Tranh luận về ‘phương tiện kỹ thuật’ trong lực lượng dự bị động viên

Ảnh: quochoi.vn

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu đánh giá cao sự chuẩn bị của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và với sự cần thiết ban hành Luật LLDBĐV như Tờ trình của Chính phủ.

Theo đó, việc xây dựng Luật nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình hiện nay, cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, quy định của Hiến pháp năm 2013 liên quan đến LLDBĐV, khắc phục những vướng mắc, bất cập và hạn chế sau hơn 20 năm thực hiện Pháp lệnh về LLDBĐV. Đồng thời, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật, nhất là các luật điều chỉnh quan hệ xã hội trong trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, tạo hành lang pháp lý đầy đủ để LLDBĐV hoạt động hiệu quả, hiệu lực.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng tập trung cho ý kiến về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, giải thích từ ngữ, nguyên tắc xây dựng, huy động LLDBĐV; bảo đảm cân đối quyền và nghĩa vụ của quân nhân dự bị; đăng ký, quản lý phương tiện kỹ thuật; căn cứ pháp luật và tính khả thi của các quy định về đăng ký, quản lý, sắp xếp, huy động phương tiện kỹ thuật trong dự thảo Luật;

Các trường hợp huy động lực lượng dự bị động viên; thẩm quyền huy động lực lượng dự bị động viên khi thực hiện lệnh tổng động viên hoặc lệnh động viên cục bộ và trong chiến tranh; chế độ, chính sách và chế độ trợ cấp đối với quân nhân dự bị và gia đình quân nhân dự bị trong thời gian tập trung huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu.

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Phương Tuấn (Ninh Bình) đề nghị ban soạn thảo nhiên cứu lại tên của dự thảo Luật để đảm bảo bao quát hết nội dung của luật, bao gồm cả con người và phương tiện kỹ thuật.

“Việc quy định phương tiện kỹ thuật là lực lượng dự bị động viên như trong dự thảo luật cần được cân nhắc, cho phù hợp với Hiến pháp 2013 và các chủ trương, quy định của Đảng”, đại biểu Nguyễn Phương Tuấn nói và nhấn mạnh quy định LLDBĐV là con người thì mới phù hợp với Điều 4 về nguyên tắc xây dựng lực lượng dự bị động viên.

Theo đại biểu Nguyễn Phương Tuấn, khoản 2, Điều 4 dự thảo Luật quy định xây dựng LLDBĐV vững mạnh về chính trị, tư tưởng, có trình độ chiến đấu cao và được sử dụng chặt chẽ. Do đó, nếu quy định LLDBĐV bao gồm cả phương tiện kỹ thuật của nền kinh tế quốc dân thì không phù hợp với nguyên tắc này.

Cùng quan điểm này, đại biểu Tống Thanh Bình (Lai Châu) cho rằng, LLDBĐV ở đây chỉ nên hiểu là con người. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét bỏ nội dung LLDBĐV là phương tiện kỹ thuật của nền kinh tế quốc dân trong phần giải thích từ ngữ.

Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân (Cần Thơ) cũng đề nghị Ban soạn thảo rà soát để có quy định cân đối giữa quyền và nghĩa vụ của quân nhân dự bị bởi dự thảo luật có quy định về nghĩa vụ mà không có quy định về quyền. Mặc dù nội dung dự thảo có quy định về chế độ, chính sách dành cho LLDBĐV nhưng việc thiếu vắng điều luật về quyền là chưa thể hiện được hết tinh thần của Hiến pháp là bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và quyền cao quý của công dân, tạo ra sự mất cân bằng về quyền và nghĩa vụ, do đó cần có bổ sung cho phù hợp.

Đại biểu Nguyễn Mai Bộ (An Giang) bấm nút tranh luận vì không đồng tình với ý kiến của đại biểu Nguyễn Phương Tuấn khi cho rằng, không cần thiết quy định phương tiện kỹ thuật vào dự thảo Luật.

Theo đại biểu, trong mối quan hệ với Luật Quốc phòng thì Luật Quốc phòng là luật quy định chung, còn Luật LLDBĐV là luật kỹ thuật để triển khai tinh thần của Luật Quốc phòng. 

Chính vì vậy, trong Luật Quốc phòng đã có Điều 19 về tổng động viên và động viên cục bộ và Điều 21 về thiết quân luật. Hai điều luật này quy định khi tổng động viên hoặc động viên cục bộ thì quân đội-lực lượng thường trực được bổ sung phương tiện, kỹ thuật và khi thiết quân luật thì quân đội quản lý đất nước ở địa bàn thiết quân luật được phép huy động phương tiện kỹ thuật từ số tổng động viên này.

Luật trưng mua trưng dụng tài sản quy định, khi cần thiết phải trưng mua trưng dụng tài sản để phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh thì chủ tịch UBND tỉnh trở lên có quyền trưng mua trưng dụng tài sản.

“Từ 3 căn cứ pháp luật đó, cộng với thực tiễn chiến tranh ở Việt Nam, thực tiễn việc xử lý một số tình huống trong xã hội vừa rồi mới chỉ ở mức độ trật tự an toàn xã hội, có nguy cơ biến thành tình huống quốc phòng thì dự thảo Luật LLDBĐV quy định bổ sung trường hợp huy động quân sự là hoàn toàn có lý, đáp ứng yêu cầu thực tiễn”, ông Nguyễn Mai Bộ phân tích.

Trao đổi thêm về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Sĩ Hội (Nghệ An) nêu rõ, Điều 66 Hiến pháp quy định Nhà nước xây dựng lực lượng quân đội chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có lực lượng thường trực, có lực lượng dự bị động viên hùng hậu, có lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh và rộng khắp là nòng cốt cho thực hiện nhiệm vụ quốc phòng. Pháp lệnh LLDBĐV thực hiện 20 năm đã đi vào cuộc sống, thực hiện ổn định có quy định LLDBĐV gồm quân nhân dự bị và phương tiện kỹ thuật đã xếp trong kế hoạch trong bổ sung lực lượng thường trực quân đội. Do đó, nội hàm và các thể hiện của dự thảo Luật về LLDBĐV là hợp lý.

Giải trình về tên gọi dự thảo Luật, Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trích dẫn Điều 66 Hiến pháp; khoản 1 Điều 25 Luật Quốc phòng quy định quân đội nhân dân là lực lượng nòng cốt của lực lượng vũ trang nhân dân, thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, bao gồm lực lượng thường trực và LLDBĐV. Điều 2 Pháp lệnh về LLDBĐV quy định, LLDBĐV bao gồm quân nhân dự bị và phương tiện kỹ thuật đã xếp trong kế hoạch bổ sung cho lực lượng thường trực của quân đội.

“Trên thực tiễn 20 năm thực hiện Pháp lệnh về LLDBĐV, các đơn vị, địa phương không có vướng mắc gì về tên gọi. Do đó Bộ Quốc phòng đề nghị Quốc hội giữ nguyên như quy định của dự thảo Luật”, Đại tướng Ngô Xuân Lịch nhấn mạnh.

Lê Sơn