Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, địa danh Truông Bồn (xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương, Nghệ An) là trọng điểm đánh phá ác liệt của không quân Mỹ nhằm cắt đứt huyết mạch vận chuyển quân, lương thực từ hậu phương lớn miền Bắc vào tiền tuyến lớn miền Nam.
Những năm tháng ấy, Truông Bồn là một trong những biểu tượng đỉnh cao của cuộc chiến tranh nhân dân, là sức mạnh tổng hợp của nhiều lực lượng trực tiếp tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu, trong đó thanh niên xung phong là lực lượng chủ công, với quyết tâm sắt đá “Sống bám cầu bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, góp phần quan trọng bảo vệ con đường huyết mạch ra tiền tuyến.
Phát hiện đây là “yết hầu” của tuyến vận tải chiến lược của ta nên từ năm 1964, máy bay Mỹ liên tục đánh phá ác liệt.
Ngày 31/10/1968, 13 thanh niên xung phong (11 nữ, 2 nam) thuộc Tiểu đội 2, Đại đội 317, Đội 6, Tổng đội Thanh niên xung phong Nghệ An đã ngã xuống sau trận bom ác liệt cuối cùng của địch tại Truông Bồn. Họ anh dũng hy sinh vào thời điểm chỉ còn không đầy 1 ngày sau đó, ngày 1/11/1968, do thất bại trên các chiến trường, Mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc Việt Nam.
![]() |
Nơi tưởng niệm những TNXP hy sinh vì độc lập tự do của dân tộc ở Truông Bồn. Ảnh: Vietnam Net |
Hầu hết những người hy sinh đều đã hoàn thành nhiệm vụ và có quyết định ra quân, có người đã có quyết định được đi học, có người đã định ngày cưới... 7 liệt sĩ thanh niên xung phong Truông Bồn không tìm thấy thi hài. Ở Truông Bồn giờ có một ngôi mộ chung cho họ.
Nỗi đau, niềm tự hào về những liệt sỹ hy sinh ở Truông Bồn đã thành huyền thoại. Những con người đẹp đẽ ấy vẫn sống mãi trong lòng nhân dân, đất nước.
Ngày 12/1/1996, Bộ Văn hóa - Thông tin có quyết định công nhận Truông Bồn là Di tích Lịch sử quốc gia.
Ngày 23/9/2008, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân cho Tiểu đội 2 Thanh niên xung phong Truông Bồn.
Để ghi nhớ chiến công và và tôn vinh các anh hùng liệt sĩ thanh niên xung phong, đồng thời giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ, UBND tỉnh Nghệ An đã phê duyệt dự án xây dựng Khu Di tích Lịch sử cách mạng Truông Bồn. Công trình sẽ được khởi công sáng ngày mai (27/10/2012).
Kỷ niệm 44 năm ngày hy sinh của các anh hùng liệt sĩ Truông Bồn (31/10/1968-31/10/2012), TƯ Đoàn TNCS HCM, Bộ GTVT, Tỉnh ủy-UBND tỉnh Nghệ An và Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp tổ chức chương trình nghệ thuật "Truông Bồn - Huyền thoại và Tri ân" tái hiện một thời đạn lửa nơi địa danh lịch sử này vào 20h ngày 27/10/2012. Chương trình được truyền hình trực tiếp trên VTV1.
Thùy Linh