Kết nối tiêu thụ, xuất khẩu nông thủy sản khu vực Nam Bộ, Tây Nguyên

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên kêu gọi các nhà phân phối lớn trong nước vào cuộc tiêu thụ nông sản hỗ trợ người nông dân.

Đây là chia sẻ tại “Hội nghị trực tuyến kết nối tiêu thụ, xúc tiến xuất khẩu nông sản, thủy sản khu vực Nam Bộ và Tây Nguyên 2021”. Hội nghị nằm trong khuôn khổ Chương trình cấp quốc gia về Xúc tiến thương mại năm 2021 diễn ra trong 3 ngày (ngày 6, 9 và 10/8) với sự tham dự của trên 700 đại biểu trong nước và quốc tế.

Vướng mắc lớn nhất là khâu lưu thông và tiêu thụ

Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho biết, địa phương có thế mạnh về thủy hải sản. Sản lượng tôm hằng năm thu hoạch và đánh bắt (ngoài biển) khoảng 200.000 tấn, cua nuôi trồng và thu hoạch ước đạt 20.000 tấn. Đặc biệt, trong lĩnh vực nông nghiệp, cây lúa là sản phẩm chủ lực với tổng diện tích gieo trồng khoảng 115.000 ha, sản lượng hàng năm khoảng 530.000 tấn…

Tương tự, Long An cũng là địa phương có điều kiện phát triển nhiều loại nông sản cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu. Hằng năm, sản lượng gạo của Long An ước đạt 1 triệu tấn/năm; rau, đậu các loại 300.000 tấn/năm; trái cây 550.000-600.000 tấn/năm; thủy sản ước đạt 45.000 tấn/năm; thịt hơi các loại 70.000 tấn/năm; trứng gia cầm 530 triệu quả/năm...

Đắk Lắk có khả năng cung ứng và xuất khẩu số lượng lớn các sản phẩm như: Cà phê 557.000 tấn, hồ tiêu 78.000 tấn, sầu riêng 100.000 tấn… Đặc biệt là quả bơ - một đặc sản của tỉnh - đang vào vụ thu hoạch với sản lượng trên 80.000 tấn.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Minh Lâm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An cho biết, khó khăn lớn nhất của tỉnh hiện nay là khâu lưu thông và tiêu thụ nông sản trong giai đoạn dịch bệnh phức tạp, có khả năng kéo dài như hiện nay.

"Phần lớn nông sản của Long An cung cấp cho thị trường TPHCM, nhưng hiện nay, TPHCM và các tỉnh, thành phía nam đang thực hiện các biện pháp phòng dịch không thống nhất, khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn trong lưu thông hàng hóa. Dịch COVID-19 cũng ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa khiến chi phí sản xuất kinh doanh tăng, công nhân giảm, công suất nhà máy giảm, thời gian vận chuyển hàng xuất khẩu kéo dài, hàng hoá nằm chờ tại các cảng chậm xuất khẩu, cước phí tàu tăng… đây là những khó khăn chồng chất lên người nông dân và doanh nghiệp phân phối tại tỉnh", ông Nguyễn Minh Lâm cho hay.

Cùng quan điểm nêu trên, đại diện các tỉnh Cà Mau, Đắk Lắk cũng cho rằng, trong giai đoạn cả nước đang căng mình chống dịch như hiện nay, các địa phương phải tăng cường các biện pháp kiểm soát hoạt động thương mại, vận tải hàng hóa, các chợ đầu mối lớn và hệ thống chợ truyền thống tại TPHCM buộc phải đóng cửa đang làm đứt gãy chuỗi cung ứng, thu mua của hệ thống thương lái, ảnh hưởng đến việc lưu thông và tiêu thụ lượng hàng nông sản, thủy sản của các tỉnh/thành phố phía nam khiến việc tiêu thụ nông sản gặp phải nhiều khó khăn và thách thức, nhất là đang vào thời điểm thu hoạch rộ của nhiều loại trái cây như nhãn, chôm chôm, mít Thái, cam xoài…

Tại các địa bàn vùng dịch, các thương lái thu mua và nhân công gặp nhiều khó khăn trong việc di chuyển giữa các địa phương khiến thương lái thu mua không nhiều hoặc không có người đến thu mua.

Các cơ sở giết mổ mở cửa giảm do thiếu nhân công lao động và nhân viên thú y kiểm soát vì thực hiện quy định về phòng chống dịch (thuộc đối tượng phải cách ly và phong tỏa) và chợ truyền thống đóng cửa dẫn đến các sản phẩm chăn nuôi gặp khó khăn trong tiêu thụ.

Chưa kể đến việc các công ty, doanh nghiệp sản xuất, chế biến nông sản đang phải thực hiện giãn cách, không đủ điều kiện sản xuất “3 tại chỗ” phải dừng hoạt động để bảo đảm yêu cầu chống dịch, do vậy ảnh hưởng đến lượng thu mua nông, thủy sản.

Để tháo gỡ khó khăn trong khâu kết nối tiêu thụ, xúc tiến xuất khẩu, lãnh đạo các tỉnh Long An, Cà Mau, Đắk Lắk đề xuất các tỉnh, thành phố cần có sự phối hợp, thống nhất các giải pháp hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm của nhau.

Trước mắt, tỉnh Cà Mau đề nghị mỗi tỉnh cử ra một đầu mối để liên hệ, kết nối vấn đề tiêu thụ sản phẩm, như: Rà soát, xác định danh mục, sản lượng dự kiến các loại sản phẩm hàng hóa nông, lâm thủy sản cần bán, cần mua. Đồng thời tăng cường các hoạt động xúc tiến, kết nối giữa nhà sản xuất, cung ứng với các nhà phân phối, các tổ chức xúc tiến thương mại trong nước ở các địa phương.

Bộ Công Thương huy động thương vụ, hệ thống phân phối lớn vào cuộc

Trước những khó khăn của các địa phương vừa nêu, đại diện SaigonCo.op cho biết, hiện nay, SaigonCo.op đang phối hợp chặt chẽ với Liên minh hợp tác xã tại các tỉnh, thành để hỗ trợ, phân phối các mặt hàng nông sản, thủy sản, sản phẩm chăn nuôi không tiêu thụ được do ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19. Đặc biệt, hai bên đang phối hợp xây dựng sàn giao dịch nông sản, hỗ trợ liên kết trao đổi thông tin, tăng tiêu thụ nông sản, thủy sản của các địa phương trên nền tảng thương mại điện tử.

SaigonCo.op cũng đã chủ động xây dựng vùng nguyên liệu tại khu vực miền Nam, Tây Nguyên để có nguồn cung cấp ổn định cho toàn hệ thống. Đồng thời, liên tục điều chỉnh chính sách thu mua, phù hợp với từng thời điểm nhằm chia sẻ khó khăn với người nuôi trồng.

SaigonCo.op cam kết kết nối tiêu thụ, phân phối hàng nông sản, thủy sản, sản phẩm chăn nuôi khu vực Nam Bộ, Tây Nguyên ở mức cao nhất, đưa hàng Việt Nam chất lượng cao đến tay người tiêu dùng cả nước, góp phần ổn định tình hình thị trường trong bối cảnh dịch COVID-19.

Ông Nguyễn Đắc Việt Dũng, Chủ tịch Công ty CP Công nghệ Sen Đỏ khẳng định, Sen Đỏ cam kết hỗ trợ 1:1 đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh mới gia nhập trên Sen Đỏ trong thời gian đầu để tư vấn mở cửa hàng và đăng bán sản phẩm trên "Gian hàng Việt trực tuyến quốc gia và nông nghiệp số". Bên cạnh đó, Sen Đỏ cũng sẽ hỗ trợ miễn phí vận chuyển, truyền thông quảng cáo cũng như các cách thức duy trì kinh doanh dài hạn trên Sen Đỏ.

"Sen Đỏ luôn đồng hành cùng các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể đang sản xuất và kinh doanh nông sản và thủy sản trên cả nước nói chung và tại các tỉnh khu vực Nam Bộ và Tây Nguyên nói riêng, trong việc hỗ trợ phân phối, tiêu thụ sản phẩm nông sản, thủy sản trên nền tảng thương mại điện tử", đại diện Sen Đỏ cho biết.

Về phía các thương vụ tại nước ngoài, Tham tán Thương mại Bùi Vương Anh, Thương vụ Việt Nam tại CHLB Đức cho rằng, tiềm năng của thị trường Đức còn rất lớn, do vậy, việc tận dụng tốt các cơ hội từ các Hiệp định thương mại đã ký kết, các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu của Việt Nam sẽ có cơ hội thâm nhập được thị trường này.

Thương vụ Việt Nam tại Đức cũng cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với Cục Xúc tiến thương mại để đưa các sản phẩm xuất khẩu tiêu biểu của Việt Nam lên các kênh thương mại uy tín; tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp sử dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc đã được đưa vào thí điểm từ tháng 5/2021. Ngoài ra, Thương vụ sẽ xây dựng mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn, kết hợp văn hóa lịch sử, dấu ấn văn hóa trên nền tảng số (bên cạnh mô hình truyền thống) để quảng bá cho nông sản, góp phần tích hợp đa giá trị vào sản phẩm xuất khẩu.

Đối với thị trường Nhật Bản, Đại diện Công ty KOME (Nhật Bản) khuyến cáo, các nhà sản xuất, chế biến nông thủy sản Việt Nam cần có công bố sản phẩm ghi chi tiết về thành phần sản phẩm gồm các nguyên liệu, chất phụ gia sử dụng. Đặc biệt, các doanh nghiệp Việt Nam phải duy trì được chất lượng sản phẩm, giá bán và nâng cấp quy trình xuất khẩu hàng hóa theo cách chuyên nghiệp…

Các điểm cầu trực tuyến của Hội nghị.

Vào cuộc với tinh thần “Một miếng khi đói, bằng một gói khi no”

Lắng nghe những khó khăn của các đại phương về việc tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, thủy sản, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã trực tiếp kêu gọi các nhà phân phối, các tập đoàn kinh doanh thương mại, các tập đoàn bán lẻ trong và ngoài nước, các sàn giao dịch điện tử, các kênh thương mại trên nền tảng số, các nhà xuất khẩu, nhập khẩu, các thương nhân "hãy vào cuộc thật sự quyết liệt và sáng tạo để cùng giúp người nông dân tiêu thụ sản phẩm trong hoàn cảnh đặc biệt hiện nay với tinh thần “một miếng khi đói bằng gói khi no”.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị, trong tình hình hiện nay, để các giải pháp phát huy tốt hiệu quả, trước mắt các địa phương cần rà soát nắm chắc số lượng chủng loại sản phẩm cần tiêu thụ, tự cân đối nhu cầu tại chỗ, phần còn lại các địa phương cần khẩn trương kết nối với: Ngành công thương, NN&PTNT, quản lý thị trường cấp tỉnh, thành phố và kết nối với hai Tổ công tác đặc biệt của hai bộ; kết nối với các hiệp hội, ngành hàng, các doanh nghiệp thu mua, tập đoàn phân phối… để được tư vấn hỗ trợ tiêu thụ khẩn cấp.

Bộ trưởng lưu ý các đơn vị thuộc ngành công thương cần hướng dẫn địa phương chú trọng việc giữ vững thị trường nội địa bên cạnh việc mở rộng thị trường xuất khẩu; gỡ khó cho địa phương về nhân lực, phương tiện vận chuyển, khâu bảo quản, đóng gói, bảo đảm an toàn trong dịch bệnh. Bộ trưởng lưu ý, các doanh nghiệp thu mua hàng hóa nông sản, thủy sản cần thực hiện các biện pháp bắt buộc như: Tiêm ngừa vaccine, xét nghiệm COVID-19 và cấp mã QR cho phương tiện vận tải hàng hóa.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên yêu cầu Tổ công tác tiền phương của Bộ Công Thương và Bộ NN&PTNT phối hợp thường xuyên, chặt chẽ với các vụ, cục, đơn vị chức năng của hai bộ và chính quyền các tỉnh, thành phố (qua Sở Công Thương, Sở NN&PTNT) để nắm bắt nhu cầu, cập nhật tình hình trong từng trường hợp và kết nối kịp thời với các hiệp hội, ngành hàng, các tập đoàn phân phối, doanh nghiệp thu mua xuất khẩu, các tổ chức hỗ trợ thương mại trong nước và quốc tế để hỗ trợ tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp.

Bộ trưởng giao Vụ Thị trường trong nước, Cục Xúc tiến thương mại, Cục Thương mại điện tử và kinh tế số, Tổng cục Quản lý thị trường phối hợp chặt chẽ và với hai ngành ở địa phương (ngành công thương và ngành NN&PTNT) đẩy mạnh tiêu thụ tại thị trường trong nước trên cả hai kênh truyền thống và hiện đại.

Cục Xúc tiến thương mại, Cục Xuất nhập khẩu, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Vụ Thị trường ngoài nước phối hợp chặt chẽ với các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, các doanh nghiệp thu mua, xuất khẩu, các nhà nhập khẩu, các thương nhân ở nước ngoài để tiếp tục xuất khẩu sang các thị trường mới, nhất là Đông Á, Nam Á, châu Âu, Mỹ, Australia … để quảng bá, giới thiệu sản phẩm nông sản Việt Nam.

Về phía Bộ NN&PTNT, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến khẳng định, ngành nông nghiệp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà máy chế biến nông lâm sản, cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm, hoạt động ở các cảng cá.. duy trì sản xuất, hoạt động trên cơ sở bảo đảm công tác phòng, chống dịch, duy trì sản xuất.

"Bộ Công Thương cùng Bộ NN&PTNT cam kết hỗ trợ tối đa, giải quyết nhanh chóng trong thẩm quyền của mình đối với các khó khăn, vướng mắc mà các địa phương gặp phải. Trường hợp vượt thẩm quyền, 2 bộ có trao đổi với các bộ, ngành và kiến nghị Chính phủ để quan tâm giải quyết", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định.

Thông tin thêm, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong hai ngày tiếp theo (9 và 10/8), Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) sẽ chủ trì Hội nghị, tiếp tục hỗ trợ các địa phương, các nhà phân phối, doanh nghiệp kinh doanh trong và ngoài nước kết nối giao thương, ký kết các hợp đồng thương mại để hỗ trợ người nông dân tiêu thụ sản phẩm.