TOÀN CẢNH: Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trả lời chất vấn

• Xem toàn văn báo cáo do Thủ tướng trình bày trước Quốc hội TẠI ĐÂY.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc làm rõ thêm một số vấn đề liên quan thuộc trách nhiệm của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.  Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Từ 10 giờ 20 phút sáng 10/11, Thủ tướng Chính phủ phát biểu làm rõ thêm một số vấn đề liên quan thuộc trách nhiệm của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. 

Nội dung như sau:

Thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các vị đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri cả nước,

Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn các vị Đại biểu Quốc hội đã dành nhiều thời gian cho việc thảo luận, chất vấn và trả lời chất vấn về nhiều vấn đề quan trọng, mang tính thời sự, được đồng bào, cử tri cả nước và dư luận xã hội quan tâm. Các nội dung thảo luận, phân tích, đánh giá và chất vấn rất sâu sắc, thẳng thắn, phản ánh sát tình hình và yêu cầu thực tiễn trên hầu hết các lĩnh vực, từ kinh tế đến văn hoá, xã hội, môi trường, cho đến phòng chống thiên tai, bão lũ, ứng phó biến đổi khí hậu và quốc phòng, an ninh, đối ngoại; qua đó thể hiện sự trăn trở, tâm huyết và tinh thần trách nhiệm cao của các vị đại biểu Quốc hội đối với mọi mặt của đời sống xã hội và sự phát triển của đất nước. Các đồng chí Phó Thủ tướng, Bộ trưởng đã trực tiếp trình bày, thảo luận và trả lời các câu hỏi chất vấn của các vị ĐBQH với tinh thần trách nhiệm cao trước Quốc hội và nhân dân.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xin nghiêm túc tiếp thu các ý kiến xác đáng của các vị đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri cả nước; tập trung chỉ đạo sớm khắc phục những vấn đề còn hạn chế, bất cập, nỗ lực phấn đấu đạt mức cao nhất các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2020, 5 năm 2016-2020 và tạo nền tảng vững chắc thực hiện thành công kế hoạch năm 2021, kế hoạch 5 năm 2021 - 2025 và chiến lược phát triển KTXH 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội.

Thưa Quốc hội,

Không chỉ riêng trong năm 2020 này mà ngay từ lúc bắt đầu nhiệm kỳ, chúng ta đã đối diện với những thử thách lớn chưa từng thấy như đợt hạn hán kỷ lục trong gần 100 năm ở Vùng ĐBSCL, sự cố môi trường Formosa, sạt lở đất, lũ quét, lũ ống ở Tây Bắc, bão lũ, ngập lụt ở Miền Trung. Tuy nhiên, bằng quyết tâm của toàn bộ hệ thống chính trị, sự đồng lòng của người dân và doanh nghiệp, chúng ta đã cùng nhau tạo ra hơn 1200 tỷ USD GDP trong gần 5 năm, trên một nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định.

Tạp chí The Economist tháng 8 năm 2020 đã xếp Việt Nam trong top 16 nền kinh tế mới nổi thành công nhất thế giới. Theo số liệu của Ngân hàng thế giới, với tăng trưởng kinh tế bình quân 6,8% một năm giai đoạn 2016-2019, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia tăng trưởng cao nhất. Dưới tác động của đại dịch COVID-19, trong khi hầu hết các nền kinh tế rơi vào suy thoái, với việc chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt “mục tiêu kép”, Việt Nam vẫn kiên cường duy trì tăng trưởng dương ở mức khá. Nhiều địa phương đã vươn lên trở thành những động lực kinh tế quan trọng, đóng góp vào tăng trưởng chung của cả nước, có địa phương đã đạt mức tăng trưởng GDP kỷ lục trong hàng thập niên, kể cả trong bối cảnh đại dịch COVID-19.

Trong khó khăn, bài học từ "câu chuyện bó đũa", từ lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc đã cho thấy sức mạnh của tinh thần đoàn kết, tinh thần đó một lần nữa đã được khẳng định trong giai đoạn vừa qua, đặc biệt năm 2020 khi Việt Nam đối diện, kiểm soát và đẩy lùi đại dịch COVID-19, được bạn bè quốc tế ghi nhận và đánh giá cao.

Với những thành tựu đạt được trong những năm gần đây, Việt Nam ngày càng có tiếng nói, trách nhiệm lớn hơn trong những vấn đề khu vực và toàn cầu. Chúng ta đã hoàn thành tốt trọng trách và các cam kết tại các diễn đàn, tổ chức khu vực và quốc tế như vai trò chủ nhà APEC 2017, Chủ tịch ASEAN 2020, Chủ tịch Hội đồng Liên Nghị viện các quốc gia Đông Nam Á (AIPA 41), Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, tổ chức tốt Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều...

Những kết quả này là thành tựu chung của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và toàn thể nhân dân dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng. Nhân kỳ họp này, tôi thay mặt Chính  phủ, trân trọng gửi lời cảm ơn Quốc hội đã ủng hộ, chia sẻ và đồng hành cùng Chính phủ suốt gần 5 năm qua.

Tôi cũng trân trọng cảm ơn các cơ quan tư pháp, mặt trận tổ quốc Việt Nam và tổ chức đoàn thể đã luôn sát cánh, ủng hộ Chính phủ vượt qua những khó khăn thách thức.

Thưa Quốc hội,

Tất cả chúng ta đều đang nhìn thấy nguồn năng lượng cực lớn ở thế hệ trẻ hiện nay. Trong Lễ khai mạc Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia 2018, tôi đã khích lệ tinh thần khởi nghiệp của thanh niên Việt Nam, hun đúc tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ cho thế hệ trẻ. Thanh niên, từ thành thị đến nông thôn, ai cũng cần có việc làm, cũng mong muốn khởi nghiệp, vươn lên làm giàu, cống hiến cho quê hương, đất nước. Chúng ta đã chứng kiến nhiều ý tưởng khởi nghiệp táo bạo, nhiều công trình sáng tạo độc đáo của thế hệ trẻ. Vì vậy, cần tăng cường đào tạo, trang bị kiến thức, kỹ năng cần thiết cho thanh niên; đặc biệt là thanh niên ở vùng nông thôn, miền núi, tạo nhiều việc làm mới  cho khu vực này thông qua những dự án đầu tư công cũng như đầu tư tư nhân. Cần có cơ chế thu hút nhân tài, kể cả trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng đất nước như ý kiến ĐBQH đã nêu.

Trong hơn 4 năm qua, chúng ta đã tạo được hơn 8 triệu việc làm mới cho những người đến tuổi lao động và cả những người bị mất việc làm trước đó. Năng suất lao động của nền kinh tế chúng ta thực sự đã được cải thiện rõ nét trong những năm qua với mức tăng 5,8% một năm, cao hơn nhiều so với mức 4,3% giai đoạn trước đây. Tính chung trong gần nhiệm kỳ qua, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam đã tăng gần 145%. Nhìn trên tiêu chuẩn của Ngân hàng thế giới so sánh mức sống với các nước trên thế giới, thu nhập của người dân chúng ta đã tương đương gần 9.000 đô-la (tính theo ngang bằng sức mua).

Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, tầng lớp trung lưu Việt Nam hiện xấp xỉ dân số của một số quốc gia trong nhóm “4 con Hổ châu Á” cộng lại và đến 2045 chiếm trên 50% dân số, tức tương đương dân số Hàn Quốc. Tỉ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đã giảm mạnh từ 9,8% năm 2015 xuống còn dưới 3% năm 2020. Chúng ta sẽ tiếp tục nỗ lực không ngừng để giảm nghèo bền vững cho 3% hộ dân còn lại; đặc biệt là người dân ở vùng nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng lõi nghèo - ở nơi đó có những người trong độ tuổi lao động chỉ kiếm được thu nhập dăm ba trăm nghìn đồng một tháng. Chính phủ sẽ chỉ đạo quyết liệt hơn nữa các cấp các ngành ưu tiên nguồn lực, bố trí đất đai, có cơ chế phù hơp để phát triển nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp, nhà ở cho công nhân và các thiết chế văn hóa ở khu công nghiệp như ý kiến Đại biểu Quốc hội đã nêu. Tôi cũng ghi nhận ý kiến của Đại biểu về mức lương quá thấp của gần 1 triệu người có nhiều đóng góp đã về hưu trước năm 1993. Thủ tướng giao Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội, Bộ Tài chính trình phương án đề xuất lên Thủ tướng và  Chính phủ để xem xét, xử lý cụ thể đúng quy định và đảm bảo khả năng cân đối của NSNN.

Những con số thống kê, dù phong phú cũng không thể lột tả hết được những thành tựu kinh tế và những tiến bộ trong đời sống xã hội. Đó là cả một chặng đường đầy khó khăn, không phải chỉ cải cách một lần mà phải nhiều lần của các thế hệ đi trước trong nhiều giai đoạn. Điều quan trọng là chúng ta đã biết tận dụng tốt hơn các cơ hội, khơi dậy trong nhân dân niềm tin cũng như khát vọng về một Việt Nam độc lập, tự cường và thịnh vượng, sánh vai với cường quốc năm châu như mong muốn của Bác Hồ.

Thưa các đồng chí,

Đại dịch Covid-19 đã tác động đến mọi phương diện của đời sống kinh tế - xã hội của đất nước cũng như toàn cầu. Trong bối cảnh đó, Chính phủ đã đề ra "mục tiêu kép" vừa phòng chống dịch hiệu quả, bảo vệ an toàn sức khỏe cho nhân dân, vừa nỗ lực phục hồi, duy trì nhịp độ kinh tế-xã hội trong trạng thái bình thường mới. Việt Nam là một trong số ít những nền kinh tế duy trì được tăng trưởng dương trong bối cảnh kinh tế thế giới rơi suy thoái sâu nhất kể từ Đại khủng hoảng 1929-1933.

Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 còn tiếp tục diễn biến phức tạp; nhiều nước Châu Âu buộc phải áp dụng biện pháp tái phong tỏa. Chúng ta tuyệt đối không được lơ là, chủ quan, không để dịch lây lan, bùng phát trở lại. Cần tiếp tục đề cao nhận thức của cộng đồng và toàn xã hội; nâng cao năng lực cách ly, xét nghiệm, điều trị, sản xuất thuốc, vắc xin...Đồng thời, thực hiện kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ người lao động, người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, tập trung phục hồi, phát triển các hoạt động KTXH. 

Trong khi bệnh dịch còn rình rập, tình trạng “bão chồng bão”, “lũ chồng lũ”  xảy ra liên tiếp tại các tỉnh Miền Trung gây thiệt hại rất nặng nề, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống của hàng triệu người dân. Chúng ta đã nhận được ý kiến của nhiều người dân về những cố gắng vượt bực của các cấp, các ngành, đặc biệt là các địa phương và lực lượng quân đội đã tập trung toàn lực, thực hiện quyết liệt, kịp thời các biện pháp “4 tại chỗ” phòng chống, cứu hộ, cứu nạn. Ban chỉ đạo tiền phương, các đồng chí Bí thư, Chủ tịch, lãnh đạo các địa phương đã ngày đêm trực, chỉ đạo trực tiếp tại hiện trường, khắc phục hậu quả thiệt hại.

Hàng chục nghìn cán bộ, chiến sỹ quân đội, công an không quản ngại hiểm nguy, gian khó, ngày đêm vật lộn với bão lũ để hỗ trợ đồng bào, cứu hộ người dân bị nạn. Nhiều tấm gương cán bộ, chiến sỹ, trong đó có những sỹ quan cao cấp đã hy sinh quên mình; nhiều tổ chức, cá nhân đã có những nghĩa cử cao đẹp hỗ trợ, giúp đỡ nhân dân vùng bị ngập lụt.

Một lần nữa chúng ta càng thấy ngời sáng tình đồng bào- đồng chí-  đồng đội nghĩa tình, thắm thiết, nhân văn, thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ ta, của truyền thống văn hóa Việt Nam. Chính phủ đã chỉ đạo các cấp các ngành khẩn trương hỗ trợ người dân dựng lại và sửa chữa nhà cửa bị hư hại; bảo đảm lương thực, thực phẩm, thuốc men; khắc phục nhanh các công trình hạ tầng, trường học, bệnh viện bị sự cố hư hỏng, ngập lụt; sớm phục hồi các hoạt động kinh tế, xã hội, ổn định cuộc sống người dân vùng bị ảnh hưởng.

Chính phủ sẽ đánh giá nghiêm túc nguyên nhân khách quan và chủ quan về thiên tai, lũ lụt vừa qua, kể cả xem xét tình hình quy hoạch, quản lý rừng và hồ đập thủy điện để có các biện pháp chấn chỉnh. Đẩy mạnh trồng rừng, bảo vệ rừng xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm phá rừng, nâng cao chất lượng rừng, vận hành hiệu quả  hồ chứa, liên hồ chứa, bảo đảm an toàn cho sản xuất và cuộc sống của người dân. Đồng thời, triển khai các giải pháp căn bản, lâu dài trước tình hình thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, nghiêm trọng; trong đó tập trung xây dựng các phương án ứng phó hiệu quả; nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo; lập bản đồ cảnh báo nguy cơ sạt lở đất, lũ quét, ngập lụt, quy hoạch bố trí dân cư phù hợp hơn; kiện toàn bộ máy phòng chống thiên tai, trang bị thêm các phương tiện, thiết bị cần thiết; Lựa chọn một số dự án ưu tiên đầu tư để nâng cao năng lực chủ động phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu. Sẽ ban hành chiến lược ứng phó thiên tai vào cuối năm nay.

Thưa Quốc hội,

Mọi thành quả đạt được trong nhiệm kỳ 2016-2020 trên mọi phương diện từ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội cho đến đối ngoại, quốc phòng và an ninh, là thành quả và quyết tâm chung của toàn bộ hệ thống chính trị, của cộng đồng doanh nghiệp cũng như nỗ lực của gần 100 triệu người dân Việt Nam, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng. Nhân dân luôn là trung tâm trong mọi hoạch định chính sách, quyết nghị của chúng ta. Ý Đảng-Lòng Dân chính là kim chỉ nam, cội nguồn sức mạnh để chúng ta vững bước tiến lên.

Trong nhiệm kỳ qua, Chúng ta đã tập trung xây dựng hệ thống hành chính nhà nước kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động quyết liệt phục vụ nhân dân và đạt được những kết quả tích cực bước đầu. Chúng ta tiếp tục đẩy mạnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, tăng cường kỷ luật kỷ cương, kiên quyết phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, lợi ích nhóm, trục lợi chính sách. Tuy nhiên, trong thực tế, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước có nơi còn chưa cao, tình trạng bố trí cán bộ bất hợp lý, hiện tượng nhũng nhiễu tiêu cực, không hoàn thành chức trách nhiệm vụ còn chưa được giải quyết, xử lý triệt để như ý kiến Đại biểu Quốc hội đã nêu.

Tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo các ngành cần chú trọng hơn công tác xây dựng chính sách, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; bảo đảm công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Đồng thời, nâng cao chất lượng, hiệu lực công tác thực thi, hiệu quả công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra; bảo vệ quyền tài sản, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, hành chính, dân sự, tạo sự yên tâm cho nhà đầu tư, doanh nghiệp làm ăn kinh doanh như ý kiến của nhiều đại biểu đã nêu tại nghị trường và trên các phương tiên tuyền thông. Chính phủ cũng sẽ đề xuất cấp có thẩm quyền về cơ chế tiền lương, đánh giá, đề bạt cán bộ phù hợp.

Thủ tướng Chính phủ ghi nhận ý kiến của nhiều vị ĐBQH đã nêu về những bất cập, chồng chéo, chậm được sửa đổi trong các cơ chế, chính sách pháp luật, Thủ tướng cho rằng đây thực sự là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, là ưu tiên đột phá chiến lược trong thời gian tới. Đồng thời, Chính phủ ưu tiên chỉ đạo khâu thực thi pháp luật; và mong nhận được sự đồng hành, chia sẻ của các vị ĐBQH trong việc nâng cao chất lượng văn bản pháp luật và sự vào cuộc đồng bộ hơn nữa của các cơ quan tư pháp.

Những cải cách hành chính mạnh mẽ, trong hơn 4 năm qua đã góp phần tăng tổng số doanh nghiệp được thành lập mới đạt gần 350 nghìn doanh nghiệp, tương đương một nửa tổng số doanh nghiệp đang hoạt động trong nền kinh tế. Tổng số vốn đăng ký mới và tăng vốn đạt gần 10 triệu tỷ đồng. Giờ đây Việt Nam đã có hàng trăm doanh nghiệp có quy mô tài sản từ hơn trăm triệu đến hàng tỷ đô-la, trong đó có nhiều tập đoàn chế tạo, công nghệ thông tin, viễn thông; trong gần 5 năm qua có trên 60 nhà máy chế biến hiện đại được xây dựng và đi vào hoạt động. Trong lĩnh nông nghiệp đã có sư tham gia tích cực của nhưng tập đoàn hàng đầu Việt Nam, hứa hẹn đem lại những đột phá lớn về chuỗi cung ứng, về nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất lớn, quy mô công nghiệp, có sức cạnh tranh khu vực và toàn cầu…Và ngày 19/12 tới đây, tại Bình Phước sẽ khánh thành nhà máy chế biến thịt gà với vốn đầu tư 160 triệu USD, công suất 100 triệu con/năm, lớn nhất thế giới.

Thị trường chứng khoán vào thời điểm đầu năm 2016 chỉ đạt 500 điểm nhưng đã sớm đạt kỷ lục trong lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam với 1.200 điểm vào tháng 4 năm 2018. Dưới tác động của Covid-19 và suy thoái của kinh tế toàn cầu, chỉ số VN-Index vẫn duy trì ở mức trên dưới 950 điểm. Quy mô vốn hóa thị trường chứng khoán đạt trên 100% GDP, trong đó riêng thị trường cổ phiếu xấp xỉ 70% GDP, giúp bổ sung thêm khoảng 115 tỷ đô-la vào tài sản quốc gia so với cách đây 4 năm. Mỗi năm chúng ta chứng kiến hàng triệu tỷ đồng vốn đầu tư đang đổ vào và hàng triệu việc làm đang được tạo ra trên khắp cả nước vv… Chúng ta cần tiếp tục phải duy trì được nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, nhất quán mục tiêu kiểm soát lạm phát ở mức thấp (dưới 4%) và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Phấn đấu Việt Nam luôn là nền kinh tế năng động, sáng tạo, phát triển nhanh nhưng ổn định, bền vững, không để xói mòn các yếu tố nền tảng vĩ mô mà chúng ta đã dày công tạo dựng.

Nhân đây, tôi xin nói về việc xác định muc tiêu tăng trưởng 2021 khoảng 6% mà ĐBQH nêu, Thủ tướng Chính phủ nhận thấy mức tăng trưởng này còn khiêm tốn so với tiềm năng của đất nước và nhất là xuất phát từ mức thấp của năm 2020 do ảnh hưởng của dịch bệnh. Tuy nhiên, tình hình dịch bệnh còn phức tạp, cùng với những, căng thẳng, diễn biến chính trị khó lường trong khu vực và trên thế giới, có thể ảnh hưởng tiêu cực hoặc tích cực tới triển vọng phục hồi kinh tế  toàn cầu, Chính phủ đang chỉ đạo xây dựng các kịch bản tăng trưởng và  phương án hành động khác nhau, để bất luận trong trường hợp nào, chúng ta vẫn giữ được sự chủ động chiến lược và hoàn thành các  mục tiêu kinh tế - xã hội tốt nhất.

Như tôi từng nói, thách thức lớn nhất của chúng ta hiện nay không phải là thoát bẫy thu nhập trung bình, nguy cơ lớn nhất của chúng ta không phải là tụt hậu về kinh tế; mà thách thức lớn nhất của chúng ta chính là thiếu ý chí vươn lên và nguy cơ lớn nhất là thiếu quyết tâm hành động.

Dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng XIII đề ra mục tiêu đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, phấn đấu trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập Nước, phấn đấu trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, và nỗ lực của cả hệ thống chính trị và toàn thể nhân dân, với tinh thần, trí tuệ và bản lĩnh của dân tộc, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng được một mô hình phát triển thịnh vượng toàn diện, bao trùm của chính chúng ta. Đó là một nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, nơi mà mọi người dân, mọi doanh nghiệp, mọi thành phần kinh tế đều bình đẳng tham gia đóng góp vào sự phát triển của đất nước.

Thưa Quốc hội,

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Chúng ta đã cắt giảm thuế và chi phí hành chính, đồng thời xóa bỏ các trở ngại về mặt chính sách và môi trường kinh doanh để khuyến khích tinh thần doanh nhân, thúc đẩy khởi nghiệp và sáng tạo; tham gia nhiều hiệp định FTA để mở rộng không gian phát triển mới cho nền kinh tế, nhất là hai hiệp định FTA thế hệ mới là CPTPP và EVFTA, góp phần đa dạng hóa thị trường, tham gia tích cực hơn vào các chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu, v.v…Trong xu thế hiện nay, chúng ta cần tiếp tục kiên trì một số biện pháp và chính sách quan trọng nhằm củng cố hơn nữa niềm tin và sự lạc quan của các nhà đầu tư và doanh nghiệp, cụ thể là:

- Không ngừng cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh theo hướng giảm thiểu rủi ro, chi phí và các thủ tục; loại trừ các xung đột, chồng chéo trong hệ thống pháp luật về đầu tư, kinh doanh.

- Ưu tiên đầu tư và triển khai nhanh các dự án kết cấu hạ tầng, đặc biệt là các kết cấu hạ tầng chiến lược, hạ tầng xương sống về cả ba phương diện số lượng, chất lượng, và tính đồng bộ. Chú trọng đầu tư bảo đảm hệ thống hạ tầng cơ bản ở nông thôn miền núi.

- Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, nhất là giáo dục đại học và đào tạo lao động giàu kỹ năng phục vụ sự phát triển của nền kinh tế hiện đại.

- Lành mạnh hóa hơn nữa hệ thống tài chính- ngân hàng, áp đặt kỷ luật đối với các ngân hàng yếu kém để giảm rủi ro, giảm mặt bằng lãi suất, chi phí vốn cho doanh nghiệp.

Thưa Quốc hội,

Ngày nay, trẻ em Việt Nam ai ai cũng được đến trường, được học hành, vui chơi. Tuy nhiên, chúng ta cũng thấy những mặt hạn chế của nền giáo dục nước nhà như nhiều ĐBQH đã nêu rất thẳng thắn tại nghị trường. Chính Phủ ý thức được nhu cầu cấp thiết cải cách mạnh mẽ và toàn diện nền giáo dục, từ cơ sở vật chất cho đến phương tiện giảng dạy, từ sách giáo khoa cho đến phương pháp sư phạm, từ cơ chế tự chủ cho đến cơ chế tiền lương, song trung tâm vẫn phải là người học và người thầy, tinh thần “tiên học lễ, hậu học văn”, "tôn sư trọng đạo" phải luôn được đề cao, tinh thần tự học, sáng tạo, học đi đôi với hành phải được khuyến khích, tư duy của nhà quản lý giáo dục cũng cần phải đi trước.

Chúng ta cần trao cơ hội cho tư nhân tham gia nhiều hơn nữa vào hệ thống giáo dục, nhất là giáo dục chất lượng cao hướng đến chuẩn mực quốc tế. Các trẻ em khó khăn phải được sự trợ giúp của Nhà nước để việc hoc tập, phát triển bản thân không bị gián đoạn. Trước mắt, chúng ta phải tập trung chăm lo cho trẻ em, học sinh khu vực miền Trung - nơi vừa chịu tác động nặng nề của bão lũ. Các em, các cháu ở đó đã không được đến trường trong nhiều tuần. Chúng ta phải đảm bảo môi trường học tập an toàn, nơi không có bạo lực, khói thuốc và chất kích thích, nhất là tệ nạn ma túy, bạo lực trong trường học và trong một bộ phận giới trẻ.

Một cuộc sống tốt hơn cho các gia đình Việt Nam đòi hỏi hệ thống chăm sóc sức khỏe có chất lượng, dễ dàng tiếp cận và chi phí hợp lý. Đến nay, sau nhiều nỗ lực, chúng ta đã bao phủ được mạng lưới bảo hiểm y tế toàn dân lên gần 91% so với 75% cách đây hơn 4 năm, bảo hiểm xã hội cũng được mở rộng chiếm 30% lực lượng lao động, tăng gấp 1,3 lần so với năm 2015. Chúng ta đã kiểm soát được sự lây lan và giảm thiểu tác hại của Covid-19.  Thành quả chống dịch Covid-19 đã cho thấy tính ưu việt của hệ thống y tế công lập nước ta.

Tuy nhiên, chắc chắn ngành y tế của chúng ta vẫn còn nhiều việc phải làm, nhiều hạn chế, bất cập; chúng ta cần kiểm soát tình trạng thương mại hóa quá mức, “tiền nào của nấy” về chất lượng điều trị, chăm sóc sức khỏe y tế cho nhân dân. Chính phủ sẽ nỗ lực tăng cường khả năng đáp ứng của hệ thống y tế dự phòng, đưa y tế đến gần người dân hơn ở khắp mọi miền đất nước nhưng với một chi phí thấp hơn, thúc đẩy hệ thống y tế từ xa. Như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã có ý kiến, chúng ta sẽ từng bước mở rộng độ bao phủ của bảo hiểm y tế toàn dân, đồng thời mở rộng phạm vi thanh toán bảo hiểm y tế, nhất là đối tượng trẻ em, người già, người có hoàn cảnh khó khăn. Người già phải được chăm sóc y tế tốt hơn; trẻ em, đặc biệt là trẻ em từ 6 đến 11 tuổi, tiếp đến là trẻ em dưới 16 tuổi theo quy định của Luật Trẻ em sẽ cần được nhà nước chi trả bảo hiểm y tế hoàn toàn.

Chính phủ quyết tâm cải thiện tình trạng quá tải bệnh viện, chất lượng dịch vụ y tế gắn với cơ chế tiền lương, viện phí. Chính phủ không bao giờ chấp nhận tình trạng bệnh nhân mù mờ trước chi phí y tế, do đó ngành y tế phải có trách nhiệm đảm bảo tính minh bạch về viện phí hơn nữa, kiểm soát tốt hơn chi phí dược phẩm, phác đồ và thuốc chữa bệnh cũng như vật tư, thiết bị y tế. Chính phủ sẽ nỗ lực để không ai bị bỏ rơi do chi phí Vaccine cao vượt khả năng chi trả của người dân, hướng đến những người mắc các bệnh hiểm nghèo như ung thư, HIV/AID v.v… sẽ được chăm sóc y tế hợp lý hoặc được bảo hiểm y tế chi trả, trước mắt là bệnh nhi ung thư. Mỗi trẻ em là tài nguyên quý giá của dân tộc, do đó chúng ta phải có trách nhiệm rất lớn đối với thế hệ tương lai của đất nước.

Chỉ cách đây không lâu, khi đọc tin cháu Đặng Trần Thủy Tiên, sinh viên Đại học Ngoại Thương - đã được điều trị khỏi ung thư, tôi rất xúc động. Cùng với sự chăm sóc tận tình của đội ngũ bác sĩ Bệnh viên K, chính là niềm tin, nghị lực và tinh thần lạc quan đã giúp Thủy Tiên thắng được căn bệnh ung thư để tiếp tục theo đuổi giấc mơ của mình. Câu chuyện này đã truyền cảm hứng đến nhiều người, đó là nếu chúng ta giữ được tinh thần lạc quan trong mọi hoàn cảnh, chúng ta sẽ vượt qua mọi thách thức để không ngừng tiến về phía trước.

Cùng với giáo dục và y tế, chúng ta cũng đang xây dựng mạng lưới an sinh xã hội rộng lớn. Chúng ta phải có trách nhiệm hơn nữa chăm lo cho những người có công với đất nước; người nghèo, người tàn tật, người già trước xu hướng già hóa dân số; bảo vệ phụ nữ và trẻ em, nhất là trẻ em gái trước vấn nạn xâm hại và tăng cường các giải pháp bảo đảm thực hiện quyền trẻ em và bảo vệ trẻ em. Chúng ta cần phải chung tay hành động một cách đầy trách nhiệm hơn nữa để phát triển trẻ thơ toàn diện, được an toàn, khỏe mạnh, được học tập và phát huy tối đa tiềm năng.

Thưa Quốc hội,

Ngay từ khi thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Bác Hồ kính yêu đã từng nói rất sâu sắc rằng: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”. Đảng và Nhà nước ta đã kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc và luôn coi văn hóa – nghệ thuật là bản sắc, là yêu cầu của sự phát triển bền vững, trường tồn.

Tiếp thu ý kiến của các vị Đại biểu Quốc hội về lĩnh vực văn hóa, Chính phủ sẽ chỉ đạo rà soát, trình Quốc hội ưu tiên hơn nguồn lực NSNN với cơ chế, chính sách phù hợp; cũng như xã hội hóa nguồn lực cho phát triển văn hóa. Yêu cầu các cấp, các ngành tiếp tục xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, tốt đẹp, toàn diện ở gia đình, nhà trường, cộng đồng và trong toàn xã hội; rà soát lại các quan hệ xã hội liên quan đến văn hóa, đạo đức truyền thống để bảo vệ nền tảng giá trị bằng giáo dục và bằng pháp luật. Kiên quyết xử lý nghiêm khắc các vi phạm pháp luật về văn hóa, đạo đức xã hội. Cần tôn vinh gương người tốt, việc tốt; phê phán những hành vi vô trách nhiệm, thiếu văn hóa; khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường, tự hào dân tộc và khát vọng vươn lên của người dân Việt Nam.

Thưa các đồng chí,

Thời gian gần đây, hiện tượng thiên tai, biến đổi khí hậu và thời tiết diễn ra ngày càng khốc liệt hơn, với tần suất dày hơn. Ngoài những thiệt hại về vật chất, chúng ta đau buồn khi thiên tai, bão lũ, các vụ sạt lở đất đã cướp đi sinh mạng của nhiều người dân vô tội. Chúng ta vô cùng bàng hoàng khi có nhiều thi thể trẻ em được tìm thấy tại hiện trường các vụ sạt lở núi kinh hoàng xảy ra gần đây, như vụ sạt lở xảy ra tại xã Phước Lộc (Phước Sơn, Quảng Nam) có đến đến 6 thi thể trẻ nhỏ từ 4 đến 9 tuổi. Các cháu vẫn còn chưa được học hết bài học trên lớp, chưa đọc hết mẩu chuyện, chưa chơi xong trò chơi của các cháu, và còn nhiều ước mơ chưa thực hiện được.

Bão lũ và sạt lở đất ở miền Trung gần đây hay vùng núi Tây Bắc, Tây Nguyên do biến đổi khí hậu cực đoan, do địa hình dốc đứng, do sự tác động của con người, trong đó có thủy điện nhỏ, công trình hạ tầng,vv…và điều này đã tạo ra nhiều tranh luận, song dù bất luận là nguyên nhân trực tiếp là gì thì chúng ta vẫn phải tiếp tục bảo vệ rừng, nhất là rừng tự nhiên, một cách nghiêm ngặt. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, tôi đã yêu cầu đóng cửa rừng tự nhiên và chúng ta cần tiếp tục nhất quán với quan điểm đó. Độ che phủ rừng hiện nay của chúng ta đã tăng trở lại, song so với nhiều nước thì vẫn còn thấp. Do đó, chúng ta phải tiếp tục trồng cây gây rừng, làm cho Tết Trồng cây trở thành một hoạt động thực chất hơn nữa theo lời dạy của Bác Hồ. Hướng đến lời dạy đó, tôi đề xuất sáng kiến trồng 1 tỷ cây xanh trong 5 năm tới, trong đó có các khu đô thị.

Là một nước đang phát triển với kết cấu cơ sở hạ tầng còn thiếu và chưa đồng bộ, chính phủ đang tập trung vào hạ tầng trọng yếu của quốc gia như đường bộ cao tốc Bắc – Nam, sân bay quốc tế Long Thành, các cao tốc liên kết vùng, các tuyến đường sắt đô thị, v.v… Phấn đấu đến 2030 cả nước có khoảng 5000 km đường bộ cao tốc, trong đó đến 2025 hoàn thành đường bộ cao tốc Bắc Nam phía Đông.

Tăng cường hệ thống hạ tầng thủy lợi, bảo đảm an toàn các hồ chứa, ứng phó với biến đổi khí hậu ở các vùng, nhất là ĐBSCL và chống ngập, chống ùn tắc giao thông ở TPHCM, Hà Nội. Đồng thời, đẩy mạnh hạ tầng số, xây dựng và phát triển, kết nối đồng bộ hạ tầng dữ liệu quốc gia, vùng, địa phương, dữ liệu doanh nghiệp và dân cư. Đây cũng là tiền đề thực hiện phát triển kinh tế số, chính quyền số và xã hội số.

Trong khi theo đuổi các dự án lớn của quốc gia, chúng ta cũng không bỏ sót những dự án nhỏ, những con đường, chiếc cầu ở nông thôn – nơi tạo ra việc làm và thu nhập trực tiếp cho bà con. Chúng ta không khỏi xót xa khi nhìn thấy trẻ em đến trường phải đu dây qua những dòng sông dữ ở nhiều tỉnh miền núi hay phải chèo xuồng đến trường ở nhiều tỉnh ĐBSCL. Do vậy, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt và ban hành NQ số 12 để thực hiện Nghị quyết số 88 của Quốc hội về phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2020. Đây là một chương trình mục tiêu quốc gia thứ 3 Chính phủ trình Quốc hội thông qua.

Cùng với giao thông, hạ tầng viễn thông cũng sẽ được bao phủ và nâng cấp hơn nữa, trước mắt là mạng 5G. Người dân sẽ ngày càng tiếp  cận với internet tốc độ cao, kể cả ở những vùng nông thôn, nhanh chóng thúc đẩy toàn diện quá trình chuyển đổi số quốc gia đưa một số ngành, lĩnh vực của Việt Nam đi tắt, đón đầu và vượt lên so với các nước trong khu vực.

Chúng ta hãy cùng nhau hướng đến xây dựng một nền kinh tế đa dạng, phát triển bền vững, hài hòa các mục tiêu kinh tế - xã hội – môi trường, ở đó mọi người dân đều có cơ hội chung tay đóng góp vào sự phồn vinh của đất nước, tất cả trẻ em Việt Nam đều được giáo dục tốt và đạt được giấc mơ Việt Nam; người già ai ai cũng được chăm sóc sức khỏe, sống trường thọ hơn và hạnh phúc bên con cháu; thanh niên ai cũng có việc làm, thu nhập cao và luôn thăng tiến trong sự nghiệp. Để đạt được điều này, Chính phủ và toàn hệ thống chính trị chúng ta sẽ phải nỗ lực rất nhiều bằng cả trái tim và khối óc.

Thưa quý vị đại biểu,

Thế giới đã nhìn thấy Việt Nam là vùng đất của những anh hùng. Nơi đây, những Hai Bà Trưng, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Chí Minh vv…và hàng ngàn ngôi đền của những vị thánh, những bậc hiền nhân, những vị tướng kiệt xuất, danh nhân văn hóa lớn của dân tộc.

Trải qua mấy ngàn năm lịch sử đã tôi luyện cho dân tộc Việt Nam bản lĩnh và ý chí sắt đá. Tổ tiên chúng ta từ thời các Vua Hùng dựng nước, trải qua bao triều đại Đinh, Lý, Trần, Lê… cho đến thời đại Hồ Chí Minh, đã đương đầu với vô vàn thử thách. Ông cha ta từ việc chinh phục được những vùng đất dữ, rừng thiêng nước độc, chế ngự thiên nhiên, đến việc đẩy lùi ách xâm lăng của các thế lực phong kiến, rồi đến sự đô hộ của thực dân, đế quốc; không thử thách nào mà dân tộc ta không thể vượt qua.

Chúng ta có trách nhiệm làm cho Việt Nam trở nên hùng cường, biến những ước mơ, khát vọng trở thành hiện thực. Chúng ta không còn những vùng đất hoang để khai phá như tổ tiên, nhưng vẫn còn những bầu trời lớn, những vùng biển sâu, những lĩnh vực mới đang chờ được khám phá, những câu chuyện thành công ly kỳ. Đất nước và dân tộc ta đang đứng trước những thời cơ và vận hội mới. Trước hết là tổ chức thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13 của Đảng ta.

Thưa các đồng chí,

Đúng 70 năm trước, Bác Hồ kính yêu của chúng ta trên đường đi Chiến dịch Biên Giới tại Rừng Nà Tu (Bắc Kạn) đã tặng Thanh niên xung phong bốn câu thơ để nhắn nhủ về tầm quan trọng của việc bồi dưỡng chí khí cách mạng:

“Không có việc gì khó

Chỉ sợ lòng không bền

Đào núi và lấp biển

Quyết chí ắt làm nên.”

Trong bối cảnh mới ngày nay, trước muôn vàn khó khăn thách thức và vận hội mới, tôi xin mượn bốn câu thơ của Bác để bày tỏ sự quyết tâm của tất cả chúng ta:

“Không có việc gì khó

Chỉ sợ lòng không bền

Thịnh vượng và phát triển

Quyết chí ắt làm nên”.

Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng trực tiếp trả lời các câu hỏi

Đề cập vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm là phát triển đồng bằng sông Cửu Long, Thủ tướng cho rằng đây là vùng chịu ảnh hưởng rất lớn bởi biến đổi khí hậu. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 120 về phát triển bền vững khu vực này thích ứng với biến đổi khí hậu và 3 lần sơ kết, đánh giá, chỉ đạo trên tinh thần thuận thiên, tái cơ cấu mạnh mẽ với các biện pháp phi công trình.

Trong thời gian qua, ĐBSCL liên tục bị xâm nhập mặn, năm 2016 thiệt hại nặng nề rất lớn, chúng ta đã chuyển thời vụ kịp thời nên năm nay chỉ thiệt hại trên 7% so với 2016. Đặc biệt, tăng cường bố trí nguồn lực so với giai đoạn trước, có nhiều giải pháp giải quyết vấn đề giao thông nội vùng và liên vùng. Chúng ta đã triển khai một số công trình quan trọng, quy mô lớn như Cái Lớn – Cái Bé, cống Trà Sư, khánh thành 51km Lộ Tẻ - Rạch Sỏi, các công trình ngọt hóa Bến Tre, đường Trung Lương – Mỹ Thuận, Mỹ Thuận – Cần Thơ…

Thời gian tới, sẽ bố trí hơn 1 tỷ USD, tương đương 22 nghìn tỷ cho khu vực này và giai đoạn tiếp theo tiếp tục đầu tư cho giao thông vận tải nội vùng và liên vùng như đường ven biển, đường TPHCM-Vũng Tàu…

Với các biện pháp phi công trình và công trình, với sự chỉ đạo quyết liệt, chúng ta giữ ĐBSCL ít bị tác động nhất bởi biến đổi khí hậu, Thủ tướng phát biểu.

Các đại biểu cũng đặt vấn đề về bài toán cân đối ngân sách, nếu tăng trưởng năm 2021 chỉ 6% thì dự kiến tổng thu chỉ khoảng 1,34 triệu tỷ đồng, giảm 170 nghìn tỷ so với năm 2020. Thủ tướng cho biết ông rất thấm thía với câu hỏi này.

Về giải pháp, trước hết, phải tăng cường, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, các cấp, các ngành, các địa phương đều phải làm việc này.

Thứ hai, tăng cường giải ngân vốn đầu tư công, giải quyết vấn đề phát triển, nhất là những công trình đã báo cáo Quốc hội, như khởi công sân bay Long Thành, thúc đẩy đường sắt Cát Linh - Hà Đông sau nhiều năm chậm trễ.

Thứ ba, tăng cường quản lý thuế, chống chuyển giá, trốn thuế…

Thứ tư, thực sự tiết kiệm chi ngân sách, giảm các cuộc họp, các chuyến công tác nước ngoài không cần thiết…  

Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh, tất cả các cấp các ngành phải bám sát dự toán ngân sách. Khi cần thiết, sẽ báo cáo Quốc hội nới lỏng tài khóa trên cơ sở bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, Thủ tướng cho biết và nhấn mạnh, trong lúc khủng hoảng toàn cầu, chúng ta phải giữ được kinh tế vĩ mô ổn định.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Phạm Tất Thắng (tỉnh Vĩnh Long), Hà Sỹ Đồng (tỉnh Quảng Trị) về thực hiện mục tiêu kép trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết dịch bệnh COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp trên toàn cầu, như tại Nhật Bản, châu Âu dịch quay trở lại. Vì vậy, Việt Nam đặt mục tiêu ngăn chặn dịch bệnh không để lây lan ra cộng đồng và để giữ được đất nước không bị ảnh hưởng nặng nề về kinh tế, giữ ổn định xã hội, giải quyết việc làm, có sự tăng trưởng cần thiết.

Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần đề cao tự lực, tự cường, xây dựng nền kinh tế có tính tự chủ cao, bảo đảm an toàn cung ứng, chú trọng thị trường trong nước, đi đôi với khai thác hiệu quả thị trường quốc tế. Đến nay chúng ta đã xuất siêu gần 20 tỷ USD.

Chúng ta phải giữ vững sản xuất nông nghiệp, chỗ dựa trong dịch bệnh, song song với phát triển công nghiệp, dịch vụ kết hợp với kinh tế số, du lịch. Thay đổi phương thức làm việc, vận hành trong nhiều lĩnh vực (giáo dục, y tế...) tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, tự động hóa... hướng đến phát triển nền kinh tế không tiếp xúc.

Về chất vấn của đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết (tỉnh An Giang) về gói hỗ trợ DN, người lao động trong dịch bệnh COVID-19 hiệu quả còn thấp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết chúng ta đã chủ động hỗ trợ đối với các hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN như giãn, giảm ,miễn thuế, phí nhưng việc hỗ trợ trực tiếp cho DN, người lao động chưa tốt. Thời gian tới, Chính phủ sẽ điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách hỗ trợ nhằm tạo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, cho DN, người lao động gặp khó khăn do dịch bệnh.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Anh Trí, (TP. Hà Nội), ý kiến của đại biểu Lê Thanh Vân (tỉnh Cà Mau) về chọn được những người có đạo đức, có tài, có tầm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết Chính phủ đang chỉ đạo xây dựng Đề án vị trí việc làm, trong đó xác định tiêu chí, điều kiện cụ thể về phẩm chất, đạo đức, năng lực chuyên môn của từng vị trí làm cơ sở thực hiện tuyển dụng, đánh giá, sử dụng cán bộ, công chức.

Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách về chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ để quy định chi tiết chính sách phát hiện, thu hút, trọng dụng và đãi ngộ xứng đáng đối với người có tài năng. Người có tài nhất phải được sử dụng, đề bạt.

Theo Thủ tướng, người tài không chỉ làm trong nhà nước mà có thẻ làm ở DN tư nhân, DN nước ngoài, trong lĩnh vực kinh tế ngoài nhà nước… nhưng Nhà nước phải tìm cách thu hút nhiều người tài vào quản trị đất nước.

Về chất vấn của đại biểu Ksor H’Bơ Khắp (tỉnh Gia Lai) liên quan đến văn hóa từ chức, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, việc từ chức đã được quy định tại Luật Cán bộ, công chức.

Cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý không đủ sức khỏe; không đủ năng lực, uy tín; theo yêu cầu nhiệm vụ hoặc vì lý do khác thì được thôi giữ chức vụ khi chưa hết nhiệm kỳ hoặc chưa hết thời hạn bổ nhiệm.

Quyết định 1847 của Thủ tướng nêu cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo chủ động xin thôi giữ chức vụ khi thấy bản thân còn hạn chế về năng lực và uy tín.

Để có văn hóa từ chức thì mỗi cán bộ, công chức cần phát huy vai trò, trách nhiệm và tinh thần nêu gương, gương mẫu trước nhân dân, Đảng và Nhà nước.

Kết thúc phần trả lời chất vấn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết ông đã ghi lại và giao các cơ quan chức năng tổng hợp trả lời các đại biểu.

Phó Thủ tướng và các Bộ trưởng làm rõ nhiều vấn đề

Đầu phiên chất vấn sáng 10/11, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình trả lời về việc sản xuất phân bón của công ty Thuận Phong, việc xử lý phải "bảo đảm không oan sai, không bỏ lọt tội phạm". 

Sau khi các thành viên Chính phủ trả lời chất vấn, Quốc hội dành 20 phút cho các đại biểu tranh luận, phát biểu ý kiến về các nội dung trả lời. 

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình trả lời chất vấn. - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bộ trưởng Bộ Xây dựng trả lời câu hỏi liên quan tới việc xử lý các chủ đầu tư chung cư chiếm đoạt kinh phí bảo trì.

Theo Bộ trưởng Phạm Hồng Hà, theo số liệu đến năm 2019, cả nước có khoảng 4.422 nhà chung cư, hơn 90% được quản lý vận hành an toàn, ổn định, gần 10% có tranh chấp và có vấn đề tồn tại, liên quan tới việc chậm tổ chức hội nghị nhà chung cư, chậm tổ chức ban quản trị, chậm bàn giao phí bảo trì và tranh chấp sử hữu chung-riêng, tranh chấp về một số vấn đề khác…

Nguyên nhân là một số quy định pháp lý còn chưa thật đầy đủ, rõ ràng như cách tính diện tích căn hộ, logia; một số chủ đầu tư chưa đủ năng lực thực hiện dự án và chưa quan tâm dịch vụ sau bán hàng. Một số hợp đồng mua bán căn hộ chưa tuân thủ đúng quy định, chưa rõ ràng. Có tình trạng buông lỏng quản lý. Nhiều ban quản trị chưa thực hiện đúng trách nhiệm của mình.

Những việc này gây ra nhiều bức xúc trên truyền thông và dư luận. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị tăng cường quản lý nhà chung cư. Bộ cũng đã ban hành nhiều văn bản, bổ sung chế tài xử lý vi phạm hành chính và các địa phương cũng đã có nhiều cố gắng xử lý, Hà Nội đã chuyển nhiều vụ vi phạm cho các cơ quan điều tra xem xét, xử lý. Đến nay, sau hàng loạt giải pháp, tình hình tranh chấp nhà chung cư đã giảm hẳn, tuy vẫn còn nhưng không còn điểm nóng gây bức xúc.

Giải pháp sắp tới, Bộ đề xuất sửa đổi Nghị định hướng dẫn Luật Xây dựng, trong đó có vấn đề kinh phí bảo trì và quản trị nhà chung cư; sửa đổi Nghị định về xử lý các vi phạm trong lĩnh vực này; tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm.

Về câu hỏi của đại biểu Trần Kim Yến (TPHCM) quan điểm về mức lương tối thiểu đảm bảo đời sống cho người lao động, Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung cho biết trong Bộ luật Lao động 2019 đã có quy định chương tiền lương tối thiểu vùng cho cả 4 vùng, đảm bảo sự thỏa thuận người lao động-quản lý nhà nước-người sử dụng lao động. Các quy định này đã thể chế hóa Nghị quyết của Trung ương, khuyến cáo của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), ý kiến của người lao động, DN, các chuyên gia, đại biểu Quốc hội…

Đại biểu Nguyễn Quang Dũng (tỉnh Quảng Nam) chất vấn Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể về xã hội hóa lĩnh vực hàng không. Bộ trưởng cho biết hiện tất cả dịch vụ mặt đất, bãi đỗ, cung cấp xăng dầu, suất ăn đều được xã hội hóa. Một số nhà đầu tư đã tham gia xã hội hóa nhà ga hàng không tại sân bay Đà Nẵng và Cam Ranh nhưng có một số khiếm khuyết liên quan đến các vấn đề pháp luật, cần phải điều chỉnh. Những sân bay mới như Vân Đồn, Lào Cai Bộ GTVT chủ trương  xã hội hóa toàn bộ, DN có thể tham gia toàn bộ xây cả nhà ga, đường băng.

Trả lời câu hỏi đại biểu Tô Thị Bích Châu (TPHCM) về ít đầu tư đường cao tốc ở phía nam, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết đầu tư cao tốc phụ thuộc quy hoạch, mặt bằng, địa chất, hiệu quả dự án, thu hút đầu tư… Thời gian tới chúng ta tập trung đầu tư cho phía nam, đặc biệt khu vực ĐBSCL.

Về câu hỏi của đại biểu liên quan đến hỗ trợ cho các đoàn nghệ thuật truyền thống ngoài công lập (tuồng, chèo, cải lương…), Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Ngọc Thiện cho biết hiện nay các đơn vị nghệ thuật sân khấu truyền thống gặp rất nhiều khó khăn. Hiện các đơn vị công lập đang chuyển sang tự chủ một phần, nhà nước đặt hàng tác phẩm. Đối với các đơn vị ngoài công lập cũng có chính sách tương tự. Bộ trưởng xác định các sản phẩm nghiệ thuật truyền thống là sản phẩm độc đáo của du lịch Việt Nam và Bộ đã chỉ đạo các DN du lịch đẩy mạnh hoạt động này.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trả lời về vấn đề an ninh nước cho vùng cao. Bộ trưởng cho biết, Thủ tướng đã đã phê duyệt chương trình điều tra cơ bản tìm kiếm nguồn nước dưới đất để cung cấp nước sinh hoạt cho các vùng khan hiếm nước, trên địa bàn 41 tỉnh, 325 vùng được đánh giá, trong đó có Hà Giang và cả các hải đảo.

Ngoài hợp phần điều tra, chương trình còn có hợp phần sử dụng khoa học công nghệ để quản lý, sử dụng nguồn nước . Bộ đã lập được bản đồ các vùng khan hiếm nước, đã cung cấp cho các địa phương để tiến hành khai thác, như trong đợt hạn hán vừa qua ở miền Tây, các dữ liệu này đã được cung cấp, phục vụ việc khai thác nước.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng trả lời câu hỏi của đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) việc quản lý nội dung, thuế phí đối với các kênh truyền hình trả tiền nước ngoài hoạt động tại Việt Nam. Bộ trưởng cho biết hiện nay Việt Nam có 35 DN cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền, với 14 triệu thuê bao, doanh thu 9.000 tỷ đồng.

Tổng số thuê bao của các nền tảng xuyên biên giới trên mạng Internet có khoảng 1 triệu thuê bao tại Việt Nam  và doanh du ước gần 1.000 tỷ đồng. Các DN trong nước cơ bản tuân thủ các quy định pháp luật của Việt Nam trong khi các nền tảng xuyên biên giới có nhiều vi phạm pháp luật, thuần phong mỹ tục, đạo đức truyền thống…

 Bộ TT&TT đang trình Chính phủ sửa đổi nghị định về quản lý dịch vụ phát thanh, truyền hình trên mạng Internet, sửa đổi bổ sung các quy định pháp luật về thuế để gắn trách nhiệm với các nền tảng xuyên biên giới, và các giải pháp về kỹ thuật nhằm yêu cầu các nền tảng này tuân thủ pháp luật.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư trả lời chất vấn về giải pháp đầu tư hạ tầng cho ngành thủy sản.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, đây là vấn đề hết sức quan trọng, hết sức có ý nghĩa với ngư dân, góp phần nâng cao chất lượng thủy hải sản, cung cấp các nhu cầu thiết yếu cho người dân và tránh trú khi có bão, thiên tai. Tuy nhiên, hạ tầng thủy sản còn yếu và chưa đáp ứng được nhu cầu, nhưng cũng như nhu cầu hạ tầng của nhiều ngành khác rất lớn nhưng chưa có nguồn lực để đầu tư, nguyên nhân là do chúng ta phải thực hiện rất nhiều nghĩa vụ nên các cảng cá chưa có đủ kinh phí để làm.

Về giải pháp sắp tới, theo nguyên tắc, định mức phân bổ vốn, Bộ đã dự kiến 170 dự án với  số vốn 4.370 tỷ đồng. Với các cảng cá thì các địa phương tham gia phần vốn của mình để xây dựng, còn các nơi tránh trú bão mang tính liên vùng, thì Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trao đổi với Bộ NN&PTNT, trong đó xác định hai ưu tiên sắp tới của ngành nông nghiệp là vấn đề an ninh nguồn nước và các nơi tránh trú bão.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Trương Thị Yến Linh (tỉnh Cà Mau) giải pháp đột phá hạ tầng giao thông ĐBSCL, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết qua các tính toán, kế hoạch thì mục tiêu đến năm 2025 ĐBSCL có ít nhất 300 km đường cao tốc là hoàn toàn khả thi, đã bố trí đủ vốn thực hiện. Chính phủ đặt mục tiêu thông tuyến cao tốc từ Lạng Sơn đến Cà Mau vào 2025. Ngoài các tuyến cao tốc, Bộ GTVT đang tập trung vào 4 trục giao thông dọc, 4 trục ngang, tạo nên mạng lưới hạ tầng giao thông kết nối toàn vùng ĐBSCL.

Về đề nghị của đại biểu Rơ Chăm Long (tỉnh Kon Tum) về dự án đầu tư tuyến cao tốc Gia Lai-Kon Tum-Bình Định, Bộ trưởng Bộ GTVT cho biết trong điều kiện ngân sách khó khăn, giao thông trong vùng còn khó khăn nên cần nâng cấp các tuyến quốc lộ kết nối Tây Nguyên với vùng ven biển với 3 dự án Quốc lộ 19, 24, 25, khi có điều kiện chúng ta sẽ làm cao tốc.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời chất vấn - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trả lời câu hỏi về vấn đề ô nhiễm không khí tại các đô thị. Theo Bộ trưởng, ví dụ, trong tháng 7/2020, chỉ số chất lượng không khí ở một số thành phố ở mức xấu, nhưng các chỉ số chung về ô nhiễm không khí  đối với các thành phố là ở mức bình thường, trừ chỉ số về bụi.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định về kế hoạch kiểm soát ô nhiễm không khí, hiện các cơ quan, địa phương đang triển khai.  Trong Luật Bảo vệ môi trường lần này cũng đã có đề cập nội dung này. Bộ cũng xem xét ban hành các quy chuẩn về không khí, với các tiêu chuẩn cao nhất của châu Âu. Chúng ta cũng xây dựng nhiều trạm quan trắc không khí. Bộ trưởng khẳng định, khi Luật Bảo vệ môi trường mới được thông qua thì rất nhiều nội dung sẽ được xử lý.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trả lời câu hỏi về thất thoát, lãng phí thông qua đấu thầu, đấu giá đất đai.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh, trước hết, trách nhiệm quản lý nhà nước về đất đai theo quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thì thuộc trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Dũng cho biết, qua theo dõi thấy rằng, thời gian vừa qua vấn đề thất thoát, thất thu ngân sách nhà nước qua việc giao đất không qua đấu thầu, đấu giá đã xảy ra và chủ yếu là do khi định giá đất thì không sát với giá thị trường. Các địa phương giao cho nhà đầu tư khi đất chưa sạch và nhà đầu tư phải ứng tiền ra để đền bù, trong quá trình sau khi đền bù thì giá cả thay đổi rất lớn thì không được định giá lại.

Qua thanh tra, kiểm tra thì đến nay còn rất nhiều trường hợp như thế đang phải xử lý; trong đó có cả những trường hợp như sau khi cổ phần hóa, vấn đề chuyển đổi mục đích sử dụng đất, quy hoạch của các cơ sở do doanh nghiệp quản lý… cũng vẫn đang xảy ra. “Những vấn đề này sẽ được tiếp tục xử lý trong thời gian tới. Chúng tôi đã phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng như báo cáo với Chính phủ để hoàn thiện cơ chế quản lý, đặc biệt là về đấu thầu, đấu giá cũng như là cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cam kết. 

Trả lời câu hỏi đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (tỉnh Khánh Hòa) về việc đảm bảo tính độc lập trong xét xử của thẩm phán, hội thẩm Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình khẳng định sự tôn trọng xét xử của tòa án cấp dưới còn việc lúng túng trong áp dụng pháp luật thì tòa án cấp trên hướng dẫn về áp dụng khi có cách hiểu khác nhau về một nội dung luật, hướng dẫn này mang tính tham khảo.

Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn. - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bảo đảm không oan sai, không bỏ lọt tội phạm

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Sỹ Cương liên quan đến việc sản xuất phân bón của công ty Thuận Phong.

Phó Thủ tướng cho biết, đây là một vụ việc mà trước đây Phó Thủ tướng đã có ý kiến phát biểu Quốc hội, trách nhiệm trước hết là thuộc về các cơ quan tư pháp thực hiện theo các quy định của pháp luật.

Ngày 14/8/2019, Bộ Công an có văn bản số 465 báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội về việc điều tra, xử lý việc sản xuất phân bón của Công ty Thuận Phong, nội dung chính là nêu do các Bộ liên quan chưa có văn bản trả lời yêu cầu giám định nên việc xử lý phải chờ theo quy định của pháp luật. Sau đó, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực đã chỉ đạo Bộ Cong an chỉ đạo cơ quan cảnh sát điều tra xử lý theo quy định của  pháp luật và chịu trách nhiệm về quyết định của mình. Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ NN&PTNT và các cơ quan liên quan thực hiện nghiêm túc các ý kiến của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, khẩn trương có văn bản gửi cơ quan cảnh sát điều tra về kết luận giám định các vấn đề có liên quan để xử lý theo quy định của pháp luật.

Trước đó, Phó Thủ tướng Thường trực đã có nhiều cuộc họp với các cơ quan có trách nhiệm liên quan, theo đó, đã chỉ đạo các cơ quan đánh giá kết quả sản xuất của Thuận Phong, có phải là hàng giả hay không, đây là quá trình chưa chuyển sang giai đoạn tố tụng mà xem xét hành chính, với trách nhiệm của mình, Chính phủ đã yêu cầu các bộ ngành đánh giá, nếu có dấu hiệu vi phạm thì chuyển cơ quan điểu tra. Sau đó, đã chuyển cơ quan điều tra để thực hiện theo quy định của pháp luật, trong đó có việc yêu cầu giám định. Ngày 20/11/2019, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành văn bản 3721 kèm theo kết quả giám định, ngày 3/4/2020, theo yêu cầu của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Đồng Nai, cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ giám định bổ sung, sau đó Bộ đã ban hành văn bản 3310 kèm theo kết quả giám định bổ sung.

Trước đó, ngày 15/4/2020, cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai đã nhận được kết luận giám định của Bộ Công Thương. Hiện vụ việc đang thuộc trách nhiệm xử lý của các cơ quan tố tụng, việc còn lại, Bộ Công an chỉ đạo cơ quan cảnh sát điều tra phối hợp với các cơ quan xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật, bảo đảm không oan sai, không bỏ lọt tội phạm và chịu trách nhiệm trước Quốc hội và Chính phủ về quyết định của mình.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Trả lời chất vấn của đại biểu Mai Hồng Hải (TP. Hải Phòng) về việc tăng tỷ lệ lao động qua đào tạo có chứng chỉ, Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung cho biết dù tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt trên 60% nhưng tỷ lệ có chứng chỉ còn thấp. Để khắc phục vấn đề này chúng ta cần tập trung nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề, tay nghề cao để tăng năng suất la động, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Thời gian tới, ngành LĐTBXH chú trọng phát triển lượng lao động qua đào tạo phù hợp với thông lệ quốc tế, đưa chỉ tiêu lực lượng lao động qua đào tạo có chứng chỉ là tiêu chí bắt buộc, phấn đấu mỗi năm tăng 4%, và đến năm 2025 đạt tỷ lệ 40% đến 45%, tương đương mặt bằng chung các nước phát triển. Trong hoạt động đào tạo nghề cần tăng cường chuyển đổi số, đào tạo trực tuyến, bồi dưỡng thường xuyên, trang bị cho người lao động kỹ năng số, kỹ năng mềm, kỹ năng khởi nghiệp, ngoại ngữ…

Ngành LĐTBXH cũng cần làm tốt công tác dự báo cung-cầu về thị trường lao động, sắp xếp lại quy hoạch hệ thống giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, khuyến khích DN sử dụng và trả lương người lao động có chứng chỉ đào tạo, đào tạo lại những lao động trong DN chưa có chứng chỉ…

Nhóm PV