Xem xét tính khả thi trong Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Ảnh minh họa

Các ý kiến đại biểu đều tán thành sự cần thiết nâng cấp Pháp lệnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (NTD) lên thành luật,  tạo ra cơ chế hữu hiệu để bảo vệ quyền lợi NTD, bổ sung kịp thời những quy định bảo vệ NTD trước những loại hình kinh doanh mới phát sinh hoặc để NTD có thể tự bảo vệ mình; có cơ chế giải quyết các khiếu nại, tranh chấp hữu hiệu.

Tuy nhiên, đa số các ý kiến đại biểu có nhận xét, dự luật trình lên Quốc hội kỳ họp này có nhiều điểm thể hiện sự chuẩn bị chưa đầy đủ, ngôn ngữ diễn đạt nhiều chỗ chưa chuẩn xác, khó hiểu, một số quy định lủng củng,… sẽ dẫn tới hệ quả là không đảm bảo được tính khả thi, hiệu quả của luật khi đi vào cuộc sống.

Cụ thể là các quy định về tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thủ tục xét xử rút gọn, giải quyết khiếu nại bằng biện pháp hành chính… Có ý kiến nhận xét, nhiều quy định trong dự thảo luật chỉ khả thi đối với giao dịch hàng hóa, sản phẩm mà còn thiếu khả thi đối với giao dịch dịch vụ, nhất là một số dịch vụ mang tính đặc thù.

Mặt khác, bảo vệ quyền lợi NTD là vấn đề rất rộng, liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và hệ thống văn bản pháp luật hiện hành đã có nhiều quy định trực tiếp hoặc gián tiếp, chẳng hạn như vấn đề khiếu nại tố cáo, an toàn thực phẩm…. Tuy nhiên, dự luật “tỏ ra quá ôm đồm” cả những vấn đề này, nên có hiện tượng chồng chéo, xung đột pháp luật với các luật liên quan.

Từ những ý kiến này, một số Tổ đại biểu QH đề nghị gửi văn bản tới Ban soạn thảo yêu cầu tiếp thu, sửa đổi dự luật theo hướng gọn lại, tập trung vào các quy định đặc thù chưa được quy định tại các văn bản pháp luật khác, cụ thể hóa tối đa các quy định về quyền lợi, trách nhiệm người bán, NTD. Để đảm bảo tính khả thi của luật cũng cần thu hẹp phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng, chẳng hạn như chỉ điều chỉnh các đối tượng của giao dịch là hàng hóa, khái niệm "người tiêu dùng" chỉ nên là cá nhân mà không nên gồm cả pháp nhân,... Từ đó, thiết lập được những tiêu chí cơ bản làm cơ sở để các luật chuyên ngành đưa ra quy định cụ thể nhằm bảo vệ NTD tốt hơn.

Năm 2011 tập trung vào các luật cấp thiết

Cũng trong buổi làm việc sáng nay, Quốc hội thảo luận về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2011 với đa số các ý kiến tán thành định hướng làm luật năm tới tập trung vào các đạo luật có tính cấp thiết đối với yêu cầu của đời sống kinh tế - xã hội.

Bên cạnh đó, có một số đại biểu đề nghị việc đưa các dự án luật vào Chương trình phải cân nhắc tới khả năng của các ban soạn thảo về việc đáp ứng thời gian thực hiện, chỉ đưa vào Chương trình các dự án đã được chuẩn bị kỹ lưỡng. Có ý kiến đại biểu cho rằng số lượng dự án đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2011 quá nhiều so với quỹ thời gian thực tế, vì vậy cần tính toán kỹ, bố trí số lượng vừa phải để đảm bảo tính khả thi.

Về kết quả xây dựng luật năm 2010, một số đại biểu nhìn nhận tình trạng chậm trễ từ khâu trình dự án, thiếu báo cáo đánh giá tác động. Nhiều dự án luật, chất lượng chưa đảm bảo như chính sách thiếu nhất quán, không thống nhất về đối tượng, phạm vi điều chỉnh, tính khả thi thấp nên sức sống kém, do vậy sau một thời gian ban hành ngắn đã phải sửa đổi.

 Nguyên Linh