Cô gái dân tộc Hrê năm lần được gặp Bác

Cô gái Hrê Từ Thị Công Lễ đứng cạnh (phía sau) trong lần gặp Bác - Ảnh: VGP/Lưu Hương

Trong những ngày tháng 5 ý nghĩa này, bao kỷ niệm lại ùa về với những ai từng may mắn có cơ hội được gặp Bác. Với vợ chồng ông Lê Tôn Sùng (83 tuổi) và bà Từ Thị Công Lễ (80 tuổi), nguyên là diễn viên đoàn văn công Quân khu V - những người từng được gặp Bác Hồ - thì nỗi nhớ Bác càng nhân lên.

Trong ngôi nhà bình dị ở đường Trường Chinh, TP. Đà Nẵng, bà Từ Thị Công Lễ rưng rưng kể cho chúng tôi nghe những hồi ức đẹp và thiêng liêng về 5 lần được gặp Bác Hồ.

Là người con gái dân tộc Hrê (Quảng Ngãi), nhờ học giỏi, chăm ngoan, năm 14 tuổi, Từ Thị Công Lễ được cử ra miền Bắc học tập theo đoàn học sinh miền Nam. Mang theo lời dặn dò của dân làng Hrê, trong 2 năm học tập tại trường học sinh miền Nam tại Hà Nội, cô bé Từ Thị Công Lễ đã phấn đấu không ngừng, luôn đạt danh hiệu học sinh ngoan, giỏi.

Tết Trung thu năm 1956, với những thành tích xuất sắc, cô gái dân tộc Hrê đã vinh dự có mặt trong đoàn giáo viên, học sinh đến Phủ Chủ tịch để gặp Bác Hồ. Bồi hồi nhớ lại lần đầu tiên được gặp Bác, bà Lễ kể: "Lúc đó, tất cả chúng tôi đều nhìn lên phía cầu thang hồi hộp chờ Bác nhưng không thấy Bác đâu; một lúc sau, cô giáo bỗng reo lên: Các cháu ơi, Bác ở phía sau, chúng tôi liền quay xuống và bao quanh Bác. Tôi cố len giữa đám đông để được đứng gần Bác, ngồi cạnh Bác.

Bác hỏi: Các cháu có muốn ăn kẹo không? Chúng tôi đồng thanh thưa: Dạ có! Thế là Bác phát kẹo bánh cho chúng tôi, mỗi người một túi, rồi Bác hỏi: Các cháu có muốn xem phim với Bác không? Tất cả lại: Dạ thưa Bác có!

Trước khi xem phim, Bác bảo chúng tôi cùng hát bài kết đoàn, rồi Bác chọn tôi lên bắt nhịp. "Đứng lên bắt nhịp mà tôi run lắm, vừa cất lên chữ kết đoàn, thế rồi mắt tôi cứ rưng rưng, nhòa đi, không biết mình hát đến đâu nữa... Sau đó, tôi mạnh dạn nói với Bác: Bác ơi! Cháu là người đồng bào dân tộc Hrê, Quảng Ngãi, đồng bào dân tộc dặn cháu rằng "Nếu con ra gặp được Bác thì phải nhìn cho thật kỹ để sau này về kể cho đồng bào dân tộc mình nghe". Bác nhìn tôi bằng ánh mắt hiền từ và khẽ gật đầu. Tôi cầm đôi bàn tay Bác, nhìn kỹ từng ngón tay, mái tóc, chòm râu... thì thấy Bác không khác gì mình hết, giống như bao người Việt Nam mình thôi".

Suốt cả buổi hôm đó, tôi chỉ chăm chú nhìn Bác mà quên mất không biết hôm đó Phủ Chủ tịch chiếu phim gì nữa...

Vợ chồng ông Lê Tôn Sùng và bà Từ Thị Công Lễ kể về những kỷ niệm được gặp Bác - Ảnh: VGP/Lưu Hương

Sau này, bà Lễ còn có nhiều cơ hội được gặp Bác, đó là năm 1957, lần thứ 2 gặp Bác ở Vinh; năm 1961 lần thứ 3 được cầm bó hoa ra đón Bác về quê ở sân bay Vinh; cũng năm 1961 lần thứ 4 được gặp Bác trong dịp Bác đến thăm bộ đội ở Quân khu 4.

Bà Lễ cho biết, lần cuối cùng được gặp Bác là vào năm 1967, khi cùng đoàn văn công bộ đội Liên khu 5 vào Phủ Chủ tịch biểu diễn phục vụ Bác Hồ.

"Khi xem tiết mục tấu hài “Tổng ngốc sa lầy” Bác Hồ cười rất sảng khoái, chúng tôi nhìn qua gương, thấy Bác cười, ai nấy đều vui và hạnh phúc. Tiếp đến là màn múa “Du kích bờ biển, tay chài tay súng” trong đó có tôi cùng biểu diễn.

Khi nhạc nổi lên, đầu tóc tôi quên búi do mải nhìn Bác, chồng tôi (cũng là một diễn viên trong đoàn) nhắc to: Tóc, tóc! Tôi quýnh quáng búi vội mái tóc dài. Suốt thời gian biểu diễn, tôi cứ lo mái tóc bị xổ ra. Rất may mọi chuyện diễn ra tốt đẹp, bởi nếu có sai sót tôi sẽ ân hận suốt đời vì không làm tròn nhiệm vụ.

Sau buổi biểu diễn, Bác lên sân khấu bắt tay chúng tôi và nói: Các cháu biểu diễn rất tốt, Bác rất vừa lòng, đúng là bộ đội Liên khu 5.

Trước khi ra về, cả đoàn được chụp ảnh cùng Bác. Lúc này, dường như sức khỏe của Bác đã xuống, chúng tôi phải đỡ Bác đứng dậy", bà Lễ vừa kể vừa lau nước mắt.

Cũng như bà Lễ, ông Lê Tôn Sùng là diễn viên múa của đoàn văn công Quân khu 5, quen nhau từ những lần đi diễn chung rồi nên nghĩa vợ chồng.

Bà Lễ được 5 lần gặp Bác Hồ còn ông Sùng từng 3 lần được gặp Bác Hồ trong những lần Bác thăm đoàn văn công Quân khu 5 và vào Phủ Chủ tịch biểu diễn phục vụ Bác.

“Ban đầu nghe tin gặp Bác, tôi hồi hộp lắm, nhưng khi gặp Bác, được Bác trao ánh mắt, cái ôm ấm áp, tôi có cảm giác gần gũi như người thân ruột thịt trong gia đình. Bác chan hòa, thân tình như người cha, Bác giản dị, thân thương lắm chứ không phải là một vị lãnh tụ cao xa", ông Sùng bồi hồi kể.

"Năm 1972, tôi đã mang lời ca, tiếng hát và tình cảm của Bác vào phục vụ 3 năm ở chiến trường miền Nam. Nhờ được gặp Bác, học tập tấm gương của Người, tôi hứa phải sống thật xứng đáng, luôn luôn phục vụ nhân dân, quê hương, dù phải hi sinh cũng không từ".

Lá thư Bác viết cho đoàn văn công được ông Lê Tôn Sùng photo, lưu giữ trang trọng trong nhà - Ảnh: VGP/Lưu Hương

Sau ngày thống nhất đất nước, bà Lễ về công tác tại đoàn văn công Quân khu 5, làm Đội trưởng Đội múa; nghỉ hưu năm 1982 với quân hàm Đại úy. Còn ông Sùng nghỉ hưu năm 1990 với quân hàm Trung tá, là Phó Trưởng đoàn văn công Quân khu 5.

Trong những ngày tháng 5 nhớ về Bác, nhắc về kỷ niệm gặp Bác, đôi mắt ông Sùng, bà Lễ vẫn rưng rưng xúc động.

Nhớ và biết ơn Bác Hồ, vợ chồng ông Sùng, bà Lễ luôn sống, học tập Bác sự giản dị, gần gũi, làm những gì có lợi cho xã hội, cộng đồng. Học Bác, ông Sùng tỉ mẩn làm những tấm bảng cảnh báo đặt ở các ngã ba, ngã tư trong khu dân cư nhắc nhở các phương tiện đi chậm để bảo đảm an toàn.

Năm nay vào dịp sinh nhật Bác, ông Sùng cũng tự tay trồng thêm những cây xanh ở nhà sinh hoạt cộng đồng khu dân phố góp thêm bóng mát, quả ngọt cho đời.

“Nhờ có Đảng, có Bác Hồ mà cuộc đời một đứa trẻ dân tộc xa xôi như tôi mới tốt đẹp, gia đình hạnh phúc như hôm nay. Tôi luôn biết ơn Đảng, biết ơn Bác Hồ”, bà Lễ nói.

Lưu Hương