Lao động, việc làm chịu ảnh hưởng tiêu cực từ dịch COVID-19

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên của cả nước quý I/2020 ước tính là 55,3 triệu người, giảm 673.100 người so với quý trước, giảm 144.200 người so với cùng kỳ năm 2019 và giảm ở hầu hết các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trên cả nước và ở các ngành, nghề lao động.

Tỉ lệ tham gia lực lượng lao động quý I/2019 ước tính đạt 75,4%, giảm 1,2 điểm phần trăm so với quý IV/2019 và giảm 1,3 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước và là mức thấp nhất 10 năm qua. Tỉ lệ thất nghiệp chung cả nước quý I/2020 ước tính là 2,02%, trong đó tỉ lệ thất nghiệp khu vực thành thị là 2,95%; khu vực nông thôn là 1,57%.

Cả nước hiện nay có hơn 55 triệu lao động có việc làm, trong đó gần 15 triệu lao động làm việc trong các doanh nghiệp; hơn 9 triệu lao động đang làm việc trong các hợp tác xã, cơ sở kinh tế cá thể phi nông nghiệp. Số lao động làm trong các doanh nghiệp thuộc các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản; công nghiệp chế biến, chế tạo; vận tải, kho bãi; dịch vụ lưu trú và ăn uống là 8,8 triệu lao động.

Hiện nay, cả nước có khoảng 25 triệu lao động làm công hưởng lương, trong đó, 11 triệu lao động trong doanh nghiệp tham gia bảo hiểm xã hội, 10,4 triệu lao động trong doanh nghiệp tham gia bảo hiểm thất nghiệp; khoảng 18 triệu lao động phi chính thức.

Tổng hợp báo cáo nhanh của các doanh nghiệp, có khoảng 10% doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô sản xuất. Sang đầu tháng 3, đặc biệt tuần thứ 2 của tháng 3, khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, số lượng doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô sản xuất tăng lên rõ rệt với khoảng trên 15% trong tổng số doanh nghiệp. Đặc biệt tại một số ngành, lĩnh vực như du lịch, lưu trú, nhà hàng cắt giảm từ 70-80%.

Tính từ 1/1-26/3/2020, đã có trên 153.000 người mất việc làm phải nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp và hàng triệu lao động bị ngừng việc, tập trung vào một số ngành nghề, lĩnh vực như: vận tải, dệt may, da giày, dịch vụ du lịch, lưu trú, ăn uống...

Nếu diễn biến dịch không có thay đổi lớn, ước tính quý II/2020 sẽ có trên 250.000 lao động trong doanh nghiệp bị mất việc làm và 1,5-2 triệu lao động bị ngừng việc. Trong trường hợp dịch bùng phát mạnh hơn, ước tính quý II/2020 sẽ có 400.000 lao động trong doanh nghiệp bị mất việc làm và khoảng 3 triệu lao động có nguy cơ bị ngừng việc.

Tính đến 23/3/2020, cả nước có 69.668 lao động nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam, trong đó có 15.424 lao động Trung Quốc (chiếm 22,1%), 24.521 lao động Hàn Quốc (35,2%) và 29.723 lao động đến từ các quốc gia và vùng lãnh thổ khác (chiếm 42,7%).

Hiện có trên 560.000 người lao động Việt Nam đi làm việc có thời hạn ở 36 quốc gia và vùng lãnh thổ có trường hợp nhiễm bệnh. Trong đó, 48.000 lao động đang làm việc tại Hàn Quốc, 230.000 thực tập sinh/lao động đang làm việc tại Nhật Bản; 224.713 đang làm việc tại Đài Loan (Trung Quốc).

Hiện nay, người lao động Việt Nam đang làm việc tại các nước và vùng lãnh thổ có dịch vẫn tham gia các hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường, tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn về y tế của nước sở tại, chưa có trường hợp nào bị nhiễm bệnh.

Qua khảo sát, người lao động chưa có nguyện vọng về nước tại thời điểm này.

Theo thống kê, số lượng người lao động về nước trong quý I/2020 không nhiều, chủ yếu là lao động hết hạn hợp đồng, trong đó Nhật Bản có 914 người, Hàn Quốc 366 người, Đài Loan 317 người.

Vấn đề lao động, việc làm, hỗ trợ người lao động trong bối cảnh hiện nay là một một vấn đề được sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2020, Chính phủ sẽ xem xét, thảo luận dự thảo Nghị quyết về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, trong đó có các khoản dự kiến hỗ trợ đối tượng là người lao động bị tạm hoãn hợp đồng lao động, bị mất việc, nghỉ không lương tại các doanh nghiệp...

Nguyễn Hoàng