Tìm giải pháp thực hiện các tiêu chuẩn quốc tế về lao động trẻ em

Các chuyên gia lao động trong nước và quốc tế cùng thảo luận để tìm giải pháp thực hiện các tiêu chuẩn quốc tế về lao động trẻ em. Ảnh: VGP/Thu Cúc

Đây là thông tin được đưa ra tại đối thoại chính sách: Tiêu chuẩn lao động trẻ em trong bối cảnh các cam kết quốc tế về thương mại do Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam tổ chức ngày 13/3.

Theo Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Nguyễn Thị Hà, để giải quyết vấn đề lao động trẻ em, đặc biệt là bảo vệ các em khỏi các hình thức lao động nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, cần có sự tham gia thường xuyên, liên tục, bền vững, sự phối hợp chặt chẽ của tất cả các đối tác trong xã hội, các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, công đoàn, các tổ chức xã hội, gia đình và cộng đồng.

Việc phải lao động sớm để lại nhiều hậu quả không nhỏ, gây ảnh hưởng tới sự phát triển về thể chất và tâm lý của các em, đồng thời cản trở việc tiếp cận giáo dục. Từ đó tác động tiêu cực tới tương lai của chính trẻ em cũng như tới việc thực hiện các quyền cơ bản của các em, làm ảnh hưởng tới nguồn nhân lực tương lai của đất nước.

Theo các chuyên gia về lao động, việc làm, trong bối cảnh hội nhập quốc tế và tham gia các hiệp định thương mại tự do ngày càng sâu rộng của Việt Nam, việc thực hiện các cam kết quốc tế về lao động trong các chuỗi cung ứng sẽ ngày càng được quan tâm, đặc biệt là vấn đề lao động trẻ em. Do đó, việc phòng ngừa, giảm thiểu và tiến tới chấm dứt lao động trẻ em phải được thay đổi từ nhận thức của chính các em, gia đình, cộng đồng và của cả doanh nghiệp.

Chia sẻ những quy định về lao động trẻ em trong Bộ luật lao động tại Việt Nam, Viện trưởng Viện Khoa học Lao động xã hội (Bộ LĐTB&XH) Đào Quang Vinh cho rằng: “Bộ luật Lao động 2012 đưa ra các nguyên tắc, điều kiện chặt chẽ về sử dụng lao động chưa thành niên; quy định các công việc và nơi làm việc cấm sử dụng lao động là người chưa thành niên phù hợp với quy định của Công ước. Tuy nhiên, Bộ luật Lao động 2012 mới chỉ đưa ra quy định về thời giờ làm việc đối với người dưới 15 tuổi nói chung mà không có quy định về thời giờ làm việc đối với người dưới 13 tuổi. Đồng thời, không có quy định cụ thể về thời gian làm thêm của người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi.

Theo Viện trưởng Đào Quang Vinh, có sự chưa rõ ràng trong việc xác định thế nào là trẻ em phải lao động trái pháp luật, trẻ em bị bóc lột sức lao động, trẻ em lao động trước tuổi xuất phát từ sự khác nhau về cách thức tiếp cận giữa quy định của Bộ luật Lao động so với quy định của các công ước.

Điều tra quốc gia về lao động trẻ em cho thấy: Tỉ lệ lao động trẻ em tại Việt Nam thấp hơn tỉ lệ trung bình của toàn thế giới và khá gần với tỉ lệ của khu vực. Lao động trẻ em tồn tại nhiều trong khu vực kinh tế phi chính thức.

Theo chuyên gia cao cấp về lao động trẻ em Benjamin Smith, trên thế giới có 152 triệu trẻ em là nạn nhân của lao động trẻ em, gần một nửa trong số đó (73 triệu) đang tham gia lao động trẻ em nguy hiểm. Lao động trẻ em vẫn tập trung chủ yếu trong ngành nông nghiệp (chiếm 70,9%). Gần 1/5 lao động trẻ em làm việc trong ngành dịch vụ (chiếm 17,1%) trong khi 11,9% lao động trẻ em làm việc trong ngành công nghiệp.

Đại diện Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, các chuỗi cung ứng sản xuất ra hàng hóa và dịch vụ phục vụ hàng triệu người mỗi ngày có nguy cơ tồn tại lao động trẻ em. Doanh nghiệp cần phải chú ý để đảm bảo rằng, chuỗi cung ứng của họ không có lao động trẻ em, nếu không sẽ bị mất uy tín và ảnh hưởng xấu đến công việc kinh doanh. Tuy nhiên, nhiều chủ doanh nghiệp chưa có nhận thức đúng về lao động trẻ em.

Thời gian qua, VCCI đã thực hiện Dự án Hỗ trợ kỹ thuật nâng cao năng lực quốc gia Phòng ngừa và giảm thiểu lao động trẻ em tại Việt Nam. Theo đó, để hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động hiểu đúng về lao động trẻ em, VCCI đã xây dựng tài liệu hướng dẫn phòng ngừa lao động trẻ em tại nơi làm việc; quy tắc ứng xử của người sử dụng lao động về phòng ngừa và xóa bỏ các hình thức lao động trẻ em; tài liệu hướng dẫn giảng viên cho khóa tập huấn doanh nghiệp về phòng ngừa lao động trẻ em.

Thu Cúc