Hệ thống xét nghiệm y học lâm sàng còn bất cập

Hội thảo "Tăng cường chất lượng công tác quản lý và nâng cao chất lượng xét nghiệm y khoa".

Theo ông Hoàng Văn Sơn, Phó Chủ tịch Hội hành nghề Y tư nhân Việt Nam, trong những năm qua, hệ thống xét nghiệm y học của nước ta phát triển mạnh mẽ và toàn diện, góp phần quan trọng trong công việc chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân.

Hiện nay, cả nước có 38 bệnh viện tuyến Trung ương, mỗi bệnh viện có khoảng 3 khoa xét nghiệm; 409 bệnh viện đa khoa và chuyên khoa (trung bình có 3 khoa xét nghiệm/bệnh viện); 645 bệnh viện tuyến huyện (trung bình có 1 khoa xét nghiệm/bệnh viện) và trên 150 bệnh viện tư (mỗi bệnh viện có ít nhất 1 khoa xét nghiệm).

Ngoài ra, cả nước hiện còn có 3 trung tâm kiểm chuẩn xét nghiệm (đặt tại Đại học Y Hà Nội và Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh và  Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh) phụ trách 3 khu vực gồm các tỉnh, thành phố tạo thành mạng lưới kiểm chuẩn xét nghiệm toàn quốc...

Tuy nhiên, theo ông Sơn, sự phát triển công nghệ cao trong các xét nghiệm y khoa đã đặt ra vấn đề cấp bách là phải chuẩn hóa xét nghiệm, nếu không tác hại sẽ lớn hơn khi chưa áp dụng công nghệ cao. Ví dụ: Những chỉ định và sử dụng xét nghiệm công nghệ cao rất dễ bị lạm dụng để nâng cao lợi nhuận cho cơ sở y tế; do vậy cần tăng cường quản lý để không gây ra hậu quả bất lợi về kinh tế cho bệnh nhân.

Bên cạnh đó, tình trạng lạm dụng xét nghiệm hiện đang phổ biến tại các khu vực khám chữa bệnh dịch vụ và cơ sở y tế tư nhân. Nguyên nhân là do các bệnh viện không tin tưởng kết quả của nhau, khi phòng xét nghiệm chưa được chuẩn hóa nên kết quả xét nghiệm nơi này không được nơi khác chấp nhận. Điều này dẫn đến tình trạng, người bệnh cứ đi khám là phải làm xét nghiệm mới, gây tốn thời gian và tăng chi phí cho người bệnh.

Chính vì vậy, ông Hoàng Văn Sơn cho rằng, các cơ sở khám chữa bệnh cần phải có lộ trình tiến tới công nhận kết quả xét nghiệm của phòng xét nghiệm đã được kiểm chuẩn, tiến tới xét nghiệm "một cửa".

Bên cạnh đó, để đảm bảo chất lượng các kết quả xét nghiệm,  cần phải tăng cường kiểm tra việc trang bị và sử dụng máy móc, dụng cụ, hóa chất, sinh phẩm xét nghiệm tại các cơ sở khám chữa bệnh một cách thường xuyên và định kỳ.

Nhiều đại biểu tại Hội thảo đồng tình với đề xuất của ông Sơn và cho rằng, trong thời gian tới, ngành Y tế cần phải tổ chức đào tạo bác sĩ xét nghiệm và bác sĩ, dược sĩ chuyên khoa hóa sinh, huyết học và truyền máu, vi sinh, tế bào học. Kiên quyết không sử dụng kỹ thuật viên không có bằng cấp, đồng thời cần có lộ trình cho việc bắt buộc tất cả các phòng xét nghiệm y học phải bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng.