Giữ ‘lửa’ cho ngòi bút

Đó là điều Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi - một người có hơn 40 năm trong nghề báo, gửi gắm tới những người làm báo hiện nay - nhân dịp kỷ niệm 95 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2020).

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi.

Đánh giá về vai trò của báo chí Việt Nam trong quá trình đồng hành cùng đất nước, nhà báo Hồ Quang Lợi khẳng định 95 năm qua, nền báo chí Cách mạng Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và lãnh đạo đã luôn đồng hành trên mọi chặng đường đấu tranh kiên cường của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng vì độc lập tự do, vì hạnh phúc của nhân dân.

Từ trong máu lửa chiến tranh, nhiều tác phẩm báo chí đã trở thành "tiếng gọi non sông" thúc giục đồng bào cả nước cùng ra trận. Trong thời bình, báo chí đã phát hiện, cổ vũ, động viên nhân rộng các điển hình, nhân tố mới, tạo nên các phong trào hành động cách mạng sôi nổi trên mọi lĩnh vực, làm nên những thành tựu to lớn; báo chí là cầu nối quan trọng trong thông tin đối ngoại, tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị hợp tác với nhân dân các nước, góp phần nâng cao vai trò, vị thế Việt Nam trong cộng đồng thế giới.

Trưởng thành cùng bao thăng trầm của đất nước, lớp lớp những người làm báo đã làm nên truyền thống vẻ vang, đáng tự hào của Báo chí Cách mạng Việt Nam. Phó Theo Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, điều sâu sắc nhất, thiêng liêng nhất, đó là làm báo là làm cách mạng, làm báo là để phục vụ đất nước và nhân dân, đúng như lời Bác Hồ căn dặn: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”.

Trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, tinh thần dấn thân, sẵn sàng cống hiến và hy sinh cho sự nghiệp cách mạng của những người làm báo tiếp tục được phát huy. 

Những ngày qua, khi đại dịch COVID-19 bùng phát, lực lượng báo chí đã bám sát cuộc chiến chống dịch bệnh quyết liệt chưa từng có. Báo chí được ví như một “binh chủng” đặc biệt, có nhiệm vụ thông tin tuyên truyền để người dân hiểu biết về dịch bệnh; tuân thủ chỉ đạo, hướng dẫn của các cơ quan chức năng; động viên tinh thần quả cảm của các lực lượng tham gia chống dịch. 

Việt Nam kiểm soát tốt dịch bệnh, đang nổi lên như điểm sáng, bài học quý cho thế giới trong trận chiến chống dịch COVID-19. Đó là nỗ lực lớn của cả nước, trong đó có sự đóng góp quan trọng và rất đáng tự hào của báo chí.

Nhà báo Hồ Quang Lợi nhấn mạnh, làm báo là thực hiện trách nhiệm xã hội, sứ mệnh cao cả. Muốn hoàn thành sứ mệnh đó, người làm báo phải vững vàng về bản lĩnh chính trị, không ngừng học tập để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và đặc biệt là nêu cao đạo đức làm nghề.

“Có thể nói, chưa bao giờ vấn đề đạo đức người làm báo được đặt ra nóng bỏng và gay gắt như hiện nay. Đạo đức nghề nghiệp là sự sống còn đối với báo chí. Thực tế, đã xuất hiện không ít tấm gương nhà báo, hội viên trong sáng về đạo đức, tinh thông về nghiệp vụ, lao động cần cù, sẵn sàng hy sinh, cống hiến vì lợi ích của nhân dân, đất nước.

Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn không ít cơ quan báo chí không thực hiện đúng tôn chỉ mục đích, thông tin sai sự thật, thổi phồng, bóp méo sự thật. Đã xuất hiện những biểu hiện tiêu cực trong hoạt động báo chí, với nhiều cách thức tinh vi. Không ít sản phẩm báo chí sa vào vấn đề giật gân, câu khách, kích thích những thị hiếu tầm thường, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi chia sẻ.

Ông nói: “Một số văn phòng đại diện, phóng viên thường trú tại các địa phương hoạt động không đúng chức năng, nhiệm vụ; tình trạng lợi dụng danh nghĩa nhà báo dọa dẫm, sách nhiễu để vụ lợi, vi phạm đạo đức nghề nghiệp vẫn chưa được ngăn chặn triệt để. Không ít người làm báo bị vấp váp, sa ngã, thậm chí rơi vào vòng lao lý.

Những biểu hiện tiêu cực đó do nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguyên nhân khách quan là mặt trái của nền kinh tế thị trường, những vấn đề mới của kỷ nguyên số tác động mạnh đến đạo đức nhà báo. Song, nguyên nhân chủ quan là cốt lõi, đó là sự thiếu bản lĩnh chính trị, thiếu tu dưỡng và sự rèn luyện đạo đức nghề nghiệp của một bộ phận người làm báo”.

“Ở bất cứ thời kỳ nào thì “trung thực, khách quan, tôn trọng sự thật” vẫn là những yêu cầu có tính nguyên tắc khi hoạt động nghề báo. Để làm được điều đó, đòi hỏi nhà báo phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thông nghiệp vụ và có đạo đức nghề nghiệp trong sáng” – Ông Hồ Quang Lợi khẳng định.

Báo chí có trách nhiệm bảo vệ công lý và lẽ phải, cho nên nhà báo phải dũng cảm và có tinh thần dấn thân. Đã nói đến báo chí là nói đến tinh thần chiến đấu, đi đến cùng, làm rõ sự thật, bảo vệ sự thật. Nhưng tính chiến đấu của báo chí phải gắn liền với tính nhân văn. 

Chúng ta không thể phơi bày mọi thứ lên mặt báo bất chấp số phận của cá nhân và tập thể có liên quan. Một tin nhạy cảm, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, làm tổn hại lợi ích của ai đó trong chớp mắt có thể gây bão trên mạng xã hội. 

Báo chí không thể “theo đuôi” mạng xã hội, trở thành phương tiện lan truyền tin giả, tin xấu độc. Có thể đằng sau mỗi bài báo là sinh mạng, là số phận của một con người hay một tập thể và sau đó nữa còn là bố mẹ, vợ con, người thân của họ. Cho nên, khi nhấn mạnh tính chiến đấu của báo chí, chúng ta cũng phải luôn suy nghĩ: Viết cho ai? Viết để làm gì? Rồi đi đến quyết định, viết cái gì, viết như thế nào như Bác Hồ đã căn dặn. Nhà báo Hồ Quang Lợi nhấn mạnh

“Cái tốt luôn cần được bảo vệ và lan toả. Càng đấu tranh vạch trần cái xấu, cái ác càng đòi hỏi tính nhân văn. Đây là việc cực kỳ khó khăn. Bởi khoảng cách giữa cái thiện và cái ác trong đấu tranh chống tiêu cực đôi khi rất mỏng manh. Cho nên, nếu phải nói gọn lại, tôi nghĩ, nhà báo phải là người “dũng cảm và nhân văn”. Trong ngọn bút cần có cả lửa chiến đấu và lửa yêu thương”, ông tâm sự.

Hiện nay, trên cả nước có 42.000 người làm báo, trong đó có 25.000 hội viên Hội Nhà báo Việt Nam đang tiếp tục tăng cường đoàn kết, chung sức đồng lòng để xây dựng một nền Báo chí Cách mạng Việt Nam giàu tính chiến đấu, giàu tính nhân văn chuyên nghiệp và hiện đại. Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi cho biết đây là tiêu chí của báo chí hiện nay và cũng là mục tiêu xuyên suốt của Đại hội XI Hội Nhà báo Việt Nam tới đây. 

Nhà báo Hồ Quang Lợi một lần nữa khẳng định nghề báo là nghề rất vinh quang nhưng cũng khó khăn, thách thức đòi hỏi tính cống hiến và dấn thân. Vì thế, làm báo là thực hiện trách nhiệm xã hội, sứ mệnh cao cả vì lợi ích của đất nước và nhân dân. Muốn hoàn thành sứ mệnh đó, người làm báo phải vững vàng về bản lĩnh chính trị, không ngừng học tập để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và đặc biệt là nêu cao đạo đức làm nghề.