‘Bộ Y tế ra văn bản hoàn toàn trái ý kiến Thủ tướng’

Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng dẫn đầu Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ làm việc với Bộ Y tế. Ảnh: VGP/Hà Chính

Ngày 20/9, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng dẫn đầu Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ kiểm tra Bộ Y tế về công tác kiểm tra chuyên ngành với hàng hóa xuất nhập khẩu.

Phát biểu mở đầu buổi kiểm tra, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác truyền đạt ý kiến Thủ tướng nêu rõ hiện chúng ta có rất nhiều mặt hàng kiểm tra chuyên ngành. Chúng ta phải bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước nhưng cũng phải tạo điều kiện thông thoáng cho kinh tế phát triển, tháo gỡ khó khăn cho người dân, tạo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, chống lợi ích nhóm, chống co kéo lợi ích cục bộ, đặc biệt rất lưu ý bỏ rào cản, giấy phép con.

3 Bộ làm doanh nghiệp tốn 30 triệu ngày công

Công tác kiểm tra chuyên ngành trong thời gian qua đã làm được nhiều việc. Tuy nhiên, kiểm tra chuyên ngành nói chung và của Bộ Y tế nói riêng còn bất cập. Đó là tình trạng kiểm tra còn chồng chéo, một mặt hàng chịu điều chỉnh nhiều văn bản, chịu sự kiểm tra của nhiều bộ, nhiều cơ quan.

Tỷ lệ kiểm tra rất nhiều, nhưng làm hồ sơ rất nhiều, kiểm tra sản phẩm thì ít, tỷ lệ phát hiện chỉ 0,06%, tỷ lệ rất nhỏ, trong khi kiểm tra chủ yếu bằng thủ công, bằng cảm quan, không có quy chuẩn, tiêu chuẩn.

Danh mục mặt hàng phải kiểm tra rất nhiều. Tỷ lệ hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành lên tới 35%, trong khi Hải quan chỉ kiểm tra 6%.

Hải quan quy định thời gian làm thủ tục cho hàng xuất khẩu 50 giờ, nhập khẩu 70 giờ, nhưng kiểm tra chuyên ngành kéo dài hơn nhiều lần, nhiều thủ tục tới 10 ngày rưỡi, “vậy tính xem trong ASEAN chúng ta đứng thứ bao nhiêu?”, Bộ trưởng đặt vấn đề.  Nghị quyết 19 đặt mục tiêu kéo tỷ lệ hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành từ 35% hiện nay xuống còn 15%.

Tổng hợp lại năm 2016, các doanh nghiệp phải tốn 30 triệu ngày công cho kiểm tra chuyên ngành với chi phí 14.300 tỷ đồng. “Nếu chúng ta làm tốt cái này thì tạo điều kiện giảm chi phí cho doanh nghiệp. Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến có dự phiên họp Chính phủ tháng 8, Thủ tướng đã nói năm 2017 là năm giảm chi phí chính thức và phi chính thức phục vụ cho tăng trưởng”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói.

“Hôm nay Bộ Y tế công bố có bao nhiều mặt hàng phải kiểm tra, bao nhiêu thủ tục, tiền kiểm hay hậu kiểm, có thể áp dụng quản lý rủi ro được không, phân luồng xanh vàng đỏ được không, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm được không. Đây là vấn đề đặt ra rất lớn”, Bộ trưởng nói tiếp.

Đi sâu vào các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Bộ Y tế, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết Bộ Y tế là Bộ đầu tiên xung phong giảm mặt hàng, thủ tục phải kiểm tra, thay đổi phương thức kiểm tra. Tuy nhiên, cho đến nay, với 5 nội dung kiểm tra chuyên ngành, “Bộ Y tế cùng với Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương làm cho doanh nghiệp phải tốn 28 triệu 793 nghìn ngày công trong tổng số 30 triệu ngày, tốn 12.208 tỷ đồng trong tổng số 14.300 tỷ. Hôm nay nói việc này để công khai”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nêu rõ.

Bộ trưởng cũng cho biết, hôm qua ngày 19/9, Tổ công tác đã đi kiểm tra tại Hải Phòng. Thực tiễn cho thấy, cơ quan kiểm tra chuyên ngành của Bộ NN&PTNT làm xét nghiệm tại chỗ, nhưng của Bộ Y tế thì không có labo xét nghiệm tại chỗ, thay vào đó, “doanh nghiệp phải xếp hàng lên Núi Trúc (Hà Nội-PV) hết”. Kiểm tra tại cảng chỉ bằng cảm quan, trong khi không công bố tiêu chuẩn, quy chuẩn, tiền thu một bộ hồ sơ là 1,05 triệu đồng. Ở cảng thì chỉ làm thủ tục, còn việc xét nghiệm thì thậm chí xét nghiệm không có sản phẩm mà vẫn có kết quả?

“Như vậy có cần thiết không, phải xem xét rất kỹ”, Bộ trưởng nêu vấn đề.

Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: VGP/Hà Chính

5 vấn đề nhắc Bộ Y tế

Phát biểu sau phát biểu mở đầu của Tổ trưởng Tổ công tác, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến yêu cầu các lãnh đạo Bộ, các đơn vị giải trình cụ thể các vấn đề Tổ công tác nêu để bảo đảm khách quan, đa chiều, bên cạnh các ý kiến doanh nghiệp, chuyên gia mà Tổ công tác đã nghe. Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cũng cho biết Bộ Y tế đã sửa đổi nhiều vấn đề doanh nghiệp quan tâm như sửa đổi Nghị định 38 theo hướng doanh nghiệp được tự công bố phù hợp an toàn thực phẩm, không cần phải xác nhận từ cơ quan y tế. “Nếu được như vậy thì Tổ công tác rất mừng, doanh nghiệp rất mừng”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng phát biểu.

Đi vào cụ thể, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nêu 5 vấn đề thuộc phạm vi quản lý của Bộ Y tế.

Thứ nhất, về thực hiện Quyết định 2026 của Thủ tướng, Bộ đã thực hiện 5 nhiệm vụ được giao về sửa đổi các văn bản liên quan tới quản lý chuyên ngành, còn 4 nhiệm vụ đang thực hiện. Trong đó, doanh nghiệp quan tâm nhất tới việc sửa đổi Nghị định 38 năm 2012 về an toàn thực phẩm. Còn tại Nghị quyết 19 năm 2017, Bộ được giao 7 nhiệm vụ.

Thứ hai, Bộ còn chậm sửa đổi các văn bản liên quan tới ghi nhãn phụ, công bố hợp quy, công bố sự phù hợp. Hiện danh mục hàng hóa bị kiểm tra còn chồng chéo. Hiện còn nhiều mặt hàng như nước đá chịu sự quản lý của cả Bộ Y tế và Bộ Công Thương, mặt hàng men sống vừa chịu sự quản lý của Bộ Y tế, vừa của Bộ NN&PTNT.

“Cần cố gắng đề xuất với Chính phủ giao một cơ quan chủ trì, các cơ quan khác phối hợp”, Tổ trưởng Tổ công tác nêu vấn đề.

Thứ ba, danh mục hàng hóa đã ban hành nhưng chưa có mã HS hoặc chưa có danh mục.

Thứ tư, bất cập trong phương thức kiểm tra, đây là vấn đề doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng quan tâm nhất. “Chúng ta đặt vấn đề an toàn sức khỏe, nhưng nói một đằng làm một nẻo. Tại cảng kiểm tra mà không có sản phẩm, chỉ kiểm tra hồ sơ. Còn thực tế thì doanh nghiệp mang một sản phẩm khác lên Núi Trúc làm. Chúng tôi có đủ cơ sở để nói việc này, các doanh nghiệp kêu rất nhiều, chúng ta không thể bao biện được. Xin phép Bộ trưởng phải nói rõ như thế. Như tinh thần của Thủ tướng là phải tạo điều kiện cho doanh nghiệp, loại bỏ lợi ích nhóm. Đây là dư địa cho tăng trưởng trong bối cảnh chúng ta quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng GDP  6,7% trong năm nay”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nêu rõ.

Hiện nay, Bộ Y tế vẫn kiểm tra với 100% lô hàng thực phẩm nhập khẩu, bất kể là hàng tạm nhập tái xuất, hàng miễn thuế, hàng gia công sản xuất xuất khẩu… Bộ cần xem xét việc công nhận lẫn nhau với các nước... để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Thứ năm, bất cập trong thực hiện cơ chế một cửa quốc gia của Bộ. Bộ phải thực hiện 55 thủ tục, nhưng mới thực hiện 5 thủ tục, tỷ lệ rất thấp.

Vấn đề thứ sáu là việc ban hành văn bản hành chính không đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng. Cụ thể, đối thoại với doanh nghiệp về việc bổ sung iod vào muối, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã kết luận là chỉ kiểm tra các cơ sở sản xuất muối, còn không kiểm tra doanh nghiệp sử dụng muối. Tuy nhiên, Vụ trưởng Vụ Pháp chế thừa lệnh Bộ trưởng Bộ Y tế ký một công văn hoàn toàn trái ý kiến kết luận, yêu cầu tất cả các thực phẩm đều phải sử dụng muối iod và tất cả các thực phẩm này đều phải kiểm tra.

“Vụ trưởng có ký được không? Tôi nghĩ là không. Việc này phải bằng nghị định, thông tư hay bằng công văn thông thường? Tôi nghĩ phải là văn bản quy phạm pháp luật mới được áp dụng. Chúng tôi nêu lên để xem đánh giá, bình luận thế nào. Đôi khi chúng ta rất coi nhẹ việc này, tạo ra trói buộc, tạo giấy phép con mà không hình dung đã tạo ra bao nhiêu kìm hãm cho phát triển”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng phát biểu.

Tổ trưởng Tổ công tác cho biết, trước buổi làm việc đã làm việc với các chuyên gia, hiệp hội, doanh nghiệp… với tinh thần “phải nghe hai tai”, bảo đảm khách quan. Hôm nay, Bộ Y tế cần làm rõ các vấn đề, với mục tiêu làm việc là làm tốt hơn, cái gì cần thì giữ, những gì không cần phải bỏ.

Cổng TTĐT Chính phủ sẽ tiếp tục thông tin về buổi kiểm tra, những ý kiến giải trình từ Bộ Y tế.