ASEAN sang giai đoạn phát triển mới, START III giúp thế giới an toàn hơn

Khai mạc Hội nghị cấp cao ASEAN 16 tại Hà Nội ngày 8/4. Ảnh: Chinhphu.vn

Trong hai ngày 8 và 9/4, tại Hà Nội, các nhà lãnh đạo 10 nước thành viên ASEAN tiến hành Hội nghị cấp cao lần thứ 16 với chủ đề “Hướng tới cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn đến hành động”. Đây là hội nghị cấp nguyên thủ quốc gia đầu tiên của ASEAN do Việt Nam đứng ra tổ chức trong vị thế nước Chủ tịch luân phiên ASEAN năm 2010. 

Sau hơn 4 thập kỷ hình thành và phát triển, ASEAN đã chuyển sang giai đoạn phát triển mới, đó là hướng tới mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và hoạt động trên cơ sở pháp lý là Hiến chương ASEAN.

Tuyên bố chung đưa ra tại phiên bế mạc Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 16, nhấn mạnh Chính phủ các nước nội khối cần chuẩn bị rút lại dần các biện pháp kích thích kinh tế vốn được sử dụng trong thời gian xảy ra khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Các nhà lãnh đạo ASEAN cam kết nỗ lực hơn nữa nhằm phát triển công nghệ thông tin - truyền thông cũng như lĩnh vực năng lượng, các kết nối về đường biển, khí đốt trong nội khối… đồng thời kêu gọi thành lập lực lượng "đặc nhiệm cấp cao" để "phát triển kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN".

Một sự kiện khác cũng được chú ý trong tuần là việc Tổng thống Mỹ và Nga ký Hiệp ước cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược giai đoạn II (START III) ngày 8/4 tại thủ đô Praha của CH Czech.

So với START-II ký tại Matxcơva đầu năm 2002, START mới giảm số đầu đạn hạt nhân của Nga và Mỹ xuống hơn 30% (1.550 so với 2.200) và giảm hơn gấp đôi phương tiện phóng đầu đạn này của mỗi bên (700 so với 1.600, riêng số bệ phóng của 3 phương tiện phóng đầu đạn hạt nhân thì không bị hạn chế trong văn kiện này).

Cả Nga và Mỹ đều coi sự kiện ký START mới là bước chuyển đổi sang một mức cao hơn trong hành động phối hợp Nga - Mỹ về giải trừ quân bị và không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, đều đáp ứng lợi ích và an ninh quốc gia của mình, đồng thời không tạo ưu thế cho bất kỳ bên nào.

Điện Kremlin và Nhà Trắng cũng cho rằng cả Nga và Mỹ đều đã nhân nhượng để có thể ký một văn kiện bảo đảm an ninh ngang nhau cho mỗi bên là START mới, góp phần duy trì cán cân và sự ổn định chiến lược trên thế giới.

Thế giới đều chung đánh giá: START mới là một thỏa thuận bước ngoặt, tiến tới một thế giới phi hạt nhân.

Ngày 8/4, phát biểu tại cuộc họp báo chung sau lễ ký này, cả Tổng thống Mỹ Obama và người đồng cấp Nga Dmitry Medvedev đều cho rằng hiệp ước mới ra đời là một sự kiện lịch sử, mở ra một trang mới trong quan hệ giữa hai nước cũng như giúp thế giới trở nên an toàn hơn.

Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon ngày 8/4 đã hoan nghênh Hiệp ước mới là một "mốc lịch sử quan trọng trong nỗ lực quốc tế nhằm thúc đẩy mục tiêu giải trừ hạt nhân và xây dựng một thế giới không vũ khí hạt nhân".

Cùng ngày, những người sống sót trong 2 vụ ném bom nguyên tử đầu tiên và cũng là duy nhất của Mỹ tại Nhật Bản (vào tháng 8/1945), cùng các nhà lãnh đạo Nhật Bản đã lên tiếng hoan nghênh START mới và cho rằng động thái trên là bước đi đầu tiên hướng tới mục tiêu loại bỏ vũ khí hạt nhân.

Ở khu vực Trung Á, cuộc khủng hoảng chính trị tại nước CH Kyrgyzstan cũng được dư luận quan tâm, sau khi phe đối lập  tiến hành các cuộc biểu tình bạo lực chiếm giữ các công sở ở thủ đô Bishkek, buộc Thủ tướng từ chức và lập Chính phủ lâm thời.

Còn tại Thái Lan, sau khi thực thi Luật An ninh nội địa ban hành trong mấy tuần qua không đạt kết quả, ngày 7/4, Chính phủ của Thủ tướng Abhisit Vejjajiva ban bố tình trạng khẩn cấp tại thủ đô Bangkok và 16 huyện lân cận. Chính phủ Thái Lan phải điều cảnh sát và quân đội đên thủ đô làm nhiệm vụ đảm bảo an ninh, trật tự.

Chiều 8/4, 37 Thượng nghị sỹ Thái Lan đã ký tên vào một bức thư gửi  Chủ tịch Thượng viện Prasopsuk Boondej, trong đó đề nghị Thượng viện triệu tập một cuộc họp khẩn cấp đề tìm lối thoát cho cuộc khủng hoảng này.

Trong tuần, lại xảy ra 2 trận động đất mạnh  tại “Vành đai lửa” Thái Bình Dương.

Ngày 4/4 tại khu vực biên giới Mexico và Mỹ, xảy ra một trận động đất mạnh 7 độ richter làm rung chuyển một vùng rộng lớn xa hàng nghìn km. Ngày 7/4 lại xảy ra động đất mạnh 7,6 độ richter ở Indonesia với cảnh báo sóng thần được đưa ra ở nhiều nơi quanh Thái Bình Dương. Có thể nói năm 2010, dù mới đi được 1/4 thời gian, song đã xảy ra quá nhiều trận động đất lớn khiến thế giới cần luôn cảnh giác với thiên tai để có các biện pháp phòng chống hữu hiệu./.

                                                                                                                               Nguyễn Chiến