Nâng chất lượng giáo dục đại học từ chuyển giao công nghệ

Đổi mới toàn diện giáo dục đại học để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Ảnh: Giaoduc.net

Hướng tới mục tiêu hình thành hệ thống giáo dục đại học hiện đại trong giai đoạn 2011 – 2020, Chính phủ đã đầu tư 2 dự án xây dựng đại học nghiên cứu (ĐHNC) đa lĩnh vực, chất lượng quốc tế là Đại học Việt - Đức và Đại học Khoa Học và Công nghệ. Tầm quan trọng của dự án này rất rõ ràng nhưng vấn đề đáng quan tâm là triển khai cho đúng.

Mô hình đại học nghiên cứu

ĐHNC ra đời từ khá lâu nhằm tạo ra nhân lực có năng lực cao và hoạt động theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Mỹ là quốc gia rất thành công với mô hình này, nhiều thành quả nghiên cứu khoa học ra đời từ mô hình giáo dục này và nhờ đó trở thành những đại học lừng danh trên thế giới.

ĐNNC ở Việt Nam có lịch sử phát triển hơn 50 năm nhưng kết quả đào tạo và nghiên cứu chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn. Do vậy, đổi mới giáo dục đại học, đặc biệt là nâng cao hiểu quả của mô hình ĐHNC cần được tiến hành khẩn trương.

Theo đó, đầu tư cho các ĐHNC cần được lên hàng đầu. Đây chính là những cơ sở “vườn ươm” tốt nhất để hình thành đội ngũ nhà khoa học, nhà quản lý theo yêu cầu phát triển kinh tế xã hội.

Thực tế trên thế giới cho thấy, hầu hết thành tựu khoa học, công nghệ được ứng dụng rộng rãi, trong đó có những phát minh làm thay đổi thế giới là kết quả nghiên cứu của các trường đại học lừng danh như Oxfoxd và Cambridge của Anh, Harvard của Mỹ…

Bắt kịp thế giới

Nghị quyết Trung ương 6 Khóa XI về phát triển KHCN với mục tiêu lớn đã đặt ra yêu cầu cấp thiết về đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, đặc biệt là giáo dục đại học. Trong bối cảnh này, dự án xây dựng 2 ĐHNC chất lượng quốc tế với mục tiêu ít nhất một trường lọt vào tốp 200 của thế giới được xem là mô hình lựa chọn để hiện thực hóa chủ trương nói trên.

Căn cứ điều kiện hiện nay, một số ý kiến nghi ngại về tính khả thi của dự án, cũng như việc áp dụng mô hình ĐHNC của thế giới, cụ thể là Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông (HKUST).

HKUST là một điển hình thành công trên thế giới, chỉ một thập niên sau khi thành lập đã nằm trong số 10 đại học hàng đầu châu Á, riêng ngành quản trị kinh doanh được xếp thứ 48 thế giới. Bí quyết thành công của HKUST chính là chiến lược chuyển giao công nghệ giáo dục - đào tạo, “đi tắt đón đầu” giúp HKUST nhanh chóng xây dựng chương trình đào tạo chất lượng, quy trình quản lý chuẩn mực, tạo môi trường học thuật lý tưởng cho sinh viên, giảng viên và đội ngũ nghiên cứu. Nhờ đó, HKUST sở hữu được nguồn nhân lực cao cấp, những tinh hoa từ nhiều nền giáo dục đẳng cấp.

Qua kinh nghiệm của HKUST, chuyển giao công nghệ giáo dục – đào tạo có thể là lựa chọn để rút ngắn khoảng cách giữa Việt Nam với thế giới về chất lượng giáo dục.

Bên cạnh đó, việc tích cực hội nhập quốc tế để cập nhật tri thức khoa học và công nghệ thế giới; thu hút nhân lực quốc tế, đặc biệt là Việt kiều tham gia các dự án khoa học và công nghệ tại Việt Nam; khuyến khích những người đi du học trở về nước làm việc; đi kèm là chính sách ưu đãi khác... sẽ tạo đột phá cho chất lượng giáo dục đại học.

Từ Lương