Ba vấn đề trọng tâm cho sự ‘sống-còn’ của ĐBSCL

ĐBSCL cần tận dụng cơ hội để phát triển nhanh nhưng vẫn đảm bảo được tính bền vững về kinh tế-xã hội và sinh kế của người dân

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ đặt ra đối với Hội nghị lần này là đánh giá được cụ thể những kết quả đã làm được và đẩy mạnh việc thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP trong thời gian tới; tạo được sự nhận thức rộng rãi hơn nữa, tính lan tỏa ở cả cấp địa phương và chính quyền trong đổi mới tư duy và hành động; chuyển hóa được các thách thức, tận dụng cơ hội để phát triển nhanh nhưng vẫn đảm bảo được tính bền vững về kinh tế-xã hội, sinh kế của người dân vùng ĐBSCL trong bối cảnh cần phải thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trên cơ sở các báo cáo đánh giá kết quả tổng hợp đạt được của các bộ, ngành, địa phương kể từ khi thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP đối với từng lĩnh vực cụ thể được giao, cũng như các báo cáo tổng hợp của các diễn đàn chuyên đề diễn ra vào sáng 18/6, Hội nghị sẽ tập trung vào một số vấn đề trọng tâm:

Thứ nhất, đánh giá thẳng thắn những việc đã làm được, chưa làm được và những khó khăn, vướng mắc của các bộ, ngành, địa phương kể từ khi thực hiện Nghị quyết 120/NQ-CP đối với các nhiệm vụ được giao, các nhiệm vụ đề ra trong Chương trình Hành động tổng thể thực hiện Nghị quyết.

Thứ hai, xác định được các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, trọng điểm trong thời gian tới để triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 120/NQ-CP, bao gồm: các hoạt động ưu tiên có quy mô vùng, mang tính bền vững và có tính lan tỏa; các giải pháp về cơ chế, chính sách, khoa học và công nghệ, nguồn lực, cơ chế điều phối vùng, đối tác công - tư trong triển khai thực hiện Nghị quyết; mối quan tâm và định hướng cam kết của các Đối tác phát triển hỗ trợ việc thực hiện Nghị quyết. Cần xác định những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể phục vụ phát triển bền vững ĐBSCL.

Thứ ba, tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa trong hành động của các cấp, các ngành, địa phương và người dân trong vùng để đưa những nội dung của Nghị quyết vào thực tiễn của vùng ĐBSCL, qua đó, tận dụng thành công các cơ hội, từng bước chuyển hóa những thách thức thành các cơ hội mới.

Tạo thế và lực cho ĐBSCL phát triển bền vững

Phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với BĐKH được Đảng, Quốc hội, Chính phủ hết sức quan tâm đầu tư cùng với hỗ trợ của cộng đồng quốc tế. Sau 2 năm triển khai Nghị quyết 120/NQ-CP vùng ĐBSCL đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội. Điều này thể hiện ở tăng trưởng GDP 7,8% ấn tượng, cao nhất trong 4 năm trở lại đây; kim ngạch xuất khẩu lần đầu tiên đạt 15,7 tỷ USD; diện mạo nông thôn được khởi sắc, có nhiều đổi mới.

Các ngành, lĩnh vực kinh tế trong vùng đã có những chuyển dịch tích cực: Sản xuất nông nghiệp tăng thủy sản, trái cây, giảm lúa; hình thành các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn, chuyên canh nông sản chủ lực (tôm, cá tra, lúa gạo, trái cây) gắn với công nghệ chế biến, tiêu thụ theo chuỗi giá trị nông sản. Công nghiệp đi vào tập trung phát triển công nghiệp xanh, ít phát thải; khai thác tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo, trước hết là năng lượng gió và năng lượng mặt trời… Trong lĩnh vực giao thông, Chính phủ đã quan tâm đầu tư để hoàn thành kết nối thông tuyến vào năm 2020…

Bên cạnh đó, nhiều công trình, dự án thủy lợi, các dự án hạ tầng thủy sản, cảng cá, khu neo đậu đã được triển khai thực hiện phục vụ phát triển ĐBSCL… Qua đó, tăng cường ngăn mặn, kiểm soát triều cường, sóng cao.

Nhiều địa phương đã chủ động triển khai một số mô hình kinh tế phù hợp với tự nhiên, ứng dụng công nghệ cao, thích ứng với BĐKH như mô hình nuôi tôm bền vững; chọn tạo, phát triển các giống cây trồng, vật nuôi và giống thủy sản có tiềm năng, lợi thế của vùng; nâng cao chất lượng giống, đầu tư hạ tầng như nâng cấp đê biển kết hợp xây dựng hệ thống ngăn mặn; xây dựng bổ sung các cụm, tuyến dân cư, đắp bờ bao khu dân cư có sẵn vùng ngập lũ để đảm bảo người dân được sống an toàn ổn định; triển khai xây dựng một hệ thống cấp nước đủ công suất, đảm bảo chất lượng, đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt và sản xuất cho các tỉnh thành phía tây nam sông Hậu đến năm 2025 và 2030, đảm bảo an ninh về cấp nước, an sinh xã hội và bảo vệ môi trường; tăng cường quản lý chất thải rắn và đầu tư xây dựng cơ sở xử lý chất thải rắn, đầu tư các hệ thống thu gom, xử lý nước thải…

Đặc biệt, an sinh xã hội được quan tâm, việc làm được cải thiện, sinh kế của người dân từng bước được chuyển đổi theo hướng bền vững. Công tác bảo tồn, tôn tạo và phát triển bản sắc văn hóa; các công trình văn hóa, di tích lịch sử cách mạng được chú trọng, giữ gìn bên cạnh việc phát huy các di sản thiên nhiên văn hóa.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định, Nghị quyết 120/NQ-CP ra đời rất kịp thời nhằm định hướng chiến lược cho phát triển của ĐBSCL trước bối cảnh nhiều cơ hội nhưng cũng đầy thách thức và xu thế ngày càng gia tăng tác động của BĐKH. Thực tiễn hai năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP cho thấy, việc kế thừa thành quả của các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tích hợp, lồng ghép kết quả của các chương trình nghiên cứu khoa học và công nghệ, các dự án phát triển đã và đang được các bộ, ngành và địa phương triển khai thực hiện trong những năm qua vào quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết đã tạo đà mạnh mẽ cho ĐBSCL, tạo thế và lực để ĐBSCL phát triển bền vững thích ứng kịp thời với BĐKH.

Thu Cúc