Hiệu quả từ mô hình tổ, đội sản xuất trên biển

Mô hình tổ, đội sản xuất trên biển đang phát triển mạnh mẽ và hiệu quả trở lại. - Ảnh minh họa

Theo Cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, Tổng cục Thủy sản, các tổ, đội sản xuất trên biển đã được hình thành từ lâu với tên gọi “ngư đội Hoàng Sa”.

Hiện nay, trước những khó khăn như việc xăng dầu tăng giá, rủi ro trên biển Đông… mô hình này vẫn đang phát triển mạnh mẽ trở lại.

Hiệu quả của mô hình tổ, đội sản xuất trên biển

Các tổ, đội rất linh hoạt trong hợp tác ở một số khâu như tìm kiếm ngư trường, hợp tác để khôi phục sản xuất khi bị tai nạn, thất thu. Một số tổ , đội đã bố trí hợp lý giữa khai thác ngoài khơi và dịch vụ trong bờ, phối hợp giữa các tàu trong tổ, đội để vận chuyển sản phẩm vào bờ và các nhu yếu phẩm như dầu, đá lạnh… từ bờ ra, giúp tăng thời gian bám biển, giảm chi phí.

Theo Tổng cục Thủy sản, các tàu cá tham gia tổ, đội khai thác hải sản đã khai thác đạt hiệu quả hơn, sản lượng khai thác tăng, có tàu tăng sản lượng 1,2 - 1,5 lần so với khi chưa vào tổ.

Nhiều câu lạc bộ “Vợ thuyền trưởng” được thành lập để cùng nhau đẩy mạnh tổ chức tiêu thụ sản phẩm, cung ứng hậu cần dịch vụ, hay các tổ ở Giao Thuỷ, Nam Định đã thành lập tổ làm lưới để tăng thu nhập gia đình.

Một số tổ đã tổ chức bán sản phẩm trực tiếp cho nhà máy chế biến, tránh tình trạng bị các chủ nậu, chủ vựa liên kết nhau ép giá và bán được sản phẩm với giá cao hơn.

Thông tin liên lạc giữa các tổ viên được thường xuyên và luôn cô gắng thông báo kịp thời tới các cơ quan chức năng, bộ đội Biên phòng mỗi khi gặp rủi ro, sự cố.

Nếu tàu bị hỏng máy, gặp tai nạn … tàu trong tổ phải đến nơi để lai dắt về bến an toàn. Tàu lai dắt được hỗ trợ 50% chi chi phí do tổ bỏ ra và tàu bị nạn phải trả 50% cho tàu lai dắt trong tổ...

Một số tổ, lao động đã có vốn góp và được chia lợi tức như tổ lưới vây, lưới rê ở Đà Nẵng, Quảng Nam. Tổ lưới khuyến khích người lao động đóng góp vào các cheo lưới, mỗi cổ phần 200 ngàn đồng và bổ sung hàng tháng 50 ngàn đồng.

Nhiều tổ, đội đã tổ chức đóng góp xây dựng quỹ để tạo kinh phí cho các hoạt động tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau. Theo quy ước của từng tổ, đội, các tàu góp từ 100 - 200 ngàn đồng mỗi chuyến biển.

Các tổ đều có chế độ khen thưởng, kỷ luật rõ ràng, hợp lý nên đã tạo được sự gắn bó, trách nhiệm giữa các thành viên, chia sẻ những rủi ro khi biển mất mùa và khi gia đình người lao động hoặc tổ viên bị nạn.

Còn nhiều hạn chế cần sớm khắc phục

Tuy nhiên với điều kiện kinh tế còn hạn chế, nhiều nơi ngư dân còn khai thác mang tính tự cấp, tự túc, thiếu vốn sản xuất. Vẫn còn nhiều ngư dân không muốn làm ăn chung hoặc có tư tưởng giấu ngư trường khai thác, chưa khai báo tọa độ khai thác với cơ quan chức năng.

Tổ, đội còn gặp khó khăn về vốn đầu tư nên không có điều kiện cải hoán tàu thuyền, đầu tư nghề mới, mua sắm trang thiết bị cũng như mạnh dạn ra khơi tìm kiếm những ngư trường mới ...

Bên cạnh đó là việc thiếu kinh phí để tập huấn cho các tổ trưởng, thuyền trưởng về công tác quản lý tổ, đội, phòng tránh thiên tai.

Việc thông tin liên lạc hai chiều giữa tổ trưởng của các tổ, đội và cơ quan chức năng đã được khắc phục, tuy nhiên vẫn còn hạn chế, khó khăn trong việc thông báo diễn biến tình hình thời tiết, phối hợp tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn và an toàn của các tổ trên biển, trong việc nắm bắt những khó khăn, tồn tại trong tổ để tìm hướng khắc phục.

Các tổ, đội sản xuất trên biển đa số vẫn chưa tổ chức được các tàu dịch vụ hậu cần hoặc đã có nhưng hoạt động chưa hiệu quả. Nhiều tổ, đội chưa liên kết với nhau để ký kết các hợp đồng bán sản phẩm trực tiếp cho các nhà máy chế biến thuỷ sản để tránh bị chủ nậu, chủ vựa ép giá ...

Qua tổng kết ở nhiều địa phương, Tổng cục Thủy sản cho biết nhiều nơi giữa chủ tàu và thuyền viên chưa có hợp đồng lao động theo quy định nên thường dẫn đến tình trạng thuyền viên bỏ tàu. Một số tổ, đội được thành lập nhưng hoạt động chưa đúng theo quy ước, cam kết chung.

Những hạn chế này đang làm giảm hiệu qủa của mô hình tổ, đội sản xuất trên biển, rất cần sớm khắc phục. 

Đỗ Hương

Tin, bài liên quan:

Khuyến khích mô hình tổ, đội sản xuất trên biển