Ba kịch bản cho thị trường lao động Việt Nam trong quý II/2020

Cung cầu lao động cần được kết nối sâu và rộng hơn sau ảnh hưởng của dịch COVID-19

Theo kết quả điều tra lao động việc làm quý I/2020, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ở mức thấp nhất trong vòng 10 năm qua, chỉ chiếm 75,4% dân số trong độ tuổi lao động. 

Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) Lê Văn Thanh cho biết, từ tháng 5/2020 trở đi, số lao động quay trở lại làm việc đang tăng lên. Cả nước có từ 70.000 - 80.000 lao động bị mất việc quay trở lại làm việc. Tuy nhiên, việc làm của người lao động và hoạt động của nhiều doanh nghiệp vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn do thị trường xuất khẩu còn đình trệ.

Phó Cục trưởng Cục Việc làm Nguyễn Thị Quyên cho biết, dưới ảnh hưởng của dịch COVID-19, thị trường lao động Việt Nam đã có nhiều biến động. Theo đó, tháng 5/2020, số người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN) là 157.945 người, bằng 155,2% so với tháng 4/2020 (101.800 người) và bằng 144,2% so với tháng 5/2019 (109.569 người).

Dự báo về thị trường lao động trong tháng 6 và quý II/2020, Phó Cục trưởng Cục Việc làm cho biết tình hình lao động ngừng việc có xu hướng giảm do doanh nghiệp bắt đầu cho lao động trở lại làm việc, sẽ có 3 kịch bản thị trường lao động.

Thứ nhất, nếu tình hình dịch tễ thế giới diễn biến tích cực, số mất việc làm hàng tháng sẽ khoảng 70 - 80 nghìn người, tỷ lệ doanh nghiệp bị ảnh hưởng là 70-75%.

Thứ hai, nếu tình hình dịch tễ thế giới diễn biến đi ngang hoặc chuyển biến xấu, số mất việc làm hàng tháng khoảng 80-90 nghìn người, tỷ lệ doanh nghiệp bị ảnh hưởng là 80%.

Thứ ba, nếu tình hình dịch tễ thế giới diễn biến xấu, Việt Nam bị ảnh hưởng nghiêm trọng, số mất việc làm hàng tháng khoảng 90-100 nghìn người, tỷ lệ doanh nghiệp bị ảnh hưởng là 90%.

Trước những kịch bản trên, để đảm bảo lao động cho sản xuất kinh doanh, nhất là tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, Cục Việc đưa ra một loạt các giải pháp như: Chủ động nắm bắt thị trường lao động để có phương án hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động; chỉ đạo hệ thống Trung tâm dịch vụ việc làm tăng cường giao dịch việc làm trực tuyến, chủ động cung ứng nguồn lao động đáp ứng yêu cầu doanh nghiệp, hướng dẫn người lao động hưởng TCTN; ứng dụng công nghệ thông tin trong kết nối cung cầu lao động; kiến nghị Chính phủ ban hành nghị quyết hỗ trợ người sử dụng lao động chủ động đào tạo, nâng cao trình độ người lao động...

Để thúc đẩy kết nối cung cầu lao động sâu rộng hơn, Bộ LĐ-TB&XH đang nghiên cứu nâng cấp sàn giao dịch việc làm hiện có thành trang web việc làm quốc gia.

Trước mắt, trang web sẽ nghiên cứu để góp phần giải quyết chính sách bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động trong điều kiện tránh tụ tập đến các trung tâm dịch vụ việc làm để nộp hồ sơ. Đồng thời, tạo cơ hội việc làm cho người lao động qua việc kết nối, tư vấn, hướng dẫn người lao động lựa chọn ngành nghề, trường nghề, kết nối với doanh nghiệp...

Đồng thời, Chính phủ dự kiến sẽ cho phép sử dụng 3.000 - 5.000 tỷ đồng từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp để hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo/đào tạo lại cho người lao động nhằm nâng cao tay nghề; chuyển đổi việc làm cho thích ứng với những thay đổi của thị trường lao động do ảnh hưởng của dịch bệnh.

Phân tích về thị trường lao động Việt Nam, ông Sam Haggag – Tổng Giám đốc ManpowerGroup kiêm Giám đốc Dịch vụ Cung ứng lao động tạm thời khu vực Châu Á - Thái Bình Dương cho rằng, để chuẩn bị cho sự trở lại trong trạng thái bình thường mới cho thị trường lao động, sự hợp tác và phối hợp giữa các bên liên quan, từ chính phủ và chủ doanh nghiệp đến công đoàn và các việc nghiên cứu đóng vai trò vô cùng quan trọng.

“Trong trạng thái mới này, sự trở lại với thế giới việc làm một cách có kỷ luật là chìa khóa then chốt giúp phục hồi nền kinh tế. Tại Singapore, Malaysia, Thái Lan.., một loạt các ngành công nghiệp như hàng không, dịch vụ mặt đất, dịch vụ vận tải công nghệ… đã dành những nỗ lực to lớn để phân bổ lại lực lượng lao động một cách phù hợp” - ông Sam Haggag chia sẻ.

Dự báo, trong năm 2020, 84% các tổ chức sẽ nâng cao kỹ năng cho người lao động. Trước thực tế đó, các công ty cần có những cách tiếp cận mới mẻ hơn trong đào tạo và phát triển tài năng cho tổ chức để phát huy tính cạnh tranh trên thị trường. Các nhà tuyển dụng cần các chiến lược tuyển dụng và cách tiếp cận sáng tạo hơn với người lao động.

Thu Cúc