Gạo, bệnh viện và câu hỏi của Thủ tướng

Học sinh các vùng đặc biệt khó khăn được cấp 15kg gạo/tháng.

Đó là chưa  tính đến số lượng gạo hơn 50.000 tấn để đáp ứng nhu cầu của hơn 370.000 học sinh, được Tổng cục Dự trữ thống kê từ 25/50 tỉnh, thành đã có báo cáo. Đây là thông tin được người dân ở vùng khó khăn hết sức trông đợi.

Còn nhớ, những ngày đầu năm 2013, dư luận đã từng “dậy sóng” với một câu hỏi được người đứng đầu Chính phủ đưa ra tại hội nghị của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội: “Bây giờ mình không thiếu gạo, mình cũng viện trợ nơi này nơi khác, vậy tại sao để con cháu mình trong cảnh cháu mang mì, cháu mang ngô, cháu mang khoai đến lớp, rồi phải lợp chòi nấu ăn?”

Phát biểu này ngay lập tức đã được nhiều tờ báo đăng tải như một dẫn chứng về việc Chính phủ  lắng nghe những phản hồi chính sách và dư luận về cuộc sống thực tế của người dân, cho dù, những phản hồi và thực tế đó không phải lúc nào cũng êm tai.

Nhưng trăn trở của Thủ tướng không chỉ thể hiện sự quan tâm với những cháu bé đang hằng ngày mang mì, mang ngô, mang khoai đến lớp. Bởi theo Quyết định số 85/2010/QĐ-TTg được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngay từ năm 2010, nhiều học sinh vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn đã được hỗ trợ tiền ăn hằng tháng bằng 40% mức lương tối thiểu chung. Nhưng vì nhiều lý do khác nhau, trong đó việc ban hành văn bản hướng dẫn và triển khai ở một số địa phương có phần chậm trễ là một nguyên nhân quan trọng, nhiều con em của chúng ta vẫn phải đến lớp cùng nỗi lo thiếu lương thực, không ít em đã nghỉ học để lên nương, lên rẫy.

Sau Hội nghị nói trên, tháng 6/2013, Thủ tướng đã có Quyết định số 36/2013/QĐ-TTg, hỗ trợ học sinh các trường dân tộc bán trú và học sinh các vùng đặc biệt khó khăn mức 15kg gạo/tháng. Có thể sẽ còn có những bất cập và vướng mắc để đưa chính sách này vào cuộc sống, nhưng tinh thần “không chờ Thông tư hướng dẫn”, làm “theo phương thức cuốn chiếu, các địa phương báo cáo đến đâu sẽ tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ đến đấy” của Tổng cục Dự trữ là đáng hoan nghênh.

Lớn hơn và khó giải quyết hơn chuyện hỗ trợ gạo cho học sinh, một vấn đề khác về an sinh xã hội trong thời gian vừa qua cũng được dư luận hết sức quan tâm là tình trạng quá tải bệnh viện. Khách quan mà nói, tình trạng này đã diễn ra trong nhiều năm qua, ngành Y tế cũng đã triển khai nhiều biện pháp giảm tải, nhưng dường như vẫn thiếu một tổng thể những giải pháp mang tính căn cơ, “điểm đúng huyệt” của vấn đề. Vì suy cho cùng, không thể giảm tải bền vững nếu không có thêm bệnh viện mới, giường bệnh mới.

Đầu tháng 9 vừa qua, đích thân Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã làm việc với lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh cùng các bộ, ngành Trung ương về vấn đề này, trong đó yêu cầu xây dựng 4 bệnh viện tuyến cuối, hiện đại tại TP. Hồ Chí Minh với các cơ chế đặc thù để hoàn thành trong thời gian sớm nhất. 

Đây chỉ là một trong số hàng loạt những chỉ đạo liên tiếp của lãnh đạo Chính phủ trong thời gian gần đây, sau khi Đề án Giảm quá tải bệnh viện giai đoạn 2013-2020 được Thủ tướng phê duyệt trong những ngày đầu tháng 1/2013. Nói thế, bởi trong các phiên họp Chính phủ thường kỳ từ tháng 5/2013 tới nay, người đứng đầu Chính phủ đã nhiều lần nhắc nhở các bộ, ngành lưu ý đẩy mạnh triển khai đề án này.

Vấn đề kinh phí cũng được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo cụ thể, với phương án sử dụng một phần kinh phí cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước. Dù có khống chế mức trần, không quá 20.000 tỷ đồng cho 4 dự án nói trên, nhưng trong bối cảnh nền kinh tế nói chung và thu ngân sách nói riêng gặp không ít khó khăn, thì mức trần trên là hoàn toàn có thể hiểu được, nếu không nói đã là một cố gắng lớn.

Nhưng, cũng như câu chuyện về gạo cho học sinh, những chỉ đạo của Thủ tướng về giảm tải bệnh viện sẽ không thể đi nhanh vào cuộc sống nếu các bộ, ngành, địa phương không tích cực triển khai. Luôn luôn nhất quán xác định bảo đảm an sinh xã hội là một mục tiêu hàng đầu, Chính phủ đã lắng nghe ý kiến người dân, người đứng đầu Chính phủ cũng đã không ít lần thể hiện sự trăn trở, đau đáu trước những vấn đề mà thực tiễn nóng bỏng của cuộc sống đặt ra.

Để những nỗ lực của Chính phủ cho mục tiêu an sinh xã hội sớm phát huy hiệu quả, các bộ, ngành, địa phương không chỉ cần nghiêm túc, quyết liệt triển khai ý kiến cấp trên theo kỷ luật hành chính, điều quan trọng không kém là các bộ, ngành, địa phương và mỗi cán bộ, công chức cần lắng nghe ý kiến của người dân với tinh thần “việc gì có lợi cho dân thì hết sức làm”.

Chỉ như vậy, những em nhỏ vùng cao mới thôi phải vừa mang sách vở vừa “mang mì, mang ngô, mang khoai” đến trường, những bệnh viện quá tải mới bớt dần, và người dân cũng dễ cảm thông, chia sẻ hơn với những khó khăn chung của đất nước.

 Kim Tuấn