Tiếp tục nhận góp ý dự thảo tiêu chuẩn nước mắm

Ông Trần Văn Công, Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản. Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Buổi họp báo diễn ra với sự chủ trì của ông Trần Văn Công, Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cùng ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng.

Tại buổi họp báo, TS. Đào Trọng Hiếu, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cho biết, dựa trên kết quả đề tài nghiên cứu 10 năm (do Bộ Thủy sản trước đây thực hiện) và kế hoạch khoa học công nghệ năm 2017 đã được Bộ NN&PTNT phê duyệt, Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối (nay là Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản) được giao nhiệm vụ biên soạn Dự thảo TCVN Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm từ đầu năm 2017.

Qua 2 năm triển khai thực hiện, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản đã hoàn thiện toàn bộ hồ sơ Dự thảo bảo đảm đầy đủ trình tự xây dựng TCVN.

TS. Hiếu nhấn mạnh: “Các chỉ tiêu đưa ra trong dự thảo tiêu chuẩn này chỉ nhằm mục đích hỗ trợ, công cụ cho nhà quản lý doanh nghiệp (DN), nhà sản xuất nhận diện được mối nguy, nâng cao uy tín của nhà sản xuất, đáp ứng được yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm. Quy chuẩn thì bắt buộc phải thực hiện khi sản xuất còn tiêu chuẩn thì không bắt buộc, DN tùy thực tế của mình để thực hiện theo quy chuẩn để sản phẩm đạt chất lượng tốt hơn”.

Nói về việc đưa ra giới hạn về hàm lượng histamine trong quy chuẩn nước mắm, TS. Vũ Ngọc Quỳnh, nguyên Giám đốc Văn phòng Codex Việt Nam nhìn nhận: “Quy định hàm lượng Histamine là vấn đề phức tạp. Hàm lượng histamine trong nước mắm có trong tiêu chuẩn Codex, tiêu chuẩn này dùng cho 198 nước. Vậy tại sao lại quy định 400 ppm mà không rộng ra chút cho ‘dễ thở’? Trước đây, khi chưa có con số 400 ppm này, toàn thế giới áp tiêu chuẩn 200 ppm. Lúc đó tiêu chuẩn nước mắm cơ sở Phú Quốc còn quy định nghiêm hơn, chỉ có 100 ppm. Hiện nay ít nơi đáp ứng được yêu cầu 200 ppm. Trên cơ sở đề xuất của Thái Lan và Việt Nam – hai quốc gia xuất khẩu nước mắm, Ủy ban Codex Quốc tế đã đồng ý mức 400 ppm histamine trong nước mắm, đây là lượng rất an toàn cho người tiêu dùng trên toàn thế giới”.

Bà Nguyễn Thị Kim Hồng, Giám đốc Công ty CP Chế biến Thuỷ sản Liên Thành, một trong những công ty sản xuất nước mắm lâu đời, đơn vị hiện sản xuất khoảng 30 triệu lít đến 40 triệu lít nước mắm hằng năm, giải thích rõ hơn về thị trường sản xuất nước mắm hiện nay: Nước mắm nguyên chất được bán cho DN nước mắm bao bì. Các DN chế biến nước mắm sản xuất theo thị hiếu của người tiêu dùng với các yêu cầu làm sao nước mắm nhẹ mùi hơn, màu nhạt hơn, không bị lắng muối, lắng cặn…

Bà Hồng cũng nhìn nhận, các DN sản xuất nước mắm hiện nay “chỉ hơn thua nhau ở chỗ sau khi ra nước mắm nguyên chất rồi thì công nghệ chế biến như thế nào. Tùy trình độ công nghệ chế biến sẽ làm nước mắm bớt mùi, màu không biến đổi, nước mắm luôn luôn không lắng đáy chai, cho đến hương vị theo từng gu người dùng…”

Bên lề cuộc họp báo, TS. Trần Thị Dung, một chuyên gia trong ngành nước mắm đưa ra ý kiến: “Hơn 2.800 DN và hộ chế biến nước mắm truyền thống (nước mắm cốt với cách ủ truyền thống từ cá không qua pha chế) hiện vẫn đang hoạt động rất tốt. Họ hoạt động đông đảo như vậy chứng tỏ vẫn phải đảm bảo về vệ sinh an toàn thực phẩm nếu không các cơ quan chức năng đã xử lý. Hình ảnh ủ nước mắm nổi các vi sinh vật mất vệ sinh đã là quá khứ, không nên nhắc lại khiến người tiêu dùng có nhìn nhận không đúng về nước mắm truyền thống”.

Quan điểm của TS. Dung đưa ra, cái tên “nước mắm” chỉ đúng cho quá trình sản xuất như trên còn quá trình pha chế sau đó thì không còn là nước mắm nguyên chất. TS. Dung cũng nêu ý kiến Bộ NN&PTNT hoặc Bộ Y tế cần có nghiên cứu cụ thể để đưa ra tiêu chuẩn về hàm lượng histamine riêng tại Việt Nam, theo thực tế sản xuất nước mắm trong nước để người tiêu dùng có thể tham khảo rõ ràng.

TS. Nguyễn Hoàng Linh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng khẳng định: “Dự thảo này theo đúng tinh thần pháp luật về tiêu chuẩn, quy chuẩn. Tiêu chuẩn là tự nguyện áp dụng không phải bắt buộc. Với lo ngại tiêu chuẩn sẽ thành quy chuẩn, lúc đó sẽ gây khó khăn cho nước mắm truyền thống thì tôi xin khẳng định quá trình xây dựng quy chuẩn kỹ thuật hoàn toàn khác, độc lập  với xây dựng tiêu chuẩn. Khi thực sự có xây dựng quy chuẩn thì toàn bộ bước nghiên cứu xây dựng dự thảo, lấy ý kiến, thẩm định… là độc lập”.

Ông Trần Văn Công, Phó cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cũng cho biết hiện nay dự thảo về tiêu chuẩn này vẫn đang trong quá trình lấy ý kiến. “Cục luôn lắng nghe và sẵn sàng tiếp thu các ý kiến xây dựng để hoàn thiện dự thảo trong thời gian tới”, ông Công nhấn mạnh.

Đỗ Hương