Một cửa quốc gia bộc lộ nhiều vướng mắc

Ảnh minh họa

Ngày 25/11, Tổng cục Hải quan- Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo quốc gia Cơ chế một cửa ASEAN và NSW, đã làm việc với các bộ, ngành liên quan để đánh giá việc thực hiện thí điểm NSW tại khu vực cảng Hải Phòng.

Trước đó, ngày 12/11, NSW đã chính thức được khai trương và các thủ tục đầu tiên được thực hiện là thủ tục với tàu biển xuất cảnh, nhập cảnh và quá cảnh.

Theo tổng hợp của Tổng cục Hải quan, thời gian qua, việc thực hiện NSW tại Hải Phòng còn một số vướng mắc như: Cơ chế quyết định xử lí hồ sơ khi chưa có thống nhất về kết quả xử lí của các bộ, ngành; một số yêu cầu khai báo chứng từ chưa phù hợp (có trường hợp thông tin cần thiết lại chưa có trên bản khai); cách thức sửa đổi, bổ sung chứng từ, hồ sơ trong trường hợp có sai sót…

Theo báo cáo của Cục Hàng hải Việt Nam (Bộ Giao thông vận tải), kể từ khi thực hiện thí điểm (12/11) đến ngày 25/1, có 24 hồ sơ được DN gửi đến Cổng thông tin điện tử NSW. Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đã giải quyết 19 hồ sơ, 5 hồ sơ đang trong quá trình giải quyết.

Tuy nhiên, trong 19 hồ sơ đã được giải quyết chỉ có 1 hồ sơ có sự tham gia của các bộ, ngành liên quan qua Cổng thông tin điện tử NSW; 5 hồ sơ chỉ có giải quyết thủ tục của cơ quan Hải quan.

Lí giải sự tham gia của các bộ, ngành trong việc giải quyết thủ tục trong NSW còn hạn chế so với mục tiêu đặt ra, đại diện các đơn vị liên quan nêu ra một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến cả DN và cơ quan quản lí.

Phó Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng Nghiêm Quốc Vinh cho biết: Theo ghi nhận của đơn vị, các đại lí hãng tàu phản ánh việc khai báo trên Cổng thông tin điện tử NSW khó khăn và mất thời gian hơn trước; có nhiều lỗi cần khắc phục đặc biệt liên quan đến hệ thống danh mục…

Điển hình như bản khai kiểm dịch động, thực vật không phải chuyến tàu nào cũng có nhưng Hệ thống vẫn yêu cầu nhập dữ liệu; trường hợp hàng hóa không có hoặc hành khách không có, DN không thể nhập dữ liệu “không có” vào bản khai; hệ thống cảng biển được mã hóa mà chưa có chú giải cụ thể (tên cảng) khiến DN khó khăn trong tìm kiếm thông tin…

Theo ông Trần Quốc Chính, Trưởng Trung tâm Dữ liệu và Công nghệ thông tin, tổ trưởng tổ triển khai NSW (Cục Hải quan Hải Phòng), qua những ngày đầu triển khai, sự tiện lợi và hiệu quả đã rõ, nhưng cũng còn một số vấn đề cần tiếp tục phải giải quyết.

Chẳng hạn về thủ tục,  hiện tại, để khai báo đầy đủ 1  bộ hồ sơ, DN cũng phải mất nhiều thời gian do ban đầu mới chỉ có các thông tin chung về tàu (thông báo tàu đến, bản khai an ninh…), những thông tin khác về kiểm dịch (y tế, động vật, thực vật) phải tới sát thời điểm tàu nhập cảnh mới có.

Hay đối với thủ tục hải quan, sau khi hãng tàu hoặc đại lý hãng tàu khai báo, các đại lý giao nhận sẽ khai báo vận đơn gom hàng. Thông thường, để khai báo đầy đủ những thông tin này phải mất 2- 3 ngày.

Vì vậy, tổ NSW của Cục Hải quan Hải Phòng đang đề xuất, trong giai đoạn đầu triển khai, cần có giải pháp đơn giản hóa thủ tục để khuyến khích các hãng tàu tham gia. Cụ thể, hải quan có thể thông quan cho hàng hóa và phương tiện căn cứ trên bản lược khai hàng hóa thay vì phải có đầy đủ thông tin vận đơn…

Ngoài ra, theo ông Trần Quốc Chính, cũng cần có cơ chế để thúc đẩy sự tham gia của các DN và các bộ, ngành đối với NSW, tạo quyết tâm cao đạt mục tiêu rút ngắn thời gian thông quan ngang mức trung bình của các quốc gia thuộc ASEAN 6.

Phó Trưởng Ban cải cách hiện đại hóa hải quan (Tổng cục Hải quan) Trần Quốc Định cho biết Tổng cục sẽ khẩn trương rà soát và hoàn thiện các nội dung về quy trình, thủ tục, CNTT… để nâng cao hiệu quả thực hiện NSW, trước mắt để phục vụ việc triển khai tại TP Hồ Chí Minh và Bà Rịa-Vũng Tàu.