên đã đặt câu hỏi về giá trị của hạt cà phê và từ đó xây dựng nên một thương hiệu cà phê nổi tiếng.

Khi chúng ta có được niềm tin, ta phải tìm kiếm thông tin, học hỏi từ nước khác, nền văn hóa khác. Có rất nhiều chuyện người ta đã làm, chúng ta có thể học hỏi và sáng tạo cái riêng của mình, kế thừa các kết quả đó.

Tôi xin nói về 6 rào cản thông tin. Thứ nhất là Hội chứng “ Định kiến thông tin”, ví dụ theo nhiều người thì người ngoài nói thường đáng tin hơn. Hai là Hội chứng “Độc nhất tại Việt Nam”. Thứ ba là Hội chứng “Ký sinh tư duy trên Google”, tìm mọi thứ trên Google và lấy đó làm tư duy của mình, sẽ làm mài mòn tư duy theo thời gian. Bốn là Hội chứng “Tư duy bầy đàn”, chúng ta thường không thích đi ngược dòng. Thứ năm là Hội chứng “Hoàn hảo”. Ví dụ sáng nay có bạn sinh viên hỏi làm thế nào để Việt Nam có sản phẩm nông nghiệp vươn ra thế giới, câu hỏi đó quá lớn, phải tìm kiếm câu trả lời dần dần. Thứ sáu là Hội chứng “Thực dụng”. Một vấn đề để giải quyết được phải có nền rất rộng, không thể tìm kiếm chỉ những thông tin liên quan đến vấn đề đó.

Ngày nay, thông tin đã trở thành hàng hóa. Giá trị gia tăng là mục tiêu của khát vọng Việt. Các quốc gia hoặc công ty có thể tạo giá trị gia tăng thông qua khai thác tài nguyên thiên nhiên; các sản phẩm nông nghiệp-hải sản; sản xuất gia công – outsourcing; sản xuất và phân phối các sản phẩm có thương hiệu; tri thức; giá trị gia tăng từ việc sử dụng, phát triển, sáng tạo và trao đổi thông tin. 

Các mô hình kinh doanh thông tin trong thế kỷ 21, gồm: Hệ thống giúp các cá nhân tương tác thông tin như Facebook, Anphabe, Linkedin; hệ thống lưu trữ, đánh giá và xếp loại thông tin như Google; hệ thống đánh giá và kết nối thông tin như Alibaba , Ebay; hệ thống tạo và kinh doanh nội dung như Apple Store; hệ thống cung cấp nội dung như Youtube; Hệ thống lưu trữ thông tin như Mediafire, Dropbox; hệ thống tổng hợp và bán thông tin như Groupon, Nhóm Mua; thông tin bản thân đã trở thành yếu tố quan trọng tạo ra giá trị gia tăng.

Mô hình chung khởi nghiệp là nghiên cứu; thiết lập hình mẫu – Prototype; lên kế hoạch kinh doanh; thực hiện; đánh giá; hiệu chỉnh; phát triển quy mô lớn. Trong đó, thông tin đặc biệt quan trọng trong những giai đoạn đầu tiên của khởi nghiệp.

Để khởi nghiệp thành công hiện thực hóa Khát vọng Việt, các bạn trẻ cần: Phát hiện và thay đổi bản than, tránh sáu hội chứng sử dụng thông tin không hiệu quả; tiếp cận thông tin một cách căn bản, hệ thống và có những tư duy độc lập, hoài nghi khoa học và tích cực; phân loại và tiếp nhận thông tin một cách có chọn lọc; kiên trì và cải tiến dần dần theo thời gian: Sự hoàn hảo không thể tới trong thời gian ngắn; tận dụng tối đa các mạng xã hội, Internet, mobile đem lại.

14h: Ông Lý Ngọc Minh, Chủ tịch Công ty Minh Long 1:

Ông Lý Ngọc Minh, Chủ tịch Công ty Minh Long 1 - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

Tôi xin không nói theo lối tư duy mô phạm, mà chia sẻ câu chuyện của công ty tôi, cũng là gia đình tôi, từ những năm tháng khó khăn nhất và vượt qua rất nhiều sóng gió thương trường để có ngày hôm nay, là một thương hiệu Việt Nam sánh vai cùng những thương hiệu nổi tiếng về ngành sứ của thế giới. Thành tựu đó chỉ bắt đầu từ một điều duy nhất: Sự đam mê công việc, đam mê những gì mình đang làm và đam mê tạo ra những sản phẩm chuẩn mực xứng với niềm tự hào sản phẩm Việt Nam.

Minh Long 1 hoạt động đến nay đã bước sang đời thứ tư của nhà họ Lý. Tôi là đời thứ ba. Từ bé, tôi không có may mắn đến trường, chỉ tự học qua sách. Khát vọng phải có động lực, tôi đọc được nhiều cuốn sách hay, tôi tìm thấy triết lý sống và tấm gương nghị lực qua đó.

Năm 1989, tôi đến Pháp để tham quan dây chuyền nhà máy của Pháp. Nhân dịp này, tôi ghé qua Thụy Sỹ để thăm người em. Tôi đến sứ quán để xin visa, nhưng có chút phức tạp. Xếp hàng ở đó 3 ngày từ sáng tới chiều, tôi rất khó chịu, tự ái. Tôi thiết nghĩ mình phải làm gì đó để người ta kính nể. Câu chuyện chưa dừng ở đó, năm 1999, tôi đến Đức, mãi đến năm thứ 5 sản phẩm của tôi mới được vào triển lãm khu dành cho doanh nghiệp, sản phẩm ở mức độ, quy mô nhỏ. Năm thứ 8, sản phẩm của tôi chính thức được vào khu triển lãm hàng hóa chính. Lúc đó, một số hãng muốn làm ăn với Minh Long nhưng họ yêu cầu đóng dấu của hãng khác từ các nước khác. Tôi nhất định không đồng ý. Câu chuyện giằng co đó, tôi cũng phải chịu đựng 4 năm thì mới có thể bán sản phẩm của Minh Long dán nhãn Minh Long trên thị trường quốc tế. Sau đó, có một doanh nhân người Pháp đã tha thiết đề nghị được hợp tác với Minh Long, thậm chí còn cho biết nếu hợp tác với chúng tôi, họ mới tránh được phá sản. Xuất phát từ lòng tự ái dân tộc của mình các năm trước, giờ đây tôi đã chuyển sang cảm thấy tự hào sau một quá trình phấn đấu, nỗ lức khẳng định thương hiệu Việt.

Những năm 1996-1997 là thời kỳ đỉnh cao của Minh Long nhưng tôi đã nhận thấy nhiều vấn đề. Tôi đã công du các nước để tìm cách chuyển từ sản xuất thủ công sang sản xuất bằng máy móc hiện đại. Những người đi trước luôn có hoài bão lớn, khát vọng, động lực, thêm vào đó là cần có kiến thức, công nghệ. Như vậy mới phát triển vững chắc, mới có thể biến ước mơ thành hiện thực.

Công ty Minh Long đưa ra 5 nguyên tắc làm việc: Làm thế nào để đơn giản, hiệu quả; đặt vấn đề an toàn trên hết; làm cho bằng được; vui vẻ, cởi mở; và cuối cùng là hợp tác chân tình.

Làm kinh doanh là một việc khó. Xây dựng uy tín của một công ty, một sản phẩm cần rất nhiều thời gian, tâm sức và sự cố gắng. Nhưng giữ gìn và phát huy nó còn khó hơn nhiều. Vì vậy, tôi luôn là một người nghiêm khắc, đòi hỏi sự chỉn chu, tỉ mỉ, hoàn thiện trong từng công việc nhỏ nhất. Đối với tôi, việc đặt hết tâm trí của mình vào công việc, lại phải biết học hỏi mỗi ngày từ tất cả mọi người xung quanh chính là đã đặt được một bước vào quá trình đi đến thành công.

14h20: Bà Nguyễn Thị Hồng Trang, Tổng Giám đốc Tập đoàn Sơn Kim:

Bà Nguyễn Thị Hồng Trang - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

Tôi bắt đầu sự nghiệp của mình khi bước chân vào giảng đường đại học, nhưng không phải ngành kinh tế, mà là ngành sư phạm. Năm đó, tôi thi đậu ba trường: Đại học Luật, Đại học Sư Phạm và Đại học Tổng hợp. Mẹ tôi, một doanh nhân được nhiều người biết đến lúc bấy giờ, chỉ chia sẻ suy nghĩ: Làm kinh doanh là một hành trình khó nhọc. Thôi! Con gái theo nghề sư phạm để có một cuộc sống ý nghĩa và bình an hơn mà vẫn đóng góp được nhiều cho xã hội.

Vậy là tôi đi học sư phạm với suy nghĩ sẽ trở thành một giáo viên thật tốt. Và tôi đã làm được việc này. Thời gian đi dạy học, tôi liên tục tham gia các hội thi giáo viên giỏi và vì vậy được tham gia giảng dạy tại một trường rất uy tín là Cao đẳng Sư phạm TPHCM. Đến thời điểm hiện nay, tôi vẫn tiếp tục công việc làm giảng viên, nhưng chuyển sang các môn thiên về tiếp thị, kinh doanh chứ không phải các môn khoa học xã hội như trước đây nữa.

Thời điểm tôi đi học, gia đình vẫn duy trì công việc kinh doanh và tôi được giao đảm nhiệm một khâu khá đơn giản: Kế hoạch hàng hóa, thực chất là kiểm soát để chống thất thoát hàng hóa. Nhưng có lẽ bị ảnh hưởng gene kinh doanh, nên tôi rất thích xem cách mọi người làm việc, và từng bước xin theo học nghề và tham gia dần vào đủ mọi khâu khác nhau của một công ty may mặc.

Năm 2001, một bước ngoặt lớn xảy ra khi công ty của gia đình tôi liên doanh với phía đối tác Nhật Bản để đẩy mạnh việc xây dựng thương hiệu và thâm nhập thị trường trong nước chứ không đơn thuần xuất hàng đi nước ngoài như trước đây. Thời điểm đó, gia đình tôi, đặc biệt là mẹ tôi, lại đang rất bận rộn với việc của Nhà nước nên không thể có thời gian cho công ty ở nhà. Vậy là 26 tuổi, tôi được giao làm giám đốc điều hành. Lúc đó, có lần một đối tác Nhật Bản nói với tôi một câu: Phải tự đứng trên đôi chân của mình thì mới đi xa được.

Tôi tin điều này, và bắt đầu tập trung toàn bộ sức lực vào công việc. Không có chỗ dựa của gia đình, chỉ có niềm đam mê với công việc được truyền lại, tôi tin mình có thể bước đi trên chính đôi chân của mình.

Mỗi năm, ngành may mặc Việt Nam mang lại doanh số xuất khẩu rất lớn, có khi lên đến 20 tỷ USD, nhưng chủ yếu là may gia công. Tôi suy nghĩ nhiều, suy nghĩ hoài về việc làm thế nào có thể cải thiện tình hình này. Và quyết định đầu tiên của tôi là tìm người nước ngoài để bổ sung điều mà người Việt chưa giỏi vì bị hạn chế, không tiếp cận kịp trào lưu chung của thế giới trong nhiều năm liền: Thiết kế thời trang.

Cùng lúc đó, trong lòng tôi vẫn vững một niềm tin rằng nếu muốn, nếu đủ đam mê, mình cũng có thể học được mọi thứ. Vì vậy, tôi và cả đội ngũ của mình liên tục đi học ở nước ngoài, tìm cách cọ xát với các đối tác lớn để từng bước nâng cao tay nghề cũng như suy nghĩ của mình đối với lĩnh vực này. Đầu tư cho nghiên cứu phát triển (R&D) hiện là khâu đầu tư lớn nhất của Sơn Kim và đến 1/3 quỹ lương của chúng tôi là dành cho R&D. Liên kết hợp tác với nước ngoài, điều chúng tôi yêu cầu ở đối tác là chuyển giao công nghệ, các công trình sáng tạo cho đội ngũ trẻ của Sơn Kim.

Tôi cho rằng, những thành công mà tôi đang có được là nhờ liên tục học hỏi và không bao giờ đầu hàng các khó khăn. Đây cũng là điều mà ngành sư phạm đã đào tạo tôi. Học không bao giờ là đủ, khi mà cơ hội luôn xuất hiện quanh mình và đòi hỏi những nỗ lực không ngừng để có thể tiến về phía trước.

Hiện nay, tôi vẫn luôn thúc bách bản thân mình phải học để làm chủ những công nghệ mới, để giải những bài toán kinh doanh mới. Chẳng hạn, trong ngành kinh doanh của Sơn Kim chúng tôi thì đồ lót là một sản phẩm chiến lược. Để có một sản phẩm đúng chuẩn, cần hơn hai mươi công đoạn và nguyên phụ liệu khác nhau, cũng như kỹ thuật cắt may, làm khuôn phức tạp. Đó là chưa kể việc làm ra sản phẩm tốt, còn phải xây dựng thương hiệu và tiếp cận thị trường. Tôi đang nỗ lực mỗi ngày để hoàn thiện mô hình cửa hàng phân phối với một trải nghiệm mua sắm hoàn toàn mới cho người tiêu dùng. Sẽ có 200 cửa hàng như vậy ở Việt Nam và một ngày không xa những cửa hàng này sẽ có mặt tại các thị trường quốc tế.

Sức mạnh của chúng ta, khởi nguồn là từ khát vọng và nguồn năng lượng chính là sự đam mê, không ngừng học hỏi và kiên trì vượt khó. Tuy nhiên, tôi cũng chia sẻ rằng, những khát vọng, sức mạnh của chúng ta sẽ không trở thành hiện thực nếu không có sự quyết liệt trong những thời điểm cần sự quyết định. Biết quyết định sáng suốt chúng ta sẽ đến gần với thành công nhanh hơn.

14h30: Bà Vũ Kim Hạnh: Xin mời quý vị từ kinh đô thời trang thế giới trở về đồng ruộng miền Tây. Hiện ở miền Tây có tới 10.000 máy gặt đập liên hợp. Xin mời ông Nguyễn Thế Hà, chuyên gia Kinh tế-Kỹ thuật Công ty Bùi Văn Ngọ

14h32: Ông Nguyễn Thế Hà, chuyên gia Kinh tế-Kỹ thuật Công ty Bùi Văn Ngọ:

Chuyên gia kinh tế-kỹ thuật Nguyễn Thế Hà - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

Tổn thất sau thu hoạch theo tính toán của chúng tôi lên tới 11 triệu tấn lúa. Chúng tôi đã xây dựng Công ty cơ khí nông nghiệp Bùi Văn Ngọ từ 2 bàn tay trắng và đến nay đã đưa máy xay xát xuất khẩu ra ngoài Việt Nam thành công, sang Campuchia, Myanmar…

Hiện công nghệ tạm trữ, sấy, công nghệ xay xát tại Việt Nam còn lạc hậu, nên gạo chất lượng chưa cao, giá thấp. Chúng tôi thành công vì chọn phân khúc chất lượng cao, tôi có thể khẳng định công nghệ xay xát Việt Nam hiện đại nhất thế giới, đã xuất khẩu thắng lợi ra nhiều nước, nhưng chưa được nhiều người biết.

Mong muốn của chúng tôi là giảm tổn thất sau thu hoạch từ 12% xuống còn 6%. Nếu có doanh nghiệp tham gia thì rất tốt, không thì chúng tôi cũng làm được. Trước khi kết thúc, tôi xin nói với quý vị rằng chúng ta ăn cơm, thì phải biết ơn người nông dân, như câu ca dao: Ai ơi bưng bát cơm đầy/Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.

14h40: Ông Nguyễn Mạnh Dũng, Giám đốc trường quản lý khách sạn nhà hàng và du lịch quốc tế Vatel:

Ông Nguyễn Mạnh Dũng - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

Tôi rất vui và hãnh diện khi đứng trước quý vị và đặc biệt là các bạn trẻ. Tôi muốn chia sẻ 3 vấn đề chính: một người trẻ ra đi với hoài bão, một doanh nhân trở về và con đường tôi đã chọn. Làm sao để khi nói đến chữ “Ra đi”, tất cả chúng ta đều nghĩ ngay đến việc đi đến một đất nước nào đó nằm ngoài lãnh thổ Việt Nam, đến một nơi nào đó xa xôi để học hỏi những kiến thức cũng như kinh nghiệm của những đất nước tiên tiến, tìm cho mình một cơ hội mới để phát triển bản thân cũng như cho gia đình.

Tôi là một chàng trai tỉnh lẻ, được ba mẹ cho lên thành phố ngay từ nhỏ với một mong muốn duy nhất là học thật giỏi, kiếm được nhiều tiền và quay về để sống cùng gia đình.

Sau bao nhiêu năm ở thành phố tôi lại có may mắn được đi du học ở nước ngoài: Nước Pháp, một trong những đất nước tuyệt vời của ngành quản lý khách sạn nhà hàng, nghề nghiệp mà tôi đã ngầm chọn cho mình ngay từ nhỏ.

Tại sao tôi chọn ngành khách sạn nhà hàng? Vì nó đánh giá và phản ánh đúng con người của tôi, và cũng để thoả mãn "lòng tham" của cá nhân. Tôi là một người tham ăn - thường thích ngủ - và là một người ham đi chơi. Và tôi đã phải trả giá rất nhiều cho lòng tham này khi tôi đi du học: Tôi phải xa gia đình và bạn bè, phải học gấp 3 lần so với những bạn bè khác trong lớp, phải đấu tranh rất nhiều về tâm lý cũng như cuộc sống để hoàn thành tốt việc học cũng như công việc làm thêm...

Cũng nhờ "lòng tham" đó và cùng với sự cố gắng không ngừng trong suốt thời gian học mà cuối cùng tôi đã được đền bù xứng đáng: Tôi được làm việc ở những khách sạn đẹp nhất ở Pháp và Anh trong thời gian đi học cũng như sau khi ra trường; tôi được đi du lịch ở nhiều nước trên thế giới; được thưởng thức những món ăn ngon của nhiều nước khác nhau...

Vậy tại sao tôi phải trở về Việt Nam? Thú thật với các bạn, lúc đầu tôi cũng như bao bạn trẻ đi du học khác, tôi mong muốn tìm được công việc tốt tại nước ngoài, xây dựng gia đình và phát triển tương lai ở đó. Nhưng càng sống lâu ở nước ngoài tôi càng thấy rằng mình phù hợp hơn với đất nước và con người Viêt Nam. Tôi muốn quay về với gia đình của tôi, với đất nước của tôi và tôi muốn trở về để góp phần nhỏ của mình trong việc phát triển đất nước thông qua những kiến thức và kinh nghiệm tôi có được.

Sự quyết tâm trở về ngày càng lớn hơn trong suốt quá trình học tập và làm việc. Như hầu hết những bạn trẻ may mắn khác có cơ hội học tập và làm việc ở nước ngoài, tôi cũng đã gặp không ít khó khăn trong công việc học cũng như trong cuộc sống. Không những do rào cản ngôn ngữ mà còn là sự khác biệt về văn hoá, cách suy nghĩ, lối sống… Chính những rào cản đó lại là động lực để tôi tìm hiểu và trải nghiệm nó. Do đó, tôi lại càng muốn trở về để chia sẻ những gì mình học được cho các bạn trẻ ở Việt Nam.

Năm 2005, ý tưởng thành lập một trường quản lý khách sạn nhà hàng ở Việt Nam bắt đầu hình thành trong tôi. Tôi mong muốn những gì tôi đang học ở Pháp, một môi trường đào tạo chuyên nghiệp và bài bản, một ngày nào đó sẽ có mặt ở Việt Nam, vì nó thật sự là một nhu cầu thiết yếu cho sự phát triển của ngành quản trị khách sạn-nhà hàng của đất nước. Tôi có ý chờ đợi một tổ chức kinh tế nào đó sẽ nhận ra sự cần thiết này và xây dựng nó. Tuy nhiên, tôi cũng nhanh chóng nhận ra rằng: Chính tôi phải là người làm điều đó vì đó là ước mơ của bản thân tôi.

Tôi bắt đầu thực hiện ý tưởng của mình bằng việc nghiên cứu thị trường, trao đổi với những người có kinh nghiệm, thu thập những thông tin, thiết lập những mối quan hệ, phân tích những vấn đề liên quan… Và chuẩn bị thật kỹ cho ngày trở về.

Năm 2011, tôi quyết định trở về để thực hiện ước mơ đó. Tôi đã khá phân vân trong ngày quyết định trở về vì lúc đó tôi có một công việc khá tốt tại Pháp. Nhưng tôi đã quyết định phải trở về vì chẳng lẽ những gì tôi ấp ủ suốt những năm qua phải bỏ đi, những hoài bão và tâm huyết của tuổi trẻ chẳng lẽ phải vứt bỏ. Và hơn nữa tôi có lòng tin vào những tiềm lực phát triển của Việt Nam trong ngành giáo dục đào tạo khách sạn nhà hàng.

Vậy điều gì giúp tôi có lòng tin vào tiềm lực phát triển của ngành quản lý khách sạn nhà hàng ở Việt Nam? Và điều gì bảo đảm rằng ước mơ của tôi sẽ thành hiện thực trong bối cảnh kinh tế lúc bấy giờ?

Sau khi ra trường, tôi đã làm việc cho một công ty du lịch ở Pháp ở vị trí giám đốc mảng thị trường châu Âu. Công việc tổ chức tour cho khách Việt Nam sang tham quan, học tập và tổ chức hội nghị tại các nước châu Âu giúp tôi có được những thông tin cũng như sự đánh giá khá đầy đủ về thị trường Việt Nam lúc bấy giờ. Những thông tin đó không những giúp tôi hoàn thiện hơn trong bản kế hoạch cho dự án mà còn giúp tôi củng cố lòng tin của mình trong việc chuẩn bị kế hoạch trở về Việt Nam.

Những thông tin về các tập đoàn khách sạn lớn vẫn ồ ạt đổ vào Việt Nam để đầu tư cũng như xây dựng những dự án mới lại làm cho tôi thêm tự tin. Điều gì đó nói với tôi rằng Việt Nam cần rất nhiều nhân lực có trình độ và được đào tạo bài bản để cung cấp cho những dự án đó.

Công việc đó cũng giúp tôi có được những nhận xét và đánh giá của khách du lịch châu Âu sau khi trở về từ Việt Nam: Đất nước Việt Nam rất đẹp, con người Việt Nam thực sự hiếu khách, lượng khách du lịch vào Việt Nam càng ngày càng tăng... Nhưng chúng ta chưa thực sự là một đất nước có dịch vụ phục vụ khách du lịch tốt. Tỷ lệ khách du lịch quay lại lần thứ 2, thứ 3 rất ít so với các nước khác trong khu vực. Không loại trừ những yếu tố chủ quan và khách quan khác, nhưng nguyên nhân lớn nhất vẫn là chúng ta chưa đem đến cho họ sự quyến luyến để quay lại, mà trên hết "con người" vẫn là nhân tố quyết định. Chúng ta vẫn chưa thực sự coi trọng việc đào tạo bài bản để phục vụ trong ngành dịch vụ trong khi khách hàng thì ngày càng khắc khe và khó tính hơn.

Tôi tham gia vào HĐTV của công ty du lịch và trở thành cổ đông của công ty sau 1 năm. Với mục đích phát triển hơn mảng du lịch cho khách Việt Nam khi qua thị trường châu Âu - một bước tiến nữa cho dự án của tôi ở Việt Nam.

Vậy tôi đã làm được gì sau 2 năm ở Việt Nam? Và tôi đã học được bài học khởi nghiệp thành công ở Việt Nam như thế nào?

Cuối năm 2011, trường Vatel Việt Nam được thành lập. Trong thời gian nghiên cứu thị trường và chọn hướng đi đúng đắn cho dự án, tôi nhận thức được rằng: Việc chọn đối tác đúng đóng một vai trò cực kỳ quan trọng và sẽ là điểm mấu chốt cho sự thành công.

Vatel Việt Nam ra đời với nhiều khó khăn. Vì là một mô hình mới ở Việt Nam, phải xây dựng không chỉ là trường học mà còn phải xây dựng nhà hàng thực hành, áp dụng chương trình quốc tế với 100% bài giảng bằng tiếng Anh nhưng lại phù hợp với văn hoá và con người Việt Nam, hình thành đội ngũ giáo viên vừa có kinh nghiệm trong môi trường Khách sạn-Nhà hàng nhưng cũng đảm bảo về chất lượng giảng dạy... Vatel Việt Nam bắt đầu với số lượng 17 sinh viên cho khoá đầu tiên.

Hiện nay, trường có hơn 150 sinh viên đang theo học năm thứ nhất và năm thứ 2, với hơn 26 giảng viên đến từ các nước Anh, Pháp, Mỹ, Bỉ… Nhiều giảng viên là những người chuyên nghiệp đang giữ vị trí cao tại các tập đoàn khách sạn, những Việt kiều đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam.

Điều đặc biệt tưởng chừng như không thể ngay từ khi đặt vấn đề mà chúng tôi cảm thấy tự hào vì đã làm được là: Tất cả sinh viên của Vatel Việt Nam đang đi thực tập ở những hệ thống khách sạn đều được trả lương từ 1-3 triệu đồng mỗi tháng, và có những sinh viên được đề nghị làm việc ngay sau khi ra trường.

Để đạt được những mục tiêu mà mình đề ra, tôi đã tự đúc kết cho bản thân 4 nguyên tắc học tập và làm việc mà tôi cảm thấy đúng với rất nhiều con người tuyệt vời mà tôi đã từng gặp gỡ, đó là:

- Làm việc chăm chỉ, hết mình, và đừng nề hà bất cứ công việc gì.

- Sẵn sàng giúp đỡ người khác trên con đường của mình bất cứ khi nào có thể.

- Đừng xem thường khả năng của mình và luôn coi trọng sức mạnh của tập thể.

- Xem tất cả những việc mà ta đang làm và sắp làm đều quan trọng và phải làm thật hoàn hảo trong khả năng của mình, không coi nhẹ bất cứ công việc gì.

Các bạn trẻ thân mến, hãy ra đi và trở về. Những bạn ở tỉnh lẻ lên thành phố. Những bạn du học sinh đang ở nước ngoài. Hãy thu thập những kiến thức và kinh nghiệm tốt nhất cho bản thân để trở về phát triển ở quê hương và đất nước các bạn.

Đất nước cần các bạn, những thanh niên dám nghĩ dám làm. Có thể bạn đang lưỡng lự giống như tôi những năm trước đây vì lợi ích trước mắt làm chúng ta chùn bước, nhưng hãy dũng cảm lên vì tất cả ước mơ chúng ta sẽ trở thành hiện thực nếu chúng ta quyết tâm và có hoài bão lớn. Chính các bạn là những con người sẽ giúp thay đổi đất nước.

Một ngày nào đó có lẽ tôi sẽ tiếp tục ra đi. Lúc đó không phải ra đi chỉ để khám phá hay trau dồi kinh nghiệm mới cho bản thân, mà còn ra đi với mong muốn đem văn hoá ẩm thực Việt Nam cho bạn bè thế giới. Tôi sẽ cố gắng làm giảm khoảng cách của thế giới đến Việt Nam qua những câu chuyện về văn hoá ẩm thực Việt Nam.

Và tôi sẽ trở về vì tôi còn rất nhiều việc phải làm với vùng tỉnh lẻ của tôi, phải hoàn thành ước mơ của ba mẹ tôi và thực hiện tốt hoài bão mà tôi đã xây dựng.

Tôi chỉ là một người mới bắt đầu trên con đường của mình. Trước tôi và hiện tại đã có rất nhiều người “ra đi” và "trở về", và họ cũng đã rất thành công ở Việt Nam cũng như thế giới. Tôi hi vọng các bạn cũng sẽ là một trong số đó sau này.

15h: Ông Julien Lacaze, Đại diện Công ty Mobexo (doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thanh toán qua điện thoại di động):

Ông Julien Lacaze - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

Sau khi tốt nghiệp một trường quản trị kinh doanh tốt nhất tại châu Âu thì tôi có cơ hội làm việc tại Việt Nam. Ngay từ những ngày đầu tiên ở Việt Nam, tôi đã rất cố gắng để hoà nhập và dần dần tôi yêu đất nước của các bạn. Chính vì vậy, tôi quyết định tham gia “Ngày hội sáng tạo vì khát vọng Việt”. Mục đích của chương trình là để chia sẻ, kết nối mọi người, nuôi dưỡng những ước mơ của thanh niên Việt Nam làm cho đất nước tốt đẹp hơn. Và chúng tôi có thể cảm thấy điều này từ tất cả các bạn trẻ đến từ Cần Thơ, Buôn Ma Thuột, Đà Nẵng, Hà Nội và TPHCM... Giấc mơ của tôi là làm cho Việt Nam phát triển hơn nhờ công nghệ, sao cho các quốc gia khác có thể thấy rằng Việt Nam cũng có thể làm được một điều thực sự đặc biệt... Bây giờ vấn đề là hành động để hiện thực hóa khát vọng này và biến ước mơ thành sự thật.

Tôi không biết chính xác làm thế nào để đo lường sự vĩ đại của một quốc gia, nhưng nếu nói về khả năng khắc phục khó khăn và không bao giờ bỏ cuộc thì các bạn có thể là một trong những nước vĩ đại nhất trên Trái đất.

Việt Nam còn là một trong những quốc gia đông dân hàng đầu thế giới; nhìn vào mức tăng trưởng GDP của Việt Nam, tôi biết Việt Nam sẽ phát triển hơn ngày hôm nay thêm nhiều lần nữa.

Có lẽ các bạn không chú ý bởi vì các bạn sống tại đây. Nhưng một người nước ngoài như tôi lại thấy các bạn có những nét đặc trưng độc đáo, điều mà các bạn sẽ không tìm thấy ở những nơi khác trên thế giới... Một tinh thần chiến đấu tuyệt vời, có thể có từ những năm tháng chịu đựng chiến tranh, và các bạn đã luôn luôn vượt qua. Đó còn là một sự kiên trì và ngoan cường tuyệt vời. Chúng ta cũng nên nhắc đến tính năng động tuyệt vời, khả năng thích ứng với sự thay đổi, sẵn sàng thử nghiệm những điều mới mẻ...

Các bạn rất mạnh về công nghệ thông tin, trong cùng độ tuổi thì thanh niên Việt Nam lập trình tốt hơn nhiều so với thanh niên Mỹ... Các bạn có rất nhiều nhân tài.

Tôi muốn nhấn mạnh rằng, các bạn có tất cả những gì cần thiết để phát triển thành công... Gần đây tôi phát hiện ra một thống kê rất thú vị: Chỉ có 16 triệu công ăn việc làm được cung cấp bởi các công ty Nhà nước tại Việt Nam, trong khi đó hơn 28 triệu "doanh nhân tự do" và gia đình đang làm việc độc lập để kiếm sống. Các bạn có một tinh thần doanh nhân, và các bạn có thể tạo ra tương lai cho chính mình.

Tất nhiên, mọi thứ đều chưa hoàn hảo. Từ quan điểm của mình, tôi thấy rằng nhiều doanh nghiệp rất nhỏ, đôi khi thậm chí không được thành lập chính thức, đã không thể đạt tới điểm tới hạn và phải đóng cửa không lâu sau khi ra đời.

Một doanh nghiệp mới ra đời cần nhiều yếu tố để có cơ hội thành công, tất nhiên là có cả một chút may mắn. Đầu tiên họ cần thời gian để thành công với sản phẩm trong các lô hàng đầu tiên và tự kìm chế không phát triển quá nhanh, đặc biệt tại Việt Nam nơi mà tư duy dài hạn là rất quan trọng. Sau đó là sử dụng tiền bạc khôn khoan, cần có càng nhiều càng tốt để tìm ra sự phù hợp giữa sản phẩm của họ và thị trường, điều này phải dẫn đến các quan hệ đối tác then chốt.

Và câu hỏi là: Làm thế nào để giúp xây dựng doanh nghiệp tốt hơn, và những người nước ngoài có thể giúp các bạn làm điều đó như thế nào? Để có các doanh nghiệp khởi nghiệp tốt hơn tại Việt Nam, chúng ta cần phải xây dựng một môi trường khởi nghiệp và phát triển một cộng đồng của các doanh nhân, với các vườn ươm như TPHCM hoặc Hà Nội, và một nền móng để chia sẻ ý tưởng và các thực hành tốt nhất: Đó là những gì hành trình Vì Khát vọng Việt đã thực hiện trong năm nay và 5 năm tới. Có lẽ những người nước ngoài và cộng đồng Việt kiều sẽ có thể giúp mang lại nhiều phương pháp tiếp cận, sự chặt chẽ, các công cụ và đào tạo cho thanh niên Việt Nam để theo đuổi những ý tưởng sáng tạo của họ.

Không hề dễ dàng bởi vì để xây dựng thành công một doanh nghiệp khởi nghiệp thì các kỹ năng, kỹ thuật thuần túy và ý chí mãnh liệt vẫn là chưa đủ. Thực sự đây là một chặng đường dài, đòi hỏi phải có tầm hoạt động tốt, nhờ sự cống hiến và tài năng của các kỹ sư Việt Nam trong 4 năm qua. Nhưng đừng hiểu lầm: Thách thức lớn nhất vẫn còn ở phía trước, và con đường đến thành công còn dài.

Tôi mong muốn sẽ tạo lập được một cộng đồng doanh nghiệp mới khởi nghiệp ngay tại Việt Nam. Những điều họ cần chính là phương pháp, công cụ để thực thi, hiện thực hoá ước mơ của mình.

Điều đầu tiên phải nhớ luôn luôn xuất phát từ nhu cầu của con người hoặc thậm chí là một điều gây phiền toái cho họ.

Thông qua quá trình phát triển của Mobexo tại Việt Nam, chúng tôi đã quan sát thấy 2 điều:

-  Người Việt Nam đã được kết nối rất tốt với hơn 30 triệu điện thoại thông minh tại đất nước này và Việt Nam là một trong những nơi có Internet tốt nhất thế giới.

- Hầu hết mọi người không có tài khoản ngân hàng, chứ chưa nói đến thẻ tín dụng. Và từ đó, chúng tôi quyết định xây dựng một ứng dụng trên điện thoại di động để mô phỏng chiếc ví và tất cả mọi thứ trong ví của mỗi người, đưa vào điện thoại mà không cần một tài khoản ngân hàng.

Điều quan trọng không chỉ là kết quả mà chúng ta đạt được, mà là con đường chúng ta theo đuổi... Hôm nay chúng tôi vô cùng hạnh phúc khi đi làm hằng ngày, và tự hào có một cơ hội để xây dựng doanh nghiệp khởi nghiệp của chúng tôi tại Việt Nam.

Tôi tin tưởng rằng việc chúng tôi chiến đấu và nỗ lực rất nhiều là xứng đáng, ngay cả khi con đường chúng tôi đi vừa dài vừa đầy khó khăn.

Tôi tin tưởng vào việc xây dựng một công ty bền vững, chia sẻ giá trị giữa các khách hàng, nhân viên, cổ đông và tất nhiên là cả các nhà cung cấp, nhưng nó cũng mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

Chúng tôi tin vào khát vọng của thanh niên Việt Nam để tạo dựng tương lai cho Việt Nam và chúng tôi tin vào đất nước này!

15h25: Ông Omri Yoffe, Tổng Giám đốc Life Beam:

Ông Omri Yoffe, Tổng Giám đốc Life Beam - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

Quê hương tôi (Israel) nằm ở một vùng đất rất đẹp, yên bình nếu nhìn từ vệ tinh. Nhưng đây cũng là nơi chất chứa những cuộc xung đột, tranh chấp. Tôi không muốn nói nhiều về lịch sử, nhưng cũng xin nói qua lịch sử của dân tộc tôi. Cách đây 70 năm, ai cũng biết đến nạn diệt chủng người Do Thái. Ông nội và ông ngoại của tôi (đều từng là Tổng thống Israel) nằm trong nhóm nhưng người lập quốc Israel sau Thế chiến II. Ở một đất nước mà tài nguyên hầu như không có gì, dân số và diện tích ít ỏi, sáng tạo là cách chúng tôi tồn tại và phát triển. Ngày hôm nay, tôi không chia sẻ quá nhiều về những con số mà về câu chuyện cá nhân tôi đã khởi nghiệp thế nào.

Tôi đã tham gia không quân trong một số năm. Tại Hội trường hôm nay, có một người bạn thân thiết của tôi, qua người này mà tôi biết đến Trung Nguyên và chia sẻ với các bạn ngày hôm nay. Cả hai chúng tôi đều không bao giờ đầu hàng khó khăn mà tìm giải pháp cho nó. Hết quân ngũ, tôi lập 2 công ty, trong đó có Life Beam. Tôi cũng là một người sáng lập tổ chức Không biên giới năm 2002, vì tôi tin mọi người đều có thể kết nối bằng công nghệ mới. Tôi sẽ nói sơ qua về công ty của tôi.

Công ty Life Beam được thành lập cách đây 3 năm nhằm áp dụng công nghệ hàng không vũ trụ vào các sản phẩm đời sống hằng ngày. Chúng tôi tạo ra những con chip điện tử cấy vào kính, mũ bảo hiểm… để theo dõi sức khỏe người sử dụng. Chúng tôi mang những ý tưởng rất xa từ công nghệ vũ trụ để đưa vào cuộc sống. Mục tiêu của tất cả những sản phẩm này là sự tiện nghi và tuổi thọ cho con người. Tôi không biết liệu các bạn có biết, nhưng một người Do Thái chế tạo ra tên lửa vũ trụ đã mất trong khi làm nhiệm vụ. Từ đó, chúng tôi có ý tưởng làm con chip để cài vào các thiết bị của những người làm trong công nghệ hàng không, để đo lường sức khỏe. Hai năm trước, chúng tôi đã đạt giải thưởng trong cuộc thi sáng tạo quốc gia với sản phẩm này. Chúng tôi luôn tìm ra cách ứng dụng công nghệ vào thực tiễn và bán được, chúng tôi đã thành công.

Lúc đầu, chúng ta tưởng rằng con chip trên không thể ứng dụng vào đâu, nhưng thực tế thì lại ứng dụng được rất nhiều. Chỉ trong vòng 3 năm rưỡi, chúng tôi đã có hàng loạt sản phẩm ứng dụng công nghệ hàng không vũ trụ vào cuộc sống, sắp tới sẽ có những sản phẩm khác.

Tôi còn rất nhiều điều để chia sẻ. Tôi xin nói ngắn gọn: Đó là việc xây dựng lòng tin, không chỉ nghĩ đến lợi ích của riêng mình; hãy tự tin vào khả năng của mình. Câu chuyện chàng David chống lại người khổng lồ Goliath cho thấy bạn hãy chiến đấu vì niềm tin của mình, đừng sợ hãi thất bại, dù có thất bại thì cũng là một bậc thang tiến gần đến chiến thắng. Tôi mong muốn khi trở lại đây trong 5 năm tới, sẽ gặp 100 doanh nghiệp do các bạn trẻ ngồi đây khởi nghiệp.

15h40: Ông Rajanetnam - Cố vấn đặc biệt của cựu Tổng Thư ký ASEAN Surin Pitsuwan:

Ông Rajanetnam, cố vấn đặc biệt của cựu Tổng Thư ký ASEAN Surin Pitsuwan - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

Tôi là diễn giả có nhiều kinh nghiệm nhưng là người cuối cùng phát biểu hôm nay nên cũng cảm thấy đôi chút bối rối. Tôi rất vinh dự để chia sẻ đôi điều với các bạn trẻ.

Mỗi quốc gia có hành trình của riêng mình và sự thành công của một đất nước này không thể áp đặt cho nước khác. Vì Ban tổ chức chọn Singapore làm điển cứu nên tôi muốn dành một vài phút để lý giải. Thành công của Singapore sẽ như một nguồn cảm hứng cho các nước khác.

Trong năm 1965, cuộc sống giới trẻ ở Singapore không được đảm bảo. Việc làm rất hiếm và tỷ lệ thất nghiệp cao. Họ chỉ có một trường đại học với số lượng sinh viên khoảng 3.000. Singapore khi đó phải vật lộn để tồn tại. Nhiều người không có nhà ở tử tế.

Hành trình của Singapore trong 49 năm qua rất đáng chú ý. Có nhiều yếu tố góp phần vào thành công của Singapore nhưng suy cho cùng thì sự lãnh đạo, chính sách kinh tế thực dụng, sáng tạo, tầm nhìn, lòng khoan dung và ổn định khu vực là các yếu tố có giá trị đáng kể.

Có hai yếu tố then chốt trong câu chuyện thành công của Singapore: Đầu tiên là khả năng quyết đoán của giới lãnh đạo, một phẩm chất được miêu tả bởi một học giả phương Tây là “món quà hiếm nhất mà Thượng Đế ban cho tâm trí con người”. Tôi chắc chắn rằng các nhà lãnh đạo thành công sẽ đồng ý với tôi về tầm quan trọng của phẩm chất này.

Yếu tố thứ hai là thế hệ thanh niên mà tôi nghĩ rằng đã và vẫn tiếp tục là điều quan trọng.

Năm mươi năm sau thập niên 1960, chúng ta đã thấy sự chuyển đổi của khu vực. 10 quốc gia đã đến với nhau. Việt Nam gia nhập ASEAN vào năm 1994. Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) sẽ trở thành hiện thực vào năm 2015. ASEAN bây giờ có dân số gần 610 triệu người. Gần 54% trong số đó là những người trẻ dưới 30 tuổi.

AEC có ý nghĩa với các bạn như thế nào? Hội nhập kinh tế trong khu vực này là một bước tiến đến sự thịnh vượng chung. Khi chúng ta trở thành một cộng đồng duy nhất - cộng đồng chung – các bạn có thể đi lại tự do hơn, học tập, làm việc, kinh doanh ở tất cả 10 nước một cách dễ dàng hơn so với bây giờ. Thay vì có một thị trường chỉ là 90 triệu người tại Việt Nam, bạn sẽ có một thị trường hơn 610 triệu trong cộng đồng ASEAN.

Trong thập kỷ tới và xa hơn nữa, các bạn - thế hệ tiếp theo - có thể giúp xây dựng một cộng đồng sôi động và cộng đồng đó được tự do, tích hợp và cạnh tranh hơn, một cộng đồng có thể cạnh tranh với phần còn lại của thế giới và hưởng lợi từ hội nhập kinh tế-xã hội và chính trị.

Ban tổ chức cũng đã nhấn mạnh rằng “một đất nước chỉ mạnh khi thế hệ thanh niên vững mạnh” và thế hệ mới này phải có ba tinh thần: Tinh thần chiến binh, tinh thần doanh nhân và tinh thần sáng tạo.

Tất cả có nghĩa là sẽ có nhiều hơn cơ hội cho các bạn, sẽ có rất nhiều tiềm năng để các bạn thực hiện nhiều điều, sẽ có những cuộc dịch chuyển lớn của con người, hàng hóa và dịch vụ trên toàn khu vực và sẽ có nhiều cuộc phiêu lưu cho những người dũng cảm.

Cho phép tôi nói rằng tổ chức hội thảo này cho thanh niên của Việt Nam là một sáng kiến rất tốt và quan trọng vì nó mở ra cơ hội cho tất cả những nam nữ thanh niên. Nó sẽ giúp bạn chuẩn bị cho tương lai. Sáng kiến này là rất tốt cho Việt Nam và cho cả ASEAN.

Thanh niên Việt Nam và thanh niên các nước ASEAN là những tác nhân của sự thay đổi, sự cải tiến và sáng tạo. Thanh niên ASEAN là lực lượng quan trọng để xây dựng cộng đồng. Khi ASEAN đang nổi lên như một nền tảng trung tâm của sự tiến bộ và cải tiến trên thế giới, thanh niên ASEAN có sứ mệnh trở thành một lực lượng tiến bộ trong khu vực Đông Á.

Đây là lý do tại sao thanh niên Việt Nam phải nghĩ xa hơn biên giới quốc gia và phải tạo nên các mạng lưới khu vực và quốc tế để mở rộng phạm vi của mình. Mạng xã hội mở ra vô số cơ hội cho thanh niên, các bạn đã biết điều này.

Theo đó các bạn có thể làm cho Việt Nam tốt đẹp hơn, một ASEAN tốt đẹp hơn, một châu Á tốt đẹp hơn, và một thế giới tốt đẹp hơn.

Khi trở thành doanh nhân và xây dựng thành công các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs ), các bạn cũng phải nhớ về trách nhiệm để phát triển một nền kinh tế mới – đó là một nền kinh tế bao quát, sáng tạo, chăm sóc và chia sẻ - một nền kinh tế tôn trọng môi trường và con người.

Tôi muốn chia sẻ thêm một chút về thành viên của BTC là ông Đặng Lê Nguyên Vũ. Tôi gặp ông Đặng Lê Nguyên Vũ lần đầu tiên trong năm 2010 tại Hà Nội và tôi đã bị cuốn hút bởi đề xuất của ông rằng: Có một nền văn hóa cà phê toàn cầu và một “tinh thần cà phê”– theo cách nói của ông Nguyên Vũ– tinh thần đó gắn liền với  ý tưởng về văn hóa cà phê toàn cầu và cộng đồng cà phê toàn cầu.

Vì vậy, theo “tinh thần cà phê”  của sự sáng tạo bền vững, tôi muốn đề xuất ông Nguyên Vũ - trừ khi số liệu thống kê cho thấy khác đi – rằng ông nên đầu tư nhiều hơn cho hoạt động giáo dục dành cho phụ nữ. Nói vậy không có nghĩa là những nam thanh niên ít xứng đáng hơn phụ nữ. Những thanh niên nam nữ trẻ tuổi của Việt Nam và ASEAN là một nguồn lực quan trọng và không nên giảm bớt sự hỗ trợ cho nhóm này. Trong các xã hội châu Á, nơi mà sự phân biệt đối xử đối với phụ nữ vẫn còn cao, thì việc trao quyền hành động cho nữ giới sẽ tạo thuận lợi cho cuộc chiến chống đói nghèo và bất bình đẳng. Nói chung các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng các bạn sẽ có được kết quả tích cực từ việc đầu tư vào giáo dục cho nữ giới.

: Bà Vũ Kim Hạnh: Chúng tôi xin chuyển sang phần thảo luận.

Đông đảo thanh niên tham gia Hội thảo - Ảnh: VGP/Phan Hoàng

16h

16h: TS Võ Đại Lược: Các phát biểu hôm nay rất rõ ràng, nhưng tập trung vào vấn đề nhân tài, thể chế và sáng tạo, đó là những bí quyết thành công cho quốc gia cũng như công ty. Trong đó nhân tài là quan trọng nhất. Giới kinh tế học nhất trí là thể chế quyết định sự phát triển, sự khác biệt về trình độ phát triển phụ thuộc vào sự khác biệt thể chế. Nhưng thể chế phụ thuộc vào nhân tài. Nước nào dùng được nhân tài thế giới nhiều thì dùng được nhân tài trong nước. Ví dụ, Dubai, thị trưởng tài chính được thuê người nước ngoài. Tại Singapore, có trường hợp chỉ có 2 bộ trưởng là người Singapore, còn các Bộ trưởng khác là người nước ngoài. Nếu anh dùng được 1 người tài thì có thể 100 người tài khác được dùng, còn không dùng được 1 người tài đó thì có khi 100 nhân tài kia bơ vơ.

Tôi nghĩ rằng các công ty, tập đoàn không hội tụ được người tài về thì khó phát triển được.

16h10: TS Võ Trí Thành: Tôi đồng tình với anh Võ Đại Lược rằng người tài là hiếm, ngay cả chúng ta ngồi đây cũng chưa chắc đã là tài. Một chuyên gia Singapore nói muốn có khát vọng, sáng tạo thì so với chính mình ít thôi, so với quá khứ và hiện tại vừa phải, phải nhìn vào tương lai, nhìn vào những cái tốt nhất của nhân loại và những vấn đề khó khăn của mình.

Tôi hoan nghênh Trung Nguyên đã chung tay xây dựng vẻ đẹp đích thực của sáng tạo. Điều đầu tiên để sáng tạo là phải học rất nền tảng, phải “sống chết” với khát vọng của mình. Tương lai thuộc về thế hệ trẻ.

16h15: Bà Tôn Nữ Thị Ninh: Từ sáng đến giờ, chúng ta thống nhất chìa khóa là nhân tài, nhưng trong bài toán này hình như vắng bóng Nhà nước; cần có quyết tâm chính trị và tin tưởng hơn vào năng lực của người Việt.

16h20: Bạn Lê Tiến Đạt (Trường Đại học Văn Lang): Tôi đã theo dõi cả ngày hội thảo, tôi cũng trăn trở một vấn đề. Đó là Việt Nam có rất nhiều người tài, nhưng khát vọng lại không bay xa, hoặc có người tài không về phục vụ đất nước. Tôi rất mong đất nước có thêm nhiều chính sách để hậu đãi người tài hơn nữa.

Bạn Ngô Thị Kim Giang (sinh viên ở TPHCM): Chúng tôi mong muốn đất nước có chính sách giúp sinh viên phát triển khả năng của mình. Những điều tôi học trên giảng đường đại học, tôi mong muốn sẽ giúp cho đất nước không ngừng vươn xa. Tôi mong muốn được học những kiến thức phù hợp với thực tiễn ngay từ trên ghế nhà trường.

Bạn Bùi Nguyễn Phong (Trường Đại học Cần Thơ): Tôi xin chia sẻ với anh Nguyễn Thể Hà. Hiện tại, cơ giới hoá nông nghiệp ở ĐBSCL đã bắt đầu, giờ chỉ là vấn đề thời gian. Chúng tôi sẽ làm cho nông nghiệp của ĐBSCL phát triển.

Ông Nguyễn Thể Hà: Chúng ta không thể đi tắt đón đầu được mà phải thực hiện hiện đại hoá một cách chắc chắn. Phải đổ mồ hôi để ra sản phẩm thì mới có thế có cơ hội cạnh tranh với thế giới. Người ĐBSCL sẽ tự mày mò, tự làm, mỗi người phải tự phấn đấu.

16h30:  Ông Đặng Lê Nguyên Vũ: Một nền giáo dục hữu hiệu luôn đặt mục tiêu con người lên trên hết. Một là làm sao để con người có khát vọng, chí hướng. Thứ hai là trang bị kỹ năng làm giàu. Thứ ba, phải cải cách. Thứ tư, giáo dục sự giàu có về tâm hồn. Đó mới là 4 cái mạnh thực sự của giáo dục.

Trong công cuộc toàn cầu hóa, trong một thế giới như hiện nay, buộc tâm thế của chúng ta, thanh niên chúng ta cũng phải thay đổi. Tôi mong các bạn bắt đầu từ chính mình, tự đào tạo mình để giúp cho mình và cho đất nước.

16h40: Bạn Trịnh Huy Hùng (đang kinh doanh cà phê): Tôi khởi nghiệp với một con số âm, chỉ có ý tưởng và niềm tin. Bạn nào chưa có niềm tin thì hãy lấy lại niềm tin cho mình. Các bạn tự hỏi mình rằng chúng ta thiếu gì để khởi nghiệp, chúng ta khởi nghiệp bằng tài sản lớn nhất là gì? Dù hoàn cảnh khác nhau, nhưng các bạn muốn khởi nghiệp thì phải có động lực và nếu có thì chắc chắn bạn sẽ thành công.

16h45: Ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chủ tịch Hội LHTN Việt Nam, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam: Tôi xin cám ơn các học giả trên thế giới, trong nước và Ban Tổ chức, các bạn sinh viên đã có đóng góp  hết mình vì sự phát triển của giới trẻ và đất nước. Đây là hội thảo có ích, quý giá. Chúng tôi học được rất nhiều từ các trao đổi tại hội thảo. Đó là bài học “ôn cố tri tân”, “lấy yếu thắng mạnh, lấy ít địch nhiều”, bài học phát triển với vai trò của lớp trẻ.

Chúng ta cũng cần xây dựng hệ giá trị như niềm tin, tinh thần sáng tạo.

Chúng tôi và Trung Nguyên đã dự định các chương trình tới (2014-2017) là xây dựng cách làm giàu cho sinh viên; thành lập Câu lạc bộ Sáng tạo Việt ; xây dựng mạng lưới các chuyên gia tư vấn có hiệu quả; tổ chức các khóa đào tạo; tổ chức các chuyến đi thực địa, giao lưu ở 63 tỉnh, thành phố; tìm đến những điển hình thành công và hỗ trợ; xây dựng những vườn ươm khởi nghiệp sáng tạo; khi chương trình phát triển thì đề nghị lãnh đạo Trung ương Đoàn, Hội Thanh niên đề nghị Đảng, Nhà nước nâng cấp chương trình.

16h50: Bà Vũ Kim Hạnh: Trong những ý kiến đã phát biểu, mọi người tìm thấy sự đồng cảm - nguyên nhân của sự khát vọng. Nếu so sánh về diện tích, dân số, tài nguyên chúng ta không hề thua kém. Nhưng giờ đây khi chúng ta ra nước ngoài, thế giới chỉ nhớ đến chiến thắng của chúng ta trong chiến tranh mà thành tựu của đất nước chưa được biết đến nhiều. Chúng ta phải có một thể chế tốt nhất để hỗ trợ cho các nhân tài. Không có nhân tài thì không thể đóng góp cho một thể chế tốt. Đó là một vòng xoáy nguy hiểm. Bà Tôn Nữ Thị Ninh và nhiều diễn giả đã đặt câu hỏi về vấn đề thể chế. Tuy nhiên, chúng ta có niềm tin, phải biết kết nối để góp chung nguồn lực. Tôi tin là mỗi người chúng ta ngồi đây, khi nghe câu chuyện của Singapore, của Israel, có thể chúng ta không giấu được tiếng thở dài thầm lặng trong lòng. Sự kết nối của chúng ta sẽ là những chiếc chìa khoá, chúng ta sẽ hành động thay vì tiếp tục thảo luận. Phải đẩy mạnh hành động cho khát vọng Việt. Tôi tin rằng những hoạt động sắp tới, các bạn trẻ sẽ rõ hơn bước đi của chính mình, ngày càng khát vọng để phát triển mảnh đất quê hương. Tôi tin rằng chúng ta sẽ tạo ra được nguồn lực đáng kể cho đất nước.

Có rất nhiều đúc kết trong buổi thảo luận chiều nay. Có nhiều bài học, nhiều phương pháp để thành công. Chúng ta sẽ tìm được những cách vận dụng để tìm ra hướng phát triển mới.

17h: TS. Trần Đình Thiên phát biểu tổng kết hội thảo:

Có thể nói hội thảo đã thành công. Các bạn trẻ và mỗi người chúng ta đều có những cảm xúc rất mạnh trong hội thảo. Chúng ta đã thảo luận 2 tuyến vấn đề lớn, trong buổi sáng là kinh nghiệm phát triển quốc gia, buổi chiều về phát triển doanh nghiệp. Quy lại có mấy điểm như sau:

Điều đầu tiên để thành công là phải có khát vọng, khát vọng được đóng góp cho xã hội, cho nhân loại. Khát vọng phải rất hiện thực với mục tiêu, giải pháp rõ ràng.

Điều kiện cơ bản là tinh thần dân tộc. Tất cả các nước “hóa rồng” đều có tinh thần dân tộc rất cao.

Việt Nam đã có 7 năm gia nhập WTO. Việc gia nhập WTO đặt ra cho chúng ta rất nhiều vấn đề về tinh thần dân tộc trong thời đại hội nhập. Một chuyên gia Nhật từng khuyên Đà Nẵng hãy yêu cầu các hãng taxi cung cấp đủ tiền lẻ cho lái xe để trả lại cho khách. Hình ảnh quốc gia bắt đầu từ những chuyện nhỏ như vậy.

Đừng để thế hệ trẻ xin đổi mới. Đổi mới là phải tự chúng ta, đó là tinh thần mấu chốt của khởi nghiệp. Tôi mong rằng những điều gửi gắm tại hội thảo sẽ thấm vào tất cả chúng ta và lan tỏa rộng hơn. Cuộc hội thảo thành công nhưng phải chuyển thành hành động thực tiễn, thì hội thảo đó mới có ý nghĩa, để tinh thần khởi nghiệp, lập chí kiến quốc bùng lên mạnh mẽ.

17h25: Hội thảo bế mạc sau khoảng 8 giờ đồng hồ thảo luận sôi nổi.

Nhóm PV